Rọ Ọwhọ Ta Usiuwoma na Ababọ Oke Oraha
“Vuẹ ovuẹ ẹme na, mu ọwhọ riẹ.”—2 TIM. 4:2.
KỌ WHỌ SAE K’IYO ENỌ NANA VEVẸ?
․․․․․
Fikieme Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jẹ rọ ra usiuwoma na ababọ oke oraha?
․․․․․
Ẹvẹ ma sae rọ ruabọhọ usiuwoma ota na ababọ oke oraha?
․․․․․
Fikieme u ro fo re ma ta usiuwoma na ababọ oke oraha vi epaọ anwẹdẹ?
1, 2. Enọ vẹ e roma via fiki ohrẹ nọ a kẹ omai inọ ma ‘vuẹ ovuẹ ẹme na avọ ọwhọ’?
AHWO nọ a rẹ dhogbo nyai siwi amọfa nọ okpẹtu ọ tẹ romavia a re ru iruo rai ovovẹrẹ. Wọhọ oriruo, ahwo nọ a re furie erae a rẹ dhẹ ovovẹrẹ nọ a te se ai inọ erae e be to evaọ oria jọ; a riẹ nọ uzuazọ ahwo o rrọ ọza.
2 Mai Isẹri Jihova ma gwọlọ fi obọ họ kẹ amọfa wo esiwo. Fikiere, ma se iruo usiuwoma ota mai na gboja gaga. Rekọ onana u dhesẹ nọ ma re mu họroma evaọ iruo na ha. Kọ eme Pọl ukọ na o wo họ iroro nọ ọ kẹ ohrẹ inọ: “Vuẹ ovuẹ ẹme na, mu ọwhọ riẹ”? (2 Tim. 4:2) Ẹvẹ ma sae rọ ta usiuwoma na avọ ọwhọ? Fikieme iruo mai na e rọ gwọlọ ovẹrẹ tere?
FIKIEME MA RẸ RỌ TA USIUWOMA NA ABABỌ OKE ORAHA?
3. Eme ọ rẹ sae via kẹ enọ e gaviezọ kẹ usiuwoma ota na gbe enọ e se riẹ?
3 Nọ who te roro kpahe erere nọ o ti te enọ e gaviezọ kẹ usiuwoma ota na gbe oware nọ u ti vru mi enọ e se riẹ, whọ te ta usiuwoma na ababọ oke oraha. (Rom 10:13, 14) Ebaibol na ọ ta nọ: “Nọ omẹ ta kẹ oruumuomu nọ, ‘who re ti ghine whuẹ,’ rekọ o te kurẹriẹ no umuomu riẹ o te bi ru oware nọ ukiete gbe onọ uwoma, . . . ọ rẹ te ghinẹ zọ, o re ti whẹ hẹ. A gbẹ te kareghẹhọ umuomu ovuovo nọ o ru hu.” (Izik. 33:14-16) Ebaibol ọ ta kẹ enọ e be ta usiuwoma na inọ: “Who re [ti] siwi oma ra gbe ahwo [nọ] a be kezọ ẹme ra.”—1 Tim. 4:16; Izik. 3:17-21.
4. Fikieme unuovẹvẹ kpahe ikọ eruẹ o rọ gwọlọ nọ a rẹ ta usiuwoma na ababọ oke oraha evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ?
4 Re ma vuhumu oware nọ o lẹliẹ Pọl ta kẹ Timoti nọ jọ ọ ta usiuwoma na ababọ oke oraha, joma ta kpahe oria ikere nọ a rọ uzoẹme uwuhrẹ mai na no ze gbe eme efa nọ e wariẹ e riẹ họ. Ebaibol ọ ta nọ: “Vuẹ ovuẹ ẹme na, mu ọwhọ riẹ no oke ite oke, tae ruọ ahwo oma, whọku ahwo nọ othọ obọ re whọ jẹ sasa ae oma, whọ jọ akothiho avọ ewuhrẹ ọ bẹ owhẹ hẹ. Keme oke o be tha nọ ahwo a rẹ te rehọ uwuhrẹ nọ o gbunu hu, rekọ ezọ e rẹ te sae okpọ a ve ti koko iwuhrẹ nọ i re ti wuhrẹ ai onọ a guọlọ; a ve ti kiukeku ezọegaviẹ kẹ uzẹme na.” (2 Tim. 4:2-4) Jesu ọ ta nọ ikọ erue e te roma via. (Mat. 13:24, 25, 38) Nọ oke yena u je si kẹle na, o gwọlọ nọ Timoti ọ rẹ “vuẹ ovuẹ ẹme na” makọ evaọ ukoko na re ikọ erue e siọ Ileleikristi ba esuthọ. Uzuazọ ahwo o jọ ọza. Kọ ẹvẹ inẹnẹ?
5, 6. Oghẹrẹ iwuhrẹ vẹ nọ e d’otọ fia ma rẹ sae nyaku evaọ usiuwoma?
5 Ikọ eruẹ nọ i kie no egagọ uzẹme e da oria kpobi fia no enẹna. (2 Tẹs. 2:3, 8) Iwuhrẹ vẹ e be were ahwo nẹnẹ? Evaọ eria buobu, ahwo a kru uwuhrẹ eghrorotha na gaga. Dede nọ obọ egba-eriariẹ uwuhrẹ nana u no ze, a be rehọ iẹe wọhọ oghẹrẹ egagọ jọ, yọ onana u bi kpomahọ eriwo nọ ahwo a wo kpahe Ọghẹnẹ gbe ahwo-akpọ. Uwuhrẹ ofa nọ o da oria kpobi fia họ, eriwo inọ Ọghẹnẹ ọ be daezọ mai hi; fikiere ma re du daezọ riẹ gbe he. Kọ eme ọ lẹliẹ iwuhrẹ nana were ahwo te epanọ a bi ro kie ruọ owezẹ evaọ usu rai kugbe Ọghẹnẹ? Ugogo ovuẹ nọ o rrọ iwuhrẹ ivẹ nana họ, ‘Whọ rẹ sai ru oware nọ u je owhẹ keme ohwo ọvo ọ te rọ owhẹ guẹdhọ họ.’ Avro ọ riẹ hẹ, onana yọ ovuẹ nọ o be were ahwo buobu nẹnẹ.—Se Olezi 10:4.
6 Rekọ iwuhrẹ efa buobu e riẹ nọ e be were ahwo. O rẹ were ahwo jọ nọ a bi kpohọ ichọche nọ isu-egagọ rai a tẹ be ta kẹ ai nọ, ‘Ọghẹnẹ o re gbe you owhẹ makọ oware nọ who ru u woma hayo u yoma.’ Izerẹ gbe epastọ ichọche a rẹ ta eware nọ ahwo a gwọlọ yo kẹ ae bi wuhrẹ ai inọ ehaa nọ i wobọ kpahe egagọ, emu-owọwọ, gbe emema e rẹ wha eghale se ai. Ikpichọche nana a riẹ enwoma nọ a rẹriẹ ovao dhe he. (Ol. 115:4-8) Ma tẹ sae rọwo ai no owezẹ ze re a wo otoriẹ Ẹme Ọghẹnẹ, a rẹ sai wo eghale nọ Uvie Ọghẹnẹ o te wha ze.
EME U DHESẸ RE A TA USIUWOMA NA ABABỌ OKE ORAHA?
7. Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma be ta usiuwoma na ababọ oke oraha?
7 Ọwena oma-obẹrọ nọ o wo emamọ eva ọ rẹ tẹrovi iruo riẹ keme ọ riẹ nọ o gbe ru ere he ahwo a rẹ sai whu. Ma tẹ be tẹrovi iruo usiuwoma ota na, bi roro kpahe eme, hayo enọ nọ e rẹ sae kpare isiuru ahwo nọ ma nyabru u re dhesẹ nọ ma bi ru iruo mai na ababọ oke oraha. Ma tẹ be ruẹrẹ oke mai họ ziezi re ma weze bru ahwo evaọ oke nọ a mae rọ gaviezọ u re dhesẹ nọ ma be rọ okpata ru iruo na.—Rom 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.
8. Re a ru oware ababọ ke oraha eme o gwọlọ?
8 Eware nọ e mai wuzou nọ ma rẹ rọ karo yọ edhere jọ nọ ma re ro dhesẹ nọ ma be raha oke he. (Se Emuhọ 19:15.) Wọhọ oriruo, dae rehọ iẹe nọ who kpohọ ẹsipito nyae ruẹ edọkita, nọ ọ kiẹ owhẹ riwi no, o te se owhẹ kpohọ ọfisi riẹ jẹ ta kẹ owhẹ nọ: “O gwọlọ nọ who re ru oware jọ kpahe oma ra na kpata kpata. Amara ọvo who wo nọ whọ sai ro ru oware jọ kpahe iẹe.” Whọ te nwane dhẹ no ọfisi riẹ wọhọ ohwo nọ o re furie erae nọ a se kẹ ogbodhẹ hẹ. Whọ te daoma gaviezọ kẹ oware nọ ọ te ta kẹ owhẹ, whọ vẹ nya kpo, jẹ jiroro oware nọ who ti ru.
9. Ẹvẹ ma sae rọ ta nọ Pọl ọ rọ ọwhọ ta usiuwoma na evaọ obọ Ẹfẹsọs?
9 Ma rẹ sai wo otoriẹ epanọ usiuwoma ota na o kpata Pọl oma te nọ ma te muẹrohọ oware nọ ọ ta kẹ ẹkpako obọ Ẹfẹsọs kpahe usiuwoma ota riẹ evaọ obọ Esia. (Se Iruẹru Ikọ Na 20:18-21.) Ẹdẹdẹ nọ o ro te obei, ọ tẹ nwani mu usiuwoma na họ ẹta no uwou ruọ uwou. Ofariẹ, ikpe ivẹ ọ kẹ ovuẹ “kẹdẹ kẹdẹ evaọ ọgua Tiranọs.” (Iruẹru 19:1, 8-10) O jọ vevẹ inọ ẹzi ovẹrẹ nọ Pọl o wo u kpomahọ iruẹru riẹ kpobi. Ohrẹ na inọ ma ‘mu ọwhọ kẹ usiuwoma ota na’ orọnikọ u dhesẹ nọ a be gwọlọ ru iruo na bẹ omai hi. Ghele na, usiuwoma ota na o rẹ jọ oware ọsosuọ evaọ uzuazọ mai.
10. Fikieme eva e jẹ were omai inọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol a rọ ọwhọ ta usiuwoma na evaọ oke nọ u kpemu?
10 Oghẹrẹ nọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol a rọ ta usiuwoma na taure ukpe 1914 u te ti te u dhesẹ oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ ta usiuwoma na ababọ oke oraha. Dede nọ a bu hu evaọ oke yena, a riẹ nọ oke nọ u kiọkọ u tulo ho, a tẹ jẹ rọ ọwhọ ta usiuwoma na. A jẹ hai kere evuẹ Ebaibol fihọ ebe-usi buobu, yọ a je dhesẹ iwoho nọ a je se “Photo-Drama of Creation.” Enẹ a jẹ sae rọ ta usiuwoma na kẹ ahwo buobu. Kọ o hae jọnọ a dhesẹ ọwhọ yena ha, bro ahwo evaọ usu mai a hẹ sai yo ovuẹ Uvie na?—Se Olezi 119:60.
RUABỌHỌ USIUWOMA OTA NA AVỌ ỌWHỌ
11. Eme o ru ahwo jọ siobọno ọwhọ ọsosuọ rai?
11 Nọ ilale akpọ e tẹ be rehọ iroro mai, ma rẹ gbẹ kareghẹhọ epanọ usiuwoma ota na u wuzou te he. Uyerakpọ Setan u re ru omai gwọlọ kie lele iruẹru omobọ mai. (1 Pita 5:8; 1 Jọn 2:15-17) Ahwo jọ nọ a se egagọ Ọghẹnẹ gboja vẹre a gbe wo ọwhọ ọsosuọ rai hi. Wọhọ oriruo, Oleleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ jọ nọ a re se Demas avọ Pọl a ‘gbẹ jọ iruo’ usiuwoma na, rekọ ọ tẹ dhẹ lele eware akpọ. Ukpenọ ọ jọ kugbe Pọl jẹ tuduhọ iẹe awọ evaọ oke uye, ọ tẹ dhẹ se iẹe ba.—Filim. 23, 24; 2 Tim. 4:10.
12. Uvẹ vẹ u rovie fihọ enẹna, kọ uvẹ vẹ u ti rovie fihọ k’omai bẹdẹ bẹdẹ?
12 Re ma sae ruabọhọ usiuwoma ota na avọ ọwhọ, ma rẹ daoma gaga re ma whaha isiuru rọkẹ eware akpọ na. U fo re ma dawo ẹgba mai kpobi re “uvi uzuazọ” na o ruẹsi te omai obọ. (1 Tim. 6:18, 19) Ababọ avro, u mu owhẹ ẹro inọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọ Uvie Ọghẹnẹ o te kẹ omai uvẹ nọ ma te rọ reawere eware iwoma buobu. Rekọ oke nana ọvo ma wo nọ ma re ro fi obọ họ kẹ amọfa zọ evaọ oke ẹmo Amagẹdọn.
13. Enẹna nọ ma zihe ruọ Ileleikristi no na, ẹvẹ ma sae rọ ta usiuwoma na ababọ oke oraha?
13 Nọ orọnọ ahwo buobu nọ a wariẹ omai họ a rrọ owezẹ evaọ iruẹru Ọghẹnẹ na, eme o re fi obọ họ k’omai ta usiuwoma na ababọ oke oraha? U fo re ma kareghẹhọ inọ oke jọ o jariẹ nọ ma jọ owezẹ utioye re. Rekọ enẹna ma rọwo no owezẹ ze no, yọ Kristi ọ kẹ omai elo no, wọhọ epanọ Pọl ọ ta. Enẹna ma rrọ elo kẹ akpọ na. (Se Ahwo Ẹfẹsọs 5:14.) Nọ Pọl ọ ta eme yena no, o fibae nọ: ‘Wha fiẹrohọ otọ enẹna eva onya rai, o jọ wọhọ igheghẹ hẹ rekọ iwareghẹ, wha raha oke he, keme edẹ na i re yoyoma.’ (Ẹf. 5:15, 16) Evaọ akpọ oyoma nana, joma raha oke ziezi fihọ iruo nọ i re fi obọ họ k’omai jaja aro vi.
MA BE RRIA ETOKE NỌ U WUZOU GAGA
14-16. Fikieme ma rẹ rọ ta usiuwoma na ababọ oke oraha vi epaọ anwẹdẹ?
14 N’otọ avọ otọ ze usiuwoma ota na o gwọlọ ovẹrẹ, rekọ enẹna o mae gwọlọ ere. Anwọ ukpe 1914 ze, eka edẹ urere nọ Ebaibol ọ fodẹ na i bi rugba. (Mat. 24:3-51) Uzuazọ ahwo-akpọ o rrọ ọza enẹna vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Dede nọ erẹwho nọ e mae ga evaọ akpọ na a reọvọ udhedhẹ kẹle, ibuobu rai i gbe wo ebọmbo nọ i bu te idu ivẹ (2,000) nọ a rẹ sae sa kpohọ oria kpobi evaọ akpọ na. Egọmeti e niyẹrẹ inọ ebọmbo buobu i bi vru. Kọ o sae jọnọ otu ugbarugba jọ a tho ebọmbo nana? Ahwo a be ta nọ otu ugbarugba a sai mu ẹmo họ nọ u re si uwhu kpe ahwo-akpọ soso. Rekọ orọnikọ ẹmo ọvo họ oware nọ u fi uzuazọ ohwo-akpọ họ ọza ha.
15 Evaọ ukpe 2009, ukoko jọ nọ a re se The Lancet and University College London o ta nọ: “Ẹroro họ oware nọ o be mai fi uzuazọ ahwo họ ọza evaọ ikpe-udhusoi avọ udhegbọvo nọ ma rrọ na.” Ukoko na u fibae nọ: “Ẹbẹbẹ nọ ẹroro ọ be wha ze u ti kpomahọ ahwo buobu evaọ ikpe nọ e be tha na yọ onana u ti fi uzuazọ ima ahwo buobu họ ọza viere nọ oke o be nya haro na.” Ebẹbẹ na i ti te eria buobu, ebẹbẹ wọhọ ame ebade nọ i ti bu vrẹ ẹta, etọ nọ e te ya fia, ẹvo, eyao, ofou-ọwhibo, ẹmo-ofio fiki eware eyero akpọ nọ i ti te ahwo ho. Ẹhẹ, ẹmo gbe eware okpẹtu i bi fi uzuazọ ahwo họ ọza.
16 Ahwo jọ a rẹ sai roro nọ ẹsejọhọ ẹmo ologbo nọ a te rrọ ebọmbo fi evaọ obaro u ti su kpohọ orugba “oka” edẹ urere na. Rekọ, ahwo buobu a wo otoriẹ oka na ha. Eware nọ e be via anwọ ikpe buobu ze na i dhesẹ nọ Kristi o muhọ esu no gbe nnọ urere uyerakpọ nana o kẹle no. (Mat. 24:3) Abọ buobu erọ oka edẹ urere na i bi dhesẹ oma via evaọ oke mai na vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Enẹna họ oke nọ ahwo a rẹ rọ rọwo no owezẹ ze. Ma rẹ sae rọ usiuwoma ota mai rọwo ae ze.
17, 18. (a) Fikinọ ma riẹ “epanọ oke ute” no, ẹvẹ onana u re kpomahọ omai? (b) Eme ọ rẹ sai ru ahwo nwene eriwo rai kpahe usiuwoma Uvie na?
17 Oke nọ u kiọkọ nọ ma re ro dhesẹ nọ ma you Jihova gbe onọ ma re ro ru iruo usiuwoma ota na te urere u tulo ho. Ẹme nọ Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ e jọ obọ Rom u kie kpahe omai gaga nẹnẹ. Ọ ta nọ: “Wha riẹ epanọ oke ute na, epanọ oke ute no enẹna no wha rọ rọwo no owezẹ tha. Keme usiwo ubikẹle omai enẹna vi oke nọ ma to rọwo.”—Rom 13:11.
18 Eware nọ a ruẹaro rai inọ e te via evaọ edẹ urere na e rẹ sai ru ahwo vuhumu inọ u fo re a si kẹle Ọghẹnẹ. Amọfa a ruẹ nọ a ginẹ gwọlọ obufihọ nọ a te bi muẹrohọ ebẹbẹ ugho, ẹmo, ozighi, gbe enua okegbe nọ egọmeti ọ be sai kuhọ họ. Yọ ebẹbẹ uviuwou wọhọ ẹyao, erọo nọ e be fa, gbe uwhu ohwo nọ a you i bi ru amọfa vuhumu inọ u fo re a si kẹle Ọghẹnẹ. Usiuwoma ota mai u re ru nọ ma sai ro fi obọ họ kẹ ahwo otioye na.
WO ỌWHỌ KẸ IRUO NA KEME OKE U TULO HO
19, 20. Eme Ileleikristi buobu a ru no fikinọ a riẹ nọ oke nọ u kiọkọ u tulo ho?
19 Fikinọ oke nọ u kiọkọ u tulo ho, u ru nọ Ileleikristi buobu a be rọ raha oke ziezi evaọ usiuwoma ota na. Wọhọ oriruo, nọ ọzae-avọ-aye jọ evaọ obọ Ecuador a no okokohọ obọdẹ nọ a ru evaọ ukpe 2006 ze, onọ uzoẹme riẹ o ta nọ “Ru Ẹro Ra Lọhọ,” a tẹ gbaemu inọ a re ru uzuazọ rai lọhọ. A te kere eware nọ a wo nọ i wo iruo kẹ ae tere he fihọ otọ, evaọ oware wọhọ emerae esa, a tẹ kwa no uwou ibrikpẹ esa kpohọ uwou ubrukpẹ ovo, zẹ eware rai jọ, jẹ hwa esa nọ a re kpobi. U kri hi, a te muọ iruo ọkobaro obufihọ họ, kẹsena nọ ọsẹro ọnyawariẹ rai ọ ta kẹ ae inọ u ti woma re a kpohọ ukoko nọ ẹgwọlọ ọ mae rrọ kẹ iwhowho-uvie, a te gine ru ere.
20 Oniọvo-ọmọzae jọ evaọ obọ America ọ ta nọ: “Mẹ avọ aye mẹ ma kpohọ okokohọ evaọ ukpe 2006, oke yena yọ ma họ-ame te ikpe 30 no. Nọ ma jẹ dhẹ kpo nọ okokohọ na o kuhọ no, ma tẹ be ta epanọ ma sai ro fi ohrẹ nọ a kẹ na h’iruo, inọ ma ru uzuazọ mai lọhọ. (Mat. 6:19-22) Ma wo iwou esa, otọ, imoto eghaghae, okọ-oyibo, gbe omoto nọ a rẹ sae rria wọhọ uwou. Fikinọ ma ruẹ nọ ma be rehọ oke gbe ẹgba mai kpobi le efe, ma tẹ jiroro inọ ma re muọ iruo ọkobaro oke-kpobi họ. Evaọ ukpe 2008, ma te kuomagbe ọmọtẹ mai evaọ iruo ọkobaro oke-kpobi. O rrọ oware evawere gaga re ma lele inievo mai ru iruo usiuwoma ota na ẹsikpobi. Ma kpohọ oria nọ a mae jọ gwọlọ iwhowho-uvie. Ofariẹ, abọ nọ ma bi wo vọvọ evaọ iruo Jihova u ru omai si kẹle iẹe gaga no. Yọ oware ofa nọ o be kẹ omai evawere họ, nọ ma tẹ ruẹ epanọ eva e be were ahwo te nọ a tẹ ruẹ uzẹme na vuhumu.”
21. Eriariẹ vẹ e rẹ wọ omai rọ ọwhọ ta usiuwoma na?
21 Ma riẹ oware nọ o te via kẹ uyerakpọ omuomu nana, “ẹdẹ oziẹobro gbe ẹraha otu nọ ekare erọ Ọghẹnẹ” o kẹle no. (2 Pita 3:7) Eriariẹ Ebaibol nọ ma wo e rẹ wọ omai rọ ọwhọ ta kpahe uye ulogbo nọ o be tha na gbe akpọ ọkpokpọ nọ o ti lele iei. Ma rẹ ruabọhọ usiuwoma ota na ababọ oke oraha re ma fi obọ họ kẹ amọfa wo ẹruore. Nọ ma te bi w’obọ vọvọ evaọ iruo na nọ oke nọ u kiọkọ u tulo ho na, yọ ma bi dhesẹ inọ ma wo uvi uyoyou kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ mai.