Sadila Yave Lembi Fwa e Diya

1, 2. Ekuma Yesu kazolelanga Mareta? Nkia vilwa kavanga usonganga vo muntu alembi lunga kakala?

VAVA oyindulanga Mareta wa nsang’a Lazaro, nkia mpila muntu obanzanga kakala? Nkand’a Nzambi usonganga vo Mareta nkundi a Yesu kakala. Uvovanga mpe vo Yesu watoma kunzolanga. Kansi, ke yandi kaka ko Yesu katoma zolanga yo zitisa. Kasikil’owu, Maria wa nsang’a Mareta nkundi a Yesu mpe kakala. Vana ntandu, Yesu watoma zolanga ngudi andi Maria. (Yoane 11:5; 19:25-27) Ekuma Yesu kazolelanga Mareta?

² Yesu wazolanga Mareta kadi nkwa ngemba, nkwa ntim’amvevo ye nsadi ambote kakala. Kansi vana ntandu a fu yayi yawonso, Yesu wazolanga Mareta kadi lukwikilu lwasikila kakala lwau. Wakwikilanga mawonso mana Yesu kalonganga, wakala ye ziku vo yandi i Masia wasilwa o nsilu. (Yoane 11:21-27) Kana una vo i wau, Mareta muntu alembi lunga kakala. Nze yeto, wavanganga mpe vilwa. Kasikil’owu, lumbu kimosi vava Yesu kabakingula, Mareta wafungila Maria wa nsang’andi makasi yo vovesa Yesu vo kantumba. Mareta wavova vo: “E Mfumu, nga ke diambu ko, o mbunzi ame unsisidi mono amosi kaka vana salu e? Se umvovesa vo keza kunsadisa.” (Tanga Luka 10:38-42.) Ekuma Mareta kavovela e diambu diadi? Adieyi tulenda longoka muna mvutu kavana o Yesu kwa Mareta?

3, 4. Nkia diambu Maria kavanga diayangidika Yesu? Adieyi Mareta kalongoka? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

³ Yesu wayangalala kikilu wau vo Mareta yo Maria bambokela kuna nzo au. Wazola sadila e lau diadi mu kubalonga mambu mamfunu. Vana vau, Maria wafonga vana kakala, yo ‘winikina mambu mandi.’ Wazola longoka diaka mayingi kwa Nlongi Anene. Mareta mpe wafwana wá malongi ma Yesu. Wadi kunsanisina kele vo wayambula mana kavanganga yo sia e sungididi muna malongi mandi.

⁴ Kansi Mareta wafwa e diya. Wakivana mu lambila Yesu madia mayingi ye mu salu yankaka kimana kanyangidika. Vava kamona vo Maria kansadisanga ko, wafunga makasi yo kwenda funda kwa Yesu. Yesu wazaya wo vo Mareta mu salu yayingi kayivananga, muna kuma kiaki wamvovesa kuna ngemba zawonso vo: “E Mareta, e Mareta, muna mambu mengi otelekelele o moyo.” Wamvovesa mpe vo madia makete mafwana kwandi. I bosi, Yesu wasanisina Maria wau vo wasia e sungididi muna malongi mandi. Wavova vo: “Maria osolele ndambu ambote, ina ke ikunkatulwa ko.” Maria nanga wavilakana madia kadia muna lumbu kiakina, kansi tuna ye ziku vo kavilakana ko mana kalongoka kwa Yesu ye mpila kansanisina. Vioka mvu 60, Yoane wa ntumwa wasoneka vo: “Yesu ozolele Mareta, yo mbunzi andi.” (Yoane 11:5) E mvovo miami misonganga vo Mareta watambulwila e longi dia Yesu yo sadila Yave ye kwikizi kiawonso yamuna lufwa lwandi.

 5. Ekuma dinina diampasi o unu mu sia sungididi muna salu kia Yave? Nkia kiuvu tubakila e mvutu?

⁵ Tuzeye wo vo unu vena ye mambu mayingi malenda kutufwisa e diya muna salu kia Yave lutila kuna nz’ankulu. Eyingidilu dia 15 Setemba dia mvu wa 1958 dialukisa ampangi mu lembi yambula vo umbangu wa nza wabafwisa e diya muna salu kia Yave. Kana nkutu muna kolo kiakina, diamonekanga vo konso lumbu vakalanga ye lekwa kiampa kiasokwanga. E lekwa nze zulunalu, radio, filme ye televizau zakala mu fulu yayingi. Eyingidilu diavova vo, ekolo e mbaninu ya nza yayi ifinamanga “vekala ye lekwa yayingi ikutufwisa e diya.” O unu, lutila tandu yavioka, vena ye lekwa yayingi ilenda kutufwisa e diya. Adieyi tulenda vanga muna tanginina mbandu a Maria yo sia e sungididi muna salu kia Yave?

 6. Aweyi nkangu a Yave usadilanga umbangu wa nza?

⁶ Nkangu a Yave besadilanga umbangu wa nza muna samuna e nsangu zambote. Kasikil’owu, muna kolo kia vita antete ya nz’amvimba, basonganga “Fotodrama da Criação.” Basadilanga slide ye filme mu sila umbangi kwa ulolo wa wantu mu nsi zayingi. E kunku kiansuka kia “Fotodrama” kiasonganga e ntangwa ina Yesu Kristu kesinga yala e nza. Kuna kwalanda, nkangu a Yave wasadila radio mu zayisa e nsangu za Kintinu kwa wantu ayingi mu nza. O unu, tusadilanga komputadore ye Internete mu sila umbangi kwa wantu konso fulu bena, kana nkutu muna mavata.

 7. (a) Ekuma dinina diavonza mu sadila mvimba e nza? (b) Mu nkia diambu tufwete kuyikebela? (Tala mvovo vana yand’a lukaya.)

⁷ Nkand’a Nzambi ukutulukisanga twalembi sadila mvimba e nza. Disongele vo twalembi viokesanga ntangwa yayingi muna lekwa ivaikiswanga mu nza. (Tanga 1 Korinto 7:29-31.) Yankaka muna lekwa yayi ke yambi kwandi ko, kansi ilenda kutudia ntangwa yayingi. Kasikil’owu, tulenda yangalela e nsaka, tanga nkanda, tala televizau, kingula fulu yambote, kwenda ku zandu ye lekwa yakaka. Ayingi beyangalelanga mokena muna Internete, twikaziana mensagem ye email yovo vavulula mambu mankaka yovo nsangu za nsaka za somba. Kansi, akaka balenda kituka se abundu a lekwa yayi.a (Kimpovi 3:1, 6) Avo tufwasidi e ntangw’eto muna lekwa yakondwa o mfunu, ke tusia sungididi ko muna salu kisundidi o mfunu, i sia vo, salu kia Yave.—Tanga Efeso 5:15-17.

 8. Ekuma dinina diamfunu mu lembi zola lekwa ya nza?

⁸ Satana osadilanga e lekwa ya nza mu vava kutuvukumuna yo kutufwisa e diya muna salu kia Yave. I diau kavanga o Satana muna tandu kiantete, osakisanga wo vanga mu lumbu yeto. (2 Timoteo 4:10) Muna kuma kiaki, tufwete kuyifimpanga mu zaya una tubadikilanga e lekwa ya nza yo vanga e nsobani zivuilu o mfunu. Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga vo ke tufwete zola lekwa ya nza ko. Ozevo, tufwete siamisa o zola kweto muna Yave. Avo tuvangidi wo, dikutusadisa mu lemvokela Yave yo kumfinama.—1 Yoane 2:15-17.

 9. Nkia diambu Yesu kalonga kwa alongoki andi bafwete sia e sungididi? Mu nkia diambu katusisila mbandu ambote?

⁹ Nze una kalongela Mareta mu lembi kuyivana muna lekwa yayingi, Yesu walonga diau dimosi kwa alongoki andi. Wabakasakesa mu sia sungididi muna salu kia Yave ye Kintinu kiandi. (Tanga Matai 6:22, 33.) Yesu yandi kibeni watusisila mbandu ambote. Kakala ye lekwa yayingi ko, kasumba nzo ko ngatu ntoto.—Luka 9:58; 19:33-35.

10. Nkia mbandu ambote katusisila o Yesu?

¹⁰ Yesu kayambula ko vo konso lekwa kiamfwisa e diya muna salu kia umbangi. Kasikil’owu, ke vavioka lumbu yayingi ko vava kayantika sila umbangi, o nkangu kuna Kafanau wazola vo Yesu kaviokesa ntangwa yayingi muna mbanz’au. Adieyi kavanga? Wasia sungididi muna salu kiandi. Wavova vo: “Muna mavata makaka mpe nkwend’asamwin’e nsangu zambote za kintinu kia Nzambi: e kuma i ntuminu diodio.” (Luka 4:42-44) Yesu wakangalanga kwayingi mu samuna nsangu zambote yo longa wantu ayingi. Kana una vo muntu alunga kakala, wayoyanga yo vava vunda kadi wasalanga kwayingi.—Luka 8:23; Yoane 4:6.

11. Adieyi Yesu kavanga vava muntu mosi kanlomba vo kasingika e diambu diantokanesanga? Nkia longi kavana Yesu kwa alongoki andi?

¹¹ Lumbu kimosi vava Yesu kalonganga diambu diamfunu kwa alongoki andi, muntu mosi wamvunzanesa yo vova vo: “E nlongi, vovesa mpangi ame twakayan’evwa.” Yesu kazola singika diambu dia muntu ndioyo ko. Kayambula ko vo konso diambu diamvunzanesa mu lembi longa alongoki andi. Muna kuma kiaki, wasadila e lau diadi mu kubalonga vo avo bayivene mu mambu mayingi, balenda fwa diya muna salu kia Nzambi.—Luka 12:13-15.

12, 13. (a) Nkia diambu kavanga Yesu diasivikisa esi Ngerekia kuna Yerusaleme? (b) Adieyi Yesu kavanga vava Filipo kanlomba vo kamonana ye esi Ngerekia?

¹² E lumbu yansuka ya Yesu ova ntoto, yampasi kikilu yakala. (Matai 26:38; Yoane 12:27) Wazaya wo vo mpasi zayingi kemweswa yo vondwa. Wazaya wo mpe vo salu kiayingi kakala kiau mu sala vitila kafwa. Kasikil’owu, kina kia Lumingu, kia 9 kia ngonde a Nisani, Yesu wakota muna Yerusaleme vana ntandu a buluku. Nkangu wantambula nze Ntinu au. (Luka 19:38) Muna lumbu kialanda, Yesu kuna unkabu wawonso wayinga akwa loko ana batekanga e lekwa mu ntalu yayingi muna tempelo yo yiya nkangu.—Luka 19:45, 46.

¹³ Esi Ngerekia ana bayenda kuna Yerusaleme mu kembela nkinzi a Nduta, basivika vava bamona dina Yesu kavanga. Muna kuma kiaki, bayuvula Filipo wa ntumwa kana vo balenda monana yo Yesu. Kansi Yesu kavavanga wantu ko ana balenda kunyikama yo kuntanina vana moko ma mbeni zandi. Wazaya dina diasunda o mfunu. Wasianga sungididi kia vanga luzolo lwa Yave, i sia vo, vana moyo andi se kimenga. Muna kuma kiaki, wasungamesa alongoki andi vo ke kolo ko ovondwa. Wabavovesa mpe vo awonso ana benkulandanga bafwete mpe tambulwila vana mioyo miau. Wavova vo: “On’ozolele o moyo andi vondesela kevondesela wo; on’osawidi o moyo andi omu nza yayi, lunda kelunda wo yamu moyo a mvu ya mvu.” Kansi Yesu wasia mpe nsilu vo ‘S’andi ozitisa’ alandi andi yo kubavana moyo a mvu ya mvu. Zazi i nsangu za lukasakeso zina Filipo kafwana zayisa kwa esi Ngerekia awaya.—Yoane 12:20-26.

14. Kana una vo Yesu wasianga e salu kia umbangi vana fulu kiantete muna zingu kiandi, nkia mambu mankaka kavanganga?

¹⁴ Vava Yesu kakala ova ntoto, e salu kasianga va fulu kiantete i salu kia samuna nsangu zambote. Kana una vo wasianga sungididi muna salu kia samuna e nsangu zambote, wavanganga mpe mambu mankaka. Kasikil’owu, wayenda kuna nkinzi a longo, kuna kakitulwila maza se vinyu ambote. (Yoane 2:2, 6-10) Wayendanga mpe dia muna nzo z’akundi andi ye za wantu akaka ana bayangalelanga e nsangu zambote. (Luka 5:29; Yoane 12:2) Edi disundidi o mfunu, Yesu wavaulang’e ntangwa ya samba, badika yo vunda.—Matai 14:23; Maku 1:35; 6:31, 32.

15. Adieyi kavova Paulu wa ntumwa bafwete vanga Akristu? Aweyi kasongela mbandu ambote?

¹⁵ Paulu wa ntumwa wavova vo Akristu bena nze wantu bena mu nsaka za nkula. Muna fokola o nkula, bafwete katula konso lekwa kilenda kubakakidila yovo kubaningamesa. (Tanga Ayibere 12:1.) Paulu mbandu ambote katusisila. Wau vo mfidi a nsambil’a Kiyuda kakala, wafwana kala mvuama ye nkwa tunda, kansi wabembola mawonso mama kimana kasia sungididi muna ‘mambu masundidi o mfunu.’ Wayivana emvimba muna salu kia samuna e nsangu zambote yo kangala mu fulu yayingi, nze kuna Suria, Ásia Menor, Makedonia ye Yuda. Paulu wasianga vuvu muna nsendo a moyo a mvu ya mvu kuna zulu. Wavova vo: “Mvilakanwa mana mena kuna nima, ikunànukininanga mana mena kuna ntu, nlandidilang’e dimbu yamuna nkuta (yovo nsendo).” (Filipi 1:10; 3:8, 13, 14) Paulu kakala yo nkento ko, ediadi diansadisa mu ‘sadila Mfumu kondwa kwa mvuangalakani.’—1 Korinto 7:32-35.

16, 17. Twakala twasompa yovo ve, aweyi tulenda tanginina mbandu a Paulu? Aweyi mpangi Mark ye nkaz’andi Claire bavangila wo?

¹⁶ Nze Paulu, selo yayingi ya Yave o unu ke bezolanga kwau sompa ko kimana bayivana emvimba muna salu kia Yave. (Matai 19:11, 12) Nkumbu miayingi, awana ke basompa ko ke bekalanga ye mbebe ayingi ko nze awana basompa. Kansi, twakala twasompa yovo ve, yeto awonso tufwete ‘vengeka nkakalakani yawonso’ ilenda kutufwisa e diya muna salu kia Yave. Tufwete soba e fu yeto kimana twalembi fwasanga e ntangwa yo sala kwayingi muna salu kia Yave.

¹⁷ Kasikil’owu, mpangi Mark yo Claire, ana basansukila kuna País de Gales, bayantika e salu kia kimviti a nzila vava bafokola sikola. Vava basompana, bakwamanana muna salu kia kimviti a nzila. Kansi, bakala ye tima dia sala kwayingi. Mpangi Mark wavova vo: “Muna vevola e zingu kieto, twateka e nzo eto ya masuku tatu yo yambula e salu kia ndambu a lumbu kina twasalanga kimana twakota muna salu kia tunga Maseka ma Kintinu.” Mu mvu 20 miviokele, bekangalanga mu nsi zayingi za África muna sala e salu kia tunga Maseka ma Kintinu. Ezak’e ntangwa ke bekalanga ye nzimbu zafwana ko, kansi Yave okubalunga-lunganga. Mpangi Claire wavova vo: “Kiese kiayingi tukalanga kiau wau tuviokesanga lumbu yawonso muna salu kia Yave. Tuvuidi akundi ayingi, ke tukondelo má ko. Ina twayambula ke ilendi tezaneswa ko ye kiese kitukanga muna sadila Yave muna salu kia ntangwa ke ntangwa.” Ayingi bena muna salu kia ntangwa ke ntangwa i wau mpe bemonanga.b

18. Nkia yuvu tulenda kiyuvula?

¹⁸ Nga ngeye mpe olenda wokesa kiese kiaku muna salu kia Yave? Nga vena ye lekwa ikufwisang’e diya mu lembi kuyivana muna salu kia Yave? Avo i wau, adieyi olenda vanga? Olenda tomesa e mpila otangilanga yo longoka Nkand’a Nzambi. Muna longi dilanda tubadika una tulenda wo vangila.