Sambu na nki Beto Ke Sungiminaka Madia ya Nkokila ya Mfumu?

1, 2. Yezu salaka nki na nkokila ya Nisani 14, ya mvu 33 T.B.? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

MPIMPA me bwa, kansi ngonda yina ke sema ngolo ke pesa nsemo na Yeruzalemi. Yo kele nkokila ya Nisani 14, ya mvu 33 T.B. Yezu ti bantumwa na yandi me katuka kusala Nkinsi ya Paki, sambu na kuyibuka luguluku ya bantu ya Izraele na Ezipte, yina salamaka bamvu-nkama 15 na ntwala. Ntangu yai, Yezu me yantikisa Madia ya Mfumu ti bantumwa na yandi 11 ya kwikama, Madia yina ta yibusaka lufwa na yandi, lufwa yina fwete kumina yandi na ntwala nde kilumbu yina kumana.a​—Mat. 26:1, 2.

² Yezu pesaka matondo mpi kabulaka dimpa ya kukonda levire na bantumwa na yandi, mpi tubaka nde: “Beno baka, beno dia.” Diaka, yandi bakaka dikopa ya vinu, mpi pesaka matondo, ebuna yandi tubaka nde: “Beno nwa yo, beno yonso.” (Mat. 26:26, 27) Na nkokila yina ya mfunu, Yezu pesaka ve balongoki na yandi ya kwikama madia ya nkaka, sambu yandi vandaka ti mambu mingi ya mfunu ya kulonga bo.

3. Inki bangiufula beto ta tadila na disolo yai?

³ Na dibaku yina, Yezu yantikisaka Lusungiminu ya lufwa na yandi, yina bo ke bingaka mpi “Madia ya Nkokila ya Mfumu.” (1 Bak. 11:20) Bantu ya nkaka lenda yula nde: Sambu na nki beto fwete sungimina lufwa ya Yezu? Dimpa mpi vinu ke tendula nki? Inki mutindu beto lenda kudibongisa sambu na Lusungiminu? Nani fwete dia dimpa mpi kunwa vinu? Inki mutindu Bakristu ke tadilaka kivuvu yina Nzambi me pesaka bo?

4. Lufwa ya Yezu me pesaka beto nki dibaku?

⁴ Sambu Adami ti Eva salaka disumu, beto ke butukaka ti disumu mpi ke fwaka. (Bar. 5:12) Ata muntu mosi ve lenda pesa Nzambi nkudulu sambu na luzingu na yandi mosi to ya bantu ya nkaka. (Nk. 49:6-9) Kansi, Yezu futaka nkudulu ya kuluta ntalu na nsadisa ya lufwa na yandi, disongidila, nitu mpi menga na yandi ya kukuka. Ntangu Yezu monisaka mbalu ya menga na yandi na Nzambi, yandi kangudilaka beto nzila ya kuguluka na disumu mpi na lufwa, mpi kubaka dikabu ya luzingu ya mvula na mvula.​—Bar. 6:23; 1 Bak. 15:21, 22.

5. (a) Inki ke ndimisa beto nde Nzambi ti Kristu ke zolaka beto? (b) Sambu na nki beto fwete kwenda na Lusungiminu ya lufwa ya Yezu?

⁵ Ngidika ya nkudulu ke monisaka nde Nzambi ke zolaka bantu. (Yoa. 3:16) Kimenga ya Yezu ke monisaka mpi nde Yezu ke zolaka beto. Nkutu na ntwala ya kukwisa na ntoto, Yezu vandaka “kapita ya kisalu” ya Nzambi, mpi yandi “vandaka na kiese sambu na ntoto ti bantu”! (Bing. 8:30, 31) Beto ke salaka Lusungiminu ya lufwa ya Yezu sambu na kumonisa ntonda na Yehowa mpi na Yezu, mpi sambu na kulemfuka na ntuma yai: “Beno landa na kusala yo sambu na kuyibuka mono.”​—1 Bak. 11:23-25.

6. Inki mutindu beto fwete tadila dimpa mpi vinu ya Lusungiminu?

⁶ Ntangu Yezu yantikisaka Lusungiminu, yandi kumisaka ve na mutindu ya kimangu dimpa yina nitu na yandi, mpi vinu menga na yandi. Kansi, yandi tubaka nde: “Yai ke tendula nitu na mono.” Yandi tubaka sambu na vinu nde: “Yai ke tendula menga na mono yina kele ‘menga ya kuwakana,’ yina ta tiamuka sambu na mambote ya bantu mingi.” (Mar. 14:22-24) Ya kieleka, dimpa mpi vinu vandaka kaka bidimbu.

7. Dimpa ya kukonda levire ya beto ke sadilaka na Lusungiminu ke monisaka nki?

⁷ Na mvu 33 T.B., na nkokila mosi ya kuluta mfunu, Yezu sadilaka mampa ya kukonda levire yina bikalaka ntangu bo diaka Paki. (Kub. 12:8) Na Masonuku, bantangu ya nkaka levire ke tendulaka disumu. (Mat. 16:6, 11, 12; Luka 12:1) Mampa ya kukonda levire, yina Yezu sadilaka vandaka kumonisa nitu na yandi ya kukonda disumu. (Baeb. 7:26) Yo yina, beto ke sadilaka mampa ya mutindu yina na Lusungiminu.

8. Dikopa ya vinu yina beto ke sadilaka na Lusungiminu ke monisaka nki?

⁸ Vinu yina Yezu sadilaka na Nisani 14, ya mvu 33 T.B., monisaka menga na yandi; kiteso mosi mpi, dikopa ya vinu yina beto ke sadilaka na Lusungiminu ke monisaka menga na yandi. Na Golgota, kisika mosi yina kele pene-pene ya Yeruzalemi, menga ya Yezu tiamukaka “sambu na kulolula masumu.” (Mat. 26:28; 27:33) Sambu dimpa ti vinu yina beto ke sadilaka na Lusungiminu ke monisaka kimenga ya mbalu yina Yezu pesaka sambu Nzambi kulolula masumu ya bantu ya bulemfu, beto ke vandaka na ntonda mingi na ngidika yango. Yo yina, yo me fwana kibeni nde konso muntu kudibongisa sambu na Lusungiminu ya Madia ya Nkokila ya Mfumu ya mvula yai.

9. (a) Sambu na nki yo kele mfunu na kulanda manaka ya lutangu ya Biblia ya Lusungiminu? (b) Inki kele mawi na nge sambu na dikabu ya nkudulu?

⁹ Mutindu mosi ya kudibongisa kele kulanda manaka ya lutangu ya Biblia yina kele na kamukanda Beto Fimpa Masonuku Konso Kilumbu, sambu na kuyindulula na mambu yina Yezu kutanaka ti yo na ntwala nde bo fwa yandi. Kusala mpidina ta sadisa beto na kuyidika ntima na beto sambu na Madia ya Nkokila ya Mfumu. Mpangi-nkento mosi sonikaka nde: “Beto ke vingila Lusungiminu na kiese yonso, konso mvula Lusungiminu ke vandaka kaka diambu mosi ya mfunu. Mono ke yibuka diaka mutindu mono vandaka ya kutelama na nzo yina beto dilaka tata na mono . . . , ntangu mono talaka tata na mono, ntima na mono fulukaka na ntonda sambu na nkudulu. . . . Ya kieleka, mono zabaka baverse mingi kibeni mpi mutindu ya kutendula yo! Kansi, kaka ntangu mono waka mpasi yina lufwa ke natilaka bantu, ntima na mono kumaka na kiese ya mingi sambu na mambote yina beto ta baka na nzila ya nkudulu.” Ya kieleka, ntangu beto ke kudibongisa sambu na Lusungiminu, yo me fwana kibeni na kuyindulula na kimenga ya Yezu yina ta katula beto na kimpika ya disumu mpi ya lufwa.

10. Inki mutindu kudibongisa sambu na Lusungiminu ke vandaka na bupusi na kisalu na beto ya kusamuna?

¹⁰ Kudibongisa sambu na Lusungiminu ke tadila mpi kuyedisa kisalu na beto ya kusamuna na mitindu ya kuswaswana. Mu mbandu, kusala kisalu ya mupasudi-nzila nsadisi na nsungi ya Lusungiminu. Ntangu beto ke samuna sambu na kubingisa balongoki ya Biblia mpi bantu ya nkaka na Madia ya Nkokila ya Mfumu, beto ta vanda na kiese ya kuzabisa bo mambu ya me tala Nzambi ti mwana na yandi, mpi balusakumunu mingi yina Yehowa me bumbilaka bantu yina ke lemfukilaka yandi mpi ke pesaka yandi lukumu.​—Nk. 148:12, 13.

11. Na nki mutindu Bakristu ya nkaka ya Korinto vandaka kudia dimpa mpi kunwa vinu na mutindu ya me fwana ve?

¹¹ Ntangu nge ke kudibongisa sambu na Madia ya Nkokila ya Mfumu, tadila mambu yina ntumwa Polo sonikilaka Bakristu ya Korinto. (Tanga 1 Bakorinto 11:27-34.) Polo ke monisa nde muntu yonso yina ke dia dimpa mpi ke nwa vinu na mutindu yina me fwana ve me “sala disumu na nitu mpi na menga ya Mfumu,” Yezu Kristu. Yo yina, konso Mukristu yina bo me tulaka mafuta fwete ‘kuditala kana yandi me fwana’ mpi na nima, yandi lenda dia dimpa mpi kunwa vinu. Kana ve yandi “ke dia mpi ke nwa lusambisu” sambu na yandi mosi. Bakristu ya nkaka ya Korinto vandaka kusala mambu ya mbi, yo yina mingi na kati na bo vandaka ‘ngolo ve mpi ya kubela, mpi mingi lalaka na lufwa’ ya kimpeve. Ntembe kele ve nde, bankaka vandaka kudia mpi kunwa mingi na ntwala mpi ntangu bo vandaka kusala Lusungiminu, yo yina bo vandaka ya kulala na kinsuni mpi na kimpeve. Kudia dimpa mpi kunwa vinu na mutindu yai ya me fwana ve salaka nde Nzambi kundima bo ve.

12. (a) Polo fwanisaka Lusungiminu ti nki, mpi nki lukebisu yandi pesaka Bakristu yina ke diaka dimpa mpi ke nwaka vinu? (b) Mukristu yina ke diaka dimpa mpi ke nwaka vinu fwete sala nki kana yandi me sala disumu ya nene?

¹² Polo fwanisaka Lusungiminu ti madia yina bantu ke diaka, mpi yandi kebisaka bantu yina ke dia dimpa mpi ke nwa vinu nde: “Beno lenda nwa ve dikopa ya Yehowa mpi dikopa ya bademo; beno lenda dia ve na ‘mesa ya Yehowa’ mpi na mesa ya bademo.” (1 Bak. 10:16-21) Kana Mukristu yina ke diaka dimpa mpi ke nwaka vinu me sala disumu mosi ya nene, yandi fwete sosa lusadisu ya kimpeve. (Tanga Yakobo 5:14-16.) Kana yandi me ‘sala mambu yina ke monisa nde yandi me balula ntima,’ yandi ke vweza ve kimenga ya Yezu ntangu yandi ke dia dimpa mpi ke nwa vinu na Lusungiminu.​—Luka 3:8.

13. Sambu na nki yo kele mfunu na kusamba sambu na kivuvu yina Nzambi me pesaka beto?

¹³ Mutindu ya nkaka ya kudibongisa sambu na Lusungiminu kele kusamba mpi kuyindulula na kivuvu yina Nzambi me pesaka beto. Ata Mukritu mosi ve ta sosa kuvweza kimenga ya Yezu; yo yina, Mukristu mosi ve ta sosa kudia dimpa mpi kunwa vinu kukonda banzikisa ya siki-siki yina ke ndimisa yandi nde yandi kele Mukristu yina bo me tulaka mafuta. Kansi, inki mutindu muntu lenda zaba nde yandi me fwana na kudia dimpa mpi kunwa vinu?

14. Inki kuwakana kele na kati ya kuwakana ya mpa ti kudia dimpa mpi kunwa vinu na Lusungiminu?

¹⁴ Bakristu yina ke diaka dimpa mpi ke nwaka vinu na Lusungiminu ke zabaka bo mosi mbote-mbote nde bo kele na kati ya kuwakana ya mpa. Yezu tubaka sambu na vinu nde: “Dikopa yai ke tendula kuwakana ya mpa na nsadisa ya menga na mono.” (1 Bak. 11:25) Nzambi bikulaka na nzila ya profete Yeremia nde yandi ta sala kuwakana ya mpa yina ta vanda ya kuswaswana ti kuwakana ya Nsiku yina yandi salaka ti dikanda ya Izraele. (Tanga Yeremia 31:31-34.) Nzambi me salaka kuwakana yai ya mpa ti Izraele ya kimpeve. (Bag. 6:15, 16) Kimenga ya Kristu me sadisaka sambu mambu ya me tala kuwakana yai kusalama. (Luka 22:20) Yezu kele Muwakanisi na kuwakana yai ya mpa, Bakristu ya bo me tulaka mafuta yina ta bikala ya kwikama ta baka difwa na zulu sambu bo kele na kati ya kuwakana yai.​—Baeb. 8:6; 9:15.

15. Banani kele na kuwakana ya Kimfumu, mpi nki dibaku bo ta baka kana bo bikala ya kwikama?

¹⁵ Bakristu yina ke diaka dimpa mpi ke nwaka vinu na Lusungiminu ke zabaka mpi nde bo kele na kati ya kuwakana ya Kimfumu. (Tanga Luka 12:32.) Bakristu yina Nzambi me tulaka mafuta, ya ke landaka na kwikama yonso mbandu ya Yezu mpi ke monaka mpasi yina Yezu monaka, ta yala ti yandi na zulu. (Bafi. 3:10) Sambu Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele na kati ya kuwakana ya Kimfumu, bo ta vanda bantotila na zulu sambu na kuyala ti Yezu kimakulu. (Kus. 22:5) Bakristu ya mutindu yai me fwana na kudia dimpa mpi kunwa vinu na Madia ya Nkokila ya Mfumu.

16. Tendula na bunkufi mambu yina kele na Baroma 8:15-17.

¹⁶ Kaka bayina mpeve ke zabisa nde bo kele bana ya Nzambi fwete dia dimpa mpi kunwa vinu. (Tanga Baroma 8:15-17.) Simba nde Polo sadilaka ngogo ya Kiarameye “Aba,” yina ke tendula “Tata!” Bana vandaka kusadila ngogo yai ntangu bo vandaka kubinga batata na bo, sambu yo kele ngogo yina ke monisaka luzitu mpi bangwisana ya ngolo ti “tata.” Bakristu yina me bakaka “mpeve yina Nzambi ke pesaka sambu na kundima [bantu] bonso bana na yandi,” me kumaka bana ya Nzambi ya me butukaka na mpeve. Mpeve ya Nzambi ke taka kimbangi ti mpeve na bo sambu na kundimisa bo nde bo kele bana ya Yehowa yina yandi me tulaka mafuta. Yo ke tendula ve nde bo ke monaka ve mfunu ya kuzinga na ntoto. Kansi, bo ke bakisaka mbote nde kana bo me bikala ya kwikama tii na lufwa, bo ta baka difwa kumosi ti Yezu na Kimfumu ya zulu. Bubu yai, na kati ya Bakristu 144 000 yina Yehowa ‘muntu ya santu me tulaka mafuta,’ fioti mpamba me bikala na ntoto. (1 Yoa. 2:20; Kus. 14:1) Bo ke vandaka ti bangwisana ya ngolo ti Yehowa, yo yina bo ke bingaka yandi “Aba, Tata!” Kuvanda ti bangwisana ya mutindu yai ti Nzambi kele lusakumunu ya nene kibeni!

17. Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele ti nki kivuvu, mpi nki mutindu bo ke bakisaka yo?

¹⁷ Kana nge kele Mukristu yina Nzambi me tulaka mafuta, ntembe kele ve nde nge ke sambaka mingi sambu na kivuvu na nge ya kuzinga na zulu. Ntangu Biblia ke tubilaka makwela ya Yezu Kristu yina ta salama na zulu ti nkento yina yandi me silaka na makwela, nge ke zabaka nde diambu yina ke tadila nge kibeni, mpi nge ke vingilaka kulungana na yo na kiese yonso. (2 Bak. 11:2; Yoa. 3:27-29; Kus. 21:2, 9-14) Diaka, ntangu Ndinga ya Nzambi ke tubilaka zola yina Nzambi ke monisilaka bana na yandi ya kimpeve, nge ke bakisaka nde, “mambu yai ke tadila mono.” Ntangu Ndinga ya Yehowa ke pesaka bantuma na bana na yandi yina yandi me tulaka mafuta, mpeve santu ke pusaka nge na kulemfuka mpi na kutuba na ntima na nge nde, “mambu yai ke tadila mono.” Mpidina, mpeve ya Nzambi ke vukanaka ti mpeve na nge sambu na kuta kimbangi nde nge kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu.

18. “Mameme ya nkaka” kele ti nki kivuvu, mpi nki mutindu nge ke tadilaka yo?

¹⁸ Kana nge kele na ‘kibuka ya nene,’ ya “mameme ya nkaka,” nge kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto. (Kus. 7:9; Yoa. 10:16) Nge ke sepelaka kuzinga na Paladisu kimakulu, mpi nge ke vandaka na kiese ntangu nge ke yindululaka na mambu yina Biblia ke tubilaka na yina me tala luzingu na ntoto na bilumbu ke kwisa. Nge ke vingila na kiese yonso ntangu yina nge ta zingaka na ngemba ti bantu ya dibuta na nge mpi bantu ya nkaka ya lunungu. Nge ke vingila ti mpusa ya ngolo ntangu yina nzala, kinsukami, bampasi, maladi, mpi lufwa ta vanda diaka ve. (Nk. 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Yez. 33:24) Nge kele mpi ti mpusa ya ngolo ya kuyamba bantu yina ta futumuka sambu na kuzinga na ntoto mvula na mvula. (Yoa. 5:28, 29) Nge ke tondaka Yehowa mingi sambu na kivuvu yai ya kitoko! Ata nge ke diaka ve dimpa mpi ke nwaka ve vinu, nge ke kwendaka na Lusungiminu sambu na kumonisa ntonda na kimenga ya nkudulu ya Yezu Kristu.

19, 20. (a) Inki nge fwete sala sambu kivuvu yina Nzambi me pesaka nge kulungana? (b) Sambu na nki nge me baka lukanu ya kuvanda na Madia ya Nkokila ya Mfumu?

¹⁹ Ata nge kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu to na ntoto, kivuvu yina ta lungana kaka kana nge ke monisa lukwikilu na Yehowa Nzambi, na Yezu Kristu, mpi na nkudulu. Lusungiminu kele dibaku ya mbote yina ta yibusaka nge kivuvu yina nge kele na yo mpi mfunu ya lufwa ya Yezu. Yo yina, baka lukanu ya kuvukana ti bamilio ya bantu yina ta vanda na Madia ya Nkokila ya Mfumu na nima ya kudinda ya ntangu na Kitanu, Aprili 3, 2015, na Nzo ya Kimfumu to na kisika ya nkaka yina bo ta yidika.

²⁰ Kukwenda na Lusungiminu lenda sadisa nge na kuyedisa ntonda na kimenga ya nkudulu ya Yezu. Kulanda diskure na dikebi yonso lenda sadisa nge na kulonga bantu ya nkaka mambu yina nge me bakisa na yina me tala zola ya Yehowa mpi lukanu na yandi sambu na bantu, mpidina yo ta monisa nde nge mpi ke zolaka bantu ya nkaka. (Mat. 22:34-40) Yo yina, baka lukanu ya kuvanda na Madia ya Nkokila ya Mfumu.