Vumina Yave yo—vwa Nsambu
“Nkwa nsambu o muntu ovuminanga Yave.”—NKUNGA 112:1.
1, 2. O vumi wa Nzambi nki ulenda kututwasila?
ENsambu ke zikwizanga nkatu ko. Muna vwa e nsambu, divavanga vo o muntu kabaka nzengo zasikila, kavanga mana masonga yo venga mavangu mambi. Yave wa Mvangi eto, watuvana Nkand’andi mu kutulonga una tulenda vwila zingu kisundidi o wete. Avo tuvava yo lemvokela luludiku lwa Yave yo kumvumina, tuvwa e nsambu zakieleka, ke tukondwa má ko.—Nkunga 23:1; Ngana 14:26.
2 Mun’elongi diadi, tuwa e nona ya selo ya Nzambi kuna nz’ankulu ye ya tandu kiaki. E nona yayi yisonga una vumi wa Nzambi usadisilanga wantu mu lembi vanga oma mambi yo kubakasakesa mu vanga oma masonga. Tumona vo o vumi wa Nzambi ulenda kututwasila e nsambu. Ukutufila mu singika mavangu mambi nze una wavanga Ntinu Davidi. Tusinga mona mpe vo o vumi wa Yave i vwa diantalu dina balenda vana mase kwa wan’au. Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga vo: “Nkwa nsambu o muntu ovuminanga Yave.”—Nkunga 112:1.
Bavutukila Kiese Kiau
3. Nki kiasadisa Davidi mu viluka emvimba e ntima muna masumu mandi?
3 Nze una twawidi mun’elongi diavitidi, nkumbu ntatu vava Davidi kalembi songa vumi kwa Nzambi, wasumuka. Kansi, wau katambulwila e tumbu kia Yave, wasonga vo mumpumina Nzambi kakala. O vumi wandi kwa Nzambi wamfila mu tambulwila e ngyelele andi, wasingika mavangu mandi yo vutulwisa ngwizani ambote yo Yave. Wau vo waviluka kikilu ntima, Yave wakwamanana kunsadisa yo kunsambula, kana una vo esumu diandi diatwasa mpasi kwa yandi ye kw’akaka. E nona kia Davidi kilenda sadisa Akristu bebwanga mun’esumu dianene o unu.
4. O vumi wa Nzambi aweyi ulenda sadisila muntu mu vutukila kiese kiandi?
4 Badika e nona kia Sonja.a Kana una vo nteleki a ntangwa ke ntangwa kakala, Sonja wavanga kikundi yo wantu bena yo mavangu mambi. I bosi wayisia mpe muna mavangu momo malembi fwana kw’Akristu, muna diadi wavaikiswa muna nkutakani ya Kikristu. O Sonja wayibanza, wavanga mawonso kalenda mu vutukila e ngwizani andi yo Yave. Ke kolo ko, wavutuka mu nkutakani. Muna mawonso mama, o luzolo lwa Sonja lwa sadila Yave ke lwakuluka ko. I bosi, wasompana yo nkuluntu ambote wa Nkristu. Owau, osalanga kumosi yo nkaz’andi muna nkutakani ye kiese kiawonso. Kana una vo Sonja okuyibanzanga wau kabembola e ludi mu fikolo, oyangalalanga wau vo o vumi wandi wa Nzambi wansadisa mu vutuka mu nkutakani.
Diambote mu Mona e Mpasi ke mu Sumuka Ko
5, 6. Sasila aweyi ye ekuma Davidi kazolela vonda Saulu ko nkumbu miole miamvimba?
5 Elo, disundidi o wete vava vumi wa Nzambi ufilanga muntu mu venga esumu vana vau. Ediadi diavangama kwa Davidi. Saulu wabonga mazunda matatu ma makesa yo kwenda vavi Davidi ye akw’andi muna nduka baswekamenanga. E selo ya Davidi bamvovesa vo kavonda Saulu, kadi Yave oyekwele mbeni andi vana koko kwandi. Davidi olwakidi Saulu kuna sweki, otiazuini mvwatu andi. Wau vo Davidi wakala ye vumi wa Nzambi, kana nkutu evangu diadi diakala vo ke diavonza ko, diatokanesa e ntona zandi. Davidi wavovesa selo yandi vo: ‘Sabi-sabì tu yavanga diadi kwa mfumu ame, wa kuswa kia Yave, yalambul’o koko muna yandi, wau vo i kuswa kia Yave.’b—1 Samuele 24:1-7.
6 Lumbu kiakaka vava Saulu kakondanga Davidi mu fuku, oyandi ye selo yandi baleka “tulu twayingi twatuka kwa Yave.” O Davidi yo Abisai wa mwan’andi ankazi balwaka kuna kwalavalela Saulu yo makesa mandi. Vana vau Abisai wavava vonda Saulu. Davidi wasima Abisai yo kumvovesa vo: “Nani olenda lambul’o koko muna kuswa kia Yave, yo kondw’e kuma?”—1 Samuele 26:9, 12.
7. Nki kiasimba Davidi mu lembi sumuka?
7 Ekuma Davidi kavondela Saulu ko kana una vo wakala ye lau dia vanga wo, nkumbu miole miamvimba? E kuma kadi Yave kavuminanga, ke mu mwena Saulu wonga ko. Muna kuma kia vumi wandi muna Nzambi, Davidi wasola o mona mpasi ke mu sumuka ko. (Ayibere 11:25) Wakala ye vuvu vo Yave olunga-lunga nkangu andi kumosi yo yandi. Davidi wazaya wo vo bunda Yave e vuvu yo kunlemvokela nsambu zayingi ditwasanga ke mu veza Nzambi ko yo bembolwa kwa yandi. (Nkunga 65:4) Wazaya wo mpe vo, o Nzambi muna ntangwa ina kasikidisa, olungisa nsilu Andi wa kunkitula se ntinu vana fulu kia Saulu.—1 Samuele 26:10.
O Vumina Nzambi Nsambu Kutwasanga
8. E fu kasonga Davidi muna ntangwa lutonto aweyi kinina se mbandu kuna kwa yeto?
8 Wau vo tu Akristu, tulenda bangikwa, yo vezwa yo bwilwa ntonta za mpila mu mpila. (Matai 24:9; 2 Petelo 3:3) Ezak’e ntangwa, o lutonto lulenda tuka kw’ampangi zeto za mwanda. Kansi, tuzeye wo vo Yave omonanga mawonso yo wa sambu kieto, muna ntangwa yafwana osingika diambu mun’owu wa luzolo lwandi. (Roma 12:17-21; Ayibere 4:16) Ozevo, vana fulu kia mwena atantu eto o wonga, oyeto Nzambi tuvuminanga yo vingila kaka luvevoko kwa yandi. Nze Davidi, ke tulandanga kunda ko, ngatu kulula nsiku miansongi mu vava venga mona e mpasi. Ediadi nsambu ditwasanga. Mu nkia mpila?
9. Yika nona kisonganga una vumi wa Nzambi utwasilanga e nsambu kana una vo tubangikwanga.
9 Missionário mosi wa Mbangi a Yave kuna Afrika wavova vo: “Nyindulanga e nona kia ngudi mosi yo mwan’andi ankento una vo nleke, ke basumba cartão político ko, kadi ke bazola kuyisia mu mambu ma tuyalu ko. Bawandwa kwa ulolo wa wantu, i bosi bayambulwa bavutuka kuna nzo. Muna nzila, o ngudi wakasakesa mwan’andi wadilanga wau vo kabakula ko e kuma bamwena e mpasi zazi. E mpasi zazina ke zabayangidika ko, kansi bayangalala kikilu kadi ntona zambote bakala zau wau vo Nzambi balemvokela. Kele vo basumba e cartão yayina, wantu kiese kiayingi badi mona. Badi kubavana malavu manzenzo yo kubakinina muna nzila yakuna nzo au. Kansi, o ngudi ndiona yo mwan’andi bazaya wo vo kele vo bavangidi wo bekituka se wantu balutidi kendalala ova nza.” O vumi wau muna Nzambi wabavengesa mu bwa mu diambu diadi.
10, 11. Nkia nluta miambote katambula nkento mosi wa mumpumina Nzambi?
10 O vumi wa Nzambi nsambu mpe utwasanga vava muntu kevavang’o zitisa o vauka kwa moyo. Vava Maria kayimita e nkumbu wetatu, dotolo wamvovesa vo kakatula e vumu. “Mu vonza una,” u kamvovesa o dotolo. “Olenda bwila mpasi yo fwa vana vau yo nsedia mpe. Kana nkutu mwana ndioyo owutukidi, ke kala kwandi mavimpi ko.” Muna kolo kiakina, Maria Nkand’a Nzambi kalongokanga ye Mbangi za Yave, kansi kakala wavubwa ko. “Kana una vo i wau,” Maria wavova vo: “Yabaka nzengo za sadila Yave yo kunlemvokela kana nkutu nkia mpasi zilenda kumbwila.”—Luvaiku 21:22, 23.
11 Ekolo kavingilanga luwutuku lwa mwana, Maria wasadila e ntangw’andi mu longoka Nkand’a Nzambi yo lunga-lunga esi nzo andi. Kuna kwakwiziwa, mwana wawutuka. “Dialudi vo e nkumbu wau nsongo miame miasaka e mpasi ke mu nkumbu miantete ko, kansi ke vakala diambu dia nzenza ko,” u kavova Maria. O vumi wa Nzambi wasadisa Maria mu kala ye ntona zambote, ke kolo ko wavubwa. Ekolo nsedia ndioyo kasansuka, walongoka vumina Yave. Owau, osadilanga kun’evula dia Mbangi za Yave.
‘Uyikumika Muna Yave’
12. O vumi wa Nzambi aweyi wakumikina Davidi?
12 O vumi wa Davidi muna Yave wansadisa mu vanga mayingi ke mu venga kaka vanga oma mambi ko. Wankumika mu vanga oma mansongi muna ntangw’a mpasi. O Davidi y’akwandi, mvu ye ngonde ya batinina kuna Sikelange muna nsi a Afelesetia. (1 Samuele 27:5-7) Vava bavaika mu fikolo, asanzi a Aneyamaleke bakota yo yoka e mbanza, banata akala awonso bakala mo y’akento ye wana ye makambi mau. O Davidi y’akw’andi vava baluaka yo mona mana mavangama, batumbwidi ndinga yo dila. Ke kolo ko e dilu kivilukidi se makasi, e selo yandi yavava kuntubil’o matadi. Kana una vo mu mpasi kakala, Davidi kadimbula vuvu ko. (Ngana 24:10) O vumi wandi kwa Nzambi wamfila mu vava Yave yo ‘kuyikumikina muna Yave wa Nzambi andi.’ Muna lusadisu lwa Yave, Davidi y’akwandi, basolola Aneyamaleke yo baka yawonso banata.—1 Samuele 30:1-20.
13, 14. O vumi wa Nzambi aweyi wasadisila mpangi mosi wankento mu baka nzengo zambote?
13 O unu mpe selo ya Nzambi, benwananga ye mambu mevavanga vo babunda Yave vuvu yo kala ye unkabu wa vanga owu wansongi. Badika e nona kia Kristina. Vava kakala nleke, wayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave. Kansi, wazola kituka nsiki a piano, ikuma walongoka e salu kiokio. Kuna diak’esambu, nsoni kamonanga mu samuna nsangu zambote yo wonga wa mbebe ilenda kuntwasila o luvubu. Ekolo kazindalala longoka Nkand’a Nzambi, Kristina wayantik’o mona nkuma wa Diambu dia Nzambi. Walongoka vumi wa Nzambi yo bakula vo Yave ovavanga vo e selo yandi yanzola yamuna nsi a ntim’au wawonso, yo muna fulumwinu kiau, nyindu, yo muna ngolo zau zawonso. (Maku 12:30) Ediadi diamfila mu kuyiyekola kwa Yave yo vubwa.
14 Kristina walomba kwa Yave vo kansadisa mu nungunuka muna mwanda. “Yazaya wo vo o kala nsiki a piano, divavanga vo muntu kakangalanga kwayingi yo lungisa e ndomba za wantu ayingi. Muna mvu mosi kaka, o muntu olenda bokelwa mu sika piano mu 400 za fulu yaswaswana,” u kavova Kristina. “Yabaka nzengo za kala se nlongi a sikola kimana yalenda kuyidikila yo kituka se nteleki a ntangwa ke ntangwa.” Muna ntangwa yayina, Kristina wasolwa mu nkumbu antete kenda sikila e piano kuna fulu kisundidi o vienga kuna nsi andi. Wavova vo: “E mboka ya kwenda sikila kuna fulu kiakina, yakala se mbok’antete ye yansuka mpe.” Kuna kwakwiziwa, Kristina wasompana yo nkuluntu mosi wa Nkristu. O unu, kumosi yo nkaz’andi, kun’evula dia Mbangi za Yave besadilanga. Oyangalalanga wau vo Yave wankumika mu baka e nzengo zasikila. Owau osadilanga e ntangwa ye ngolo zandi muna salu kia Nzambi.
Vwa Diantalu
15. O Davidi nki kazola sisila wan’andi? Aweyi kavangila wo?
15 ‘Nwiza, yeno wana, nwangwà,’ u kasoneka Davidi. “Ikunulonga vumi wa Yave.” (Nkunga 34:11) Nze se, o Davidi wazola sisila wan’andi evwa diantalu—vumi wa Yave. Muna mavangu ye mvovo miandi, Davidi wasonga vo Yave kevavanga oma malutidi e tezo ko yovo vumisa wantu ngatu vavang’aka e mpilakanu z’awana bekululanga e nsiku Miandi. ‘Mavangu mambi nani olenda mo tadiziola?’ u kayuvula Davidi. I bosi, muna songa vo wakala ye vuvu vo Yave ketungununang’aka mambi meto ko wavova vo: “Umpana mpemba muna mbi zanswekama.” Davidi wazaya wo vo avo ovenge wawonso kalenda, e mvovo ye ngindu zandi zitondwa kwa Yave.—Nkunga 19:12, 14.
16, 17. Amase aweyi balenda longela wana o vumi wa Yave?
16 O Davidi wasisa mbandu ambote kwa mase ma tandu kiaki. Ralph yo mpangi andi besadilanga kun’evula dia Mbangi za Yave, wavova vo: “Mpila batusansila mase meto, yatufila mu yangalela e ludi. Una twakala aleke, vava mase meto bamokenanga mambu ma salu ya nkutakani, batukotesanga muna moko, ye twayantika yangalela e ludi nze yau. Batuvovesanga vo tulenda sala salu kiambote muna salu kia Yave. Kieleka, mvu miayingi twakala ye mase meto muna nsi yavavanga ateleki ayingi a Kintinu mu sikidisa e nkutakani zampa.
17 “Ke nsiku miambadi ko miatusadisa mu sikila muna nzil’ansongi, kansi mpila ina mase meto babadikilanga Nzambi. Mase meto bakwikilanga vo Yave una kieleka ye wambote. Bavavanga toma zaya Yave yo kunyangidika, oyeto mpe twatanginina o zola yo vumi wau kwa Nzambi. Kana nkutu vava twavanganga e mpilakanu, mase meto ke batufilanga ko mu yindula vo Yave kekutuzola diaka ko, ngatu kutusila ulolo wa nkendelo. Nkumbu miayingi, batubokelanga yo mokena yeto, ezak’e ntangwa o ngudi eto ye mansanga muna meso, watuvoveselanga mu mpila ina malongi mafwete kotela mu ntima. Mana bavanga matusadisa kikilu. Muna mavangu ye mpova zau, twalongoka vo o vumi wa Yave i diambu diamfunu kikilu ye mpe, o kala Mbangi a Yave kiese ditwasanga ke mu mpasi ko.”—1 Yoane 5:3.
18. Nkia nsendo tutambula muna vumina Nzambi aludi?
18 Muna ‘mvovo miansuka mia Davidi’ tutanganga vo: ‘On’oyala muna wantu e ngyal’ansongi, yo yala muna vumi wa Nzambi, una nze ntemo a mene vava kidungumukanga ntangwa.’ (2 Samuele 23:1, 3, 4) Solomo wa mwan’a Davidi ona wamvingil’e kimfumu, wabakula e mvovo miami, kadi walomba kwa Yave vo kamvana “ntim’azayi” ye ngangu za “bakula mbote ye mbi.” (1 Ntinu 3:9) Solomo wazaya wo vo o vumi wa Nzambi i diambu dia ngangu ditwasanga e nsambu. I bosi, wafokola soneka nkanda Kimpovi ye mvovo emi: “I mfoko a diambu: Mawonso mawakene: vumina Nzambi, yo lunda nkanikinu miandi; kadi diadi i muntu mvimba. Kadi Nzambi ofundisa mavangu mawonso y’oma mawonso maswekama, kana mbote kana mbi.” (Kimpovi 12:13, 14) Avo tulemvokela luludiku lwalu, tumona vo “o nsendo a lulembamu, yo vumi wa Yave” ka ngangu kaka ko ye kiese kansi “umvwama yo zitu yo moyo.”—Ngana 22:4.
19. Nki kikutusadisa mu bakula o “vumi wa Yave”?
19 Tuka nona ya selo ya Nzambi ya nz’ankulu ye nona ya selo yandi ya tandu kiaki, tumwene vo asambidi akieleka a Yave, vumi wa Nzambi besianga va fulu kiantete. O vumi wau, ke ukutusadisa kaka mu venga mambu mekendelekanga S’eto ezulu ko, kansi ukutuvana mpe unkabu wa telamena atantu eto yo kutukumika mu zizidila lutonto ye mpasi zilenda kutubwila. Ozevo, yambula yeto awonso, aleke, ambuta twayivana mu longoka Nkand’a Nzambi, badika mana tulongokanga yo finama Yave muna sambu. Avo tuvanga wo, ke tusolola kaka ‘zayi wa Nzambi’ ko kansi tubakula mpe o “vumi wa Yave.”—Ngana 2:1-5.
Nga Olenda Sasila?
O vumi wa Nzambi aweyi ulenda
• sadisila muntu mu venga esumu diampwena?
• twasila e kiese muna ntangw’a mpasi?
• kutukumikina mu vanga luzolo lwa Nzambi?
• kadila se vwa diantalu kwa wan’eto?
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
a E nkumbu yasobwa.
b E diambu diadi nanga i diafila Davidi mu soneka nkunga 57 ye 142.
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 28]
Vumi wa Yave wasadisa Davidi mu lembi vonda Saulu
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 31]
Vumi wa Nzambi i vwa diantalu balenda vana mase kwa wan’au