Ẹme Jihova Ọ Rrọ Uzuazọ
Oruvẹ no Ebe-Ovuẹ nọ A Kere Se Ahwo Tẹsalonika gbe Timoti Ze
EBẸBẸ buobu i te ukoko okpokpọ nọ ọ rrọ Tẹsalonika oma no anwẹnọ a rọ rehọ iẹe mu nọ Pọl ukọ na o weze nya. Fikiere okenọ Timoti nọ ọ jọ ikpe udhegbọ ọ wha emamọ usi no obei ze, oma o tẹ wọ Pọl kere obe-ovuẹ se ahwo Tẹsalonika re o jiri ai jẹ tuduhọ ae awọ. Obe-ovuẹ nana, onọ Pọl o kere evaọ ubrobọ ekuhọ ukpe 50 C.E., oye họ obe-ovuẹ ọsosuọ nọ o kere. U kri hi o te kere obe-ovuẹ avivẹ se Ileleikristi nọ e jọ obọ Tẹsalonika. Ọ jọ obe-ovuẹ avivẹ na kpọ iroro ethọthọ nọ otujọ a wo vi jẹ tuduhọ inievo na awọ inọ a dikihẹ ga evaọ ẹrọwọ na.
Nọ oware wọhọ ikpe ikpe e ruọ emu no, Pọl ọ jọ obọ Masidonia yọ Timoti ọ jọ obọ Ẹfẹsọs. Pọl o kere obe-ovuẹ se Timoti, tuduhọ iẹe awọ inọ ọ daji Ẹfẹsọs re ọ sai fi obọ họ kẹ inievo na kru ga evaọ ukoko na ghelọ otu iwuhrẹ erue nọ e rrọ ukoko na. Nọ a je kpokpo Ileleikristi fiki erae nọ e jọ Rom to evaọ ukpe 64 C.E., Pọl o te kere obe-ovuẹ avivẹ riẹ se Timoti. Obe-ovuẹ nana họ orọ urere nọ o kere. Ma rẹ sai wo erere no uduotahawọ gbe ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ evaọ ebe-ovuẹ ene riẹ nana ze.—Hib. 4:12.
“SIỌ OWEZẸ BA”
Pọl o jiri inievo obọ Tẹsalonika kẹ “iruo orọwọ rai gbe iruo uyoyou rai avọ edikihẹwha” rai. Ọ ta kẹ ae inọ ae họ ‘ẹruore riẹ gbe oghọghọ hayo etu-uvie riẹ.’—1 Tẹs. 1:3; 2:19.
Nọ ọ tuduhọ Ileleikristi obọ Tẹsalonika awọ no inọ a rehọ ẹruore ẹkparomatha na sasa ohwohwo oma, Pọl o te kere nọ: “Ẹtha [ẹdẹ] Ọnowo na ọ wọhọ epanọ oji ọ rẹ tha aso.” Ọ tẹ hrẹ rai inọ a “siọ owezẹ ba” re a jẹ jọ aruro.—1 Tẹs. 4:16-18; 5:2, 6.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
4:15-17—Amono a ti ‘mu ugbadede kpohọ idedeghe re a lele Olori na ria,’ kọ ẹvẹ onana o rọ via? Enana họ Ileleikristi nọ a wholo na enọ e rrọ uzuazọ evaọ okenọ a rehọ Kristi mu Ovie. A ti ‘lele Olori na’ Jesu rria evaọ obọ odhiwu nọ a rẹ ruẹ hẹ. Rekọ re a te ti lele Olori na rria, a re whu tao a vẹ kpare ae wọhọ emama ẹzi. (Rom 6:3-5; 1 Kọr. 15:35, 44) Ọzino Kristi u muhọ no, fikiere Ileleikristi nọ a wholo nọ i whu nẹnẹ a re ‘mu ai ugbadede’ hayo kpare ai ẹsiẹsiẹ nọ a tẹ nwani whu no.—1 Kọr. 15:51, 52.
5:23—Eme Pọl o wo họ eva nọ ọ lẹ inọ “ẹzi gbe iroro avọ oma rai e jọ ọkpokpọ”? Pọl ọ jẹ tẹme kpahe ugboma ukoko Ileleikristi na soso, onọ u kugbe Ileleikristi nọ a wholo evaọ obọ Tẹsalonika. Ukpenọ ọ lẹ ọvo nnọ ukoko na u dikihẹ ga, ọ lẹ inọ “ẹzi” hayo ẹgba-iroro ahwo ukoko na e jọ ọkpokpọ ẹsikpobi. Ọ tẹ jẹ lẹ kẹ “oma” ukoko na, koyehọ utu enọ a rọ ẹzi wholo na kpobi. (1 Kọr. 12:12, 13) Fikiere olẹ na u dhesẹ uvi ọdawẹ nọ Pọl o wo kẹ ukoko na.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Emamọ edhere nọ ma rẹ rọ kẹ ohrẹ họ ma re jiri ohwo na jẹ tuduhọ iẹe awọ nnọ o ru viere.
4:1, 9, 10. Idibo Jihova a re wo ẹnyaharo abọ-ẹzi ẹsikpobi.
5:1-3, 8, 20, 21. Nọ ẹdẹ Jihova o bi si kẹle na, wha joma “fi ojese-udu orọwọ avọ uyoyou mai họ; wha jo oma rọ etu ẹruore usiwo mai tuwu.” Fiba onana, ma rẹ kezọ ziezi kẹ Ẹme eruẹaruẹ Ọghẹnẹ, Ebaibol na.
‘DIKIHẸ WHAWHA’
Bi nwene otofa eme nọ Pọl ọ ta evaọ obe-ovuẹ ọsosuọ riẹ, otujọ evaọ ukoko na a bi sikẹ inọ “ẹtha Ọnowo” na o totọ no. Re ọ kpọ iroro rai vi, Pọl ọ tẹ fodẹ eware nọ e te “via tao.”—2 Tẹs. 2:1-3.
Pọl ọ kẹ ohrẹ nọ: “Wha dikihẹ wha eva iruemu anhwae enọ ma wuhrẹ owhai.” O te juzi kẹ ai inọ a “si oma no imoni edekọ nọ e be mọ oyẹlẹ.”—2 Tẹs. 2:15; 3:6.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
2:3, 8—Ono họ “ohwo uzioraha” na, kọ ẹvẹ a ti ro kpei? “Ohwo” ọyena nọ o wo abọ buobu na họ isu egagọ Kristẹndọm. Ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ udu re o bruoziẹ kpe irumuomu ọ vẹ jẹ kẹ udu inọ a kpe ai họ “Ẹme na”—Ọtota Ologbo Ọghẹnẹ, Jesu Kristi. (Jọn 1:1) Fikiere a rẹ sae ta inọ Jesu ọ te rehọ “ẹwẹokuo unu riẹ” kpe ohwo uzioraha na.
2:13, 14—Ẹvẹ a rọ salọ Ileleikristi nọ a wholo na no “emuhọ ze” rọ kẹ esiwo? A salọ enọ a rọ ẹzi wholo na no emuhọ ze evaọ okenọ Jihova ọ jiroro inọ ubi aye na ọ te nwa Setan uzou. (Emu. 3:15) Jihova o te je dhesẹ itee nọ a te nyate, iruo nọ a ti ru, gbe edawọ nọ i ti te ai. Enẹ Ọghẹnẹ ọ rọ salọ ai no emuhọ ze.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
1:6-9. Jihova o re ti mu ahwo kpe he.
3:8-12. A rẹ rehọ epanọ ẹdẹ Jihova ọ kẹle te foma ha, re ma rehọ ere siọ iruo nọ ma rẹ rọ rẹrote oma mai ba, re ma rẹroso amọfa nọ ma bi ru iruo odibọgba na. Ma gbe bi ru iruo ho ma re zihe ruọ eyẹlẹ, onana o vẹ jẹ wọ omai dhomahọ eme amọfa.—1 Pita 4:15.
“SẸRO OWARE NỌ A RỌ KẸ OWHẸ”
Pọl ọ tuduhọ Timoti awọ inọ ọ ‘họre uvi ohọre na avọ orọwọ u kru ga gbe iroro ezi.’ Ukọ na ọ fodẹ itee nọ ezae nọ a re ro mu evaọ ukoko na a rẹ nya te. Pọl ọ tẹ jẹ kẹ Timoti ohrẹ inọ o “kiemuku . . . iku igheghẹ anwae.”—1 Tim. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.
Pọl o kere nọ: “Whọ variku ọkpako ho.” Ọ hrẹ Timoti nọ: “Sẹro oware nọ a rọ kẹ owhẹ na. Si oma no eme ogbẹta nọ e kare erọ Ọghẹnẹ, jegbe avro ogbẹvrọ nọ a re se ugbese nọ eriariẹ.”—1 Tim. 5:1; 6:20.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
1:18; 4:14—“Eme eruẹaro” vẹ a ta kpahe Timoti? Evaọ otọ ogaga ẹzi Ọghẹnẹ, ẹsejọhọ a ruẹaro kpahe iruo nọ Timoti o ti ru evaọ ukoko Ileleikristi na evaọ okenọ Pọl o weze kpohọ Listra evaọ etoke erẹ imishọnare avivẹ riẹ. (Iruẹru 16:1, 2) Fiki “eme eruẹaro” nana, ekpako ukoko na a tẹ “rehọ abọ rai kpahe” Timoti ọmoha na uzou kẹ ugogo iruo jọ.
2:15—Ẹvẹ aye o re ro “wo usiwo fikiọ emọ i yẹ”? Emọ-iyẹ, ẹruorote emọ, gbe ẹruorote uwou o rẹ sae ‘siwi’ aye no oma nọ ọ rẹ rọ kẹ “ogbẹta gbe [iguẹgu], jegbe eme nọ i fo rai ẹ ta ha.”—1 Tim. 5:11-15.
3:16—Eme họ oware udidi egagọ mai? Sọ ohwo-akpọ ọ rẹ sae roma kpotọ kẹ esuo Jihova gbagba hayo ọ rẹ sai ru ere he o jọ oware udidi evaọ ige buobu. Jesu ọ kẹ uyo na ẹkwoma ẹme nọ o yo kẹ Ọghẹnẹ rite uwhu riẹ.
6:15, 16—Kọ eme nana i kiekpahe Jihova Ọghẹnẹ manikọ Jesu Kristi? Eme nana i dhesẹ ẹtha ọnọ a jọ owọ avọ 14 dhesẹ na, koyehọ Jesu Kristi. (1 Tim. 6:14-16) Wo ohẹriẹ no ahwo-akpọ nọ e rrọ ivie gbe ilori, Jesu họ “ovie ọvo” na, yọ ọye ọvo o wo azọ ebẹdẹ. (Dan. 7:14; Rom 6:9) Anwẹnọ o ro tovrẹ kpohọ odhiwu na, ohwo-akpọ ọvo ọ rẹ sae rehọ ibiaro gheghe “ruẹ” Jesu hu.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
4:15. Ma tẹ maki kurẹriẹ obọ hayo ma kurẹriẹ kri no, ma rẹ daoma gbe wo ẹnyaharo abọ-ẹzi.
6:2. Otẹrọnọ ibe Oleleikristi ọ rehọ omai iruo, ukpenọ ma re veghe uzou kẹe fikinọ ọ rrọ ibe Oleleikristi, kọ ọye ma rẹ tubẹ mai yoẹme kẹ vi ọnọ ọ rrọ ukoko ho.
“VUẸ OVUẸ ẸME NA, MU ỌWHỌ RIẸ”
Re ọ ruẹrẹ Timoti họ kẹ oke obẹbẹ nọ o rrọ obaro tha, Pọl o kere nọ: “Ọghẹnẹ ọ kẹ omai ẹzi ozọ-odhẹ hẹ rekọ ẹzi ogaga gbe uyoyou avọ oma-onyẹ.” Ọ kẹ Timoti ohrẹ nọ: “Odibo Ọnowo na ọ rẹ guọlọ ẹwhọ họ, rekọ ọ rẹ re ohrọ ohwo kpobi, ọ rẹ guọlọ jọ uvi owuhrẹ.”—2 Tim. 1:7; 2:24.
Pọl ọ tuduhọ Timoti awọ nọ: “Ruẹabọhọ umutho [nọ] who wuhrẹ jẹ rọwo na.” Iwuhrẹ ikọ-erue e be kẹre haro, fikiere ukọ na ọ kẹ Timoti ọmoha na ohrẹ nọ: “Vuẹ ovuẹ ẹme na, mu ọwhọ riẹ . . . , whọku ahwo nọ othọ obọ re whọ jẹ sasa ae oma.”—2 Tim. 3:14; 4:2.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
1:13—Eme vẹ họ “oghẹrẹ eme oma ojaja” na? “Eme oma ojaja” na họ “eme Ọnowo mai Jesu Kristi”—uvi iwuhrẹ erọ Ileleikristi. (1 Tim. 6:3) Eware nọ Jesu o wuhrẹ je ru e rọwo kugbe Ẹme Ọghẹnẹ, fikiere ẹme na “eme oma ojaja” o sai je dhesẹ iwuhrẹ nọ e rrọ Ebaibol na kpobi. Iwuhrẹ nana e rẹ sai fi obọ họ kẹ omai riẹ oware nọ Jihova ọ gwọlọ mi omai. Ma re lele eme itieye na ẹkwoma eruo eware nọ ma wuhrẹ no Ebaibol na ze.
4:13—Eme họ “eviẹ erao nọ a kere eme họ na”? O sae jọnọ Pọl ọ jẹ yare inọ a rehọ iko-ebe jọ erọ Ikereakere Hibru na sei re o se evaọ okenọ ọ jọ uwou-odi evaọ Rom. O sae jọnọ okakọ nọ a re se papirọs a ro ru iko-ebe nana jọ, a tẹ rehọ eviẹ erao ru efa.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
1:5; 3:15. Ugogo oware nọ u fi obọ họ kẹ Timoti fi ẹrọwọ họ Kristi Jesu họ eware nọ a jọ obọ uwou wuhrẹ iẹe no Ikereakere na ze evaọ oke emaha, yọ ẹrọwọ nana u kpomahọ eware nọ o je ru kpobi. Fikiere u wuzou gaga re ahwo uviuwou a roro ziezi kpahe epanọ a rẹ rọ rehọ eme Ọghẹnẹ wuhrẹ emọ nọ e rrọ otọ rai.
1:16-18. Okenọ ibe Ileleikristi mai a tẹ rrọ uye, rẹriẹ ovao ku ukpokpoma, hayo nọ a tẹ rrọ uwou-odi, ma re fi ai họ olẹ jẹ dawo utho ẹgba mai kpobi ro fi obọ họ kẹ ae.—Itẹ 3:27; 1 Tẹs. 5:25.
2:22. Ileleikristi, maero kọ izoge, a rẹ whaha oma kpobi nọ a rẹ rọ kẹ arozaha-ọjaja, ikporakporo, eware ẹkeriotọ, erẹ, ikuigbe nọ i fioka ha, gbe eware itieye na te epanọ a gbe ro wo uvẹ kẹ eware abọ-ẹzi tere he.
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]
Obe vẹ Pọl ukọ na o kere whremu?