Jihova ‘Ọghẹnẹ Ọvuọvo Na’ O Bi Koko Uviuwou Riẹ Họ

‘Mẹ lẹ owhai re wha daoma hae yọrọ okugbe ẹzi na.’—ẸF. 4:1, 3.

DIDI UYO WHỌ TE KẸ?

Eme ẹjiroro Ọghẹnẹ o ti rugba?

Ẹvẹ ma rẹ rọ ‘yọrọ okugbe ẹzi na’?

Eme o ti fi obọ họ kẹ omai “rọ eva elọlọhọ lele ohwo ohwo yeri”?

1, 2. Eme họ ẹjiroro Jihova kẹ otọakpọ na gbe ahwo-akpọ?

UVIUWOU. Eme ọ rẹ ziọ owhẹ iroro nọ who te yo ẹme nana? Omosasọ? Evawere? Iruo nọ a re kuobọgbe ru nọ a tẹ gwọlọ le utee jọ t’obọ? Manikọ oria ufuoma nọ a rẹ sae jọ whẹro, wuhrẹ eware, jẹ jiroro kugbe? Ẹsejọhọ eware nana nọ ma kele na e te ziọ owhẹ iroro otẹrọnọ whọ rrọ uviuwou nọ evawere e rrọ. Jihova họ Ọnọ ọ to uviuwou họ. (Ẹf. 3:14, 15) O rrọ ẹjiroro riẹ inọ ijẹle nọ ọ ma fihọ obọ odhiwu gbe ahwo nọ ọ ma fihọ otọakpọ a re wo ufuoma, evaifihọ, gbe okugbe.

² Nọ ahwo-akpọ a raha uzi no, a gbẹ jọ abọjọ uviuwou Ọghẹnẹ hẹ, rekọ ẹjiroro Ọghẹnẹ o nwene he. O ti ru nọ emọ Adamu avọ Ivi a te rọ vọ otọakpọ aparadase na soso. (Emu. 1:28; Aiz. 45:18) O ru ọruẹrẹfihotọ sa-sa no re ẹjiroro nana ọ ruẹsi rugba. A fodẹ eruẹrẹfihotọ nana jọ evaọ obe Ahwo Ẹfẹsọs, obe nọ o ta kpahe okugbe. Joma ta kpahe eria jọ evaọ obe Ahwo Ẹfẹsọs na re ma ruẹ epanọ ma sai ro ru ẹkẹ abọ mai rọwokugbe ẹjiroro Jihova inọ emama riẹ kpobi e rẹ jọ okugbe ọvo.

ẸJIRORO NA GBE OWARE NỌ U TI RUGBA

 3. Ẹjiroro Ọghẹnẹ vẹ a ta ẹme te evaọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 1:10, kọ oke vẹ abọ ọsosuọ ẹjiroro nana o ro muhọ erugba?

³ Mosis ọ ta kẹ emọ Izrẹl nọ: “ỌNOWO Ọghẹnẹ mai na ọvuọvo.” (Izie. 6:4) Ẹjiroro Jihova gbe iruẹru riẹ e rẹ rọwokugbe. Fikiere, ‘nọ oke nọ o fihọ u te no,’ o te mu “ẹjiroro” riẹ họ erugba, re emama riẹ kpobi e jọ okugbe ọvo. (Se Ahwo Ẹfẹsọs 1:8-10.) Erugba ẹjiroro yena ọ te jọ abava. Orọ ọsosuọ, Ọghẹnẹ ọ be ruẹrẹ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na kpahe kẹ uzuazọ obọ odhiwu, yọ Jesu Kristi họ ọnọ o ti wuzou rai. Abọ ọsosuọ nana o muhọ evaọ Pẹntikọst 33 C.E. nọ Jihova o muọ ahwo nọ a ti lele Kristi su evaọ obọ odhiwu họ ẹsalọ. (Iruẹru 2:1-4) Fikinọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo Kristi, Ọghẹnẹ o kuenu kẹ ae inọ a kiẹrẹe je fo kẹ uzuazọ. Enọ a rrọ ẹzi wholo na omarai a riẹ inọ ae yọ “emọ Ọghẹnẹ.”—Rom 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.

4, 5. Ovẹ họ abọ avivẹ ẹjiroro Ọghẹnẹ na?

⁴ Orọ avivẹ, Ọghẹnẹ ọ be ruẹrẹ ahwo họ nọ a te rria Aparadase otọakpọ evaọ otọ esuo Uvie Mesaya. “Otu obuobu” na a te jọ ahwo ọsosuọ erọ utu nana. (Evia. 7:9, 13-17; 21:1-5) Evaọ etoke Esuo Odu Ikpe na, ima ahwo buobu nọ a whu no a vẹ te kparoma ze ti kuomagbe ai. (Evia. 20:12, 13) Dai roro epanọ okugbe nọ idibo Ọghẹnẹ a wo u ti dhesẹ oma via te evaọ etoke ẹkparomatha na! Evaọ obọ ekuhọ odu ikpe na, odawọ urere u ve ti te idibo Ọghẹnẹ nọ e rrọ otọakpọ. Enọ i kru ẹrọwọ rai a ve ti zihe ruọ “emọ Ọghẹnẹ” evaọ otọakpọ.—Rom. 8:21; Evia. 20:7, 8.

⁵ Enẹna, Ọghẹnẹ ọ be ruẹrẹ enọ a rọ ẹzi wholo na họ kẹ uzuazọ obọ odhiwu, jẹ be ruẹrẹ igodẹ efa na họ kẹ uzuazọ Aparadase otọakpọ. Rekọ ẹvẹ mai omomọvo ma sai ro ru ẹkẹ abọ mai rọwokugbe ẹjiroro Ọghẹnẹ nana?

‘WHA YỌRỌ OKUGBE ẸZI NA’

 6. Ẹvẹ Ikereakere na i ro dhesẹ nọ Ileleikristi a re kuomagbe?

⁶ Ikereakere na i dhesẹ nọ Ileleikristi a re kuomagbe hrọ. (1 Kọr. 14:23; Hib. 10:24, 25) Omakugbe nana orọnikọ onọ ahwo a rẹ rọ jọ oria gheghe he, wọhọ epanọ ahwo a re kokohọ evaọ eki hayo afe ughe. Uvi okugbe o vrẹ oyena. Ma re wo uvi okugbe nọ ma te bi fi ehrẹ Jihova họ iruo jẹ be kuvẹ re ẹzi ọfuafo riẹ ọ kpọ omai.

 7. Re a ‘yọrọ okugbe ẹzi na’ eme u dhesẹ?

⁷ Fikinọ ma fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo Kristi na, Jihova ọ rehọ enọ a rọ ẹzi wholo na wọhọ emọ riẹ, jẹ rehọ igodẹ efa na wọhọ egbẹnyusu riẹ keme o rri omai nọ ma kiẹrẹe. Rekọ nọ ma gbẹ rrọ uyerakpọ nana, ma rẹ sai wo ebẹbẹ kugbe ohwohwo. (Rom 5:9; Jem. 2:23) O gbẹ rrọ ere he, Ọghẹnẹ ọ hae te kẹ omai ohrẹ hẹ inọ mai “ohwo othihakọ kẹ ohwo.” Ẹvẹ mai Ileleikristi ma sae rọ jọ okugbe ọvo? O gwọlọ nọ ma re wo ‘udhedhẹ gbe omaurokpotọ.’ Ofariẹ, Pọl ọ tuduhọ omai awọ inọ ma hae ‘daoma yọrọ okugbe ẹzi na eva udhedhẹ.’ (Se Ahwo Ẹfẹsọs 4:1-3.) Re ma fi ohrẹ nana họ iruo o gwọlọ nọ ma rẹ kuvẹ re ẹzi Ọghẹnẹ ọ kpọ omai, je wo iruemu nọ i dhesẹ nọ ma wo ẹzi na. Iruemu nọ ẹzi na o re fi obọ họ kẹ ohwo wo i re ru nọ imava e sai ro ku ebẹbẹ nọ e rrọ udevie rai họ, o wọhọ iruo uwo ho nọ e rẹ hẹriẹ ahwo.

 8. Oghẹrẹ vẹ iruo uwo i re ro fi ohẹriẹ họ udevie ahwo?

⁸ Muẹrohọ oghẹrẹ nọ “iruo uwo” i re ro fi ohẹriẹ họ udevie ahwo. (Se Ahwo Galesha 5:19-21.) Igberẹ-ibro e rẹ raha usu ohwo nọ o wo uruemu utioye kugbe Jihova gbe ukoko na, yọ ẹnwae-obro ọ rẹ sae hẹriẹ imava-orọo jẹ hẹriẹ emọ no esẹgbini rai. Egbegbe ọ rẹ raha usu ohwo kugbe Ọghẹnẹ gbe ahwo nọ a you ohwo otiọye na. Ohwo nọ ọ be gwọlọ ta eware ivẹ kugbe ọ rẹ ruẹ vuhumu inọ re eria ivẹ nọ ọ gwọlọ ta kugbe e sae tamu ziezi, e rẹ jọ fuafo. Ohwo nọ o wo uruemu ododea o bi dhesẹ nọ ọ daezọ izi ikiẹrẹe Ọghẹnẹ vievie he. Iruo uwo efa nọ a fodẹ evaọ obe Ahwo Galesha na i re fi ohẹriẹ họ udevie ahwo jẹ hẹriẹ ohwo nọ o wo iruemu itieye no Ọghẹnẹ. Ọghẹnẹ o mukpahe iruemu itieye na.

 9. Ẹvẹ ma sae rọ kiẹ omamai riwi sọ ma be daoma ‘yọrọ okugbe ẹzi na’?

⁹ Fikiere, u fo re ma nọ omamai nọ: “Ẹvẹ mẹ be daoma te re mẹ ‘yọrọ okugbe ẹzi na eva udhedhẹ’? Nọ me te wo ẹbẹbẹ kugbe oniọvo jọ, uruemu vẹ mẹ be hai dhesẹ? Kọ me re gu ẹme na kẹ ohwo kpobi nọ mẹ ruẹ, re ahwo a ruẹse jọ abọ mẹ? Kọ mẹ rẹ gwọlọ gu ẹme na kẹ ekpako ukoko re a se omai keria, ukpenọ mẹ ọvo mẹ rẹ daoma ku ẹme na họ kugbe ohwo na? Nọ me te ru omọfa thọ, kọ mẹ rẹ ruẹ oniọvo na dhẹ re ma siọ ẹme na ba ẹta te?” Kọ iruemu itieye na i dhesẹ nọ ma bi ru ẹkẹ abọ mai evaọ erugba ẹjiroro Ọghẹnẹ inọ ahwo kpobi a rẹ jọ okugbe ọvo evaọ Kristi?

10, 11. (a) Ẹvẹ u wuzou te re ma rria dhedhẹ kugbe inievo mai? (b) Iruemu vẹ e rẹ lẹliẹ omai wo udhedhẹ gbe eghale Jihova?

¹⁰ Jesu ọ ta nọ: “Whọ tẹ be kẹ okẹ ra evaọ aruẹri, etẹe who je roro nọ whẹ avọ omoni ra wha wo ẹme, siọ okẹ ra ba obọ aruẹri na tao, nyavrẹ, kake ruẹrẹ omoni ra họ, kẹsena whọ [vẹ nyaze] te kẹ okẹ ra. . . . Wha tae họ ovo vẹrẹ.” (Mat. 5:23-25) Jemis o kere nọ “ahwo nọ a rẹ ruẹrẹ ahwo họ a rẹ kọ ubi udhedhẹ a ve vu ẹrẹreokie.” (Jem. 3:17, 18) Fikiere, ma rẹ sai kiẹrẹe he ababọ udhedhẹ.

¹¹ Wọhọ oriruo, otokiẹ jọ nọ a ru u dhesẹ nọ evaọ erẹwho jọ nọ a be jọ fi ẹmo, a tẹ ghale etọ nọ a rẹ kọ eware fihọ kpohọ abasa, a be sae kọ eware fihọ abọvo soso ho fiki ozọ ebọmbo nọ a tọ fihọ otọ nọ e rẹ sae sa idudhe. Nọ ebọmbo ọ tẹ jọ udhu sa, ewhẹrẹ a vẹ dhẹ siọ udhu na ba, onana o tẹ whae ze nọ ewho jọ a gbe bi ro wo okọ họ, emuore ọ tẹ be kare. Epọvo na, nọ ma te wo iruemu nọ e rẹ raha udhedhẹ nọ o rrọ udevie mai, o rẹ sae whaha omai ẹnyaharo evaọ ukoko na. Nọ ma tẹ be hae rọ vrẹ amọfa vẹrẹ je ru eware ezi kẹ ae, ma rẹ sai wo udhedhẹ gbe eghale Jihova.

12. Ẹvẹ ekpako ukoko a sai ro fi obọ họ kẹ omai wo okugbe?

¹² U te no ere no, ekpako ukoko a re fi obọ họ kẹ omai wo okugbe. Ọghẹnẹ ọ rehọ e rai kẹ re a fi obọ họ kẹ omai “wo okugbe orọwọ na.” (Ẹf. 4:8, 13) Nọ ekpako a tẹ rrọ kugbe omai evaọ iruẹru ukoko na jẹ kẹ omai ehrẹ nọ i no Ebaibol ze, yọ a bi fi obọ họ kẹ omai wo ẹnyaharo nọ ma be daoma wo uruemu okpokpọ na. (Ẹf. 4:22-24) Kọ whọ be ruẹ nọ Jihova ọ be rọ ẹkwoma ehrẹ rai ruẹrẹ owhẹ họ kẹ akpọ ọkpokpọ evaọ otọ esuo Ọmọ riẹ? Whai ekpako na, kọ wha bi wo oyena họ iroro nọ wha tẹ be kẹ amọfa ohrẹ?—Gal. 6:1.

“WHA RỌ EVA ELỌLỌHỌ LELE OHWO OHWO YERI”

13. Nọ ma tẹ la ohrẹ nọ o rrọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 4:25-32 vrẹ, eme o re noi ze?

¹³ A jọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 4:25-29 dhesẹ iruemu nọ u fo nọ ma rẹ whaha. Ejọ họ ọrue-oguo, evaedha, eme ogbẹta viukpọ eme ọbọga. Nọ ohwo ọ tẹ la uzi nana vrẹ, yọ ọ be kpọ ẹzi Ọghẹnẹ eva keme ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ wha okugbe ze. (Ẹf. 4:30) Nọ ma te bi fi ẹme nọ Pọl ọ ta lele onana họ iruo o rẹ wha udhedhẹ gbe okugbe ze, ọ ta nọ: “Wha jọ eyayare kpobi, gbe ofu, gbe evaedha, gbe enuodo, gbe eme iyoma eta, i no owhai obọ, avọ iroro iyoma, wha rọ eva elọlọhọ lele ohwo ohwo yeri, ohwo ọ rọ vrẹ ohwo, wọhọ epanọ Ọghẹnẹ ọ rọ fiki Kristi vrẹ owhai na.”—Ẹf. 4:31, 32.

14. (a) Eme ẹme na “wha rọ eva elọlọhọ lele ohwo ohwo yeri” u dhesẹ? (b) Eme o re fi obọ họ kẹ omai rọ eva elọlọhọ lele amọfa yeri?

¹⁴ Ẹme na “wha rọ eva elọlọhọ lele ohwo ohwo yeri” u dhesẹ nọ ẹsejọ ma re dhesẹ ẹwo tere he, gbe inọ o gwọlọ nọ ma rẹ gbẹ daoma evaọ abọ nana. U fo gaga inọ ma wuhrẹ epanọ ma rẹ rọ rehọ ẹgwọlọ amọfa karo. (Fil. 2:4) Ẹsejọhọ ẹme jọ nọ ma gwọlọ ta u ti fou amọfa ehwẹ hayo ru amọfa rri omai nọ ma wo areghẹ, kọ u ti dhesẹ ẹwo nọ ma tẹ ta ẹme na lahwe? Nọ ma te roro kpahe onana taure ma tẹ te ta ẹme, u re fi obọ họ kẹ omai rọ ‘eva elọlọhọ lele amọfa yeri.’

DAOMA WO UYOYOU GBE ADHẸẸ KẸ AHWO UVIUWOU RA

15. Ẹvẹ eme nọ e rrọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 5:28 i re ro fi obọ họ kẹ ọzae riẹ oghẹrẹ nọ ọ rẹ rehọ aro kele Kristi?

¹⁵ Ebaibol o dhesẹ inọ oghẹrẹ nọ Kristi o bi lele ukoko na yeri o wọhọ oghẹrẹ nọ ọzae-avọ-aye a re yerikugbe. Onana o rẹ kareghẹhọ omai epanọ ọzae ọ rẹ kẹ aye riẹ ekpọvio, you rie, jẹ rẹro tei, gbe epanọ aye ọ rẹ roma kpotọ kẹ ọzae riẹ. (Ẹf. 5:22-33) Nọ Pọl o kere nọ: “Ere . . . u fo nọ ezae na i re you eyae rai wọhọ oma obọrai,” eme ọ jẹ rọ onana wawo na? (Ẹf. 5:28) Eme nọ ọ kake ta i dhesẹ nọ “Kristi o you [ukoko] riẹ, ọ jẹ rehọ oma obọriẹ kẹe, . . . jẹ rehọ ame gbe ẹme wozẹ iẹ fo.” Ẹhẹ, re ọzae o ru ẹkẹ abọ riẹ evaọ ẹjiroro Jihova inọ emama kpobi i re wo okugbe evaọ Kristi, o gba riẹ họ inọ o re fi obọ họ kẹ ahwo uviuwou riẹ si kẹle Ọghẹnẹ.

16. Nọ esẹgbini a tẹ be rẹrote ewha-iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rai evaọ uviuwou, eme o re noi ze?

¹⁶ U fo nọ esẹgbini a rẹ kareghẹhọ inọ ẹruorote emọ rai yọ iruo nọ Ọghẹnẹ o mu họ ae obọ. Uyoma kẹhẹ inọ evaọ akpọ inẹnẹ, ahwo buobu “a wo eva egaga.” (2 Tim. 3:1, 3) Esẹ buobu a be dhẹ siọ owha-iruo rai ba, yọ onana o be wha uye se emọ rai. Rekọ Pọl ọ hrẹ esẹ nọ e rrọ ukoko na inọ: “Wha kpọ emọ rai eva ha, rekọ wha ru ai re a yo ẹme je wuhrẹ ai orọ Ọnowo na.” (Ẹf. 6:4) Kọ ogbẹrọnọ uviuwou họ oria ọsosuọ nọ emọ a rẹ jọ wuhrẹ epanọ a re dhesẹ uyoyou jẹ roma kpotọ kẹ udu-esuo? Esẹgbini nọ i wuhrẹ emọ rai onana a bi ru lele ẹjiroro Jihova. Nọ ma te bi ru re uviuwou mai o jọ oria uyoyou nọ ma rẹ jọ whaha evedha, ofu gbe eme iyoma, yọ ma bi wuhrẹ emọ mai epanọ a re dhesẹ uyoyou jẹ roma kpotọ kẹ udu-esuo. Onana o te ruẹrẹ ae kpahe kẹ uzuazọ evaọ akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ.

17. Re ma sai mugba kẹ Ẹdhọ avọ obokparọ, eme o gwọlọ?

¹⁷ U fo re ma vuhumu inọ Ẹdhọ, ohwo ọsosuọ nọ ọ wha ozighi ziọ akpọ ọ te họre wọso omai gaga nọ ma be daoma ru oreva Ọghẹnẹ na. Avro ọ riẹ hẹ, ẹgwọlọ Setan o bi rugba nọ ezae avọ eyae a be rria kugbe ababọ orọo nọ a be ro lele uzi, yọ ezae e be rọo ezae na. Ma rẹ rọ aro kele uruemu nọ ahwo a bi ru evaọ akpọ na nẹnẹ hẹ. Kristi ma rẹ rọ aro kele. (Ẹf. 4:17-21) Oyejabọ nọ a rọ hrẹ omai nọ ma “fi ẹgọ-ẹmo Ọghẹnẹ ọsoso họ oma” re ma sai mugba kẹ Ẹdhọ avọ ikọ-imuomu riẹ je fi ai kparobọ.—Se Ahwo Ẹfẹsọs 6:10-13.

“WHA NYA EVA UYOYOU”

18. Eme họ ugogo oware nọ u re fi obọ họ kẹ omai Ileleikristi wo okugbe?

¹⁸ Ugogo oware nọ u re fi obọ họ kẹ omai Ileleikristi wo okugbe họ uyoyou. Nọ ma te wo uyoyou ulogbo kẹ “Ọnowo ọvo” mai, gbe “Ọghẹnẹ ọvo” mai, jẹ rọkẹ inievo Ileleikristi mai, kiyọ ma gba riẹ mu no inọ ma rẹ ‘yọrọ okugbe ẹzi na eva udhedhẹ.’ (Ẹf. 4:3-6) Jesu ọ lẹ kpahe uyoyou utioye inọ: “Mẹ lẹ kẹ enana evo ho, rekọ enọ e rọwo omẹ kpobi fiki eme rai, re ai kpobi a jọ ọvo; wọhọ owhẹ, Ọsẹ, epanọ whọ rọ eva mẹ, mẹ tẹ rọ eva ra, re a jọ eva mai re. . . . Me dhesẹ odẹ ra kẹ ae, me re dhesẹ i, re uyoyou no who you omẹ o vẹ jọ eva rai, mẹ vẹ jọ eva rai.”—Jọn 17:20, 21, 26.

19. Eme whọ gba riẹ mu nọ who re ru?

¹⁹ Nọ o tẹ rrọ bẹbẹ kẹ omai re ma ru inwene jọ nọ o gwọlọ evaọ uzuazọ mai fikinọ ma gba ha, jọ uyoyou o wọ omai lẹ wọhọ ọso-ilezi na, nọ ọ ta nọ: “Koko udu mẹ họ re mẹ dhẹozọ odẹ ra.” (Ol. 86:11) Jọ o jọ ọtamuo mai re ma hae wọso Ẹdhọ nọ ọ be gwọlọ hẹriẹ usu mai kugbe Ọghẹnẹ, Ọsẹ oyoyou mai na gbe ahwo nọ ọ jẹ rehọ. Joma hae daoma “lele Ọghẹnẹ, wọhọ emọ iyoyou” evaọ iviuwou mai, usiuwoma ota na gbe evaọ ukoko na.—Ẹf. 5:1, 2.

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]

Ọ be nya siọ okẹ riẹ ba oria agbada-idhe, re ọ nyai ru udhedhẹ kugbe oniọvo riẹ

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]

Esẹgbini, wha wuhrẹ emọ rai re a hae rọ adhẹẹ kẹ amọfa