Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga Yina Ke Lungisaka Lukanu na Yo

1. Inki kele lukanu ya lukutakanu ya kisalu ya bilanga?

¹ Na dibaku mosi, Yezu salaka lukutakanu ti balongoki na yandi 70 na ntwala nde bo kwenda na kisalu ya kusamuna. (Luka 10:1-11) Yandi pesaka bo kikesa ntangu yandi yibusaka bo nde bo ta vanda ve bo mosi mpi nde Yehowa, “Mfumu ya kisalu ya kukatula bambuma” ta twadisa bo. Yandi pesaka bo mpi bantuma yina sadisaka bo na kulungisa mukumba na bo mbote-mbote mpi yandi kabulaka bo “zole-zole.” Bubu yai, lukutakanu ya beto ke salaka na ntwala ya kukwenda na kisalu ya kusamuna ke vandaka mpi ti lukanu ya mutindu mosi, disongidila, yo ke pesaka beto kikesa, ke sadisaka beto mpi ke salaka nde mambu kuluta na ndonga.

2. Lukutakanu ya kisalu ya bilanga fwete sala minuta ikwa?

² Tuka ntama, lukutakanu ya kisalu ya bilanga ke salaka minuta 10 to 15 sambu na kubongisa kimvuka, na kukabula bateritware mpi na kusala kisambu. Ntangu yai, bo me soba yo. Banda na Aprili, lukutakanu ya kisalu ya bilanga ta salaka minuta tanu to nsambwadi. Kansi, kana lukutakanu ya kisalu ya bilanga ta salama na nima ya lukutakanu ya nkaka ya dibundu, yo fwete vanda nkufi mingi kuluta sambu bansamuni me longuka dezia disolo mosi ya Biblia. Kusala lukutakanu ya kisalu ya bilanga ya nkufi ta sadisa beto na kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna. Diaka, kana bapasudi-nzila to bansamuni me yantika dezia kusamuna na ntwala nde lukutakanu yai kusalama, bo ta zenga kisalu na bo sambu na ntangu fioti.

3. Inki bangidika beno lenda baka sambu lukutakanu ya kisalu ya bilanga kusadisa bansamuni?

³ Beno fwete baka bangidika sambu lukutakanu ya kisalu ya bilanga kusadisa bansamuni. Na mabundu mingi, yo ke vandaka mbote nde bimvuka ya kisalu ya bilanga kukutana na bisika ya kuswaswana. Kusala mutindu yai lenda pesa bansamuni nzila ya kukwenda na lukutakanu ya kisalu ya bilanga mpi na teritware kukonda kusukinina. Bansamuni lenda vukana nswalu mpi yo lenda sadisa bankengi ya bimvuka na kutudila bansamuni ya bimvuka na bo dikebi ya ngolo. Kimvuka ya bankuluntu lenda tadila mambu yina ke salamaka na teritware na beno mpi kubaka bangidika ya mbote. Na ntwala ya kusukisa lukutakanu yai ti kisambu ya nkufi, konso nsamuni fwete zaba mpangi yina yandi ta basika ti yandi mpi teritware ya bo ta sala.

4. Sambu na nki beto fwete mona ve lukutakanu ya kisalu ya bilanga mpamba?

⁴ Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga Kele Mfunu Bonso Balukutakanu ya Nkaka: Lukanu ya lukutakanu ya kisalu ya bilanga ke vandaka sambu na kusadisa bantu yina ke basika na kisalu ya kusamuna, mpi bantu yonso ve na dibundu lenda vukana sambu na kusala yo. Kansi, yo ke tendula ve nde beto fwete mona lukutakanu yango mpamba to ya kukonda mfunu. Bonso balukutakanu yonso, lukutakanu ya kisalu ya bilanga kele ngidika yina Yehowa me bakaka sambu na kusadisa beto na kupesana kikesa ya kumonisa zola mpi ya kusala bisalu ya mbote. (Baeb. 10:24, 25) Yo yina, ntwadisi fwete kudibongisa mbote-mbote sambu lukutakanu yai kupesa Yehowa lukumu mpi kunatila bansamuni mambote. Kana mpila kele, bansamuni ya ke basika na kisalu ya kusamuna fwete sala ngolo sambu na kuvukana na lukutakanu yango.

Beto fwete mona ve balukutakanu ya nkaka mfunu kuluta lukutakanu ya kisalu ya bilanga

5. (a) Inki bangidika nkengi na kisalu fwete baka sambu na lukutakanu ya kisalu ya bilanga? (b) Inki mutindu mpangi-nkento fwete twadisa lukutakanu ya kisalu ya bilanga?

⁵ Mambu Yina Ntwadisi Fwete Sala: Sambu muntu kusala disolo mosi ya lukutakanu mbote, yo ke lombaka nde bo pesa yandi yo na ntwala. Yo kele mpi mutindu mosi sambu na lukutakanu ya kisalu ya bilanga. Ya kieleka, kana bimvuka ya kisalu ya bilanga ke kutana na bisika ya kuswaswana, bankengi ya bimvuka to bilandi na bo bantu fwete twadisa balukutakanu ya bimvuka na bo. Kansi, kana dibundu ya mvimba me vukana sambu na kusala lukutakanu ya kisalu ya bilanga, nkengi na kisalu ta pona mpangi mosi sambu na kutwadisa lukutakanu yango. Bankengi na kisalu ya nkaka ke pesaka bantwadisi yonso manaka ya kutwadisa lukutakanu ya kisalu ya bilanga mpi ke tulaka kopi mosi na tablo ya bansangu. Nkengi na Kisalu fwete sadila luswasukusu ntangu yandi ke pona bampangi yina ta twadisa lukutakanu yai. Yandi fwete vila ve nde sambu lukutakanu yai kusalama mbote, yo ta lomba mpi nde yandi pona bampangi yina ke longaka mbote mpi ya ke yidikaka mambu mbote. Kana nkengi na kisalu me mona nde kele ve ti nkuluntu, nsadi ya kisalu to mpangi-bakala mosi ya me bakaka mbotika mpi ya me fwana sambu na kutwadisa lukutakanu yai bilumbu ya nkaka, yandi fwete pona mpangi-nkento mosi ya me bakaka mbotika mpi ya me fwana sambu na kutwadisa yo.—Tala disolo “Inki Ntangu Mpangi-Nkento Fwete Twadisa Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga?”

6. Sambu na nki yo kele mfunu nde bantwadisi kudibongisa mbote-mbote?

⁶ Kana bo me pesa beto disolo na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi to na Lukutakanu ya Kisalu, beto ke bakaka mukumba yango na mbalu mpi ke kudibongisaka mbote-mbote. Bantu fioti mpamba ke yidikaka masolo na bo kaka na ntangu ya bo ke kwenda na lukutakanu. Bantwadisi fwete baka mukumba ya kutwadisa lukutakanu ya kisalu ya bilanga bonso mikumba yonso ya nkaka. Ntangu yai ya bo me fiotuna minuta ya lukutakanu ya kisalu ya bilanga, yo ta lomba nde bantwadisi kudibongisa mbote-mbote sambu lukutakanu yai kusadisa bampangi mpi kusuka na ntangu ya mbote. Kudibongisa mbote ke lombaka mpi nde ntwadisi kubaka teritware na ntwala.

7. Inki mambu ntwadisi lenda tadila na lukutakanu ya kisalu ya bilanga?

⁷ Mambu ya Kutadila na Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga: Sambu konso teritware ke vandaka ti mambu na yo, mpika ya kwikama me pesaka beto ve pula ya mambu yina beto fwete tadila na konso lukutakanu ya kisalu ya bilanga. Lupangu “Mambu ya Beno Lenda Tadila na Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga” ke monisa mwa mambu yina beno lenda tadila. Mbala mingi, lukutakanu yai ta salamaka bonso disolo ti bawi. Na bantangu ya nkaka, yo lenda vanda ti nsonga mosi ya bo me yidika mbote to kutala video mosi ya jw.org ya ke tubila kisalu ya kusamuna. Ntangu ntwadisi ke yidika lukutakanu ya kisalu ya bilanga, yandi fwete yindula mambu yina ta siamisa mpi ta sadisa bantu ya ke basika na kisalu ya kusamuna kilumbu yina.

Ntangu ntwadisi ke yidika lukutakanu ya kisalu ya bilanga, yandi fwete yindula mambu yina ta siamisa mpi ta sadisa bantu ya ke basika na kisalu ya kusamuna kilumbu yina

8. Na balukutakanu ya kisalu ya bilanga, nki mambu lenda vanda mfunu na kutadila na Basabala mpi na Balumingu?

⁸ Mu mbandu, na Basabala, bansamuni mingi ke kabulaka Nzozulu ya Nkengi mpi Réveillez-vous ! Bampangi mingi ya ke samunaka na Basabala ke basikaka ve na kisalu ya kusamuna na kati ya mposo, yo yina yo lenda vanda mpasi sambu bo yibuka bangogo ya kukotila na masolo yina bo sadilaka na nkokila ya Lusambu ya Dibuta. Yo yina, yo lenda vanda mbote nde ntwadisi kuvutukila mbandu ya bangogo ya kukotila na masolo yina kele na lutiti ya nsuka ya Kisalu na Beto ya Kimfumu. Beno lenda tadila mpi mutindu ya kukotisa mambu ya ke luta na bwala na beno to bilumbu ya bankinsi na bangogo ya kukotila na masolo ya bazulunalu. Beno lenda tadila diaka mutindu ya kutula fondasio sambu na mvutukilu ya mpa kana muwi me ndima kubaka bazulunalu. Na lukutakanu ya kisalu ya bilanga, ntwadisi lenda lomba bampangi ya nkaka ya me kabula dezia bazulunalu ya beno ke kabula na kupesa mwa bangindu ya nkufi to na kuta ba-eksperiansi ya ke pesa kikesa. Na Balumingu, ntwadisi lenda sala mpi mambu ya mutindu mosi sambu na mikanda ya beno ke kabula na ngonda. Konso kilumbu, beto lenda kabula mikanda to tumikanda ya beto ke longukaka ti bantu, mu mbandu Nsangu ya Mbote, Widikila Nzambi, mpi Biblia Kelongaka. Yo yina na lukutakanu ya kisalu ya bilanga, ntwadisi lenda tadila mutindu ya kukabula mukanda to kamukanda mosi na kisalu ya kusamuna.

9. Inki beno lenda tadila na bawikendi ntangu beno ke sala kampanye mosi ya sipesiali?

⁹ Kana dibundu ke sala kampanye mosi ya sipesiali na wikendi, ntwadisi lenda tubila mutindu ya kukabula bazulunalu ya mpa nzila mosi ti emvitasio to trakiti. Yandi lenda tadila mambu yina beno lenda sala kana muntu mosi me monisa mpusa. Beno lenda ta mpi ba-eksperiansi ya ke monisa mfunu ya kampanye yango.

10, 11. Sambu na nki mambu yina bansamuni fwete sala kele mfunu sambu lukutakanu ya kisalu ya bilanga kusalama mbote?

¹⁰ Mambu Yina Bansamuni Fwete Sala: Bansamuni fwete pesa mpi maboko sambu lukutakanu yai kusalama mbote. Kana bo me kudibongisa na ntwala, mu mbandu na lusambu ya dibuta, bo lenda vanda ti diambu mosi ya kuzabisa bansamuni ya nkaka. Kudibongisa mbote ke lombaka kubaka bazulunalu mpi mikanda ya nkaka na ntwala ya kukuma na lukutakanu ya kisalu ya bilanga sambu nde na nima ya lukutakanu, bantu yonso kukwenda na teritware kukonda kusukinina.

¹¹ Yo kele mpi mfunu na kukuma mwa minuta na ntwala nde lukutakanu ya kisalu ya bilanga kuyantika. Ya kieleka, beto ke salaka kikesa sambu na kukuma na balukutakanu yonso ya dibundu na ntangu ya mbote. Kansi, beto lenda valangasa mambu kana beto me kuma na retare na lukutakanu ya kisalu ya bilanga. Inki mutindu? Ntwadisi ke tadilaka mambu mingi ntangu yandi ke kabula bansamuni. Kana bansamuni kele mingi ve, yandi lenda tinda bo na teritware yina dibundu me salaka mingi ve. Kana teritware ya bansamuni ya nkaka kele ntama ti kisika ya bo ke salaka lukutakanu yai, yandi lenda kabula bo ti bansamuni ya kele na bakamio. Kana mambu ya nku ke salamaka na teritware yina, yandi lenda kabula bampangi-babakala ti bampangi-bankento to yandi lenda tinda bampangi-babakala na kusala pene-pene ti bimvuka ya bampangi-bankento. Yandi lenda tinda bansamuni yina kele ti bifu na nitu na kusala na babala-bala ya kele ve ti bangumba to na banzo ya kele ve ti ba-eskalie mingi. Yandi lenda kabula bansamuni ya mpa ti bansamuni ya kele na eksperiansi. Kansi, kana bansamuni me kuma na retare, mbala mingi yo ke lombaka diaka nde bo banda kukabula bantu sambu bampangi yina me kuma na retare kuzwa bansamuni ya kusamuna ti bo. Bantangu ya nkaka, beto lenda vanda ti bikuma ya mbote ya kukuma na retare. Kansi, kana beto ke kwisa na retare mbala na mbala, beto fwete kudiyula kana beto ke baka diaka ve lukutakanu yai na mbalu to kana beto ke kuka ve kuyidika mambu na beto na ntwala.

12. Kana nge ke samunaka mbala na mbala ti bansamuni ya mutindu mosi, nki nge lenda tadila?

¹² Bansamuni lenda wakana sambu na kubasika na kisalu ya bilanga na ntwala nde lukutakanu ya kisalu ya bilanga kuyantika to ntwadisi lenda kabula bo ti bansamuni ya nkaka. Kana nge ke wakanaka konso ntangu ti banduku na nge sambu na kubasika na kisalu ya kusamuna, yo ta vanda mbote na kubasika ti bansamuni ya nkaka sambu na kudikangula. (2 Bak. 6:11-13) Keti nge lenda baka bangidika bantangu ya nkaka sambu na kusamuna ti nsamuni mosi ya mpa na mpila nde yandi yedisa mayele na yandi ya kulonga? (1 Bak. 10:24; 1 Tim. 4:13, 15) Landa mbote-mbote bantuma yonso ya bo ke pesa nge, mu mbandu, kisika yina bo me songa nge na kuyantika kusamuna. Kana lukutakanu me mana, kusoba ve bangidika ya bo me baka mpi kwenda na teritware kukonda kusukinina.

13. Inki mambote lukutakanu ya kisalu ya bilanga ta natila beto kana bantwadisi ti bansamuni ke lungisa mambu yina bo ke lomba bo?

¹³ Na nima ya kusamuna, balongoki ya Yezu 70 “vutukaka ti kiese.” (Luka 10:17) Ntembe kele ve nde lukutakanu yina Yezu salaka ti bo na ntwala nde bo kwenda kusamuna sadisaka bo na kulungisa mukumba na bo mbote-mbote. Bubu yai, lukutakanu ya kisalu ya bilanga lenda natila beto mpi mambote ya mutindu mosi. Kana bantwadisi ti bansamuni ke lungisa mambu ya bo ke lomba bo, lukutakanu ya kisalu ya bilanga ta pesa beto kikesa, ta sadisa beto mpi ta sala nde mambu kuluta na ndonga sambu beto lungisa mukumba na beto ya “kuta kimbangi na makanda yonso.”—Mat. 24:14.

Inki Ntangu Mpangi-Nkento Fwete Twadisa Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga?

Mpangi-nkento fwete lwata kitambala mpi kuvanda na kiti ntangu yandi ke twadisa lukutakanu ya kisalu ya bilanga. Mambu yina yandi ke pona na kutadila na lukutakanu yai fwete vanda mutindu mosi ti yina mpangi-bakala zolaka kutadila. Yandi fwete monisa ve bawi nde yandi ke longa bo, kansi yandi lenda twadisa lukutakanu yango bonso disolo ti bawi. Kana yandi me lomba mpangi-nkento ya nkaka ya me bakaka mbotika na kusala kisambu, mpangi-nkento yango fwete lwata kitambala. Kana mpangi-bakala mosi ya me bakaka mbotika me kuta mpangi-nkento me yantika dezia kutwadisa lukutakanu, mpangi-nkento fwete lomba mpangi-bakala na kumanisa lukutakanu yina. Nkengi na kisalu fwete baka bangidika na ntwala sambu na mambu ya kukonda kukana mpi kupesa bantuma ya me fwana sambu na kumanisa mambu yango. Mu mbandu, mpangi-bakala mosi ya me bakaka mbotika, ziku ya me lungisa ntete ve bamvula 13 lenda vanda na kimvuka yina bo me pona mpangi-nkento na kutwadisa lukutakanu ya kisalu ya bilanga sambu bankuluntu me mona nde mpangi-bakala yango me fwana ve na kutwadisa lukutakanu. Na diambu ya mutindu yai, nkengi na kisalu lenda zabisa mpangi nkento mpi mpangi-bakala nde mpangi-nkento muntu fwete twadisa lukutakanu, kansi mpangi-bakala fwete sala kisambu kana bankuluntu me mona nde yandi me fwana. To na kimvuka yango lenda vanda ti mpangi-bakala mosi ya kuyela, kansi bankuluntu me buyisaka yandi na kutwadisa balukutakanu mpi na kusala kisambu na dibundu sambu na bikuma yina bo mpamba me zaba. Bankuluntu fwete tela ve bampangi ya bankento kinsweki, kansi bo fwete zabisa bampangi ya bankento ya bo ponaka nde bo fwete twadisa lukutakanu mpi kusala kisambu ata mpangi-bakala yango kele pana. Bankuluntu lenda zabisa mpi mpangi-bakala yango bilumbu yina bo me ponaka sambu bampangi ya bankento kutwadisa lukutakanu ya kisalu ya bilanga.

Mambu ya Beno Lenda Tadila na Lukutakanu ya Kisalu ya Bilanga:

Mbandu ya bangogo ya kukotila na masolo ya kele na Kisalu na Beto ya Kimfumu.
Video mosi ya jw.org ya ke tubila kisalu ya kusamuna.
Kitini mosi ya mfunu ya mbandu ya bangogo ya kukotila na masolo, mu mbandu bangogo ya luyantiku, mutindu ya kutula fondasio sambu na mvutukilu ya mpa to kutubila makabu ya luzolo ya mbote ntangu muntu me ndima kubaka mikanda.
Verse mosi ya ke pesa kikesa mpi ya ke sadisa bansamuni na kisalu ya kusamuna.
Eksperiansi mosi ya kisalu ya bilanga ya bwala na beno to ya kele na mikanda na beto.
Mambu ya kele na disolo mosi ya Kisalu na Beto ya Kimfumu.
Mambu ya kele na disolo mosi ya me basika ntama mingi ve na Lukutakanu ya Kisalu.
Mambu ya kele na disolo mosi ya Nzozulu ya Nkengi ya ke tubila kisalu ya kusamuna.
Mambu ya ke tadila kisalu ya kusamuna ya kele na mikanda bonso Nzo-Nkanda ya Kisalu mpi “Kwisa Kulanda Mono.”
Disolo mosi ya jw.org ya beto lenda sadila na kisalu ya kusamuna.
Disolo mosi ya Kamukanda “Bangogo ya Luyantiku Sambu na Kutubila Ndinga ya Nzambi” yina beto lenda sadila na kisalu ya kusamuna.
Mutindu ya nge lenda yantika disolo ti muntu mosi ya nge me kutana ti yandi na teritware mu mbandu, muntu yina ke ndimaka ve nde Nzambi kele, muntu ya ke kwikilaka na dilongi ya evolisio, muntu ya Hindu to Budiste.
Mutindu ya kupesa mvutu na ntembe ya muntu mosi me basisa.
Mutindu ya kusadisa mpangi yina ke samuna ti nge na kuta kimbangi mbote na ntwala ya kielo.
Mambu yina nge lenda sala kana nge me kutana ti muntu mosi ya ke tuba ndinga ya nkaka.
Mutindu ya kusala kitini mosi ya kisalu ya kusamuna yina bansamuni ya nkaka ta sala, mu mbandu mutindu ya kusosa bisika yina nge lenda zwa bantu, kuta kimbangi na nzila ya telefone, kuta kimbangi na bisika ya bantu mingi, mutindu ya kusala bamvutukilu ya mpa to ya kulonguka ti bantu Biblia.
Kuyibusa bansamuni mambu ya me tala kuditanina, kusoba mambu, kuvanda ti bikalulu ya mbote, mabanza ya mbote to mambu ya nkaka ya mutindu yai.