Ẹme Jihova Ọ Rrọ Uzuazọ
Oruvẹ no Ebe-Ovuẹ nọ A Kere Se Ahwo Galesha, Ahwo Ẹfẹsọs, Ahwo Filipai, gbe Ahwo Kọlọsi Ze
NỌ PỌL ukọ na o yo inọ Ileleikristi jọ a bi kie no ukoko na no fiki ahwo nọ e rrọ egagọ ahwo Ju, o te kere obe-ovuẹ ọgaga jọ se ikoko “obọ Galesha.” (Gal. 1:2) Obe-ovuẹ nana, onọ o kere evaọ etoke ukpe 50 rite 52 C.E., u wo ohrẹ ovevẹ gbe uduotahawọ ọgaga.
Nọ oware wọhọ ikpe ikpe e vrẹ no nọ ọ jọ “ohwo uwou-odi Jesu Kristi,” Pọl o te kere obe-ovuẹ se ikoko nọ e jọ obọ Ẹfẹsọs, Filipai, gbe Kọlọsi, kẹ ae uvi ohrẹ gbe emamọ uduotahawọ. (Ẹf. 3:1) Ma tẹ gaviezọ kẹ ovuẹ nọ ọ rrọ ebe ọ ahwo Galesha, Ẹfẹsọs, Filipai, gbe Kọlọsi, ma rẹ sai wo erere.—Hib. 4:12.
A “WO UNUZOU”—EVAỌ OGHẸRẸ VẸ?
Nọ orọnọ ahwo egagọ Ju a be gwọlọ edhere nọ a rẹ rọ ta Pọl raha na, ọ thọ ọkwa ukọ riẹ uke ẹkwoma iku omariẹ nọ o gbe. (Gal. 1:11–2:14) Bi dhesẹ ẹthọthọ iwuhrẹ erue rai, Pọl ọ ta nọ: “Ohwo ọvo o wo unuzou fiki iruo uzi na ha, ajokpa fiki orọwọ eva Jesu Kristi.”—Gal. 2:16.
Pọl ọ ta inọ Kristi ‘ọ ta enọ e jọ eva uzi no igbo’ re a reawere ufuoma Oleleikristi. Ọ hrẹ ahwo Galesha inọ: “Wha dikihẹ [ga] re wha si oma no ẹwariẹ ruọ ogba ufi igbo.”—Gal. 4:4, 5; 5:1.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
3:16-18, 28, 29—Kọ ọvọ Abraham na ọ gbẹ rrọ iruo? Ee. A fi ọvọ Uzi na ba ọvọ nọ Ọghẹnẹ ọ re kugbe Abraham na, orọnikọ a rehọ iẹe nwene iei hi. Fikiere, ọvọ Abraham na ọ gbẹ jọ iruo nọ a make “raha” Uzi na no. (Ẹf. 2:15) A kpeze eyaa riẹ se uvi “ubi” Abraham—Kristi Jesu, ọnọ ọ rrọ ugogo ubi eyaa na, gbe enọ e “rọ erọ Kristi.”
6:2—Eme họ “uzi Kristi na”? Uzi nana họ eware kpobi nọ Jesu o wuhrẹ gbe ijaje nọ ọ kẹ omai. Ugogo ujaje jọ nọ u kugbe họ onọ o ta inọ mai “ohwo o you ohwo.”—Jọn 13:34.
6:8—Ẹvẹ ma rẹ rọ ‘kọ kẹ ẹzi na’? Ma re ru ere ẹkwoma eyeri uzuazọ nọ o rẹ lẹliẹ ẹzi Ọghẹnẹ ruiruo ziezi evaọ oma mai. Ẹkọ kẹ ẹzi na u kugbe oma kpobi nọ ma re du họ iruẹru nọ e rẹ lẹliẹ ẹzi na ruiruo evaọ oma mai.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
1:6-9. Ekpako ukoko a rẹ j’owọ vẹrẹ vẹrẹ nọ ebẹbẹ e tẹ roma lahwe evaọ ukoko na. Avọ uvi iroro gbe Ikereakere na, a rẹ sae kpọ eware nọ e thọ vi.
2:20. Ẹtanigbo na yọ okẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ omai. Ma rẹ daoma rri rie ere.—Jọn 3:16.
5:7-9. Ekpehre usu o rẹ sai ru omai vro uzẹme na. O rrọ oware areghẹ re ma whaha usu utioye na.
6:1, 2, 5. Enọ “Ẹzi ọrọ oma” a rẹ sai fi obọ họ kẹ omai wọ owha mai, wọhọ oware jọ nọ u bi kpokpo iroro mai fikinọ ma rehọ ogbori raha uzi jọ. Rekọ mai ọvo ma rẹ wọ ewha-iruo abọ-ẹzi mai.
‘EKOKOHỌ EWARE KPOBI FIHỌ KRISTI’
Nọ o je fiẹgba họ okugbe Ileleikristi evaọ obe-ovuẹ riẹ se ahwo Ẹfẹsọs, Pọl ọ ta kpahe “ẹjiroro rọ kẹ oke nọ u te no, re eware kpobi nọ e rọ ehru gbe enọ e rọ akpọ, a wo okugbe ọvo eva riẹ.” Kristi ọ rehọ ‘ekẹ ahwo’ kẹ no re a fi obọ họ kẹ omai kpobi “wo okugbe ọvo” evaọ ẹrọwọ na.—Ẹf. 1:10; 4:8, 13.
Re ma kẹ Ọghẹnẹ orro je wo okugbe, Ileleikristi a rẹ “wha ohwo ọkpokpọ na họ oma” a vẹ jẹ “dhagua kẹ ohwo eva ozọ Kristi.” O tẹ jẹ gwọlọ inọ a re mugba “kẹ ereghẹ ukumuomu” ẹkwoma ẹgọ-ẹmo ọsoso abọ-ẹzi na nọ a re fihọ oma.—Ẹf. 4:24; 5:21; 6:11.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
1:4-7—Ẹvẹ a rọ rehọ Ileleikristi nọ a wholo na mu no oke krẹkri taure a te ti yẹ ai? A rehọ e rai mu wọhọ ẹko, orọnikọ wọhọ omomọvo ho. A rehọ e rai mu taure akpọ omuomu nana o te ti muhọ. Eruẹaruẹ nọ a kere fihọ Emuhọ 3:15 na, onọ a kere no taure a te ti dieva ohwo-akpọ uzioraha jọ kpobi họ, u kugbe ẹjiroro Ọghẹnẹ inọ Kristi o ti wo ahwo nọ a ti lele ei su evaọ obọ odhiwu.—Gal. 3:16, 29.
2:2—Ẹvẹ ẹzi akpọ na ọ rọ wọhọ ofou, kọ ẹvẹ ofou na o be rọ kpọ akpọ na? ‘Ẹzi ọ akpọ na’—ẹzi ọ mẹrẹjọmẹsa gbe aghẹmeeyo riẹ—o da oria kpobi fia wọhọ ofou nọ ma bi se rehọ na. (1 Kọr. 2:12) Oghẹrẹ nọ o be rọ kpọ akpọ na họ epanọ o ga jẹ da oria kpobi fia te.
2:6—Ẹvẹ Ileleikristi nọ a wholo a sae rọ jọ “eria obọ odhiwu” nọ a gbẹ rrọ otọakpọ na? Ẹme na “eria obọ odhiwu” orọnikọ u dhesẹ ukuoriọ obọ odhiwu nọ a ya eyaa riẹ kẹ ae na ha. Ukpoye, u dhesẹ obọdẹ usu nọ a wo kugbe Ọghẹnẹ fikinọ a rehọ ‘eya ẹzi ẹri na tae no.’—Ẹf. 1:13, 14.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
4:8, 11-15. Jesu Kristi o “su enọ e rọ igbo kpo,” koyehọ, ọ rehọ ahwo no otọ esuo Setan re ọ rehọ ae ru iruo wọhọ ekẹ rọ bọ ukoko Ileleikristi na ga. Ma rẹ sae rọ ẹkwoma ‘uyoyou rro haro eva eware kpobi evaọ Kristi’ ẹkwoma ẹme nọ ma re yo ma vẹ jẹ roma kpotọ kẹ enọ e be kobaro evaọ ukoko na je ru lele ọruẹrẹfihotọ nọ a ru kpobi kẹ ukoko na.—Hib. 13:7, 17.
5:22-24, 33. U te no uzou nọ aye o re ro kpotọ kẹ ọzae riẹ no, ọ rẹ jẹ rrọ adhẹẹ kẹe. O re ru onana ẹkwoma edhesẹ “ẹzi udhedhẹ” gbe ọghọ nọ ọ rẹ rọ kẹe nọ ọ be ta ewoma riẹ na jẹ daoma re iroro nọ ọ jẹ e kparobọ.—1 Pita 3:3, 4; Tait. 2:3-5.
5:25, 28, 29. Wọhọ epanọ ọ be “kuọ” omobọ riẹ na, ọzae uwou-orọo ọ rẹ rẹrote aye riẹ evaọ abọ ugboma, iroro-ejẹ, gbe abọ-ẹzi. O re je tete iei ẹkwoma oke nọ ọ rẹ raha kugbei ziezi je tete iei evaọ ẹmeunu gbe uruemu.
6:10-13. Re ma mugba kẹ ogaga idhivẹri, ma rẹ whẹ ẹgọ-ẹmo ọsoso Ọghẹnẹ na họ.
HAE NYA KPATIẸ “EVA UZẸME” NA
Pọl o fiẹgba họ uyoyou evaọ obe-ovuẹ nọ o kere se ahwo Filipai. Ọ ta nọ: “Mẹ lẹ kẹ owhai re, uyoyou rai u hedhe ẹruẹruọ, eva ẹriẹ gbe areghẹ kpobi.” Nọ o je fi obọ họ kẹ ae re a whaha ehaise, ọ tuduhọ ae awọ nọ: “Wha rehọ ozọ-odhẹ avọ enuho ru iruo usiwo rai via.”—Fil. 1:9; 2:12.
Pọl ọ tuduhọ enọ e kpako evaọ iroro awọ inọ a he ‘tunye haro rite obọ oba fiki osohwa obehru ọrọ Ọghẹnẹ.’ Ọ ta nọ: “Thakpinọ joma yọrọ [onọ] ma wo na eva uzẹme.”—Fil. 3:14-16.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
1:23—Eware “ivẹ” vẹ Pọl ọ rẹriẹ ovao dhe, kọ eme o jariẹ udu inọ o re ru? Fiki ebẹbẹ nọ i je tei, eware ivẹ Pọl ọ rẹriẹ ovao dhe; uzuazọ hayo uwhu. (Fil. 1:21) Dede nọ ọ fodẹ onọ ọ rẹ salọ họ, o dhesẹ oware nọ o re riẹ udu—inọ ọ rẹ ‘nyawa re o lele Kristi ria.” (Fil. 3:20, 21; 1 Tẹs. 4:16) ‘Ẹnyawa’ nana evaọ etoke ọzino Kristi o te lẹliẹ Pọl wo osohwa nọ Jihova ọ ruẹrẹ họ kẹe.—Mat. 24:3.
2:12, 13—Edhere vẹ Ọghẹnẹ o bi ro fi obọ họ kẹ omai re ma ‘roro je ru iruo’? Ẹzi ọfuafo Jihova o re duobọte udu gbe iroro mai re ma dawo utho ẹgba mai kpobi evaọ iruo riẹ. Fikiere, ma wo obufihọ nọ ma be daoma “ru iruo usiwo” mai via na.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
2:5-11. Wọhọ epanọ oriruo Jesu u dhesẹ, omaurokpotọ yọ oka oyẹlẹ hẹ rekọ oka ọ ẹrọwọ ọgaga. Ofariẹ, Jihova ọ rẹ kpare ahwo omaurokpotọ kpehru.—Itẹ 22:4.
3:13. “Eware obọ emu” e rẹ sae jọ eware wọhọ okpiruo, omofọwẹ ọrọ uviuwou edafe nọ ma no ze, hayo tubọ izieraha ilogbo nọ ma kurẹriẹ no, enọ a ‘họ omai fo no.’ (1 Kọr. 6:11) Ma rẹ kpairoro vrẹ eware nana re ma “rẹriẹ ovao ku enọ erọ obaro.”
4:14-16. Dede nọ a jọ iyogbere, ahwo Filipai a fi emamọ oriruo hotọ kẹ omai evaọ ọghọ-oruo.—2 Kọr. 8:1-6.
‘WHA DIKIHẸ GA EVAỌ ẸRỌWỌ NA’
Evaọ obe-ovuẹ riẹ se ahwo Kọlọsi, Pọl o dhesẹ eriwo ethọthọ erọ otu-iwuhrẹ erue via. Wọhọ epanọ o dhesẹ, orọnikọ elele Uzi na o rẹ kẹ ohwo esiwo ho rekọ ‘obọ nọ a rẹ ruẹrẹhọ orọwọ na.’ Pọl ọ tẹ tuduhọ ahwo Kọlọsi na awọ inọ a ‘yeri uzuazọ rai wọhọ Kristi, dikihẹ ga evaọ ẹrọwọ na.’ Ẹvẹ edikihẹ otiọye na o re kpomahọ ae?—Kọl. 1:23; 2:6, 7.
Pọl o kere nọ: “Rekọ onọ omae ro vi enana kpobi, wha whẹ uyoyou họ oma, onọ orọ ọwhẹgbe eware kpobi. Jọ udhedhẹ Kristi o jọ eva rai.” Ukọ na ọ ta kẹ ae nọ: “Rehọ eva awere, ru iruo kpobi nọ i te owhẹ, wọhọ ẹsenọ who bi ru ai kẹ Ọnowo na, orọnikọ ahwo ho.” Ọ ta kẹ inievo na kpahe enọ e rrọ ukoko na ha inọ: “Wha rehọ areghẹ su oma rai [evaọ] udevie” rai.—Kọl. 3:14, 15, 23; 4:5.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
2:8—Eme họ “uwuhrẹ ahwo akpọ” nọ Pọl ọ vẹvẹ unu kpahe na? Enana họ ewuhrẹ kpahe eware akpọ Setan—eware nọ ahwo a bi kie lele nẹnẹ. (1 Jọn 2:16) Usu eware nana họ eriariẹ-ikpehru, isiuru-ekwakwa-efe, gbe egagọ erue akpọ na.
4:16—Fikieme a gbe ro ku obe-ovuẹ nọ a kere se ahwo Laodisia na gbe Ebaibol ho? Onana o sae jọnọ fikinọ obe-ovuẹ na u wo ovuẹ nọ u wo iruo kẹ edẹ mai na ha. Hayo o sae jọnọ o wariẹ eme no ebe-ovuẹ efa nọ e rrọ Ebaibol na ze.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
1:2, 20. Ẹtanigbo na, nọ ọ rrọ ọruẹrẹfihotọ uyoyou-ẹwo Ọghẹnẹ, o rẹ sai ru obroziẹ-iroro mai fo no abe-ọriọ jẹ lẹliẹ omai wo udhedhẹ iroro.
2:18, 23. “Omaurokpotọ” ẹghẹ—koyehọ ohwo nọ o re siobọno ekwakwa efe hayo rehọ uye bẹ omariẹ ro dhesẹ kẹ amọfa inọ ọ be romakpotọ—yọ imuẹro inọ ohwo otiọye na o ‘bi dhesẹ oma riẹ via avọ eheri diodi.’