Nga Otoma Mokenanga yo Nkaz’aku?

“NKAND’A Nzola wa muntu una ye Kimbuta kia mvu 60.” Wakala se ntu a diambu wa nkanda walomba banco mosi kuna nsi a Japão mu mvu miavioka kwa akala bena ye kimbuta kia mvu 50 yaku 60. Balombwa mu soneka “mvovo mia nzola” kw’akazi au. Yakala dimosi wasonekena nkaz’andi vo: “Olenda seva, kansi omono banza ikuyibanza kele vo kivovese dio ko. Emiami mvovo miame, mia nsi a ntima: Itondele kikilu wau wansompa.”

Muna nsi zayingi kumosi ye nsi zakaka za Ásia, o wantu ke bena ye fu kia sadila mvovo mia nzola ya nsi a ntima ko. Kana una vo i wau, vioka 15.000 ma akala batambulwila soneka nkanda mia nzola kw’akazi au. Wau vo ndonga y’akala bayangalela dio, bavutukila dio lomba diaka. Bavaikisa nkutu nkanda miatuka mu mvovo miamina mia nzola. Ediadi disonganga vo ndonga bekalanga ye luzolo lwa vova una bemwenanga akazi au azolwa. Kansi, akaka ke bezolanga dio vova ko. Ekuma? E kuma kadi ngolo ye ngangu divavanga mu song’e ngindu zau kwa wantu akaka ye kw’akazi au.

Muna nkanda wasoneka Hitoshi Kato, mu kuma kia wantu bekatulwanga mu salu mu kuma kia kimbuta, edi kavova vo: Tongo twayingi twa akazi anunu tufwanga kuna Japão, akento yau bevonda to. E kuma kadi makasi ma mvu miayingi belundanga muna ntima miau. “Kansi,” wasoneka mpe vo “e kuma kifwilanga tongo, kadi akazi ke bemokenanga ko vava bekalanga ye mambu ma mpasi.”

Ezak’e ntangwa, akala beyitukanga avo nkento ovondele longo vava kekatulwanga mu salu. Dilenda kala vo mvu miayingi, akazi ke bemokenanga ko mu songaziana una bebadikilanga muntu yo nkw’andi. Akazi nanga betezanga mokena mu songaziana e ngindu, kansi nanga ke bemokenanga mu mpila yambote ko. Vana fulu kia kalanga ye ngwizani ambote, e zingu kiau kiazala ye ntantani.

Aweyi yakala yo nkento balenda singikila e ntantani zau mu malembe yo mokena mu mpila yambote? Luludiku lwamfunu mu kuma kiaki, lulenda soloka ke mu nkanda miampa ko, mivananga malongi mu diambu dia longo. Kansi, mu nkanda mosi wankulu, utoma sadilwanga tuka kolo​—⁠Nkand’a Nzambi.