UZOU AVỌ 21
“Odẹ Okpẹwho na . . . O te Jọ Jihova Ọ Rrọ Etẹe”
OWARE NỌ UZOU NANA O TA KPAHE: Oware nọ okpẹwho na avọ ẹkẹ otọ na i dikihẹ kẹ
1, 2. (a) Ẹjiroro vẹ a rọ salọ ẹkẹ otọ jọ fihọ akotọ? (Rri uwoho nọ o rrọ uke obe na.) (b) Imuẹro vẹ eruẹaruẹ na e kẹ ahwo nọ a jọ igbo na?
IZIKIẸL ọ jọ eruẹaruẹ urere riẹ ruẹ nọ ẹkẹ otọ jọ ọ riẹ nọ a salọ rọkẹ ẹjiroro obọdẹ jọ. Orọnikọ a salọ iẹe re o jọ ukuoriọ orua Izrẹl jọ họ, rekọ a salọ iẹe re o jọ kẹ Jihova. Izikiẹl ọ tẹ jẹ ruẹ okpẹwho jọ nọ odẹ riẹ u siuru gaga. Abọ nana eruẹaruẹ na o kẹ ahwo nọ a jọ igbo na obọdẹ imuẹro jọ, inọ: Jihova ọ te jọ kugbe ai nọ a te zihe kpobọ ẹkwotọ ezi rai na no.
2 Izikiẹl ọ romatotọ dhesẹ abọ sa-sa ẹkẹ otọ na kẹ omai. Joma ta kpahe eruẹaruẹ nana nọ mai idibo Jihova ma rẹ sai wuhrẹ eware buobu no ze na.
“Ẹkẹ Otọ Ọrẹri” na avọ “Okpẹwho Na”
3. Abọ isoi vẹ i ru ẹkẹ otọ nọ Jihova ọ salọ na via, kọ eme a jẹ jọ eria nana ru? (Rri ẹkpẹti na, “Ẹkẹ Otọ nọ Wha rẹ Nyaseba.”)
3 Ẹkẹ otọ obọdẹ na o te ikiubiti idu udhegbisoi (25,000; koyehọ emaele eree) no ẹkpẹlobọ ovatha-ọre rite obọze ovatha-ọre, gbe ikiubiti idu udhegbisoi (25,000) no ovatha-ọre rite ukiediwo-ọre. A se ẹkẹ otọ nana nọ o wo abọ ene ẹrẹrẹe na, “ẹkẹ otọ na soso.” A ghale riẹ kpohọ abasa. Abọ obehru ọ jọ rọkẹ ahwo Livae, abọ udevie na o tẹ jọ rọkẹ etẹmpol na gbe izerẹ na. Abọ ivẹ nana họ “ẹkẹ otọ ọrẹri” na. “Oria nọ o kiọkọ” nọ o kawo vi abọ ivẹ nana o jọ oria “nọ a rẹ jọ ru eware sa-sa.” O jọ rọkẹ okpẹwho na.—Izik. 48:15, 20.
4. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ẹkẹ otọ nọ a salọ re o jọ kẹ Jihova na ze?
4 Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ẹkẹ otọ nọ a salọ re o jọ kẹ Jihova na ze? Nọ orọnọ ẹkẹ otọ nana Jihova ọ kake salọ fihọ akotọ taure a tẹ te ghale kẹ erua na, Jihova ọ rọ ere dhesẹ nọ oria nana nọ u wobọ kugbe egagọ riẹ na oye o mai wuzou evaọ ẹkwotọ na soso. (Izik. 45:1) Ababọ avro, Jihova nọ a kake kẹ ẹkẹ otọ taure a tẹ te kẹ ahwo na ọrai na u wuhrẹ ahwo nọ a jọ igbo na okpoware jọ. O gwọlọ nọ egagọ Jihova a rẹ rọ karo evaọ uzuazọ rai. Epọvo na re nẹnẹ, eware nọ i kpomahọ egagọ Ọghẹnẹ, wọhọ, isase Ebaibol, iwuhrẹ nọ ma rẹ nya, gbe usi uwoma ota, họ eware nọ e mai wuzou kẹ omai. Ma tẹ rọ aro kele Jihova rehọ eware nọ i fo karo, u ti ru omai rọ egagọ Jihova karo evaọ uzuazọ mai.
“Okpẹwho na O te Jọ Udevie Riẹ”
5, 6. (a) Amono a wo okpẹwho na? (b) Eme okpẹwho na u dikihẹ kẹ hẹ, kọ fikieme?
5 Se Izikiẹl 48:15. Eme “okpẹwho na” avọ otọ nọ o wariẹ e riẹ họ na i dikihẹ kẹ? (Izik. 48:16-18) Evaọ eruẹaruẹ na, Jihova ọ ta kẹ Izikiẹl nọ: “Wha rẹ rehọ oria [jọ] kẹ okpẹwho na . . . Ahwo uwou Izrẹl kpobi a ti woi.” (Izik. 45:6, 7) Onana u dhesẹ nọ, okpẹwho na avọ otọ nọ o wariẹ e riẹ họ na e rrọ usu “ẹkẹ otọ ọrẹri” nọ a “nyaseba kẹ Jihova” na ha. (Izik. 48:9) Nọ ma riẹ ere no na, joma ta kpahe oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ no ọruẹrẹfihotọ okpẹwho na ze nẹnẹ.
6 Rekọ re ma tẹ te riẹ oware nọ okpẹwho na o rẹ sai wuhrẹ omai, joma kake ta kpahe oware nọ okpẹwho na u dikihẹ kẹ hẹ. O rẹ sai dikihẹ kẹ okpẹwho Jerusalẹm avọ etẹmpol riẹ nọ a wariẹ bọ na ha. Fikieme? Keme okpẹwho nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ na o wo etẹmpol ho. U te no ere no, okpẹwho na u dikihẹ kẹ okpẹwho ọvuọvo evaọ ẹkwotọ nọ ahwo Izrẹl a wariẹ muhọ eria na ha. Fikieme? Keme ahwo nọ a no igbo ze na hayo emọ rai a bọ okpẹwho ọvuọvo nọ o wo eware nọ a dhesẹ evaọ eruẹaruẹ nana ha. Ofariẹ, okpẹwho na ọ sae jọ okpẹwho nọ ọ rrọ obọ odhiwu hu. Fikieme? Keme a bọ riẹ fihọ otọ “nọ o rrọ kẹ ahwo kpobi [hayo otọ nọ a rẹ jọ ru eware sa-sa nọ e rrọ ọrẹri hi],” onọ u ru rie wo ohẹriẹ no uwou nọ a bọ fihọ otọ nọ a salọ rọkẹ iruẹru egagọ ọvo.—Izik. 42:20.
7. Eme o wọhọ nọ okpẹwho nọ Izikiẹl ọ ruẹ na u dikihẹ kẹ? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzou nana.)
7 Kọ eme okpẹwho nọ Izikiẹl ọ ruẹ na u dikihẹ kẹ? Kareghẹhọ nọ eruẹaruẹ evona nọ ọ jọ ruẹ otọ na ọ jọ ruẹ okpẹwho na re. (Izik. 40:2; 45:1, 6) Ebaibol na o dhesẹ nọ otọ na u dikihẹ kẹ egagọ Ọghẹnẹ, fikiere okpẹwho na yọ oware nọ u wobọ kugbe egagọ Ọghẹnẹ re. Nọ a tẹ fodẹ “okpẹwho,” eme ọ rẹ ziọ ohwo iroro? Ẹme yena ọ rẹ lẹliẹ omai roro kpahe oria nọ ahwo a be rria nọ a bọ iwou fihọ jẹ ruẹrẹhọ kpatiẹ. Fikiere o wọhọ nọ okpẹwho yena nọ a ruẹrẹhọ ziezi nọ abọ ene riẹ e rrọ ẹrẹrẹe nọ Izikiẹl ọ ruẹ na u dikihẹ kẹ utu ahwo jọ nọ a ruẹrẹhọ ziezi re a kpọ iruẹru ahwo.
8. Iruẹru amono okpẹwho nọ a ruẹaro riẹ na o be kpọ, kọ fikieme o rọ rrọ ere?
8 Kọ amono ahwo nana a be kpọ iruẹru rai? Eruẹaruẹ Izikiẹl na i dhesẹ nọ okpẹwho nana ọ rrọ eva otọ na, koyehọ egagọ Ọghẹnẹ. Fikiere ahwo nana a rrọ eva ukoko na be kpọ iruẹru egagọ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ. U te no ere no, ma ruẹ nọ okpẹwho na o rrọ otọ nọ a rẹ jọ ru eware sa-sa, hayo otọ nọ o rrọ ọrẹri hi. Kọ eme onana u dhesẹ? O kareghẹhọ omai nọ orọnikọ obọ odhiwu ahwo nana a be jọ kpọ eware he, rekọ otọakpọ na, onọ u bi fiobọhọ kẹ ahwo kpobi nọ a rrọ ukoko Ọghẹnẹ.
9. (a) Amono họ ahwo nọ a be kpọ eware evaọ otọakpọ na nẹnẹ? (b) Eme Jesu o ti ru evaọ etoke esuo Odu-Ikpe na?
9 Kọ amono họ ahwo nana nọ a be kpọ eware evaọ otọakpọ na? Evaọ eruẹaruẹ Izikiẹl na, “osu na” họ ọnọ ọ jẹ kobaro evaọ isuẹsu okpẹwho na. (Izik. 45:7) Ọsẹro ọ jọ evaọ udevie ahwo na, rekọ ọ jọ ozerẹ hayo ohwo Livae he. Osu na ọ rẹ lẹliẹ omai roro kpahe ekpako ukoko nọ e rrọ usu Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo ho. Esẹro iyoyou nana nọ e rrọ usu “igodẹ efa” na yọ idibo Ọghẹnẹ nọ e be romakpotọ kẹ esuo Kristi. (Jọn 10:16) Evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe na, Jesu ọ te rehọ ekpako hayo “isu” nọ i te ziezi mu “evaọ otọakpọ na kpobi.” (Ol. 45:16) A te rẹrote ahwo Ọghẹnẹ evaọ etoke yena lele oghẹrẹ nọ esuo Uvie obọ odhiwu na o gwọlọ.
“Jihova Ọ Rrọ Etẹe”
10. Didi odẹ okpẹwho na, kọ imuẹro vẹ odẹ na o kẹ ahwo na?
10 Se Izikiẹl 48:35. Odẹ okpẹwho na họ, “Jihova Ọ Rrọ Etẹe.” Odẹ nana o kẹ imuẹro inọ ahwo okpẹwho na a te ruẹ vevẹ nọ Jihova ọ rrọ kugbe ai. Nọ Jihova o dhesẹ okpẹwho nana nọ o rrọ udevie otọ na kẹ Izikiẹl na, o wọhọ ẹsenọ ọ ta kẹ ahwo nọ a jọ igbo na nọ: ‘Mẹ te wariẹ jọ kugbe owhai!’ Onana yọ oware evawere gaga!
11. Eme ma wuhrẹ no eruẹaruẹ Izikiẹl kpahe okpẹwho na avọ odẹ riẹ ze?
11 Kọ eme abọ eruẹaruẹ Izikiẹl nana u wuhrẹ omai? Odẹ okpẹwho na nọ u dikihẹ kẹ ahwo nọ a be kpọ iruẹru ahwo Ọghẹnẹ nẹnẹ na o kẹ omai imuẹro inọ Jihova ọ rrọ kugbe idibo riẹ nọ i bi yoẹme kẹe, yọ ọ te jọ kugbe ai ẹsikpobi. Emamọ odẹ nana nọ a se okpẹwho na u te je fiẹgba họ oware jọ nọ u wuzou gaga: U dhesẹ nọ orọnikọ a fi okpẹwho na họ re o kẹ ahwo udu nọ a re ro ru eware epanọ u je he, rekọ re u ru eware evaọ edhere oyoyou nọ Jihova ọ gwọlọ. Wọhọ oriruo, Jihova ọ kẹ enọ e be kpọ eware evaọ ukoko na udu nọ a rẹ rọ ghale ẹkwotọ na ha, wọhọ odẹme, onọ u dhesẹ nọ a rẹ rọ iroro obọrai ta oware nọ amọfa a re ru kẹ ae he. Ukpoye, Jihova ọ gwọlọ nọ enọ e be kpọ eware na a re ru epanọ eware hayo uvẹ-ọghọ sa-sa nọ ọ kẹ idibo riẹ na u re ro te ai obọ ẹrẹrẹe, makọ ‘iruori’ na dede.—Itẹ 19:17; Izik. 46:18; 48:29.
12. (a) Obọdẹ oware vẹ okpẹwho na o wo, kọ eme onana u dhesẹ? (b) Oware vẹ u wuzou gaga nọ abọ eruẹaruẹ nana o kareghẹhọ ekpako ukoko?
12 Obọdẹ oware ofa vẹ ma muẹrohọ evaọ okpẹwho nọ odẹ riẹ o rrọ, “Jihova Ọ Rrọ Etẹe” na? Ikpewho oke anwae e jẹ hai wo igbẹhẹ gbe umutho inuethẹ jọ, rekọ okpẹwho nana o wo inuethẹ ikpegbivẹ soso! (Izik. 48:30-34) Inuethẹ ibuobu nana (nọ esa e jọ abọ kpobi evaọ abọ ene okpẹwho na) u dhesẹ nọ ahwo nọ a be kpọ eware na yọ ahwo nọ idibo Ọghẹnẹ kpobi a rẹ sae nyabru lọlọhọ. Ofariẹ, inuethẹ ikpegbivẹ nọ okpẹwho na o wo na u dhesẹ nọ “ahwo uwou Izrẹl kpobi” a rẹ sae rueva riẹ. (Izik. 45:6) Nọ orọnọ a rẹ sae ruọ okpẹwho na lọlọhọ na, onana o rẹ kareghẹhọ ekpako ukoko oware jọ nọ u wuzou gaga. Jihova ọ gwọlọ nọ ekpako a jọ ahwo nọ inievo kpobi nọ e rrọ ukoko na a rẹ sae ta ẹme kẹ lọlọhọ.
Ahwo Ọghẹnẹ A “Ruọ Eva Ze te Gọ” yọ A be “Gbodibo Kẹ Okpẹwho Na”
13. Eme Jihova ọ ta kpahe iruo sa-sa nọ ahwo a ti ru?
13 Joma zihe kpohọ oke Izikiẹl re ma ruẹ eware efa nọ o kere fihotọ evaọ eruẹaruẹ nọ a jọ ghale otọ na. Jihova ọ ta kpahe ahwo nọ a bi ru iruo sa-sa. Izerẹ—“enọ e rẹ gbodibo evaọ aruẹri na”—a re dhe idhe, yọ a rẹ ziọ aro Jihova te gbodibo kẹe. Ahwo Livae—“enọ e rẹ gbodibo evaọ etẹmpol na”—a rẹ “rẹrote iruo riẹ gbe eware kpobi nọ u fo nọ a rẹ jọ eva riẹ ru.” (Izik. 44:14-16; 45:4, 5) U te no ere no, iruiruo efa jọ a ti ruiruo kẹle okpẹwho na. Amono họ iruiruo nana?
14. Eme iruiruo nọ e kẹle okpẹwho na o kareghẹhọ omai?
14 Enọ i je ruiruo kẹle okpẹwho na yọ ahwo nọ a “no erua Izrẹl kpobi ze.” Iruo obufihọ a je ru. Iruo nọ ahwo nana a je ru họ eware nọ a jẹ kọ fihọ otọ na, enọ “e te jọ emuore kẹ enọ e be gbodibo kẹ okpẹwho na.” (Izik. 48:18, 19) Kọ iruo nana e kareghẹhọ omai uvẹ jọ nọ ma wo nẹnẹ? Ee. Nẹnẹ na, ahwo kpobi nọ a rrọ ukoko na a wo uvẹ nọ a re ro fiobọhọ kẹ inievo Kristi nọ a wholo na je fiobọhọ kẹ ahwo nọ a rrọ usu “ogbotu obuobu” na nọ Jihova o ro mu re a kobaro evaọ iruo ukoko na. (Evia. 7:9, 10) Emamọ edhere jọ nọ ma re ro fiobọhọ kẹ ahwo nana họ, ma re ru lele oware nọ ọrigbo nọ a re fievahọ na ọ ta.
15, 16. (a) Oware ofa vẹ o rrọ eruẹaruẹ Izikiẹl na nọ ma rẹ sai wuhrẹ oware jọ no ze? (b) Uvẹ iruo itieye na vẹ u rovie fihọ kẹ omai?
15 Oware ofa jọ o rrọ eruẹaruẹ Izikiẹl na nọ u wuhrẹ omai oware jọ kpahe odibọgba mai. Eme ọye? Jihova ọ ta nọ ahwo erua ikpegbivẹ na nọ a rrọ ahwo Livae he a re ruiruo evaọ eria ivẹ jọ: evaọ ighẹ etẹmpol na gbe evaọ otọ okpẹwho na nọ erao e rẹ jọ re ẹbe. Eme a je ru evaọ eria nana? Erua na kpobi a jẹ “ruọ eva ze te gọ” evaọ ighẹ etẹmpol na ẹkwoma idhe nọ a je dhe kẹ Jihova. (Izik. 46:9, 24) Yọ ahwo erua na kpobi a jẹ nyaze ti fiobọhọ kẹ okpẹwho na ẹkwoma eware nọ a jẹ kọ fihọ otọ na. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no oriruo ahwo nana nọ a je ruiruo na ze?
16 Nẹnẹ na, ogbotu obuobu na a wo uvẹ nọ a re ro ru ọkpọ iruo nọ ahwo a je ru evaọ eruẹaruẹ Izikiẹl na. A be gọ Jihova “evaọ etẹmpol riẹ” ẹkwoma idhe ujiro nọ a bi dhe kẹe. (Evia. 7:9-15) A bi ru onana evaọ iruo usi uwoma ota na gbe ẹrọwọ rai nọ a rẹ ta via evaọ okenọ a te kpohọ iwuhrẹ Ileleikristi. A rri iruo egagọ rai nana nọ a bi ru kẹ Jihova na wọhọ oware nọ o mai wuzou. (1 Irv. 16:29) U te no ere no, idibo Ọghẹnẹ buobu a bi ru iruo buobu nọ a bi ro fiobọhọ kẹ ukoko Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, a bi fiobọhọ bọ jẹ rẹrote Egwa Uvie gbe iwou ogha, yọ a bi fiobọhọ evaọ iruo efa buobu nọ ukoko Jihova u bi ru. Efa a be rehọ ugho rai tha iruo nana uke. A be rehọ idhere itieye na kpobi kọ eware fihọ otọ na, wọhọ odẹme, “rọ kẹ Ọghẹnẹ oruaro.” (1 Kọr. 10:31) A be rehọ ajọwha gbe evawere ru iruo rai keme a riẹ nọ “idheidhe itieye e rẹ were Ọghẹnẹ ziezi.” (Hib. 13:16) Kọ whọ be romakẹ iruo nana?
“Idhiwu Ekpokpọ gbe Otọakpọ Ọkpokpọ E Riẹ nọ Ma Be Hẹrẹ”
17. (a) Orugba ologbo vẹ ma bi rẹro riẹ kpahe eruẹaruẹ Izikiẹl na evaọ obaro? (b) Evaọ etoke esuo Odu-Ikpe na, amono a ti wo erere no esuo nọ a rehọ okpẹwho dhesẹ na ze?
17 Kọ ma te ruẹ orugba ologbo eruẹaruẹ Izikiẹl kpahe ẹkẹ otọ nọ a nyaseba kẹ Ọghẹnẹ na evaọ obaro? Ee! Roro kpahe onana: Izikiẹl ọ ruẹ nọ ẹkẹ otọ nọ a se “ẹkẹ otọ ọrẹri” ọ jọ udevie otọ na soso. (Izik. 48:10) Epọvo na re, nọ Amagidọn ọ tẹ vrẹ no, Jihova ọ te rria kugbe omai evaọ oria kpobi nọ ma rrọ. (Evia. 21:3) Evaọ etoke Odu-Ikpe na, esuo nọ a rehọ okpẹwho dhesẹ na, koyehọ ahwo nọ a ti ro mu re a rẹrote iruẹru ahwo Ọghẹnẹ na, a te rehọ edhere oyoyou fiobọhọ kẹ ahwo kpobi nọ a rrọ “otọakpọ ọkpokpọ” na ẹkwoma emamọ ehrẹ gbe ekpọvio nọ a te kẹ ae.—2 Pita 3:13.
18. (a) Fikieme u ro mu omai ẹro nọ enọ i ti wobọ evaọ esuo nọ a rọ okpẹwho dhesẹ na a ti ru eware kpobi lele oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ? (b) Imuẹro egaga vẹ odẹ okpẹwho na o kẹ omai?
18 Fikieme u ro mu omai ẹro nọ enọ i ti wobọ evaọ esuo nana a ti ru eware kpobi lele oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ? Keme Ebaibol na o dhesẹ vevẹ nọ okpẹwho nọ u wo inuethẹ ikpegbivẹ nọ o te jọ otọakpọ na o wọhọ okpẹwho obọ odhiwu nọ u wo inuethẹ ikpegbivẹ re na, koyehọ Jerusalẹm Ọkpokpọ na, onọ ahwo idu udhuhrẹ-gbene (144,000) nọ i ti lele Kristi su na a ru via. (Evia. 21:2, 12, 21-27) Onana u dhesẹ nọ ahwo nọ a te kpọ eware evaọ otọakpọ na a ti ru eware kpobi lele oghẹrẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ nọ o rrọ obọ odhiwu o gwọlọ. Ẹhẹ, odẹ okpẹwho na “Jihova Ọ Rrọ Etẹe” o kẹ omai kpobi imuẹro inọ egagọ efuafo i ti titi evaọ Aparadase bẹdẹ bẹdẹ. Akpọ o ti woma kẹhẹ evaọ obaro!