Yave Okôla Mumbona-mpasi
“O nsongi, e mpasi zandi zayingi; muna zawonso, o Yave okunkôla.”—NKUNGA 34:19.
1, 2. Nkia diambu diampasi kanwananga diau mpangi mosi wa Nkristu? Ekuma yeto mpe tulenda bwilwa kwa ntantu?
MPANGI mosi ankento una ye nkumbu Keiko,a Mbangi a Yave se vioka mvu 20. Wasala kala se mviti a nzila a ngonde ke ngonde. Watoma yangalelanga e salu kiaki. Kansi ke kolo ko, Keiko wasundwa kwa ntantu ye kinsona. Wavova vo: “Yadilanga kwayingi.” Muna vava sunda e ntantu kakala zau, Keiko wayantika kuyivana mun’elongi dia yandi kibeni dia Nkand’a Nzambi. Wavova vo: “Kana una vo i wau, kialenda sunda ntantu zame ko, yalwaka mu tezo kia zola vo yafwa.”
2 Nga ngeye mpe mpasi za mpila yayi una zau? Wau vo u Mbangi a Yave, ovwidi kuma kia yangalala, kadi o vumi wa Nzambi ‘una yo nsilu muna kiau zingu eki, yo muna kina kikwiza.’ (1 Timoteo 4:8) Kana nkutu wau, ovwidi nsambu zayingi za mwanda. Kansi, nga diadi disonganga vo otaninwa muna mpasi zawonso? Ve. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O nsongi, e mpasi zandi zayingi.” (Nkunga 34:19) Ediadi ke di’esivi ko, kadi ‘e nza yawonso muna ndiona wambi ilele,’ Satana wa Nkadi Ampemba. (1 Yoane 5:19) Yeto awonso tumonanga e ziku kia diambu diadi mu mpila zayingi.—Efeso 6:12.
Mana Metwasanga e Ntantu
3. Yika nona ina mu Nkand’a Nzambi ya Selo ya Nzambi bamona nkenda.
3 E mpasi zayingi zilenda kutukendeleka. (Ngana 15:15) Badika e nona kia Yobi wa muntu ansongi. Vava kakala mu mpasi zayingi, Yobi wavova vo: “O muntu wawutuka kwa nkento wa lumbu yandwelo, wazala ye mpasi.” (Yobi 14:1) E kiese kia Yobi kiamana. Ezak’e ntangwa, wabanzanga vo Yave wambembola. (Yobi 29:1-5) Muna selo ya Nzambi ke Yobi kaka ko wamona ntantu zayingi. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo o Kana ‘nkenda kamona’ wau vo kawutanga ko. (1 Samuele 1:9-11) Muna kuma kia mpasi za zingu kia nzo, Rebeka wavova vo: “E zingu kiame kisakwidi.” (Etuku 27:46) Vava kayindula vilwa wandi, Davidi wavova vo: ‘Lumbu ke lumbu nkalanga ye nkenda.’ (Nkunga 38:6) E nona yayi itomene songa vo akala ye akento ana bavuminanga Nzambi kuna nz’ankulu bazizidila mambu mabakendelekanga.
4. Ekuma ke dinina di’esivi ko vo ‘akwa ntima mia nkenda’ bakala vana vena Akristu o unu?
4 Adieyi tuvova mu kuma ki’Akristu? Paulu wa ntumwa wabadikila dio diamfunu dia ‘kasakesa akwa ntima mia nkenda.’ (1 Tesalonika 5:14) Disionario dimosi divovanga vo o mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo ‘akwa ntima mia nkenda,’ ulenda songa “awana basundwa mu fikolo kwa mpasi za zingu.” O mvovo kasadila o Paulu usonganga vo Akristu akaka akuswa muna nkutakani ya Tesalonika bakendalala bakala. O unu mpe vena y’akwa ntima mia nkenda vana vena Akristu. Ekuma bekendalelanga? Yambula twabadika kuma tatu.
Usumuki Weto Ulenda Kutukendeleka
5, 6. Nkia lufiaulwisu tulenda baka muna sono kia Roma 7:22-25?
5 Nswaswani yo wantu ambi ana ‘bakondelo nsoni,’ Akristu akieleka bekendalalanga mu kuma kia usumuki wau. (Efeso 4:19) Bemonanga nze una wamona Paulu, ona wasoneka vo: “Kadi mbwenene o nsiku a Nzambi o wete mun’owu wa wuntu wakati: kansi mbwene nsiku akaka muna yîkwa yame, unwananga yo nsiku a nyindu ame, yo kumbundunwisanga muna nsiku esumu una win’omu yîkwa yame.” I bosi, Paulu wavova vo: “Ekw’omono muntu a nkangu a ntim’e!”—Roma 7:22-24.
6 Nga omonanga nze una kamona Paulu? Ke diambi ko dia kendalala mu kuma kia usumuki waku, kadi dilenda kusadisa mu zaya e vonza ki’esumu yo siamisa ekani diaku dia venga oma mambi. Kansi, ke dina mfunu ko dia sakisa e ntantu mu kuma kia vilwa waku. Vava kayika e mvovo mia nkenda mina tuyikidi kala, Paulu wakudikila vo: “Ntondele Nzambi muna Yesu Kristu wa Mfumu eto.” (Roma 7:25) Elo, Paulu wakala ye vuvu vo menga ma Yesu oma mabunguka mekunkôla mun’esumu.—Roma 5:18.
7. Adieyi dilenda sadisa muntu omonang’e ntantu mu kuma kia usumuki?
7 Kele vo okendalalanga mu kuma kia usumuki waku, e mvovo mia Yoane wa ntumwa milenda kufiaulwisa. Wasoneka vo: “Ovo muntu osumuka, tuna ye kimpovela yo Se, Yesu Kristu wa nsongi. Yandi okutulembeka muna masumu meto; kansi ke mu meto kaka ko, ye nza yawonso mpe.” (1 Yoane 2:1, 2) Avo ntantu omonanga mu kuma kia usumuki waku, sungamena vo Yesu wafwa mu kuma kia asumuki, ke mu kuma kia wantu alunga ko. Kieleka, “awonso basumuka, yo funga muna nkembo a Nzambi.”—Roma 3:23.
8, 9. Ekuma tufwete vengela fu kia kuyitumba?
8 Aweyi kele vo esumu dianene wavola. Ka lukatikisu ko vo walomba ndoloki kwa Yave muna sambu, nanga nkumbu miayingi wavanga wo. Wavewa mpe lusadisu lwa mwanda kw’akuluntu Akristu. (Yakobo 5:14, 15) Waviluka kieleka o ntima yo sikila muna nkutakani. Yovo dilenda kala vo wavaika muna nkubik’a Nzambi mu fikolo, kansi waviluka o ntima yo vutuka kala diaka nkal’avelela. Ezak’e ntangwa, olenda yindula esumu wavola yo kukendeleka. Avo diadi dibwididi, sungamena vo Yave ‘oyambulwilanga mvimba’ awana bevilukanga o ntima. (Yesaya 55:7) Yave kezolanga ko vo wayindula vo wakinu mu tumbu. Satana ozolanga vo wakala ye ngindu zazi. (2 Korinto 2:7, 10, 11) O Nkadi Ampemba ofwaswa kadi i tumbu kimfwene. Kansi, ozolanga vo ngeye mpe wabaka e tumbu kiaki. (Lusengomono 20:10) Kuyambula ko vo Satana kafwasa lukwikilu lwaku. (Efeso 6:11) Kansi, ‘unsi’e kitantu’ muna diambu diadi, nze una ovanganga muna mambu makaka.—1 Petelo 5:9.
9 Muna Lusengomono 12:10, Satana oyikilwanga vo ‘mfundi a mpangi zeto,’ Akristu akuswa. ‘Okubafundanga fuku yo mwini’ vana ndose a Nzambi. O yindula e sono kiaki, dilenda kusadisa mu zaya vo Satana, wa mfundi, oyangalala kele vo uyifundidi yovo uyivene e tumbu, kana una vo Yave kevanganga wo ko. (1 Yoane 3:19-22) Ekuma okwamanena kuyikendeleka mu kuma kia vilwa waku yamu tezo kia yoya emvimba mu sadila Nzambi? Kuyambudi ko vo Satana kafwasa e ngwizani aku ambote yo Nzambi. Kuyambudi ko vo Nkadi Ampemba kavonda meso, walembi sungamena vo Yave ‘nkwa nkenda ye nsambu, nkwa ntim’evundu ye mwingi muna walakazi.’—Luvaiku 34:6.
O Lembi Fwana Kweto Kulenda Kutukendeleka
10. O lembi fwana kweto aweyi kulenda kutukendelekela?
10 Akristu akaka bekendalalanga wau vo ke besalanga diaka kwayingi ko muna salu kia Nzambi. Nga ediadi dialudi kwa ngeye? Dilenda kala vo mayela ma ngolo, ununu yovo mambu makaka mekusimbanga mu lembi sala kwayingi muna salu kia umbangi nze una wasadidinge. Kieleka, Akristu bekasakeswanga mu sumba e ntangwa muna salu kia Nzambi. (Efeso 5:15, 16) Kansi, adieyi ovanga kele vo vena ye mambu mekusimbanga mu lembi sala kwayingi muna salu kia umbangi yo kukendeleka?
11. Elongi dia Paulu muna Ngalatia 6:4 aweyi dilenda kutusadisila?
11 O Nkand’a Nzambi ukutuwondelelanga twalembi kala miolo, kansi twakala “atanginini ak’awana bena vo, muna lukwikilu yo luzindalalu i bevwidila e nsilu.” (Ayibere 6:12) Tulenda wo vanga kele vo tubadikidi e mbandu au ambote yo tanginina lukwikilu lwau. Kansi, ke dikutusadisa ko, avo tuyitezanese y’akaka yo banza vo e salu tusalanga ke kiafwana ko. Muna kuma kiaki, diambote twalanda elongi dia Paulu: “Konso muntu, mbula katont’ekiandi salu, ozevo, o lusanu kekala luau, lua yandi kibeni kaka, ke lua muntu akaka ko.”—Ngalatia 6:4.
12. Ekuma tulenda yangangalela konso salu tusadilanga Yave?
12 Akristu bavwidi kuma yayingi ya yangalala, kana nkutu vava bekakidilwanga kwa mambu ma vimpi. Nkand’a Nzambi ukutuvananga e vuvu eki: ‘Nzambi kakondelo nsongi ko, ovo ovilakana salu kieno, yo zola nusongèle nkumbu andi.’ (Ayibere 6:10) Dilenda kala vo mambu maviokele tezo mekusimbanga mu sala e salu kina wasalanga muna salu kia Yave. Kansi, muna lusadisu lwa Yave, olenda vanga mayingi muna salu yakaka ya Kikristu, nze sila umbangi mu telefone yo soneka nkanda. Kala ye vuvu vo Yave wa Nzambi osambula e salu kiaku kia ntima wawonso yo zola osonganga muna yandi ye kwa wantu.—Matai 22:36-40.
E ‘Ntangwa za Mpasi’ Zilenda Kutukendeleka
13, 14. (a) E ‘ntangwa zazi zampasi’ aweyi zilenda kutukendelekela? (b) O unu, o wantu aweyi bekondelwang’e nzol’a ungudi?
13 Kana una vo vuvu kia zingila mu nz’ampa ya unsongi ya Nzambi tuna kiau, o unu mu ‘ntangwa zampasi’ tuzingilanga. (2 Timoteo 3:1) Tufiaulwiswanga mu zaya vo mambu mampasi mebwanga o unu mesonganga vo luvevoko lweto lufinamene. Kansi, vena ye mambu mayingi mampasi mekutubwilanga. Kasikil’owu, nkia mpasi zilenda kubwila kele vo okatwilu mu salu? O solola e salu dilenda kala diampasi, y’ekolo lumbu iviokanga, olenda kiyuvula kana vo Yave owanga e sambu yaku. Dilenda kala vo kitantu osilu yovo vangwa diambu dialembi songa. Ezak’e ntangwa, o tanga e zulunalu dilenda kufila mu yindula nze una wayindula Loti muntu ansongi, ona ‘wamona kikilu e mpasi,’ mu kuma kia nkal’a yimpumbulu ana bakala muna mbanza.—2 Petelo 2:7.
14 Vena ye diambu diakaka dia lumbu yambaninu dina ke tufwete vilakana ko. O Nkand’a Nzambi wazayisa vo ayingi bekala “minkondwa-ungudi.” (2 Timoteo 3:3) Esi nzo zayingi ke bena diaka ye nzol’a ungudi ko. Kieleka, o nkanda Violência na Famíla uvovanga vo: “E ziku kisonganga vo wantu betoma vondwanga, bangikwa yovo lekwa mu ngolo kwa yitu yau ke mu wantu akaka ko. E fulu kina o wantu bafwete zolelwa, taninwa, kiakituka kwa ambuta zakaka ye yingyana-ngyana, se fulu kisundidi e vonza.” E mvu milanda, wantu ayingi balenda kendalala mu kuma kia mambu mama. Adieyi tuvova kele vo ediadi dibwididi?
15. O zola kwa Yave aweyi kulutidi zola kwa wantu?
15 Davidi wa ntozi a nkunga wavova vo: ‘O s’ame yo ngw’ame ovo bangyambwidi, o Yave okuntambula.’ (Nkunga 27:10) Dia lukasakeso dia zaya vo zola kwa Yave kulutidi kwa mase. Kana una vo diankenda dia bembolwa yovo bangikwa kwa mase, ke divanga diambu ko muna nzola kekuzolanga o Yave. (Roma 8:38, 39) Sungamena dio vo Yave otuntanga awana kezolanga. (Yoane 3:16; 6:44) Kana nkutu nkia mpasi omweswanga kwa wantu, o S’aku ezulu okwamanana kuzola.
Dina Ofwete Vanga Muna Vevola e Nkenda
16, 17. Vava muntu kekendalalanga, adieyi kalenda vanga mu tanina kimwanda kiandi?
16 Vena ye diambu lenda vanga mu sunda e nkenda. Kasikil’owu, lenda kuyivana muna salu ya Kikristu. Badika una uvovanga Nkand’a Nzambi, musungula vava e nkenda zisakanga. O ntozi a nkunga wayimbila vo: “Ovo mpovele vo, o kulu kusielomokene; o walakazi waku, e Yave, unsikini. Muna ulolo wa ngindu zame za mbundu. O fiauzi waku uyangidika moyo ame.” (Nkunga 94:18, 19) O tangang’o Nkand’a Nzambi lumbu yawonso dikusadisa mu zadisa ntima ye mvovo mia lufiaulwisu ye ngindu zambote.
17 E sambu mpe diambu diamfunu. Kana nkutu vo kulenda vaikisa ngindu zaku mu mvovo ko, o Yave ozeye dina ozolele vova. (Roma 8:26, 27) O ntozi a nkunga okutuvananga e vuvu eki: “Yekek’ezitu diaku kwa Yave, yandi okusikina. Keyambula nsongi kanikunwa ko yakwele mvu.”—Nkunga 55:22.
18. Nkia diambu kalenda vanga o nkwa ntima nkenda?
18 Akaka bedimbulanga e vuvu mu kuma kia nkenda zasaka.b Avo dialudi kwa ngeye, sia ngolo za yindula e nz’ampa ya Nzambi ye ntangwa ina ke vekala ‘muntu ovova ko vo, yela nyela.’ (Yesaya 33:24) Kansi, kele vo ngindu zambi zikwamanene, dilenda kala diangangu dia vava lusadisu lwa dotolo. (Matai 9:12) Diamfunu mpe dia lunga-lunganga vimpi waku. Madia mambote yo nana e nitu (exercitar-se) dilenda sadisa. Vaulanga e ntangwa yafwana ya leka. Kusadila ntangw’a leka mu talanga televizau ko. Venga e nsaka zilenda kutokanesa ngindu yovo kutwasila mabibi masaka. Edi disundidi o mfunu, uyivana muna mambu meyangidikanga Nzambi. Kana una vo e ntangwa ina o Yave ‘kekunguna mansanga mawonso’ ke yafwene ko, okutusadisa kimana twazizidila e mpasi.—Lusengomono 21:4; 1 Korinto 10:13.
Kala ‘Vana Koko Kwankuma kwa Nzambi’
19. O Yave nkia nsilu kavana kw’awana bena mu mpasi?
19 O Nkand’a Nzambi ukutuzaisanga vo kana nkutu vo e mpasi za nsongi zayingi, “o Yave okunkôla.” (Nkunga 34:19) O Nzambi aweyi kevangilanga wo? Vava Paulu wa ntumwa kasamba vo kakatulwa “lusende muna nitu,” Yave wamvovesa vo: O “nkum’ame uzikukila muna lutovoko.” (2 Korinto 12:7-9) O Yave nkia nsilu kasila Paulu ye nkia nsilu kesianga kwa ngeye? O Nzambi kasia nsilu wa kuwuka mu lumbu yayi ko, kansi wasia nsilu vo okuvana nkuma mu zizidila e mpasi.
20. Kanele vo tunwananga ye mpasi, nkia vuvu tuvewanga muna 1 Petelo 5:6, 7?
20 Petelo wa ntumwa wasoneka vo: “Nusakalel’o koko kwankuma kwa Nzambi, kanukundidika muna kolo kifwene: o nteleko eno a moyo awonso, nusia wo muna yandi, e kuma kadi, yeno kasidi o moyo.” (1 Petelo 5:6, 7) Wau vo Yave okulunga-lunganga, kekuyambula ko. Okusadisa kana nkutu nkia mpasi onwananga zau. Sungamena vo Akristu akwa ziku ‘va koko kwankuma kwa Nzambi’ bena. Ekolo tusadilanga Yave, okutuvana nkuma mu zizidila mpasi. Avo tusongele kwikizi muna yandi, ke vena lekwa ko kilenda sia kimwanda kieto mu vonza. Muna kuma kiaki, yambula twasikila muna Yave kimana tuavwa moyo a mvu ya mvu muna nz’ampa ina katusila yo mona vava kekôla emvimba ona una mu mpasi.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
a Nkumbu yasobwa.
b Muna zaya mambu makaka mu kuma kia nkenda zasaka, Tala mun’Eyingidilu dia 15 kia ngonde ya Oktoba, 1988, lukaya lwa 25-29, ye dia 15 kia ngonde ya Novemba, 1988, lukaya lwa 21-24 ye dia 1 kia ngonde ya Setemba, 1996, lukaya lwa 30-31, mu kimputu.
Nga Osungamenanga?
• Ekuma selo ya Yave bemwenanga e mpasi?
• Nkia mambu malenda kendeleka selo ya Nzambi?
• O Yave aweyi kekutusadisilanga mu sunda e ntantu tumonanga?
• Aweyi twinina ‘vana koko kwankuma kwa Nzambi’?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 18]
Kanele vo benwananga ye mpasi, selo ya Yave bavwidi kuma yayingi ya yangalala