DILONGI 36
Kutendula Ntu-Dyambu
MITUBI yina kele na eksperiansi kezabaka mfunu ya kuvanda ti ntu-dyambu. Na ntangu bo kebongisaka disolo mosi, ntu-dyambu kesadisaka bo na kutula dikebi na dyambu mosi ya sikisiki mpi na kuyindula dyambu yango na mudindu. Mbuma yo kebutaka kele nde, olie ya kutubila mambu mingi na zuluzulu, bo ketendulaka malongi na bo na mutindu yina meluta mbote sambu na bawi na bo. Kana konso ngindu ya mfunu kewakana ti ntu-dyambu mpi kesadisa na kutendula yo, yo kesadisaka mpi bawi na kuyibuka bangindu yango mpi na kuzaba mambu yina yo ketendula.
Ata beto lenda tuba nde ntu-dyambu na nge kele titre ya disolo na nge, nge tamona nde mutindu na nge ya kusala badiskure tabonga kana nge bakisa nde ntu-dyambu na nge kele ngindu ya sikisiki yina kesadisa nge na kutendula titre ya disolo na nge. Kimfumu, Biblia, mpi lufutumuku kele batitre yina lenda tubila mambu mingi. Batitre yai lenda basisa bantu-dyambu mingi ya kuswaswana. Mu mbandu: “Kimfumu ya Nzambi Kele Luyalu Mosi ya Kyeleka,” “Kimfumu ya Nzambi Takumisa Ntoto Paladisu,” “Biblia Kele ya Kupemama na Nzambi,” “Biblia Kele Lusadisu ya Mbote na Bilumbu na Beto,” “Lufutumuku Kepesaka Kivuvu na Bantu Yina Kenyokwama,” mpi “Kivuvu ya Lufutumuku Kesadisaka Beto na Kukangama Ngolo Ntangu Beto Kekutana ti Mimekamu.” Yo kelombaka kutendula bantu-dyambu yai yonso na mitindu ya kuswaswana.
Na kuwakana ti ntu-dyambu ya nene ya Biblia, kisalu ya kusamuna yina Yezu Kristu kusalaka na ntangu yandi vandaka na ntoto kutubilaka ntu-dyambu yai: “Kimfumu ya Nzambi me kuma penepene!” (Mat. 4:17) Inki mutindu Yezu kutubilaka ntu-dyambu yina? Ba Evanzile yonso iya ketubila Kimfumu yango mbala kuluta 110. Kansi Yezu kusukaka kaka ve na kuvutukila ngogo “kimfumu.” Yo vanda na mambu yina yandi vandaka kulonga to na bidimbu ya nkumbwa yina yandi salaka, Yezu kumonisaka pwelele nde yandi, muntu yina vandaka na kati na bo, Mwana ya Nzambi, mpi Mesia, vandaka muntu yina Yehowa zolaka kupesa Kimfumu. Yezu kumonisaka mpi nde na nsadisa na yandi, nzila kukangukaka sambu bantu yankaka kukota na Kimfumu yina. Yandi tubilaka bikalulu yina bantu yina bo zolaka kupesa dikabu yina fwete monisa. Na nsadisa ya malongi mpi ya bisalu na yandi ya kuyituka, yandi monisaka pwelele mambu yina Kimfumu ya Nzambi zolaka kusala na luzingu ya bantu mpi na ntangu yandi vandaka kubasisa bampeve ya mbi na ngolo ya mpeve ya Nzambi, yandi monisaka nde ‘Kimfumu ya Nzambi kukumaka na kati’ ya bawi na yandi. (Luka 11:20) Yo kele sambu na Kimfumu yango yina Yezu kutindaka balongoki na yandi na kuta kimbangi.—Mat. 10:7; 24:14.
Pona Ntu-Dyambu ya Mefwana. Yo kelombaka ve nde nge tendula ntu-dyambu mosi mutindu Biblia kesalaka yo, kansi kuvanda ti ntu-dyambu ya mefwana kele kaka mfunu.
Kana yo kelomba nde nge pona nge mosi ntu-dyambu, tadila ntetentete lukanu ya disolo na nge. Na nima, ntangu nge kepona bangindu ya mfunu yina nge tasadila na pula na nge, zikisa nde yo kesimba mpenza ntu-dyambu yina nge ponaka.
Kana ntu-dyambu mepesama dezia, tadila mbotembote mambu yina yo ketubila sambu na kuzaba mutindu nge tatendula disolo na nge. Yo lenda lomba kusala mwa kikesa sambu na kubakisa mfunu mpi mambu yina ntu-dyambu ya mutindu yina lenda lungisa. Kana nge tapona malongi yina tasadisa nge na kutendula ntu-dyambu ya bo mepesa nge, pona malongi yango ti dikebi na mpila nde yo wakana ti ntu-dyambu. Na ndambu yankaka, kana malongi mepesama dezia, yo kele kaka mfunu na kutadila mutindu ya kusadila yo na kuwakana ti ntu-dyambu. Yo kele mfunu nde nge tadila dyaka sambu na nki malongi yina kele mfunu sambu na bawi na nge mpi nki fwete vanda lukanu na nge na ntangu nge kesala yo. Dyambu yai tasadisa nge na kuzaba mambu yina nge fwete nyata na disolo na nge.
Mutindu ya Kunyata Ntu-Dyambu. Sambu na kunyata ntu-dyambu na mutindu mosi ya mbote, nge fwete tula fondasio ntangu nge kepona mpi keyidika malongi na nge. Kana nge sadila kaka mambu yina kesimba ntu-dyambu na nge mpi nge landa minsiku ya kemonisaka mutindu ya kusala pula ya mbote, nge tanyata ntu-dyambu kukonda mpasi.
Kuvutukila bangindu lenda sadisa na kupesa ngolo na ntu-dyambu. Na miziki, ntu-dyambu kele bangogo yina bo kevutukilaka mbala mingi na nkunga ya mvimba. Bangogo yango kewakanaka ve mutindu mosi ntangu yonso. Bantangu yankaka kaka nsa mosi to zole mpamba kewakanaka, mpi bo kesobaka ntu-dyambu mbala na mbala, kansi na mutindu mosi to yankaka, muntu yina kesalaka bankunga ya mbote kevutukilaka mbala na mbala bangogo yai na nkunga na yandi tii kuna bangogo yango tawakana na nkunga ya mvimba. Yo fwete vanda mpi mutindu yai sambu na ntu-dyambu ya disolo. Kuvutukila bangogo ya mfunu ya ntu-dyambu kele bonso kuvutukila bangogo na nkunga. Bangogo yina kele na bantendula ya mutindu mosi ti bangogo yai ya mfunu to kuvutukila ntu-dyambu ti bangogo yankaka kesadisaka na kusoba ntu-dyambu. Kusadila bametode ya mutindu yai tasala nde ntu-dyambu kuvanda dibanza ya mfunu yina bawi na nge tayibuka.
Minsiku yai ketadila ve kaka badiskure ya beto kesalaka na estrade kansi yo ketadila mpi kusolula ti bantu na kisalu ya bilanga. Bantu keyibukaka kukonda mpasi disolo ya nkufi kana ntu-dyambu na yo kele pwelele. Longoki ya Biblia lenda yibuka malongi kukonda mpasi kana nge nyataka mbote ntu-dyambu. Kikesa ya nge kesala sambu na kupona mpi kutendula bantu-dyambu ya mbote tasadisa nge na kukuma mutubi mpi longi mosi ya mbote ya Ndinga ya Nzambi.