“Nteleki A Nsangu Zambote Owisanga Luvuvamu”
“Mawete vana miongo o malu ma . . . nteleki a nsangu zambote owisanga luvuvamu.”—YESAYA 52:7.
1, 2. (a) Nkia mambu memwesanga wonga mebwanga lumbu yawonso? (b) Aweyi bemonanga ulolo wa wantu vava bewanga nsangu zambi ntangwa zawonso?
OUNU muna nza yawonso wantu nsangu zambi kaka bewanga. Vava beziulanga radio, nsangu zikubamwesanga wonga bewanga, za mayela mampondi mazele ova nza. Vava beziulanga televizau bemonanga yingyana-ngyana bevavanga lusadisu. Muna zulunalu betanganga nsangu za bomba zifwasanga zinzo yo vonda ulolo wa wantu akondwa kuma.
2 Dialudi, mambu ma nsoki mevangamanga lumbu yawonso. E mpw’a nza yayi mu soba ina, mu wokela ina oyiva. (1 Korinto 7:31) Zulunalu mosi kuna nsi za Mputu yisonganga vo e nza yawonso “mu lema ina e tiya.” Ka lukatikisu ko vo ulolo wa wantu bekendalalanga. Dina kavova muntu mosi kuna Estados Unidos mu kuma kia nsangu za televizau zisonganga e ngindu za ulolo wa wantu vava kavova vo: ‘Vava monanga mana mesongwanga muna televizau kendalala kikilu nkendalalanga. Nsangu zambi kaka zisongwanga mo. Vuvu kia wantu zidimbulwisanga.’
Nsangu Zina Zifwete wa Konso Muntu
3. (a) Nkia nsangu zambote kezayisanga Nkand’a Nzambi? (b) Ekuma nsangu zambote za Kintinu zinina zamfunu kuna kwa ngeye?
3 Nga tulenda wa nsangu zambote omu nza yayi yazala ye nsangu zambi? Elo, tulenda zo wa. Diakiese mu zaya vo Nkand’a Nzambi uzayisanga e nsangu zambote. Nsangu za sia vo mayela, nzala, nsoki, vita ye mpasi zawonso zisukiswa kwa Kintinu kia Nzambi. (Nkunga 46:9; 72:12) Nga zazi ke zau ko e nsangu bevavang’o wá o wantu? Mbangi za Yave bevavanga vo wantu awonso bawa e nsangu zazi. Muna kuma kiaki, mwawonso bazayakene vo nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi besamunanga kwa wantu a zula yawonso.—Matai 24:14.
4. Nkia mambu mamfunu ma salu kieto kia umbangi tubadika mun’elongi diadi ye dina dilanda?
4 Adieyi tufwete vanga muna zizidila samuna nsangu zambote kana nkutu kuna kw’awana ke beyangalelanga zo ko? (Luka 8:15) Tufimpa mambu matatu mamfunu ma salu kieto kia umbangi mekutusadisa mu sala e salu kiaki una ufwene. Tubadika (1) ekani dieto yovo ekuma tusamunwinanga e nsangu zambote; (2) e nsangu zeto yovo dina tusamunanga; ye (3) mpila yovo aweyi tusamunwinanga zo. Muna kalanga y’ekani diambote dia samuna e nsangu zambote, yo samuna zo mu mpila yatoma kiá yo sadila ndekwa zambote za mokena, tulenda vana wantu awonso elau dia wa nsangu zisundidi o wete zisamunwanga o unu—nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi.a
Ekuma Tusamunwinanga e Nsangu Zambote?
5. (a) Nki kikutufilanga mu samuna nsangu zambote? (b) Ekuma difwene vovelwa vo muna lemvokelanga nkanikinu wa samuna nsangu zambote i tusongelanga kwa Nzambi vo tukunzolanga?
5 Yambula twafimpa ekuma kiantete—ekani dieto. Ekuma tusamunwinanga e nsangu zambote? Mu kuma kina o Yesu kasamunwinanga nsangu zambote. Wavova vo: “Nzolele Se.” (Yoane 14:31; Nkunga 40:8) O zola kweto kwa Nzambi kukutufilanga mu samuna nsangu zambote. (Matai 22:37, 38) Nkand’a Nzambi usonganga una o zola kwa Nzambi kwinina ngwizani ye salu kieto kia umbangi vava uvovanga vo: “I yau yiyi e nzol’a Nzambi, tulunda nkanikinu miandi.” (1 Yoane 5:3; Yoane 14:21) ‘Okwenda yo kitula wantu s’alongoki’ nga umosi muna nkanikinu mia Nzambi? (Matai 28:19) Ingeta. Dialudi vo Yesu wavova e mvovo miami, kansi kwa Yave miatuka. Mu nkia mpila? Kadi Yesu wavova vo: “Kikuvangila diambu ko, wauna yalongwa kaka kwa Se, i nsamuna.” (Yoane 8:28; Matai 17:5) Muna kuma kiaki, muna lemvokelanga nkanikinu wa samuna nsangu zambote tusonganga kwa Yave vo tukunzolanga.
6. O zola kwa Nzambi aweyi kukutufidilanga mu samuna nsangu zambote?
6 O zola kwa Yave kukutufilanga mu samuna nsangu zambote kadi tuzolele vunisa luvunu lwawonso lwa Satana. (2 Korinto 4:4) Satana okatikisanga unsongi wa luyalu lwa Nzambi. (Etuku 3:1-5) Nze Mbangi za Yave tuyangalalanga lungana mu senzeka luvunu lwa Satana yo velelesa nkumbu a Nzambi vana vena wantu. (Yesaya 43:10-12) Vana ntandu, tulungananga mu salu kia umbangi kadi tuzeye fu ye nzila za Yave. Twafinama Nzambi ye tuna ye luzolo lwa zaisa oma ma Nzambi eto kw’akaka. Elo, nzila zansongi yo wete wa Yave ukututwasilanga e kiese kina vo ka tulendi yambula vova oma ma yandi ko. (Nkunga 145:7-12) Tufilwanga mu zaisa nkembo andi ye mana “mansongi” mu kuma kiandi kw’awana bena yo luzolo lwa wá. (1 Petelo 2:9; Yesaya 43:21)
7. Vana ntandu a zola kweto kuna kwa Nzambi, nkia kuma kiakaka kiamfunu kikutufilanga mu samuna e nsangu zambote?
7 Vena ye kuma kiakaka kiamfunu kikutufilanga mu kwamanana samuna e nsangu zambote: Tuzolele fiaulwisa wantu bebangamanga mu kuma kia ulolo wa nsangu zambi bewanga y’awana bemweswanga mpasi mu kum’eki ye kiakaka. Muna mpila yayi tutangininanga Yesu. Tala dina diyikwanga muna Maku kapu kia 6.
8. Sono kia Maku kapu kia 6 aweyi kisongelanga una Yesu kamwenanga o wantu?
8 Vava alongoki bavutuka muna salu kia umbangi, bazayisa kwa Yesu mawonso bavanga ye mana balonga. Yesu wamona vo alongoki bayoya bakala wabavovesa vo, nwiza kweno, “nwavunda fiakete.” Bakota muna nzaza yo kwenda vana fulu kiavuvama. O nkangu wabalanda yo kubasolola. O Yesu adieyi kavanga? “Omwene ndong’ayingi, ubafwidi e nkenda, kadi bakedi nze mameme makondelo mvungudi: obantikidi okubalonga mambu mayingi.” (Maku 6:31-34) Kana una vo Yesu wayoya kakala, e nkenda zamfila mu samuna e nsangu zambote. Kieleka, Yesu wafwilanga wantu e nkenda.
9. Adieyi tulongokele muna Maku kapu kia 6 mu kuma kia ekani dieto dia samuna nsangu zambote?
9 Adieyi tulongokele muna diambu diadi? Nze Akristu tuna ye mbebe ya samuna nsangu zambote yo kitula wantu s’alongoki. Wau vo i luzolo lwa Nzambi vo ‘wantu a mpila zawonso bavuluzwa,’ tuna ye mbebe ya samuna nsangu zambote. (1 Timoteo 2:4) Ke tubadikilanga salu kieto kia umbangi nze mbebe kaka ko, kansi salu kia nkenda mpe. Avo tufwila wantu e nkenda nze Yesu, e ntima mieto mikutufila mu vanga mawonso tulenda mu kubasamunwina nsangu zambote. (Matai 22:39) Kala y’ekani diambote muna samuna nsangu zambote dikutufila mu samuna zo lembi vwena.
E Nsangu Tusamunanga i Nsangu Zambote za Kintinu
10, 11. (a) O Yesaya aweyi kayikila e nsangu tusamunanga? (b) O Yesu aweyi kasamunwina “nsangu zambote za luvuvamu?” Aweyi selo ya Nzambi ya tandu kieto belandilanga e mbandu a Yesu?
10 Adieyi tuvova mu kuma kiezole kia salu kieto kia umbangi—nsangu zeto? Adieyi tusamunanga? Yesaya wa ngunza watoma songa e nsangu tusamunanga: “Mawete vana miongo o malu ma nteleki a nsangu zambote, owisang’o luvuvamu, nteleki a nsangu zambote owisanga luvuvamu; on’ovovesa Zione vo, o Nzambi aku oyalanga!”—Yesaya 52:7.
11 “Nzambi aku oyalanga,” ediadi i mbuta diambu muna sono kiaki. Dikutusungamesanga e nsangu zina tufwete samuna i sia vo nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi. (Maku 13:10) E sono kiaki kisonganga mpe o ntu a diambu wa nsangu tusamunanga. Yesaya wayikila e nsangu zazi vo nsangu za ‘luvuluzu,’ “nsangu zambote,” ye za “luvuvamu.” Muna tandu kiantete, Yesu Kristu walungisa o ungunza wau muna songa mbandu ambote ya samuna nsangu zambote za ngiz’a Kintinu kia Nzambi. (Luka 4:43) Omu tandu kieto, musungula tuka mvu wa 1919, selo ya Nzambi belandanga mbandu a Yesu mu samuna nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi eki kiasikidiswa ye nsambu kitwasa kwa wantu.
12. E nsangu zambote za Kintinu aweyi zivanganga kw’awana betambulwilanga zo?
12 E nsangu zambote za Kintinu adieyi zivanganga kw’awana betambulwilanga zo? O unu nze i muna lumbu ya Yesu, e nsangu zambote vuvu yo lufiaulwisu zivananga kwa wantu. (Roma 12:12; 15:4) Zivananga e vuvu kw’akwa ntima mia nsongi, kadi belongokanga vo vena ye kuma kiasikila mu kwikila vo e lumbu yambote isinga kwiza. (Matai 6:9, 10; 2 Petelo 3:13) O nsilu wau usadisanga awana bevuminanga Nzambi mu kala ye vuvu kiasikila kia kusentu. Ntozi a nkunga ovovanga vo wantu awaya ‘kebemonanga wonga wa nsangu zambi ko.’—Nkunga 112:1, 7.
Nsangu ezi ‘Zikanga Awana Babudikw’e Ntima’
13. O Yesaya wa ngunza aweyi kasongela e nsendo bebakanga awana betambulwilanga nsangu zambote?
13 Vana ntandu, nsangu zambote ezi tusamunanga vana vau zitwasanga nsendo yo lufiaulwisu. Mu nkia mpila? Yesaya wa ngunza wasonga e nsendo miakaka vava kavova vo: “O mwand’a Mfumu Yave wina yame, kadi o Yave unkusidi o mazi yateleka nsangu zambote kw’asukami; untumini yakang’awana babudikw’e ntima, yasamuna ngyambula kwa nkole, e nsindika kw’akangami; yasamuna mvu edienga dia Yave, ye lumbu kia nlandu a kunda kia Nzambi eto; yafiaulwisa awonso bedila.”—Yesaya 61:1, 2; Luka 4:16-21.
14. (a) ‘Kanga awana babudikw’e ntima’ aweyi disonganga muna salu kia Kintinu? (b) Aweyi tutangininanga e fu kia Yave kia tokanena awana babudikw’e ntima?
14 Muna ungunza wau, muna samuna nsangu zambote o Yesu i ‘kakangila awana babudikw’e ntima.’ Ekwe mvovo wambote kasadila Yesaya! Nze una uyikanga dicionário dimosi o mvovo wa Kiyibere wasekolwa vo “kanga” “usadilwanga mu kanga yovo wuka mputa.” O nwuki ambote osadilanga e tenda kia nlele mu toma kanga mputa ya ndiona olwele kimana yasasuka. Diau adimosi mpe vava besamunanga nsangu za Kintinu, ateleki besadisanga awonso betambulwilanga zo ana bemonanga e mpasi za mpila mu mpila. Betangininanga Yave mu sadisa awana bevwanga lusadisu o mfunu. (Yezekele 34:15, 16) Muna songa mpila Nzambi ketokanenanga ewete di’akaka Ntozi a nkunga wavova vo: “Osasula abudikw’a ntima, yo kanga ndwadi zau.”—Nkunga 147:3.
E Nsangu za Kintinu Nkia Mpila Zisadisilanga?
15, 16. Nkia mambu mevangamanga muna zingu kia wantu mesonganga una nsangu za Kintinu zisadisilanga yo kumika awana bevwanga lusadisu o mfunu?
15 Nona yayingi ya mana mevangamanga muna zingu kia wantu yisonganga una nsangu za Kintinu zisadisilanga yo kumika awana babudikw’e ntima. Yindula Oreanna wa boba kia nkento kuna América do Sul, ona kakala diaka ye vuvu kia zinga ko. Mbangi a Yave mosi wankento wayantika kunkingula yo kuntangila Nkand’a Nzambi ye Nkanda Tusansu twa Nkand’a Nzambi.b Kuna lubantiku, wawunikinanga vava mpangi kantangilanga ekolo kakala walavalala vana mfulu ye meso mazikama yo bumanga ye mpasi. Ke kolo kiayingi ko, wayantika sia e ngolo za fonga vana mfulu ekolo katangilwanga diambu dia Nzambi. Vioka fikolo, wayantik’o vaika kun’eseka yo fonga vana kunda mu vingila mpangi wanlonganga Nkand’a Nzambi. I bosi, wayantika kwenda lungana muna lukutakunu lwa Akristu kun’Eseka dia Kintinu. Wakasakeswa mu mana kalongokanga muna lukutakanu, wayantika kaya nkanda mieto kwa konso muntu walutanga vana ndambu a nzo andi. Oreanna wavubwa se Mbangi a Yave muna kimbuta kia mvu 93. E nsangu za Kintinu zamvutula e vuvu kia zinga.—Ngana 15:30; 16:24.
16 Nsangu za Kintinu lusadisu lwampwena zivananga kana nkutu kw’awana bezayanga wo vo e zingu kiau se kifokoka mu kuma kia mayela. Tala nona kia Maria wa mwisi nsi mosi ya Mputu. Kimbevo kilembi sasuka kayelanga, kakala diaka ye vuvu kia zinga ko. Wakendalala kikilu kakala vava kakingulwa kwa Mbangi za Yave. Kansi, vava kalongoka ekani dia Nzambi wavutukila kala ye vuvu kia zinga. Wavubwa yo kuyivana emvimba mu salu kia samuna nsangu zambote. E kiese ye vuvu kakala kiau kiamonekanga vana ndose andi muna mvu miole miansuka mia zingu kiandi. Maria wafwa ye vuvu kiasikila kia lufuluku.—Roma 8:38, 39.
17. (a) Nkia mpila nsangu za Kintinu zisadisilanga awana bezolanga e ludi? (b) Nga omonanga una Yave ‘kevumbulwilanga ana bavetekelo,’?
17 Mambu mama mesonganga mpila nsangu za Kintinu zilenda sadisila awana bezolanga e ludi. Awana bekendalalanga mu kuma kia lufwa lwa azolwa au bekumamanga vava belongokanga e vuvu kia lufuluku. (1 Tesalonika 4:13) Awana bezingilanga muna nsi za usukami yo nwana muna dikila esi nzo zau, bekasakeswanga vava belongokanga vo o Yave kekubavilakana ko ovo besikila ye kwikizi muna yandi. (Nkunga 37:28) Awana badimbula e vuvu mu kuma kia mayela mau, muna lusadisu lwa Yave malembe malembe bevutukilanga kala ye vuvu, vena ye awana nkutu besasukanga mu yimbevo yau. (Nkunga 40:1, 2) Kieleka, muna nkuma utukanga muna Diambu diandi, o Yave ‘ovumbulanga ana bavetekelo’ o unu. (Nkunga 145:14) Vava tumonanga e mpila nsangu zambote zifiaulwisanga ana bakendalala ntima muna zunga kieto ye muna nkutakani ya Akristu, dikutusungamesanga vo oyeto tuvwidi nsangu zisundidi o wete o unu.—Nkunga 51:17.
“Ludodokelo Luame Kuna kwa Nzambi, Muna Diambu Diau”
18. Aweyi kamona Paulu mu kuma kia Ayuda ana ke bazola wa nsangu zambote ko, ekuma?
18 Kana una vo nsangu tusamunanga zambote kikilu, ndonga ke bezolanga zo ko. Aweyi tumonanga? Nze una kamona Paulu wa ntumwa. Ntangwa zayingi wasilanga Ayuda umbangi, kansi ndonga mu yau ke batambulwila nsangu za luvuluzu ko. Ediadi diakendeleka Paulu. Wavova vo: “Ntantu zingi monanga ye mpasi zankwamu muna ntim’ame.” (Roma 9:2) Paulu wafwila Ayuda e nkenda ana kasilanga umbangi. Diankendeleka kikilu wau vo ke bazola wá nsangu zambote ko.
19. (a) Ekuma ke dinina diambi ko dia kendalala ezak’e ntangwa? (b) Adieyi diasadisa Paulu mu kwamanana mu salu kiandi kia umbangi?
19 Oyeto mpe tusamunanga nsangu zambote kadi tufwilanga wantu e nkenda. Ozevo, ke diambi ko dia kendalala vava wantu ke bezolanga wa nsangu za Kintinu ko. Ediadi disonganga vo tuvwanga e kimwanda kia awana tusilanga umbangi o mfunu. Tufwete sungamena mbandu ya Paulu. Nki kiansadisa mu kwamanana muna salu kia umbangi? Kana una vo wamona ntantu zayingi ye mpasi za ntima vava Ayuda ke bazola wá nsangu zambote ko, Paulu kababembola ko ngatu yindula vo ke bafwene sadiswa ko. Wakalanga ye vuvu vo vena ye akaka betambulwila Kristu. Ekiaki i kuma kasoneka e mpila kamwenanga Ayuda mu mvovo emi: “E zolela kia ntim’ame, yo ludodokelo luame kuna kwa Nzambi, luna muna diambu diau, bavuluzwa.”—Roma 10:1.
20, 21. (a) Aweyi tulenda tanginina mbandu a Paulu muna salu kieto kia umbangi? (b) Nkia diambu tumokena mun’elongi dilanda mu kuma kia salu kieto kia umbangi?
20 Tala mambu mole kasonga Paulu. Zolela kia ntim’andi vo wantu bavuluzwa yo dodokela Nzambi muna diambu diau. O unu mbandu ya Paulu tulandanga. Tukalanga ye luzolo lwa ntima lwa solola ana bezolang’o wá nsangu zambote. Tukwamananang’o samba kwa Nzambi katusadisa twasolola wantu a mpila yayi kimana twabasadisa balanda e nzila ikubatwasila luvuluzu.—Ngana 11:30; Yezekele 33:11; Yoane 6:44.
21 Muna lwakisa nsangu za Kintinu kwa wantu awonso ka tufwete sungamenanga kaka ko ekuma ye dina tusamunanga kansi tufwete zayanga mpe aweyi tufwete samunwina nsangu zambote. Ediadi i diambu tumokena mun’elongi dilanda.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
a Mun’elongi diadi, mambu mole mantete ma salu kieto tumokena. Mun’elongi dilanda tumokena e diambu diatatu.
b Wavaikiswa kwa Mbangi za Yave.
Adieyi Olongokele?
• Nkia kuma tusamunwinanga nsangu zambote?
• Adieyi i mbut’a diambu tusamunanga?
• Nkia nsambu bevwanga awana betambulwilanga nsangu za Kintinu?
• Nki kilenda kutusadisa mu kwamanana mu salu kieto kia umbangi?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 26]
E sambu kikutusadisanga mu zindalala muna salu kia umbangi