Uzou 24
Ẹjiroro Jihova Ọ Nyate Orugba Oruaro
1, 2. (a) Eme họ ẹjiroro Jihova kpahọ emama iwareghẹ riẹ? (b) Amono a kugbe uviuwou okugbe egagọ Ọghẹnẹ? (c) Rọ kpahọ onana, didi enọ omobọ mai u fo nọ ma re roro kpahe?
EMAMA nọ i wo areghẹ kpobi nọ e rọ okugbe evaọ egagọ uzẹme yọ aikpobi a bi wo omawere oruaro ufuoma orọ emọ Ọghẹnẹ—oye họ ẹjiroro areghẹ oyoyou Jihova. Yọ oyehọ oware nọ enọ i you ẹrẹreokie kpobi a be gwọlọ kitikiti.
2 Jihova o mu ẹjiroro ologbo ọnana họ erugba evaọ okenọ o mu iruo emama riẹ họ. Omama ọsosuọ riẹ họ Ọmọ, ọnọ o ti zihe ruọ ọnọ “o tho Ọghẹnẹ eva oruaro gbe uwoho ẹkwoma riẹ.” (Hib. 1:1-3) Ọnana ọ jọ oghẹrẹsa, ọnọ Ọghẹnẹ ọvo ọ rehọ obọ riẹ ma. Ẹkwoma riẹ a tẹ rehọ emọ efa ziọ uzuazọ—orọ ọsosuọ, enjẹle evaọ obọ odhiwu, kẹsiẹe ahwo evaọ otọakpọ. (Job 38:7; Luk 3:38) Emọ nana kpobi i ru ọ uviuwou ehrugbakpọ ọvo via. Jihova ọ jọ Ọghẹnẹ rọ kẹ ai kpobi, nọ a rẹ gọ ọye ọvo. Ọye ọ jọ Osu Ehrugbakpọ na. Ọye ọ jọ Ọsẹ oyoyou rai re. Kọ Ọsẹ ra ọ rọ re, kọ whẹ yọ omọvo emọ riẹ? Ẹvẹ usu yena o rẹ ghare i te!
3. (a) Fikieme ọvuọvo mai nọ ayẹ e gbẹ rọ emọ Ọghẹnẹ hẹ? (b) Rekọ didi ọruẹrẹfihotọ uyoyou Jihova ọ ruẹrẹ fihọ kẹ emọ Adamu?
3 Rekọ, ma rẹ rọwo uzẹme na inọ eva okenọ a bruoziẹ uwhu kpe ọsẹ gbe oni ọsosuọ mai wọhọ enọ e rọ aro koko raha uzi, a te le ai no Idẹn, Ọghẹnẹ ọ tẹ si ae. A tẹ siọ uviuwou ehrugbakpọ Jihova ba ẹjọ. (Emu. 3:22-24; wawo Iziewariẹ 32:4, 5.) Mai kpobi, fikinọ mai yọ emọ Adamu ọrahuzi na, a te yẹ omai avọ iroro umuomu. Nọ ma rọ emọ eyewọ nọ a le no uviuwou Ọghẹnẹ na, ma rẹ sae rehọ obọ so udu nọ mai yọ emọ Ọghẹnẹ hẹ fikiọ eyẹ nọ ohwo akpọ o yẹ omai ọvo. Rekọ Jihova ọ riẹ nọ ejọ evaọ udevie emọ Adamu a re ti you ẹrẹreokie, fikiere Ọ tẹ rehọ uyoyou ru ọruẹrẹfihotọ họ nọ enana e rẹ sae rọ nyate ufuoma oruaro emọ Ọghẹnẹ.—Rom 8:20, 21.
Edikihẹ Aruoriwo Izrẹl
4. (a) Evaọ otọ eme ahwo Izrẹl a rọ jọ “emọ” Ọghẹnẹ? (b) Eme onana u dhesẹ hẹ?
4 Ole ikpe 2,500 jọ nọ a ma Adamu no, Jihova ọ tẹ wariẹ ru uvẹ na te ahwo jọ re a ruẹse wo usu kugbe ei wọhọ emọ riẹ. Rọwo kugbe ọvọ riẹ kugbe Abraham, Jihova ọ tẹ sanọ Izrẹl re a jọ ahwo riẹ. Fikiere, ọ ta kẹ Fẹro obọ Ijipti kpahe Izrẹl wọhọ “ọmọzae mẹ.” (Ọny. 4:22, 23; Emu. 12:1, 2) Uwhremu na ọ tẹ rehọ Uzi riẹ kẹ Izrẹl eva obọ Ugbehru Sainai, o te ru ahwo yena fihọ orẹwho je fi ai họ iruo rọ nya lele ẹjiroro riẹ. Ro no edikihẹ orẹwho ze, fikinọ ae yọ “ahwo nọ o woi” kẹ Jihova, a tẹ t’ẹme kpahe ai wọhọ “emọ” Ọghẹnẹ. (Izie. 14:1, 2; Aiz. 43:1) Ofariẹ, fiki oghẹrẹ eyero obọdẹ nọ o je yeri kugbe ejọ eva udevie orẹwho yena, Jihova ọ tẹ ta kpahe ai wọhọ emọ. (1 Irv. 22:9, 10) Edikihẹ ọvọ nana o wo ehri fihọ usu kugbe Ọghẹnẹ. Orọnikọ u dhesẹ nọ a jẹ reawere ufuoma oruaro nọ Adamu o je wo wọhọ ọmọ Ọghẹnẹ hẹ. A gbẹ jọ otọ igbo emuemu gbe uwhu.
5. Ẹvẹ Izrẹl o ro ku edikihẹ obọdẹ riẹ kugbe Ọghẹnẹ kufiẹ?
5 Ghele na, wọhọ emọ a wo edikihẹ aruoriwo kugbe Ọghẹnẹ. A te je wo owha-iruo nọ a rẹ rọ rehọ adhẹẹ kẹ Ọsẹ rai re a je ruiruo rọwo kugbe ẹjiroro riẹ. Jesu o dhesẹ epanọ orugba owha-iruo yena u wuzou te—orọnọ a rẹ jẹ ta ọvo nọ Ọghẹnẹ yọ Ọsẹ rai hi, rekọ a re ‘dhesẹ oma rai’ nọ ae yọ emọ riẹ. (Mat. 5:43-48; Mal. 1:6) Dede na, ahwo Ju wọhọ orẹwho a sai ru onana ha. Fikiere, eva urere ukpe odibọgba otọakpọ Jesu, okenọ ahwo Ju nọ e jẹ gwọlọ kpe Jesu a whowho nọ, “Ma wo Ọsẹ ọvo, Ọghẹnẹ,” Jesu ọ tẹ gbaudu ta kẹ ai nọ iruẹru rai jegbe oghẹrẹ ẹzi nọ a bi dhesẹ u dhesẹ ẹme ọyena fihọ ọrue. (Jọn 8:41, 44, 47) Evaọ 33 C.E. Ọghẹnẹ o te ku ọvọ Uzi na họ, fikiere usu obọdẹ nọ Izrẹl a je wo omawere riẹ na u te kuhọ. Ghele na, evaọ udevie ahwo akpọ, Jihova ọ siọ enọ ọ jẹrehọ wọhọ emọ ba e wo ho.
Jihova O Koko Ahwo Riẹ Họ
6. Didi ‘ẹruorote’ Pọl o dhesẹ eva Ahwo Ẹfẹsọs 1:9, 10, kọ eme họ ẹjiroro riẹ?
6 Ro se Ileleikristi nọ e jọ obọ Ẹfẹsọs Pọl ukọ na o te kere kpahọ ọruẹrẹfihotọ Jihova nọ o ti ro koko ahwo riẹ họ—ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ nọ enọ i dhesẹ ẹrọwọ a te rọ jọ ugboma uyoyou erọ uviuwou Riẹ, ta nọ: ‘[Ọghẹnẹ] ọ jọ eva areghẹ kpobi dhesẹ iroro ididi riẹ kẹ omai, epaọ iroro riẹ nọ ọ ma fihọ vẹre eva Kristi. Wọhọ ẹjiroro esuo [isuẹsu uviuwou] rọ kẹ oke nọ u te no, re eware kpobi nọ e rọ ehru gbe enọ e rọ otọakpọ, a wo okugbe ọvo eva riẹ.’ (Ẹf. 1:9, 10) ‘Ẹruorote’ ọnana ọ wariẹ Jesu Kristi họ. Ẹkwoma riẹ ze a jẹ rehọ ahwo ziọ eyero ọjẹrehọ eva aro Ọghẹnẹ—ejọ avọ ẹruore obọ odhiwu; efa, evaọ otọakpọ—re a rọ evaevo gọ kugbe emọ enjẹle Ọghẹnẹ nọ e rehọ oma kpotọ kẹ Jihova.
7. Eme họ ‘eware kpobi nọ e rọ obọ odhiwu’ na, kọ eme ekokohọ rai u dhesẹ rọ kẹ ai?
7 Orọ ọsosuọ, muhọ no Pẹntikọst 33 C.E. ze, a tẹ rẹriẹ ovao ku ‘eware kpobi nọ e rọ obọ odhiwu,’ koyehọ, enọ e te jọ ibe ereuku kugbe Kristi evaọ Uvie odhiwu. Fiki ẹrọwọ nọ a wo fihọ aghare idhe Jesu, Ọghẹnẹ o te whowho ai nọ a kiẹrẹe. (Rom 5:1, 2) Okioye, a rọ “wariẹ yẹ” ai, hayo rehọ ai lahwe wọhọ emọ Ọghẹnẹ avọ ẹruore uzuazọ obọ odhiwu. (Jọn 3:3; 1:12, 13) Kugbe enana wọhọ orẹwho ẹzi, Ọghẹnẹ ọ tẹ riọvọ ọkpokpọ na kugbe ai. Nọ oke o be nyaharo na, te ahwo Ju gbe erọ orẹwho Egedhọ a ve ti ku ai kugbei, enana i ve ti bu te 144,000.—Gal. 3:26-29; Evia. 14:1.
8. Ẹvẹ usu ereuku Uvie na kugbe Ọsẹ na a rẹ rọ rehọ iẹe wawo orọ ahwo Ju evaọ otọ Uzi Mosisi na?
8 Dede nọ a gba eva ugboma ha, ikiọkotọ ereuku Uvie odhiwu itieye na e be reawere usu okpekpe ọghaghae kugbe Ọsẹ na. Rọ kpahe onana, Pọl o kere nọ: ‘Keme fiki epanọ wha rọ emọ, Ọghẹnẹ o je vi ẹzi Ọmọ riẹ ze eva mai, bi bo nọ “Abba, Ọsẹ.” Re wha gbẹ jọ ọrigbo ofa ha, rekọ ọmọ; o tẹrọ ọmọ, kiyọ ereuku fiki Ọghẹnẹ.’ (Gal. 4:6, 7) Ẹme ahwo Aramaic ọyena “Abba” otofa riẹ “ọsẹ,” rekọ yọ edhere use avọ aghare—obọ onọ ọmaha o re ro se ọsẹ riẹ na. Fikiọ epanọ idhe Jesu ọ rro te gbe aruoriwo Ọghẹnẹ, Ileleikristi enana nọ a rọ ẹzi wholo na a tẹ be reawere usu kugbe Ọghẹnẹ nọ o kpekpe viọ onọ o lọhọ kẹ ahwo enọ e gba ha evaọ otọ Uzi na. Rekọ, oware nọ o rọ obaro kẹ ai oye o mai tube gbunu dede.
9. Eme ovuhumu vọvọ ọkwaemọ nọ a rọ u dhesẹ?
9 A te dhesẹ ẹrọwọ rii te uwhu, a rẹ ruẹ orugba ọvọvọ ọrọ ọkwaemọ nọ a rọ ẹkwoma ẹkpare kpohọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ obọ idhiwu. Obei a ti jo wo uvẹ ulogbo nọ a rẹ rọ gọ evaọ okugbe eva aro ọ Jihova Ọghẹnẹ. Umutho emọ Ọghẹnẹ enana gheghe i gbe kiọkọ otọakpọ na.—Rom 8:14, 23; 1 Jọn 3:1, 2.
Ekokohọ ‘Eware nọ E rọ Otọakpọ Na’
10. (a) Eme họ ‘eware nọ e rọ akpọ na,’ kọ anwọ oke vẹ a bi ro koko ai họ ziọ okugbe egagọ? (b) Eme họ usu rai kugbe Jihova?
10 ‘Ẹruorote’ ọvo na nọ o ru rie lọhọ kẹ ahwo re a koko họ ziọ uviuwou Ọghẹnẹ avọ uzuazọ odhiwu evaọ obaro oye o rẹriẹ ovao ku ‘eware nọ e rọ otọakpọ na’ re. Maero, no umuo 1935 C.E. ze a ro mu ahwo nọ i fi ẹrọwọ họ idhe Kristi ekoko họ avọ ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ. Avọ evaevo kugbe otu nọ a wholo na nọ i kiọkọ, a bi ru odẹ Jihova rro jẹ be kpare egagọ riẹ kpehru. (Zef. 3:9; Aiz. 2:2, 3) Avọ adhẹẹ odidi, enana a bi se Jihova wọhọ “Ọsẹ” re, bi vuhu iei mu wọhọ Ehri uzuazọ, yọ a be daoma kpobi dhesẹ ekwakwa riẹ via wọhọ epanọ ọ gwọlọ nọ emọ riẹ a re ru. A be reawere edikihẹ ọjẹrehọ evaọ aro riẹ fikiọ ẹrọwọ nọ a wo fihọ azẹ Jesu nọ o hwẹ. (Mat. 6:9; Evia. 7:9, 14) Rekọ a riẹ nọ oghọghọ nọ Ọghẹnẹ o ti ro vuhu ai mu ziezi wọhọ emọ riẹ o gbẹ rọ obaro rọ kẹ ai.
11. (a) Didi eyaa Ahwo Rom 8:19-21 o kru kẹ ahwo? (b) Eme họ “odhesẹvia emọ Ọghẹnẹ” onọ a be hẹrẹ gaga na?
11 Wọhọ epanọ a dhesẹ i rie eva Ahwo Rom 8:19-21, a be hẹrẹ “odhesẹvia emọ Ọghẹnẹ,” keme okioye oke o jẹ te tha rọ kẹ emama ahwo nana re a “si ae no igbo egbogbo.” “Odhesẹvia” ọyena ọ te rehọ ẹta nọ ahwo evaọ otọakpọ obonẹ a tẹ ruẹ imuẹro inọ emọ Ọghẹnẹ nọ a rehọ ẹzi wholo na enọ i wo osa obọ odhiwu rai no a jowọ wọhọ egbẹnyusu ọ Olori oruaro rai, Jesu Kristi. Onana u ti dhesẹ oma via evaọ ọraha eyero eware imuomu na kpobi, eghale Esuo Ikpe Udhusoi Kristi o ve lele iei onọ “emọ Ọghẹnẹ” enana a ti jo wo abọ kugbe ei wọhọ ivie gbe izerẹ.—Evia. 2:26, 27; 20:6.
12. Lele uye ulogbo na, evaọ ole ajiri vẹ emọ Ọghẹnẹ nọ a rọ ẹzi wholo nọ i fi kparobọ na a ti kuomagbe so, kọ eme u dhesẹ?
12 Ẹvẹ o te jaja te nọ uye ulogbo na o tẹ vrẹ no nọ emọ Ọghẹnẹ eyena nọ i kuomagbe Kristi no a ti ku irru rai kugbe evaọ ujiro kẹ Ọghẹnẹ, be rehọ oghọghọ whowho nọ: “Oruaro gbe igbunu eye họ iruo ra, O Ọnowo Ọghẹnẹ Erumeru! Ẹrẹreokie avọ uzẹme họ idhere ra, O Ovie ebẹdẹ bẹdẹ! Ono ozọ u re ti muẹ re o jiri odẹ ra ha, O Ọnowo? Keme whẹ ọvo họ ọrẹri. Erẹwho kpobi e rẹ te gọ owhẹ, keme a dhesẹ oziẹobro ra via no.” (Evia. 15:3, 4) Ẹhẹ, ahwo kpobi nọ i no erẹwho jọ ze vẹre, a ve ti kuomagbe evaọ egagọ Ọghẹnẹ uzẹme na. Makọ enọ e rọ iki ekareghẹhọ na dede a rẹ te kpare ai tha a vẹ te kẹ ai uvẹ nọ a re ro ku irru rai gbe jiri Jihova.
13. Didi ufuoma ogbunu enọ e zọ no uye ulogbo na a te nwane reawere riẹ?
13 Setan Ẹdhọ na ọ gbẹ te jọ “ọghẹnẹ akpọ nana” ofa ha. Enọ e be jọ otọakpọ obonẹ gọ Jihova a gbe bi ti muabọ kugbe ekpokpo omuomu riẹ hẹ. (2 Kọr. 4:4; Evia. 20:1-3) Egagọ erue e gbẹ te ta nọ ae yọ ahwo nọ a dikihẹ kẹ Ọghẹnẹ oyoyou mai hi, re a jẹ jọ wọhọ ahwo nọ e be kpọ okegbe ahwo thọ. Idibo Ọghẹnẹ uzẹme na e gbẹ te ruẹ okienyẹ gbe ofruriọ eva abọ ahwo nọ e rọ ọkwa egọmeti hi. Ẹvẹ ufuoma oyena o te rro te kẹ enọ e zọ no uye ulogbo na!
14. Ẹkwoma edhere vẹ a ti ro wo ufuoma no uzioraha gbe eware nọ o wha ze kpobi?
14 Wọhọ “Omogodẹ Ọghẹnẹ, nọ ọ wha izieraha akpọ na vrẹ,” Jesu Kristi o ti fi aghare idhe riẹ na họ iruo re ọ ruẹse voro izieraha anwae ahwo no. (Jọn 1:29) Evaọ otọakpọ, nọ Jesu o te woro nọ a rehọ izieraha ohwo rọ vrẹ riẹ no, o ve je siwi ọnọ a rọ vrẹ na wọhọ imuẹro nnọ a rọ vrẹ riẹ no. (Mat. 9:1-7) Epavo na re, no obọ odhiwu ze ọ te rehọ igbunu siwi enọ i tuaro, enọ i diezọ, enọ i dienu, enọ e ko, enọ i wo ẹbẹbẹ eva iroro gbe enọ i wo ẹyao ọfa jọ kpobi. Ẹmẹrera na, ẹkwoma ẹrọwọ nọ a rẹ rọ ma oma rai fihọ idhere ikiẹrẹe Ọghẹnẹ, “uzi umuomu” o gbe ti wo ẹgba eva oma enọ u neva ze gbe enọ i bi yo ẹme he, re iruẹru rai, iroro gbe ẹgwọlọ idu rai o wha awere se ae gbe Ọghẹnẹ. (Rom 7:21-23; wawo Aizaya 25:7, 8 avọ Eviavia 21:3, 4.) Taure Esuo Odu Ikpe na o te ti kuhọ, yọ a fiobọhọ kẹ ai te ẹgbagba ohwo no. A re ti wo ufuoma riẹriẹriẹ no emuemu gbe okpomahọ uweri riẹ. A re ti dhesẹ ‘uwoho gbe ithatho Ọghẹnẹ’ vọvọ ziezi eva udevie Aparadase otọakpọ nọ o ti ruru akpọ na soso.—Emu. 1:26.
15. Eva ekuhọ Esuo Odu Ikpe na, didi owọ Kristi ọ rẹ te jẹ, kọ avọ ẹjiroro vẹ?
15 Okenọ i Kristi ọ tẹ rehọ ahwo ziọ ẹgbagba no, o ve ti zihe udu-esuo nọ a rọ kẹe fikiọ iruo enana kẹ Ọsẹ na. Wọhọ epanọ a ruẹaro riẹ eva 1 Ahwo Kọrint 15:28: “Nọ eware kpobi e rẹ te jọ otọ riẹ no kẹsena ọmọ na ọ rẹ te jọ otọ riẹ i re, ọnọ ọ rehọ eware kpobi họ otọ-awọ riẹ, re Ọghẹnẹ ọ te jọ eva eware kpobi rọ kẹ kohwo kohwo.”
16. Otọ eme a rẹ te rehọ ahwo nọ e gba no ze, kọ fikieme?
16 Enẹna a vẹ te rehọ uvẹ kẹ ahwo nọ e gba no re a dhesẹ nọ ẹsalọ rai nọ o re nwene he họ re a gọ Ọghẹnẹ uzẹme ọvo ọnọ ọ rọ uzuazọ na bẹdẹ bẹdẹ. Fikiere, re o te dede ai rehọ wọhọ emọ riẹ ẹkwoma Jesu Kristi ze, Jihova ọ vẹ te rehọ ahwo nọ e gba no na ziọ otọ obọdẹ odawọ urere. A re ti siobọno Setan gbe idhivẹri riẹ no ọgọdọ odidi na tha. Onana o te wha enwoma ebẹdẹ ọvuọvo se enọ i ghine you Jihova ha. Rekọ enọ e rọ oma kpotọ họ nọ e k’oma rai uvẹ re a su ai nya e ghẹmeeyo kẹ Jihova a rẹ te raha ae no bẹdẹ bẹdẹ kugbe ọwọsuọ anwae na avọ idhivẹri riẹ.—Evia. 20:7-10.
17. Evaọ orugba ẹjiroro Jihova, didi eyero o te wariẹ jọ udevie emama iwareghẹ riẹ kpobi?
17 Ahwo akpọ kpobi enọ e gba nọ a sai dikihẹ odawọ urere yena, Jihova ọ vẹ te rehọ uyoyou dede ai rehọ wọhọ emọ riẹ ẹkwoma Kristi. A ve ti wo obọ vọvọ kugbe evaọ “oruaro emọ Ọghẹnẹ.” (Rom 8:21) Ukuhọ riẹ a ve ti zihe ruọ abọ uviuwou ehrugbakpọ okugbe Ọghẹnẹ, no ebẹdẹ rite ebẹdẹ Jihova ọvo ọ vẹ te jọ Ọghẹnẹ kẹ ai, Osu Ehrugbakpọ na, jegbe Ọsẹ oyoyou rai. Okioye, emama Jihova nọ i wo areghẹ kpobi, te erọ obọ odhiwu gbe otọakpọ, a vẹ te wariẹ jọ okugbe evaọ egagọ Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na.
Eme Ọkiẹkpemu
● Taure ọwọsuọ Idẹn na ọ tẹ te via, didi usu enọ e be gọ Jihova kpobi a wo kugbe ei?
● Didi owha-iruo o rọ uzou enọ erọ emọ Ọghẹnẹ kpobi?
● Amono nẹnẹ e rọ emọ Ọghẹnẹ? Amono i bi ti zihe ruọ emọ Ọghẹnẹ, kọ ẹvẹ onana u ro wo obọ kugbe ẹjiroro Jihova kpahọ okugbe egagọ?