Uvumọ Oware O Sae “Hẹriẹ Omai no Uyoyou Ọghẹnẹ” Hẹ

 1. Didi iroro ethọthọ i re kpokpo ahwo buobu, kugbe Ileleikristi uzẹme jọ?

KỌ JIHOVA ỌGHẸNẸ o you owhẹ dẹẹ? Ahwo jọ a rẹ rọwo nnọ Ọghẹnẹ o you ahwo-akpọ kpobi, wọhọ epanọ Jọn 3:16 o ta na. Rekọ a re roro nọ: ‘Ọghẹnẹ ọ sai you omẹ dẹẹ hẹ.’ Makọ Ileleikristi uzẹme a sai wo avro kpahe onana ẹsejọ. Nọ uzuazọ u dhe ọzae jọ ọvẹ ọ tẹ ta nọ: “O rrọ bẹbẹ re mẹ rọwo nnọ Ọghẹnẹ o bi roro kpahe omẹ dede.” Kọ avro otiọye na o re kpokpo owhẹ ẹsejọ?

 2, 3. Ono ọ gwọlọ re ma rọwo nnọ ma rrọ kuẹku evaọ aro Jihova gbe nnọ o you omai hi, kọ ẹvẹ ma sae rọ họre iroro eyena?

² O rẹ were Setan re o ru omai rọwo nọ Jihova Ọghẹnẹ o you omai hi hayo o s’omai gb’ohwo ho. Uzẹme, Setan ọ rẹ viẹ ahwo họ ẹkwoma obọ nọ o re duhọ iroro omorro gbe omoya rai. (2 Ahwo Kọrint 11:3) Rekọ o rẹ jẹ were iẹe re ọ raha adhẹẹ-omobọ-ohwo ọrọ enọ i riotọ mu hu. (Jọn 7:47-49; 8:13, 44) Onana o mae rrọ ere evaọ “edẹ urere” ebẹbẹ nana. Ahwo buobu nẹnẹ a be whẹro evaọ udevie iviuwou nọ a jo “wo eva egaga.” Amọfa a be rẹriẹ ovao ku otu ugbarugba, erọ oriobọ, gbe enọ i re veghe uzou ẹsikpobi. (2 Timoti 3:1-5) Fikinọ a ruẹ uye olahiẹ, ohẹriẹ-uyẹ, gbe omukpahe evaọ ikpe buobu no o lẹliẹ ahwo otiọye na roro nọ a fioka ha hayo inọ a sai you rai hi.

³ Who te wo iroro ethọthọ itieye na, who brudu hu. Ibuobu mai i re bru kpe oma mai ẹsejọ. Rekọ kareghẹhọ, a ruẹrẹ Ẹme Ọghẹnẹ họ re ‘o kpọ eware vi’ je ‘nwene eware nọ e rrọ gaga kothi.’ (2 Timoti 3:16; 2 Ahwo Kọrint 10:4) Ebaibol na ọ ta nọ: ‘Ma rẹ kẹ idu mai imuẹro evaọ aro riẹ oke kpobi nọ idu mai i brukpe omai; keme Ọghẹnẹ ọ rro vi idu mai jẹ riẹ eware kpobi.’ (1 Jọn 3:19, 20) Joma rri idhere ene jọ nọ Ikereakere na i re ro fiobọhọ k’omai ‘kẹ idu mai imuẹro’ kpahe uyoyou Jihova.

 4, 5. Ẹvẹ ọtadhesẹ Jesu kpahe erata na o ro dhesẹ nnọ ma rrọ ghaghae kẹ Jihova?

⁴ Orọ ọsosuọ, Ebaibol na o wuhrẹ vevẹ nnọ Ọghẹnẹ o rri idibo riẹ omomọvo ghaghae. Wọhọ oriruo, Jesu ọ ta nọ: “A be zẹ [erata] ivẹ ẹnini hi? Rekọ ọvuọvo rai o re kie otọ emu Ọsẹ rai hi. Makọ egẹ-eto uzou rai kpobi a kele i rai. Fikiere wha dhẹ ozọ họ; wha wo aghae vi [erata] buobu.” (Matiu 10:29-31) Roro otofa nọ eme eyena i wo kẹ ahwo ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ e jẹ gaviezọ kẹ Jesu na.

⁵ U re gb’omai unu oware nọ ohwo jọ ọ jẹ dẹ arata. Whaọ, evaọ edẹ Jesu arata họ ọvra nọ ọ mai ku nọ a rẹ dẹ ro there emu. Muẹrohọ nọ a rẹ sae rọ ẹnini ọvo dẹ erata ivẹ. Rekọ Jesu ọ ta uwhremu na nnọ otẹrọnọ ohwo o kru enini ivẹ, ọ rẹ sae dẹ erata isoi, orọnọ ene he. A re fi ọrọ avọ isoi na họ kẹ ohwo nọ ọ be dẹ na epaọ ẹsenọ o fi odoware ovo ho. Ẹsejọhọ ahwo a rri evra eyena kuẹku gheghe, rekọ ẹvẹ Ọnọma na o rri rai? Jesu ọ ta nọ: “Ae ọvuọvo [makọ ọnọ a ro ru ufihọ na dede] ọ thọrọ ẹro eva aro Ọghẹnẹ hẹ.” (Luk 12:6, 7) Enẹna ma sai mu otọ ẹme Jesu na họ ẹriẹ. Jihova o te rri arata ọvo gheghe ghare tere, dai roro epanọ ohwo-akpọ ọ ghare te! Wọhọ epanọ Jesu o ru rie vevẹ na, Jihova ọ riẹ oware kpobi kpahe omai. Whaọ, ọ tubẹ riẹ unu eto uzou mai dede!

 6. Fikieme u je mu omai ẹro nọ Jesu ọ ta gba nọ ọ ta nọ a kele unu eto uzou mai?

⁶ Ọ riẹ unu eto uzou mai? Ahwo jọ a sae ta nnọ Jesu ọ jọ etenẹ ta ẹme na vrẹ-oma. Rekọ dai roro kpahe ẹruore ẹkparomatha na. Roro epanọ Jihova ọ riẹ omai te nọ ọ rẹ sae rọ wariẹ ma omai! Ọ rehọ omai ghare te epanọ ọ rẹ rọ kareghẹhọ oware kpobi kpahe omai, kugbe epanọ ma rrọ gbe uzuazọ nọ ma yeri vrẹ no gbe eware nọ e via k’omai no.a Re o kele unu eto uzou mai—nọ uzou ovo u re wo te ibieto 100,000 na—o rẹ bẹe eru hu.

 7, 8. (a) Ekwakwa jọ vẹ e rẹ were Jihova ẹruẹ nọ ọ be kiẹ ibiudu ahwo-akpọ na? (b) Iruo vẹ jọ ma bi ru nọ Jihova o rri ghaghae?

⁷ Orọ avivẹ, Ebaibol na o wuhrẹ omai oware nọ Jihova ọ rẹ jọ oma idibo riẹ rri ghaghae. Re a tae lọlọhọ, ekwakwa ezi gbe omodawọ mai e rẹ were iẹe. Devidi Ovie na ọ ta kẹ ọmọ riẹ Solomọn nọ: “ỌNOWO ọ rẹ kiẹ otọ eva ahwo kpobi, ọ vẹ riẹ oma gbe iroro ahwo.” (1 Iruẹru-Ivie 28:9) Nọ Ọghẹnẹ ọ be kiẹ ibiudu ima-idu ahwo-akpọ evaọ akpọ ozighi nana nọ omukpahe ọ vọ na, dai roro epanọ ọ rẹ ghọghọ te nọ ọ tẹ ruẹ udu nọ u you udhedhẹ, uzẹme, gbe ẹrẹreokie! Eme ọ rẹ via evaọ okenọ Ọghẹnẹ ọ tẹ ruẹ udu nọ u you rie, onọ o rẹ gwọlọ wuhrẹ kpahe iẹe re ọ jẹ ghale eriariẹ yena kugbe amọfa? Jihova ọ ta k’omai nọ o bi muẹrohọ enọ e be ta kẹ amọfa kpahe iẹe. O tube wo “obe ekareghẹhọ” rọ kẹ “enọ e be dhẹ-ozọ ỌNOWO na, je bi roro odẹ riẹ.” (Malakae 3:16) Ekwakwa itieye na e rrọ ghaghae kẹe.

⁸ Evẹ họ iruo iwoma jọ nọ Jihova o rri ghaghae? Omodawọ mai re ma raro kele Ọmọ riẹ, Jesu Kristi. (1 Pita 2:21) Iruo ilogbo jọ nọ Ọghẹnẹ o rri ghaghae họ ẹvaha emamọ usi Uvie riẹ. Eva Ahwo Rom 10:15, ma se nọ: “Kinọ eru awọ ahwo nọ a be ta usiuwoma!” Ẹsejọhọ ma re rri awọ mai na gheghe wọhọ nọ i wo “eru” hu. Rekọ evaọ etenẹ i dikihẹ kẹ omodawọ nọ idibo Jihova a bi ru evaọ ewhowho emamọ usi na. Omodawọ utioye na u wo erru jẹ rrọ ghaghae evaọ aro riẹ.—Matiu 24:14; 28:19, 20.

 9, 10. (a) Fikieme ma je wo imuẹro inọ Jihova o re rri ithihakọ mai evaọ oke ọbẹwẹ sa-sa ghaghae? (b) Didi ẹro oyoma Jihova o re ro rri idibo ẹrọwọ riẹ hẹ?

⁹ Jihova o re rri ithihakọ mai ghaghae re. (Matiu 24:13) Kareghẹhọ, Setan ọ gwọlọ re who kiuke ku Jihova. Ẹdẹ kpobi nọ whọ roma kpotọ kẹ Jihova yọ ẹdẹ ufihọ ọfa nọ who ro fiobọhọ kuyo kẹ ẹpoviẹ Setan. (Itẹ 27:11) Ẹsejọ o rẹ lọhọ re a thihakọ họ. Ebẹbẹ ẹyao, ẹbẹbẹ abọ ugho, ẹbẹbẹ iroro, gbe ezadhe efa e sai ru ẹdẹ kpobi jọ idhọvẹ. Oware nọ ohwo o bi rẹro riẹ nọ u t’ohwo obọ họ o sai je fi ewhrehe họ ohwo oma. (Itẹ 13:12) Jihova o rri ithihakọ evaọ oke use-abọ itieyena ghaghae gaga. Oye jabọ nọ Devidi Ovie na ọ jẹ yare Jihova re o koko irui riẹ họ “eva ololo,” fibae avọ udu anọ: “Kọ e gbẹ rọ eva obe ra?” (Olezi 56:8) Ẹhẹ, Jihova o re rri jẹ kareghẹhọ irui gbe uye kpobi nọ ma ruẹ nọ ma be roma kpotọ kẹe na. E rrọ ghaghae kẹe re.

¹⁰ Whaọ udu nọ u re brukpe omobọ riẹ o sae siọ imuẹro nana erọ epanọ ma ghare te kẹ Ọghẹnẹ na. O sae lẹlẹ ta k’omai nọ: ‘Rekọ amọfa buobu a riẹ nọ a bi ru woma vi omẹ. Ẹvẹ o rẹ da Jihova te ọ tẹ rehọ omẹ wawọ ae!’ Jihova ọ rẹ rọ ohwo jọ wawo omọfa ha; yọ o re si ufi kekeke evaọ iroro riẹ hẹ. (Ahwo Galesha 6:4) O re fiẹrohotọ ziezi nọ ọ tẹ be kiẹ idu mai, yọ o re rri ewoma nọ ọ jariẹ ruẹ ghaghae—o make kao kẹhẹ.

11. Eme ma rẹ sai wuhrẹ kpahe Jihova ro no edhere nọ o yeri kugbe Abaija ze?

¹¹ Orọ avesa, nọ Jihova ọ be kiẹ omai riwi na, ọ rẹ r’obọ k’otọ salọ, be gwọlọ ewoma. Wọhọ oriruo, okenọ Jihova o j’uzi nọ a kpe uviuwou-isu orọ Jeroboam Ovie nọ o kieno ẹrọwọ na soso no, Ọ kẹ ujaje inọ a kie ọmọ ovie na jọ, Abaija, ziezi. Fikieme? “Keme oware [jọ evaọ oma riẹ] o were ỌNOWO na Ọghẹnẹ Izrẹl.” (1 Ivie 14:1, 10-13) Koyehọ Jihova ọ r’obọ kotọ kiẹ udu ọmoha na ọ tẹ ja riẹ ruẹ ‘emamọ oware jọ.’ Epanọ oware uwoma yena o kawo te kẹhẹ, o jọ obọ Jihova ghare te epanọ ọ rọ fodẹ iẹe evaọ Ẹme riẹ. Ọ tubẹ hwosa kẹe, o te dhesẹ ohrọ jọ kẹ omọvo uviuwou oyena nọ u kieno ẹrọwọ na.

12, 13. (a) Ẹvẹ oware nọ o via kẹ Jehoshafat Ovie na u ro dhesẹ nnọ Jihova ọ rẹ jọ oma mai gwọlọ ewoma makọ okenọ ma tẹ raha uzi? (b) Rọ kpahe iruo gbe ekwakwa iwoma mai, ẹvẹ Jihova o re ro ru wọhọ Ọyewọ oyoyou?

¹² A rẹ ruẹ oriruo nọ o vi ọyena evaọ oma Jehoshafat Ovie owoma na. Okenọ ovie na o ru oware ugheghẹ jọ, ọruẹaro Jihova ọ tẹ ta kẹe nọ: “Fiki onana ỌNOWO na ọ jẹ dheva kpahe owhẹ.” Ẹvẹ eme na i mu urirẹ te! Rekọ ovuẹ Jihova o jọ etẹe serihọ họ. O ta haro nọ: “Dede, ọ ruẹ oware uwoma jọ evaọ eva ra.” (2 Iruẹru-Ivie 19:1-3) Fikiere evedha ikiẹrẹe Jihova i tu rie aro kẹ ewoma nọ ọ jọ oma Jehoshafat he. Ẹvẹ onana u wo ohẹriẹ no ahwo-akpọ te! Eva amọfa e tẹ be dh’owhẹ, ẹsejọ ma rẹ gbẹ ruẹ ewoma nọ ọ rrọ ae oma ha. Yọ okenọ ma tẹ raha uzi, omovuọ gbe edada na e sai tu omai aro kẹ abọ owoma nọ ọ rrọ omai oma. Rekọ kareghẹhọ nnọ ma te kurẹriẹ no izieraha mai jẹ daoma gaga re ma se ae ba ẹwariẹ, Jihova ọ rẹ rọ vrẹ omai.

¹³ Nọ Jihova ọ be kiẹ owhẹ riwi na, o re gbolo izieraha itieye na kufiẹ, wọhọ epanọ ohwo nọ ọ be gwọlọ igoru o re gbolo itho nọ i fioka ha kufiẹ na. Kọ ẹvẹ kpahe ekwakwa gbe iruo iwoma ra? Enana họ “igoru” nọ o re kru dh’obọ! Kọ who muẹrohọ epanọ esẹgbini iyoyou a re tete eware nọ emọ rai a drọ hayo iruo isukulu rai, ẹsejọhọ e tẹ make thọrọ emọ na ẹro no ikpe buobu? Jihova họ Ọyewọ nọ ọ mai you kpaobọ. Nọ ma gbe bi lele iei na, iruo gbe ekwakwa iwoma mai e rẹ thọrọ iẹe ẹro vievie he. Evaọ uzẹme, o re rri rie wọhọ emuemu re o thọrọ iẹe ẹro, whaọ yọ ọ kare emuemu. (Ahwo Hibru 6:10) Ọ be jẹ jọ oma mai salọ evaọ edhere ọfa jọ.

14, 15. (a) Fikieme sebaẹgba mai o gbe tu Jihova aro kẹ ewoma mai hi? Kẹ oriruo. (b) Eme Jihova ọ rẹ rọ ewoma nọ ọ jọ oma mai ruẹ ru, kọ ẹvẹ o rri ahwo ẹrọwọ riẹ?

¹⁴ Jihova o re rri vrẹ sebaẹgba mai jẹ ruẹ abọ owoma mai. Re a dhesẹ iẹe: Ahwo nọ eware iruo-abọ ona e rẹ were a re ru oware kpobi re a ruẹrẹ uwoho hayo oware ona ofa jọ nọ o raha. Wọhọ oriruo, okenọ ọzae jọ ọ rọ ugbeke sa uwoho nọ Leonardo da Vinci ọ drọ fihọ National Gallery evaọ London, England, onọ o ghare te edọla ima 30 na, uvumọ ohwo ọ jiroro na ha inọ uwoho na o raha no na, a re ku ei fiẹ. A tẹ nwani mu iruo họ vẹrẹ vẹrẹ re a ruẹrẹ okwakwa ona nana nọ o kpako te ikpe 500 na. Fikieme? Keme o jọ ghaghae evaọ aro enọ ekwakwa ona e rẹ were. Kọ whọ gbẹ ghare vi oware jọ nọ a rehọ echọko gbe ewizi drọ? Evaọ aro Ọghẹnẹ whọ ghare gaga—makọ epanọ sebaẹgba nọ ma reuku riẹ e raha owhẹ te kẹhẹ. (Olezi 72:12-14) Jihova Ọghẹnẹ, Ọnọma uviuwou ahwo-akpọ, o ti ru oware nọ o gwọlọ re o zihe ẹgbagba se enọ e j’owọ kẹ uyoyou ẹruọsa riẹ kpobi.—Iruẹru 3:21; Ahwo Rom 8:20-22.

¹⁵ Ẹhẹ, Jihova ọ rẹ jọ oma mai ruẹ ewoma nọ ma sae ruẹ evaọ oma mai hi. Yọ ma be gọe na, o ti ru ewoma na rro bẹsenọ ma te rọ gba no. Makọ oghẹrẹ kpobi nọ akpọ Setan o ru omai, Jihova o re rri idibo ẹrọwọ riẹ ghaghae.—Hagai 2:7.

16. Ovẹ họ imuẹro uyoyou Jihova k’omai nọ e mae rro, kọ ẹvẹ ma rọ riẹ nnọ fiki mai dẹẹ a rọ kẹ okẹ nana?

¹⁶ Orọ avene, Jihova o bi ru eware buobu ro dhesẹ uyoyou riẹ k’omai. Evaọ uzẹme, idhe ẹtanigbo Kristi họ uyo nọ o mai wo ẹgba nọ a kẹ kpahe erue Setan inọ ma fioka ha hayo inọ a sai you omai hi. O rẹ thọrọ omai ẹro vievie he inọ uwhu akọriọ nọ Jesu o whu evaọ ure oja na gbe akọriọ nọ ọ mae rro nọ Jihova o thihakọ riẹ nọ o je rri Ọmọ oyoyou riẹ nọ o whu na yọ imuẹro erọ uyoyou rai k’omai. Uyoma gaga inọ, o rrọ bẹbẹ kẹ ahwo buobu re a rọwo nnọ fiki rai dẹẹ a rọ kẹ okẹ nana. A rri oma rai nọ a te he. Rekọ kareghẹhọ nnọ Pọl ukọ na ọ jẹ lahiẹ ilele Kristi vẹre. Ghele na, o kere nọ: ‘Ọmọ Ọghẹnẹ o you omẹ, ọ jẹ rehọ oma riẹ kẹ omẹ.’—Ahwo Galesha 1:13; 2:20.

17. Didi edhere Jihova o bi ro si omai bru omariẹ gbe Ọmọ riẹ?

¹⁷ Jihova o bi dhesẹ uyoyou riẹ k’omai ẹkwoma obọ nọ o bi fihọ k’omai re ma rehọ irere idhe Kristi ruiruo. Jesu ọ ta nọ: “Ohwo ọvo ọ sai bru omẹ tha ha ajokpa nọ Ọsẹ nọ o vi omẹ ze o si rie.” (Jọn 6:44) Ẹhẹ, Jihova o re si omai bru Ọmọ riẹ je bru ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma iruo usiuwoma ota na, onọ u t’omai omomọvo oma, gbe ẹkwoma ẹzi ọfuafo riẹ, onọ Jihova o bi ro fiobọhọ k’omai wo otoriẹ je fi uzẹme abọ-ẹzi h’iruo ghelọ awhaha gbe sebaẹgba mai. Fikiere Jihova ọ rẹ sae ta kpahe omai wọhọ epanọ ọ ta kpahe Izrẹl inọ: “Mẹ rehọ uyoyou ebẹdẹ bẹdẹ mẹ ro you owhẹ, fikiere mẹ tẹ ruẹrẹ abọ họ oruọzewọ mẹ kẹ owhẹ.”—Jerimaya 31:3.

18, 19. (a) Didi edhere nọ ọ mae kpekpe Jihova o bi ro dhesẹ uyoyou riẹ k’omai, kọ eme o dhesẹ nọ ọye ọvo ọ be rẹrote abọ nana? (b) Ẹvẹ Ẹme Ọghẹnẹ ọ rọ k’omai imuẹro inọ Jihova yọ ọnọ ọ rẹ gaviezọ avọ ohrọ?

¹⁸ Ẹsejọhọ ẹkwoma uvẹ-ọghọ olẹ ma be rọ ruẹ uyoyou Jihova evaọ edhere nọ ọ mae kpekpe kpobi. Ebaibol na o zizie omomọvo mai re ma “he dhe ẹlẹlẹ” se Ọghẹnẹ. (1 Ahwo Tẹsalonika 5:17) Ọ rẹ gaviezọ. A tube sei “ọnọ o re yo elẹ!” (Olezi 65:2) Ọ wọ iruo nana kẹ omọfa ha, makọ rọ kẹ Ọmọ riẹ. Dai roro iei: Ọnọma ehrugbakpọ na ọ tuduhọ omai awọ re ma nya bru ei evaọ olẹ, avọ uvẹ ẹmeọta. Kọ ẹvẹ ọ rẹ gaviezọ te? Kọ ọ rẹ tehe ezọ di? Vievie.

¹⁹ Jihova o wo ohrọ. Eme họ ohrọ? Oleleikristi ẹrọwọ jọ nọ ọ kpako no ọ ta nọ: “Ohrọ họ edada ra evaọ udu mẹ.” Kọ edada mai i re ghine duobọte Jihova? Ma se kpahe uye-oruẹ ahwo riẹ Izrẹl inọ: “Uye rai kpobi o [da] riẹ.” (Aizaya 63:9) Orọnikọ Jihova ọ ruẹ idhọvẹ rai ọvo ho; o da riẹ kẹ ahwo na. Epanọ o da riẹ te u dhesẹ oma via evaọ eme ọ Jihova kẹ idibo riẹ: “Ọnọ rehọ obọ te owhẹ ọ rehọ obọ te ọmọ-ẹro mẹ.”b (Zekaraya 2:8) Ẹvẹ oyena o rẹ da te! Ẹhẹ, Jihova o re roro k’omai. Oware o tẹ be d’omai, o rẹ dae re.

20. Iroro ethọthọ vẹ ma rẹ whaha otẹrọnọ ma re yoẹme kẹ ohrẹ nọ o rrọ Ahwo Rom 12:3 na?

²⁰ Uvumọ Oleleikristi nọ o wo iroro owowa nọ ọ rẹ rehọ imuẹro ọ uyoyou Ọghẹnẹ itieyena y’oma hayo ru omorro ọ riẹ hẹ. Pọl ukọ na o kere nọ: “Keme mẹ rehọ fiki aruoriwo nọ a ri omẹ rọ ta kẹ kohwo kohwo nọ ọrọ udevie rai nọ, ohwo ọvo o roro oma riẹ kpehru vi epanọ i te rie eroro ho, rekọ o roro avọ oziẹ obro nọ okiete, duọ ohwo duọ utho orọwọ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ.” (Ahwo Rom 12:3) Efafa efa jọ e ta nọ: “Mẹ be ta kẹ owhai kpobi inọ ohwo ọvo o rri oma riẹ kpehru hrọ họ, rekọ o rri oma riẹ umumuo.” (A Translation in the Language of the People, onọ Charles B. Williams, ọ fa) Fikiere nọ ma be reawere uyoyou Ọsẹ obọ odhiwu mai na, joma wo emamọ iroro jẹ kareghẹhọ nnọ orọnikọ ma ruiruo hayo te kẹ uyoyou Ọghẹnẹ hẹ.—Luk 17:10.

21. Didi erue Setan ma rẹ whaha ẹsikpobi, kọ uzẹme Ọghẹnẹ vẹ ma rẹ rọ tuduhọ idu mai?

²¹ Ajọ mai kpobi ma ru utho ẹgba mai re ma siọ erue Setan kpobi, kugbe ọrue na inọ ma fioka ha hayo inọ a sai you omai hi. Otẹrọnọ eware nọ e via k’owhẹ no evaọ uzuazọ i ru owhẹ bi rri oma ra wọhọ ẹbẹbẹ nọ uyoyou udidi Ọghẹnẹ o sai furie he, hayo inọ makọ epanọ Ọghẹnẹ ọ fiọfiọ ẹro te na ọ sae ruẹ iruo ezi ra ha keme e kawo hrọ, hayo inọ izieraha ra i bu hrọ te epanọ makọ uwhu Ọmọ ọghaghae riẹ o sai ro ruru ai hi, ọrue whọ rọwo na. Rehọ udu ra kpobi siọ ọrue otiọye na! J’oma gbẹ hae rehọ uzẹme nọ Pọl ọ rọ ẹgba ẹzi kere na tuduhọ idu mai awọ: “Umuomẹ ẹro nọ makọ uwhu, hayo uzuazọ, hayo ikọ-odhiwu, hayo iride, hayo eware nọ erọ enẹna, hayo eware nọ e be tha, hayo egaga, hayo ekpehru, hayo ekodo, hayo oware ovo eva emama na kpobi, no rẹ sae hẹriẹ omai no uyoyou Ọghẹnẹ evaọ Kristi Jesu Ọnowo mai na, ọ rọhọ.”—Ahwo Rom 8:38, 39.