Bareferanse ya Mukanda ya Lukutakanu Luzingu mpi Kisalu
MARSI 1-7
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 7-8
“Malongi Yina Beto Ke Baka na Camp ya Bantu ya Izraele”
it-1-F 508 § 5
Dibundu
Mbala mingi na Izraele, bantu yina bo pesaka mikumba mpi ya bo vandaka kutudila ntima vandaka kusala mambu sambu na bantu ya dikanda. (Esd 10:14) Yo yina, ‘bamfumu ya makanda’ bantu vandaka kupesa makabu ntangu kisalu ya kutedimisa nzo-tenta manaka. (Kut 7:1-11) Diaka, na bilumbu ya Nehemia sambu na kumonisa nde “bo me ndima diambu mosi,” banganga-Nzambi, Balevi mpi bamfumu ya bantu vandaka kubula kashe. (Neh 9:38–10:27) Ntangu bantu ya Izraele vandaka kusala nzietelo na ntoto-makanga, bo vandaka ti “bamfumu ya kimvuka ya bantu, bantu ya bo solaka na dibundu, babakala ya lukumu,” mpi babakala ya nkaka 250 yina vukanaka ti Kora, Datani, Abirami mpi Oni sambu na kutelemina Moize ti Aroni. (Kut 16:1-3) Na lutwadisu ya Nzambi, Moize ponaka bankuluntu 70 ya Izraele yina vandaka bamfumu sambu bo sadisa yandi na “kunata kilo ya bantu ya Izraele” sambu yo vandila yandi ve kizitu. (Kut 11:16, 17, 24, 25) Levi 4:15 ke tubila “bankuluntu ya bantu ya Izraele,” mpi yo ke monana nde mimonisi ya bantu vandaka bankuluntu ya Izraele, bamfumu na yo, bazuzi na yo mpi bakapita na yo.—Kut 1:4, 16; Yoz 23:2; 24:1.
it-2-F 835 § 9
Rubeni
Na camp ya bantu ya Izraele, bana ya Rubeni vandaka kuzinga kisika mosi ti bana ya Simeoni mpi bana ya Gadi na ndambu ya Esti ya nzo-tenta. Ntangu yo vandaka kulomba nde bo soba kisika ya kuzinga, makanda yai tatu ya Rubeni vandaka kutwadisa vandaka kulanda mutindu bo vandaka kukabula makanda tatu, disongidila dikanda ya Yuda ya Isakare mpi ya Zebuloni. (Kut 2:10-16; 10:14-20) Bo landaka mpi kaka ndonga yai ya makanda sambu na kupesa makabu na kilumbu yina bo yantikaka kusadila nzo-tenta.—Kut 7:1, 2, 10-47.
Bangindu ya Mfunu ya Mukanda ya Kutanga
8:25, 26. Sambu na kupesa konso Mulevi kisalu yina mefwana na yandi, mpi sambu na kumonisa nde bo vandaka kubaka bamvula na bo ya kimununu na valere, bo vandaka kupesa bambuta-bantu pansio na bisalu yina bo fwete sala. Kansi, minunu yango lendaka kumonisa luzolo ya mbote sambu na kusadisa Balevi yankaka. Ata bansamuni ya Kimfumu ya bubu yai ke bakaka diaka ve pansio, munsiku ya ke basika na nsiku yai ke longa beto dilongi mosi ya mfunu. Kana Mukristu ke kuka diaka ve kulungisa mikumba ya nkaka sambu na kimununu, yandi lenda sala kisalu mosi yina me fwana na ngolo na yandi.
Bimvwama ya Kimpeve
it-2-F 637
Mwana ya Ntete
Sambu bana ya ntete ya babakala ya Bantu ya Izraele vandaka ti nswa ya kukuma bamfumu ya bantu ya banzo mingi, bo vandaka kumonisa dikanda ya mvimba. Nkutu, Yehowa tubaka sambu na dikanda ya mvimba nde bo kele ‘mwana na yandi ya ntete,’ bo vandaka dikanda na yandi ya ntete sambu na kuwakana yina yandi salaka ti Abrahami. (Kub 4:22) Sambu Yehowa gulusaka bana yonso ya ntete, yandi songaka bo na ‘kusantisa konso mwana ya ntete ya bakala na kati ya bantu ya Izraele yina ta butuka, yo vandaka ya muntu to ya mbisi.’ (Kub 13:2) Yo yina, bo vandaka kupesa yandi bana ya ntete ya babakala na Nzambi.
MARSI 8-14
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 9-10
“Mutindu Yehowa Ke Twadisaka Bansadi na Yandi”
it-1-F 386 § 5
Camp
Bo vandaka kukatula camp yai kisika mosi buna sambu na kunata yo kisika ya nkaka. (na mukanda ya Kutanga kapu 33 Moize ke tubila bambala 40 yina bo sobaka bisika ya kutula camp) Mambu yai ke monisa kibeni nde bo vandaka kusala mambu yai ndonga mpenza. Ntangu yonso yina dituti vandaka kubikala na zulu ya nzo-tenta, bo vandaka ve kukatula camp kisika yina. Kansi kana dituti me kukatuka, bo vandaka mpi kukatula camp. “Bo vandaka kusala camp na bo na kulanda nsiku ya Yehowa, mpi bo vandaka kukwenda na kulanda nsiku ya Yehowa.” (Kut 9:15-23) Bo vandaka kusadila bampungi zole ya arza sambu na kuzabisa bantu yonso na camp bantuma ya Yehowa. (Kut 10:2, 5, 6) Makelele ya mfunu yina ya bampungi vandaka kutula vandaka kumonisa kukatulama ya camp sambu na kunata yo na kisika ya nkaka. Mbala ya ntete yina yo salamaka vandaka na “mvula ya zole na [1512 N.T.B.], na ngonda ya zole na kilumbu ya makumi zole.” Bo tulaka sanduku ya kuwakana na ntwala, kimvuka ya makanda tatu yina Yuda vandaka kutwadisa na nima na yo mpi na nsuka bo tulaka ya Isakare mpi ya Zebuloni. Na nima, bana ya Gershoni mpi bana ya Merari vandaka kulanda sambu bo vandaka kukeba bima ya nzo-tenta. Na nima na bo vandaka kimvuka ya makanda tatu yina Rubeni vandaka kutwadisa mpi ya Simeoni mpi na nima ya Gadi. Ya kulanda vandaka bana ya Kohati yina vandaka kunata kisika ya santu mpi kimvuka ya makanda tatu ya tatu yina Efrayimi vandaka kutwadisa mpi ya Manase na nima ya Benyamini. Na nsuka vandaka kimvuka ya makanda tatu yina Dani vandaka kutwadisa mpi ya Asere ti ya Naftali vandaka kusadisa yandi. Bimvuka zole yina vandaka ngolo mpi ti bantu mingi vandaka na ntwala ti basoda yina ke kengilaka na nima.—Kut 10:11-28.
w11-F 15/4 4-5
Keti Nge Ke Mona Kidimbu ya Lutwadisu ya Nzambi?
Inki mutindu beto lenda monisa nde beto ke sepela ti lutwadisu ya Nzambi? Ntumwa Polo tubaka nde: “Beno lemfukila bantu yina ke twadisaka beno mpi beno wila bo.” (Ebr 13:17) Kusala mutindu yai lenda vanda ve pete ntangu yonso. Sambu na kubakisa yo, beto baka mbandu yai: kuditula na kisika ya muntu mosi ya Izraele na bilumbu ya Moize. Meka kumona mutindu beno ke tambula mpi na ntangu mosi buna dikunzi mosi me telama na ntwala na beno mpi mpila ya kuluta kele ve. Beno ke kudiyula nde bantangu ikwa dikunzi yai ta sala awa? Keti yo ta sala kilumbu mosi? Mposo mosi to bangonda mingi? Nge ke kudiyula kana nge lenda kangula bima na nge yonso. Nge lenda kangula ntete bima yina nge ke mona nde yo kele mfunu mingi. Kansi na nima ya bilumbu, nge me banda kukangula bima yonso yina nge kele ti yo sambu nge me lemba na kusosa kima mosi buna. Ntangu nge me manisa kukangula, na mbala mosi dikunzi yina me banda kukatuka mpi yo ke lomba nde nge banda kukanga diaka bima. Na masonga yonso, yo kele ve pete. Yo vandaka kulomba nde bantu ya Izraele kukatula camp mpi bo kwenda “kukonda kusukinina.”—Kut 9:17-22.
Inki beto ke salaka kana bo me pesa beto bantuma ya Nzambi? Keti beto ke salaka yonso na kusadila yo “kukonda kusukinina”? To keti beto ke landaka kusala mambu mutindu beto ke salaka yo dezia? Keti beto ke sadilaka dezia bantuma ya mpa? Mumbandu na yina me tala kulonguka Biblia ti bantu, kulonga na ndinga ya nkaka, kusala lusambu ya dibuta mbala na mbala, kupesa maboko na Bakomite ya Kuwakana ti Balupitalu, mpi kuvanda ti luzitu mpi mabanza ya mbote na balukutakanu ya nene. Beto ta monisa mpi nde beto ke ndima lutwadisu ya Nzambi kana beto ke ndima ndongisila. Ntangu yo ke lomba nde beto baka balukanu ya nene, beto tula ve ntima na mayele na beto mosi kansi beto fwete sosa lutwadisu na Yehowa mpi na organizasio na yandi. Kaka mutindu mwana ke sosaka bibuti na yandi kana mupepe ya ngolo ke bula, beto fwete sosa mpi lutaninu na organizasio ya Yehowa kana beto me kutana ti mambu ya mpasi ya nsi-ntoto yai.
Bimvwama ya Kimpeve
it-1-F 207 § 7
Lukutakanu ya Nene
Mfunu ya Kuvukana. Nkisi ya paki yina bo vandaka kusala konso mvula ke monisa mfunu ya kubaka mambote mingi ya kimpeve na bangidika yina Yehowa me bakaka na balukutakanu ya nene. Nsiku vandaka kutuba nde kana muntu vandaka bunkete to vandaka ve na nzietelo mpi yandi buyaka kusala Paki, bo fwete fwa yandi. (Kut 9:9-14) Ntangu Ntotila Ezekiasi bingaka bantu ya Yuda mpi bantu ya Izraele sambu na kusala nkisi ya paki, yandi songaka bo nde: “Beno bantu ya Izraele, beno vutukila Yehowa . . . Beno vanda ve bonso ba-nkaka na beno. Beno lemfukila Yehowa mpi beno kwisa na kisika na yandi ya santu yina yandi me santisaka kimakulu mpi beno sadila Yehowa Nzambi na beno, sambu makasi ya ngolo yina yandi me wila beno kukatuka na beno. . . . Yehowa Nzambi na beno kele Nzambi ya nkenda mpi ya mawa, mpi yandi ta katula ve luse na yandi na beno kana beno vutukila yandi.” (2Bs 30:6-9) Muntu yina vandaka kubuya kukwisa na luzolo yonso vandaka kumonisa nde yandi vandaka ke buya Nzambi. Ata bubu yai Bakristu ke salaka ve bankisi ya mutindu yai, mumbandu nkisi ya paki, Polo siamisaka beto na kuyambula ve kuvukana mbala na mbala ti bansadi ya Nzambi. Yandi tubaka nde: “Beto tudila bankaka dikebi sambu na kupusa bo na kumonisa zola mpi na kusala bisalu ya mbote, beto yambula ve kuvukana kumosi, mutindu yo kele kikalulu ya bankaka, kansi beto pesana kikesa, mpi beno sala yo diaka mingi kuluta sambu beno ke mona kilumbu ke finama.”—Ebr 10:24, 25; tala DIBUNDU.
MARSI 15-21
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 11-12
“Sambu na Nki Beto Fwete Buya Mpeve ya Kubokuta”
Beno Kuma Ve Bantu Yina Kewaka Mambu Sambu na Kuvila Yo
20 Bakristu mingi ke bwaka ve na pite. Kansi, beto fwete keba na mpila nde beto ndima ve kuvanda na kikalulu ya kubokuta-bokuta yina lenda sala nde Nzambi kubuya beto. Polo kekebisa beto mutindu yai: “Beto lenda meka Mfumu Nzambi ve, mutindu bantu ya nkaka na kati na bo [bantu ya Izraele] salaka; banioka tatika-tatikaka bo, ebuna bo fwaka. Beno kubokuta ve mutindu bantu ya nkaka na kati na bo bokutaka; wanzio ya lufwa fwaka bo yonso.” (1 Korinto 10:9, 10) Bantu ya Izraele kubokutilaka Moize ti Aroni, disongidila bo bokutilaka Nzambi yandi mosi, sambu na mana yina yandi pesaka bo na mutindu mosi ya kuyituka. (Kutanga 16:41; 21:5) Keti mpasi yina Yehowa kuwaka sambu na kubokuta na bo kuvandaka fyoti kana beto fwanisa yo ti yina yandi waka sambu na pite ya bo salaka? Biblia kemonisa nde banioka kufwaka bantu mingi yina kubokutaka. (Kutanga 21:6) Kilumbu mosi na ntwala, bantu kuluta 14700 kufwaka sambu na kubokuta. (Kutanga 16:49) Yo yina, beto monisa ve kukonda luzitu na bima yina Yehowa kepesaka beto sambu yo tatula kukanga ntima na yandi na kumekama.
“Beno Bokuta Ve”
7 Mabanza ya bantu ya Izraele kusobaka mpenza! Ntetentete, ntonda na bo sambu na Yehowa na mutindu yandi basisaka bo na Ezipte mpi kugulusaka bo na Nzadi-Mungwa ya mbwaki kupusaka bo na kuyimbila yandi bankunga. (Kubasika 15:1-21) Kansi, na ntangu bo kutanaka ti bampasi na ntoto ya zelo na zelo mpi sambu bo vandaka kuwa bantu ya Kanana boma, bo vandaka dyaka ve na kyese. Na kisika ya kupesa Nzambi mersi na mutindu yandi gulusaka bo, bo pesaka yandi foti sambu na bima yina bo vandaka kumona bonso nde bo mekonda. Kubokuta yina vandaka kumonisa nde bo vandaka kusepela ve na bangidika ya Yehowa. Mpila ya kuyituka kele ve kana Yehowa kutubaka nde: “Mono me wa nde bantu ya Israele ke bokutila mono. Keti bantu yai ya mubulu ta bika ve na kubokuta-bokuta?”—Kutanga 14:27; 21:5.
it-2-F 715 § 1
Kuswana
Kubokuta-bokuta. Kubokuta-bokuta ke lembisaka nitu mpi yo ke kabisaka bantu. Ntama mingi ve na nima ya kukatuka na Ezipte, bantu ya Izraele bokutilaka Yehowa. Bo vandaka kutuba nde Moize mpi Aroni yina Yehowa tulaka sambu na kutwadisa bo vandaka ve kutwadisa mbote. (Kub 16:2, 7) Kubokuta na bo lembisaka Moize, yo yina yandi lombaka lufwa. (Kut 11:13-15) Kubokuta lenda nata muntu yina ke sala yo na lufwa. Mambu yina bantu ya Izraele vandaka kubokutila Moize, Yehowa tadilaka yo bonso nde bo vandaka kutelemina kiyeka na yandi. (Kut 14:26-30) Mambu yango salaka nde bantu mingi kuvidisa luzingu na bo.
Bimvwama ya Kimpeve
it-2-F 207
Mana
Mutindu yo vandaka. Mana vandaka “mpembe bonso nkeni ya koriandre” na “kutala” yo vandaka bonso kulere ya deliumi ya mafuta, na nganda yo vandaka kumonana bonso diyaka. Ntomo na yo vandaka bonso “ya bagato ya papala ya bo me sala ti bwiki” to bonso “gato ya kitoko ya bo me vukisa ti mafuta.” Na nima ya kunika yo na bima ya kunikila bambuma na maboko to kututa yo na kibuka, bo vandaka kusadila yo bagato.—Kub 16:23, 31; Kut 11:7, 8.
MARSI 22-28
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 13-14
“Mutindu Lukwikilu Ke Pesaka Beto Kikesa”
Lukwikilu ti Kuwa Nzambi Boma Ke pesaka Kikesa
5 Kansi, bantu zole mpamba na kati na bo, disongidila Yozue ti Kalebi vandaka na kiese ya kukota na Ntoto ya Lusilu. Bo tubaka nde: “Beto ta bedisa [bantu ya Kanana] nswalu. Banzambi na bo me buya bo, kansi Mfumu Nzambi kele na beto; beno tina bo boma ve.” (Kutanga 14:9) Keti Yozue ti Kalebi vandaka kutula kivuvu kukonda kikuma? Ata fioti ve. Kumosi ti bantu yonso ya dikanda ya Izraele, bo monaka mutindu Yehowa kupesaka nsi ya Ezipte ti banzambi na yo nsoni na nsadisa ya Bandola Kumi. Bo monaka mpi mutindu Yehowa fwaka ntotila Farao ti basoda na yandi na Nzadi ya Mbwaki. (Nkunga 136:15) Yo kele pwelele nde bantu yina kumi ti bantu yina landaka bangindu na bo vandaka ve na kikuma ya kuwa boma. Yehowa waka ntima mpasi mpi yulaka nde: “Keti bo ta buyaka kaka konso ntangu na kutula mono ntima, ata mono me sala bidimbu mingi na meso na bo yina ke songa ngolo na mono?”—Kutanga 14:11.
6 Yehowa tubaka kikuma ya kikalulu na bo ya kuwa boma: yo vandaka kumonisa kukonda lukwikilu na bo. Ya kieleka, lukwikilu ti kikesa ke kwendaka mpenza nzila mosi na mpila nde ntumwa Yoane sonikaka sambu na yina me tala dibundu ya Bukristu ti bitumba ya kimpeve yina yo ke nwanaka nde: “Na lukwikilu na beto kaka beto ke bedisaka mambu ya mbi yina kele awa na nsi-ntoto.” (1 Yoane 5:4) Bubu yai, lukwikilu bonso yina ya Yozue ti Kalebi me pusaka Bambangi ya Yehowa bamilio kuluta sambanu, baleke ti bambuta, bantu ya ngolo ti ya kukonda ngolo, na kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu na inza ya mvimba. Ata mbeni mosi ve me kukaka kukanga munoko ya basoda yai ya ngolo ya kifwani.—Roma 8:31.
Bimvwama ya Kimpeve
it-1-F 740
Ntoto Yina Nzambi Pesaka Bantu ya Izraele
Ntoto yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele vandaka kitoko mpenza. Ntangu Moize tindaka bantu na kukwenda kutala Ntoto ya Lusilu mpi na kubaka mwa bambuma na yo, bo nataka bambuma ya bafige, bagrenade mpi lutangu mosi yina vandaka ti kisuka ya bambuma ya vinu yina yo lombaka nde bantu zole na kati na bo kunata na nti sambu yo vandaka nda. Ata bo vutukaka ti boma sambu bo vandaka ve ti lukwikilu, bo tubaka sambu na insi yango nde: “yo kele kibeni ti mabele mpi bwiki mingi.”—Kut 13:23, 27.
MARSI 29–APRILI 4
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 15-16
“Keba na Lulendo mpi na Kuditudila Ntima Kuluta Ndilu”
Keti Yehowa Ke Zabaka Nge?
12 Kansi, ntangu dikanda ya Izraele vandaka kukwenda na Ntoto ya Lusilu, Kore yindulaka nde mambu vandaka kukwendila ve na ngidika ya Nzambi. Na nima, bantwadisi ya nkaka 250, vukanaka ti yandi sambu na kumeka na kusoba mambu. Yo fwete vanda nde, Kore ti bantu yina vandaka kuyindula nde bo vandaka na bangwisana ya mbote ti Yehowa. Bo zabisaka Moize nde: “Ya kieleka, [nge] me lutisa. Beto yonso kele bantu ya Israele, bantu ya Nzambi; Mfumu Nzambi ke vandaka na beto yonso.” (Kut. 16:1-3) Yai nkadilu ya lulendo mpenza! Moize zabisaka bo nde: “Mfumu Nzambi ta songa beto kana nani kele muntu na yandi.” (Tanga Kutanga 16:5.) Na nkokila ya kilumbu yina kulandaka, Kore mpi bantu yonso yina kolamaka ti yandi fwaka.—Kut. 16:31-35.
Keti Yehowa Ke Zabaka Nge?
11 Moize mpi Kore salaka mambu na mutindu ya swaswana na yina me tala kuzitisa ngidika ya Yehowa mpi na balukanu na yandi. Yehowa tadilaka bo na mutindu yina bo salaka mambu. Kore vandaka Mulevi ya dikanda ya Kehati mpi yandi vandaka ti mikumba mingi. Mu mbandu, ziku yandi monaka luguluku ya dikanda ya Izraele na Nzadi-Mungwa ya Mbwaki, yandi pesaka maboko na lusambisu ya Yehowa sambu na bantu ya Izraele yina kolamaka na Ngumba ya Sinai, mpi yandi vandaka na ndonga ya bantu yina nataka sanduku ya kuwakana. (Kub. 32:26-29; Kut. 3:30, 31) Yo ke monana nde, yandi vandaka ya kwikama na Yehowa na nsungi ya bamvula mingi, yo yina bantu mingi ya Izraele vandaka kuzitisa yandi.
Bimvwama ya Kimpeve
Tula Mambu ya Mfunu na Kisika ya Ntete!
Yehowa monaka yo kifu mosi ya ngolo. Biblia ke tuba nde: “Mfumu Nzambi tubaka na Moize nde: ‘Muntu yai bo fweti fwa yandi.’” (Kutanga 15:35) Sambu na nki Yehowa monaka mbi mingi na mambu ya muntu yina salaka?
Nzambi pesaka bantu bilumbu sambanu ya kubuka bankuni ti kuyidika mambu ya luzingu bonso madia, bilele, ti nzo. Kilumbu ya nsambwadi vandaka sambu na mambu ya kimpeve. Kubuka bankuni vandaka kima ya mbi ve. Kansi, kubuka yo na ntangu ya bo ke sambilaka Yehowa vandaka kima ya mbi. Ata Bakristu ke landaka ve Nsiku ya Moize, keti beto me zwa ve dilongi na yina me tala kuzaba kutula mambu na kisika ya ntete bubu yai?—Filipi 1:10.
APRILI 5-11
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 17-19
“Mono Kele . . . Kimvwama na Nge”
Keti Nge Ke bikaka nde Yehowa Kuvanda Dikabu na Nge?
9 Yindula Balevi, yina kubakaka ve dikabu ya ntoto. Sambu lusambu ya bunkete kuvandaka susi na bo ya ntete, yo lombaka nde bo tula ntima nde Yehowa talungisa bampusa na bo sambu yandi zabisaka bo nde: “Mono muntu ta vanda dikabu na [beno]”. (Kut. 18:20) Ata beto kesadilaka ve Nzambi na tempelo bonso banganga-Nzambi mpi Balevi, beto lenda landa nkadilu na bo mpi kutula ntima nde Yehowa talungisa bampusa na beto. Sambu beto kefinama na bilumbu ya nsuka, beto fwete tula ntima ya mingi na ngolo yina Nzambi kele na yo ya kulungisa bampusa na beto.—Kus. 13:17.
Yehowa Kele Dikabu na Mono
4 Mukumba yina Yehowa kupesaka Balevi vandaka kutendula inki? Ntangu Yehowa kutubaka nde yandi zolaka kuvanda dikabu ya Balevi, yandi zolaka kutuba nde na kisika ya kupesa bo dikabu ya ntoto, yandi zolaka kupesa bo kisalu mosi ya mfunu mingi. “Kisalu ya kinganga-Nzambi” kuvandaka dikabu na bo. (Yoz. 18:7) Kutanga kapu 18 kemonisa nde dyambu yai kukumisaka ve Balevi bansukami na kinsuni. (Tanga Kutanga 18:19, 21, 24.) Yo lombaka nde, bantu ya Izraele kupesa Balevi ‘ndambu ya kumi ya bima yonso na Israele bonso lufutu ya kisalu na bo.’ Bo zolaka kupesa Balevi ndambu ya kumi na bima ya bilanga mpi ya bambisi ya bantu ya Izraele. Na nima, yo vandaka kulomba mpi nde Balevi kupesa ndambu ya kumi ya bima yina bo vandaka kubaka, “ndambu ya kuluta mbote” sambu na kupesa lusadisu na kisalu na bo ya kinganga-Nzambi. (Kut. 18:25-29) Bo vandaka kupesa mpi banganga-Nzambi ‘makabu yonso ya santu’ yina bantu ya Izraele vandaka kunatila Nzambi na kisika ya lusambu. Ebuna, banganga-Nzambi lendaka kutula ntima nde Yehowa talungisa bampusa na bo.
Bimvwama ya Kimpeve
g02-F 8/6 14 § 2
Mungwa Vandaka Kima ya Mfunu Mingi
Mungwa kumaka mpi kidimbu sambu na kutula ngemba ya kukonda nsuka. Yo yina, na Biblia bo vandaka kubinga kuwakana ya mbalu mingi nde: “kuwakana ya mungwa,” mbala mingi bantu yina vandaka kutula ngemba vandaka kudia madia ti mungwa sambu na kumonisa nde bo me ndima kuwakana yina. (Kut 18:19) Nsiku ya Moize vandaka kulomba bantu na kuyika mungwa na bima yina bo vandaka kupesa na mesa-kimenga, sambu yo vandaka kusala nde bima kupola ve to sambu na kimpwanza na mambu ya mbi.
APRILI 12-18
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 20-21
“Landa Kuvanda ya Kudikulumusa Ata Bo Ke Monisa Nge Mpasi”
Kudikulumusa mpi Pesa Yehowa Kiese
19 Kudikulumusa ta sadisa beto na kusala ve bifu. Yindula diaka mbandu ya Moize. Bamvula mingi Moize vandaka muntu ya kudikulumusa mpi vandaka kupesa Yehowa kiese. Kansi na nsuka ya nzietelo ya bamvula 40 na ntoto ya zelo na zelo, Moize monisaka ve kudikulumusa. Mpangi na yandi ya nkento, ziku yina kugulusaka yandi na Ezipte fwaka mpi bo zikaka yandi na Kadeshi. Bantu ya Izraele bokutaka diaka nde bo ke zinga ve mbote. Bo ‘swanisaka Moize’ sambu bo kondaka masa. Ata bo monaka bimangu yonso yina Yehowa salaka na nzila ya Moize mpi mutindu Moize twadisaka bo, bantu yai bokutaka. Bo bokutaka sambu na masa mpi sambu na Moize mpi bo yindulaka nde yo vandaka kifu ya Moize.—Kut. 20:1-5, 9-11.
Kudikulumusa mpi Pesa Yehowa Kiese
20 Moize waka makasi yo yina yandi kudikulumusaka ve. Na kisika ya kutubila ditadi mutindu Yehowa songaka yandi, Moize nganinaka bantu ngolo mpi tubaka nde yandi ta sala kimangu. Na nima, yandi bulaka ditadi mbala zole mpi masa basikaka. Yandi salaka kifu yai sambu yandi kumaka lulendo mpi waka makasi nswalu. (Nk. 106:32, 33) Sambu na kukonda kudikulumusa ya ntangu fioti, Moize kotaka ve na Ntoto ya Lusilu.—Kut. 20:12.
21 Diambu yai ke longa beto malongi mingi ya mfunu. Ya ntete, beto fwete sala ngolo na kubikala bantu ya kudikulumusa. Kana beto tanina yo ve sambu na mwa ntangu, lulendo lenda yala beto mpi kupusa beto na kutuba to kusala mambu kukonda kuyindula. Ya zole, ntangu beto ke kutana ti bampasi, yo lenda vanda mpasi na kudikulumusa.
w09-F 1/9 19 § 5
Zuzi Yina Ke Zengaka Mambu na Lunungu
Ntete, Nzambi songaka ve Moize na kutubila bantu ya Izraele, yo vanda na kusongaka bo nde bo kele bankolami. Ya zole, Moize ti Aroni kumisaka ve Nzambi. Nzambi songaka bo nde: “Beno me santisa mono ve.” (Verse 12) Mutindu Moize tubaka nde “beto ta basisila beno masa,” monisaka nde yandi ti Aroni bantu basisaka masa yina na mutindu ya kuyituka kansi Nzambi ve. Ya tatu, Nzambi pesaka bo ndola kaka mutindu yandi pesaka ndola na bantu ya nkaka yina salaka mbi na ntwala. Nzambi zolaka ve nde ndonga ya bantu yina kolamaka kukota na Kanana, yandi salaka mpi mutindu mosi sambu na Moize ti Aroni. (Kutanga 14:22, 23) Ya iya, Moize ti Aroni vandaka ti mukumba ya kutwadisa bantu ya Izraele. Nzambi ta lomba mambu mingi na bantu yina bo me pesa mikumba ya nene.—Luka 12:48.
Bimvwama ya Kimpeve
Keti Nge Ke Tadilaka Bifu ya Bankaka Mutindu Yehowa Ke Tadilaka Yo?
12 Na bambandu yai yonso, Yehowa lendaka kupesa Aroni ndola mbala mosi. Kansi, yandi bakisaka nde Aroni vandaka ve muntu ya mbi to salaka ve kifu mosi ya nene kibeni. Yo ke monana nde Aroni salaka mambu ya mbi na nsi ya bupusi ya bantu ya nkaka. Kansi, ntangu yandi mosi salaka bifu, yandi ndimaka yo kukonda kusukinina mpi ndimaka ndola ya Yehowa. (Kub. 32:26; Kut. 12:11; 20:23-27) Yehowa monaka mbote na kutula dikebi na lukwikilu ya Aroni mpi na mutindu yandi balulaka ntima. Bamvu-nkama mingi na nima, bantu landaka na kuyibuka Aroni mpi bantekolo na yandi, bonso bantu yina vandaka kutina Yehowa boma.—Nk. 115:10-12; 135:19, 20.
APRILI 19-25
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 22-24
“Yehowa Me Kumisa Kusinga Lusakumunu”
bt-F 53 § 5
Kulonga “Nsangu ya Mbote ya Me Tala Yezu”
5 Kaka bonso na mvu-nkama ya ntete, bubu yai mpi kupesa bansadi ya Nzambi mpasi me sukisaka ve kisalu na bo ya kulonga. Konso ntangu yina bo ke katulaka Bakristu na ngolo bisika yina bo ke zingaka sambu na kukwenda kuzinga na bisika ya nkaka to ntangu bo ke tulaka bo na boloko, yo ke sadisaka bo na kulonga nsangu ya Kimfumu na bantu yina bo ke kutaka kuna. Mumbandu, na Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba Bambangi ya Yehowa taka kimbangi na bisika yina bo ke sadisaka bantu bisalu ya ngolo. Muyuda mosi yina kutanaka ti Bambangi ke tuba nde: “Bikalulu ya mbote ya Bambangi ya Yehowa yina vandaka na boloko ndimisaka mono nde lukwikilu na bo vandaka ya kusimbama na Biblia, yo yina mono kumaka mpi Mbangi ya Yehowa.”
it-1-F 909
Buzoba
Buzoba ya Kutelemina Yehowa. Na buzoba yonso profete Balami zolaka kutubila Ntotila Balaki ya Moabi mambu ya luvunu sambu na Izraele, sambu Ntotila kufuta yandi mbongo. Kansi Yehowa kangaka yandi nzila ya kusala yo. Ntumwa Piere sonikaka sambu na Balami nde: “Mbisi ya ke nataka kilo mpi ya ke tubaka ve, tubaka na ndinga ya bantu, mpi yo kangaka mbikudi nzila sambu yandi sala ve mambu ya buzoba.” Sambu na kutubila buzoba yina Balami salaka, ntumwa Piere sadilaka ngogo ya kigreki pa·ra·phro·niʹa, yina kele ti ngindu ya “kusala mambu kukonda kuyindula.”—2Pi 2:15, 16; Kut 22:26-31.
Bimvwama ya Kimpeve
Bangindu ya Mfunu ya Mukanda ya Kutanga
22:20-22—Sambu na nki Yehowa wilaka Balami makasi ya kuluta ngolo? Yehowa tubilaka Balami nde yandi fwete singa ve bantu ya Izraele. (Kutanga 22:12) Kansi, profete yai kwendaka ti bantu ya Balaki ti ngindu ya kusinga bantu ya Izraele. Balami zolaka kusepedisa ntotila ya Moabi sambu ntotila yango kufuta yandi. (2 Piere 2:15, 16; Yude 11) Ata Nzambi pusaka Balami na ngolo na kusakumuna bantu ya Izraele na kisika ya kusinga bo, Balami sosaka kumonana muntu ya mbote na meso ya ntotila Balaki, yo yina yandi songaka ntotila yango na kutinda bankento yina vandaka kusambila nzambi Baale na mpila nde bo kwenda kubwisa babakala ya Izraele na pite. (Kutanga 31:15, 16) Kima pusaka Nzambi na kuwila Balami makasi kele nde profete yai vandaka na mayele ya mbi mpi ya bwimi.
APRILI 26–MAYI 2
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | KUTANGA 25-26
“Keti Muntu Mosi Lenda Sala Mambu Mutindu ya Nkaka”?
“Beno Tina Pite!”
MULOBI-MBISI me kwenda na kisika yina yandi lenda kanga mbisi yina yandi ke zola kukanga. Yandi me pona pambu mpi me losa ndobo na masa. Yandi ke vingila mwa-fioti mpi ntangu mbisi me dia pambu, yandi me benda ndobo na munoko ya mbisi mpi me swangula yo.
2 Bantu lenda kangama mpi mutindu mosi. Mu mbandu, bantu ya Izraele vandaka pene-pene ya kukota na Ntoto ya Lusilu ntangu bo tulaka camp na Banseke ya Moabi. Ntotila ya Moabi silaka Balami nde kana yandi singa bantu ya Izraele yandi ta pesa yandi mbongo mingi. Nsuka-nsuka, Balami salaka na mpila nde bantu ya Izraele kudisinga. Yandi ponaka na mayele yonso mutambu. Yandi tindaka bana-bankento ya Moabi na camp ya Izraele sambu na kubwisa babakala ya Izraele.—Kutanga 22:1-7; 31:15, 16; Kusonga 2:14.
“Beno Tina Pite!”
4 Sambu na nki bantu mingi ya Izraele bwaka na mutambu ya Balami? Bo vandaka kuyindula kaka banzala na bo mosi ya mbi mpi bo vilaka mambu yonso yina Yehowa sadilaka bo. Bantu ya Izraele vandaka ti bikuma mingi ya kubikala ya kwikama na Nzambi. Yandi basisaka bo na kimpika na Ezipte, pesaka bo madia na ntoto ya zelo na zelo mpi twadisaka bo na lutaninu yonso tii na bandilu ya Ntoto ya Lusilu. (Baebreo 3:12) Ata mpidina, bo bwaka na pite. Ntumwa Polo sonikaka nde: “Beto sala mpi ve pite, mutindu bantu ya nkaka na kati na bo salaka pite” mpi bo fwaka.—1 Bakorinto 10:8.
Bimvwama ya Kimpeve
it-1-F 933 § 5-6
Ndilu
Yo ke monana nde bo vandaka kutadila mambu zole sambu na kukabisila makanda ntoto. Ya ntete, bo vandaka kupesa yo na bantu yina vandaka kununga na nima ya kubula zeke mpi ya zole bo vandaka kupesa yo na kutadila nene ya dikanda. Yo lenda vanda nde zeke vandaka kusadisa bo kaka na kuzaba bisika ya kimvwama yina konso dikanda ta baka mpi yo vandaka kusonga bisika yina kimvwama kele. Mumbandu na nordi, na sudi na esti to na westi mpi na ntoto ya kukonda ngumba to na ntoto ya bangumba. Yehowa muntu vandaka kusala nde dikanda mosi buna kununga, mpidina yo vandaka kusala nde kimpala mpi kuswana kuvanda ve na kati ya makanda. (Bin 16:33) Nzambi vandaka mpi kutwadisa mambu mutindu yina sambu mambu yonso yina konso dikanda ta sala kuwakana ti mambu yina Yakobi tubaka na mbeto na yandi ya lufwa ya kele na Kuyantika 49:1-33.
Kana bo me pesa dikanda mosi buna ntoto na nima ya kubula zeke, bo vandaka kutula bandilu na yo na kutadila diambu ya zole na yina me tala kukabula ntoto. Disongidila na kutadila nene ya dikanda. “Beno fwete bula zeke sambu na kukabisa ntoto na kati ya mabuta na beno. Sambu na kimvuka ya nene beno fwete kumisa dikabu na yandi nene, mpi sambu na kimvuka ya fioti beno fwete fiotuna dikabu na yandi. Dikabu ya konso muntu ta vanda kisika yina zeke ta bwa.” (Kut 33:54) Bo vandaka kupesa dikanda mosi buna kisika na kutadila mvutu yina bo vandaka kubaka na nima ya kubula zeke. Kansi bo lendaka kusoba nene ya dikabu yango. Mumbandu: ntangu bo bakisaka nde yina ntoto ya Yuda vandaka, bo zengaka ndambu na yo sambu na kupesa dikanda ya Simeoni.—Yoz 19:9.