Songa o Lemvo yo Unkabu nze Kristu
“Nuyangalala (yovo nukumama), mono nsundidi nza.”—YOA. 16:33.
1. O Yesu aweyi kasongela o lemvo kwa Nzambi?
YESU KRISTU luzolo lwa Nzambi kaka kavangidinge. Kasidi kolamena S’andi ezulu ko. (Yoa. 4:34; Ayib. 7:26) Kansi, muna kuma kia mana kawanana mau ova ntoto, ke diakala diakete ko mu songa o lemvo. Kuna lubantiku lwa salu kiandi kia samun’e nsangu zambote, atantu a Yesu, kumosi yo Satana, bavanga wawonso mu vukumuna Yesu kakulula e kwikizi kiandi. (Mat. 4:1-11; Luka 20:20-25) Atantu awaya mpasi zayingi bamwesa Yesu muna ngindu ye muna nitu. I bosi, bayiza kumvonda vana nti ampasi. (Mat. 26:37, 38; Luka 22:44; Yoa. 19:1, 17, 18) Muna mambu mama mawonso, kumosi ye mpasi zawonso kamona, Yesu ‘walemvoka yamuna lufwa.’—Fili. 2:8.
2, 3. Adieyi tulenda longoka muna lemvo kasonga Yesu muna ntangw’ampasi?
2 Muna zingu kiandi ova ntoto, Yesu walongoka mpila yakaka ya songela lemvo. (Ayib. 5:8) Tulenda yindula vo Yesu kakala ye mfunu wa longoka diambu ko muna sadila Yave. Kadi, Yesu wakala vamosi yo Yave mu mvu miayingi yo sala se “mbuta mbangu” a Nzambi mu sema e lekwa yawonso. (Nga. 8:30) Kanele vo wamona mpasi mu songa e kwikizi, wazindalala muna lukwikilu. Yesu wa Mwan’a Nzambi wasiamisa ngwizani andi yo S’andi. Adieyi tulenda longoka muna mbandu andi?
3 Kanele vo muntu alunga kakala, Yesu kavava songa lemvo mu ngolo za yandi kibeni ko. Walomba lusadisu kwa Nzambi mu song’o lemvo. (Tanga Ayibere 5:7.) O yeto mpe muna lemvokela Nzambi, tufwete songanga fu kia lulembamu yo lomba lusadisu kwa Nzambi. Muna kuma kiaki, Paulu wa ntumwa waludika Akristu vo: “Se nukadi yo nyindu wau, una wakala muna Kristu Yesu” ona ‘wakisakidika, walemvoka yamuna lufwa.’ (Fili. 2:5-8) Mawonso kavanga Yesu muna zingu kiandi mesonganga vo wantu balenda kwau songa lemvo, kana una vo mu tandu kiambi bena. Tuzeye wo vo Yesu walunga kakala. Adieyi tuvova mu kuma kia yeto wantu alembi lunga?
Tulenda Songa o Lemvo Kana Una vo tu Asumuki
4. O vangwa ye nswa wa kuyisolela aweyi disongele?
4 Nzambi wavanga Adami yo Eva se vangwa ya ngangu yo kubavana nswa wa kuyisolela. Wau vo tu mbongo au, yeto mpe tuvwidi nswa wa kuyisolela. Ediadi aweyi disongele? Disongele vo tulenda sola vanga edi diambote yovo edi diambi. Muna mvovo miakaka, Nzambi watuvana nswa wa sola kunlemvokela yovo kunkolamena. O nswa wau wa kuyisolela mbebe mpe utwasanga. Dina tusolanga dilenda kututwasila moyo yovo lufwa. Dilenda mpe vanga diambu kwa wantu batuzungidi.
5. Nkia diambu tunwananga diau yeto awonso? Aweyi tulenda dio sundila?
5 Muna kuma ki’esumu twasambukila, diampasi dikalanga mu songa lemvo. Diampasi dikalanga mu lemvokela nsiku mia Nzambi. Paulu wanwana ye diambu diadi. Wasoneka vo: “Mbwene nsiku akaka muna yîkwa yame, unwananga yo nsiku a nyindu ame, yo kumbundunwisanga muna nsiku esumu una win’omu yîkwa yame.” (Roma 7:23) Diasazu dikalanga mu songa lemvo avo kavena mpasi ko. Kansi, aweyi tuvova kele vo o lemvo weto uyantikidi filakeswa kwa “eketo dia nitu, y’eketo dia meso”? E fu yayi yambi mu usumuki weto ye mu “mwand’a nza” ituzungidi itukanga. Mwanda wau uvwidi nkuma. (1 Yoa. 2:16; 1 Kor. 2:12) Muna zizidila mwanda wau, tufwete ‘kubika ntim’eto’ una mpasi yovo ntonta ke zatubwididi ko yo kala ye luzolo lwa lemvokela Yave, kana nkutu nkia mpasi zilenda kutubwila. (Nku. 78:8) Tuvwidi nona yayingi mu Nkand’a Nzambi y’awana basonga o lemvo, wau vo bakubika ntima miau.—Eze. 7:10; Dan. 1:8.
6, 7. Yika una elongi dia yeto kibeni dilenda kutusadisila mu baka nzengo zambote.
6 Longoka Nkand’a Nzambi ye nkanda mibakulwisanga Nkand’a Nzambi i mpila yakaka tulenda kubikila ntima mieto. Badika e diambu edi. Yindula vo o fuku w’elongi dia ngeye kibeni ufwene. Lombele lusadisu lwa mwand’a Yave kimana wasadila mana olongokanga muna Diambu diandi. Una y’ekani dia tala filme isongwa muna televizau muna fuku ulanda. Kana una vo e filme yayi itoma sanisinwanga, ozeye wo vo mambu masafu ye umpumbulu mesongwanga mo.
7 Osungamene luludiku lwa Paulu luna muna Efeso 5:3: “Vo i zumba, yo nsafu wawonso, y’eloko, ke mayikwa nkutu ko vovo nwina, wauna usongele mun’aveledi.” Osungamene mpe lulukisu lwa Paulu luna muna Filipi 4:8. (Tanga.) Ekolo obadikanga luludiku lwalu lwavumunwinwa, ukiyuvula: ‘Kele vo ntadidi e filme yayi, nga isonga vo mbandu a Yesu itangininanga ya songa o lemvo kwa Nzambi?’ Adieyi ovanga? Nga otala kaka e filme yayi?
8. Ekuma tufwete lemvokelanga nsiku mia Yave?
8 Dia uzowa dia kulula nsiku mia Yave, nanga mu yindula vo tuna ye nkuma wafwana mu zizidila e ntonta za yikundi yambi, ya umpumbulu yovo nsaka zambi zisongwanga muna televizau. Kansi tufwete kuyitanina kumosi yo wan’eto muna mwand’ambi a nza ya Satana. Awana besadilanga komputadore bevanganga mawonso muna tanina sadilwa yau yalembi kota vírus zifwasanga mambu mawonso mena muna komputadore. Tufwete kala alungaladi muna kuyitanina muna “tumpeso” twa Satana.—Ef. 6:11.
9. Ekuma tufwete bakila e nzengo za lemvokela Yave lumbu yawonso?
9 E lumbu yawonso, vena ye mambu mevavanga vo twasola, kana vo Yave tulemvokela yovo ve. Muna vuluka, tufwete lemvokela Nzambi yo zingila e ngwizani ye nkanikinu miandi miansongi. Muna tanginina lemvo wa Kristu kana nkutu ‘yamuna lufwa,’ tusonga vo lukwikilu lweto lwakieleka. Yave okutusenda mu kuma kia kwikizi kieto. Yesu wasia nsilu vo: “Ndion’ozindalala yakuna mbaninu, i yun’ovuluzwa.” (Mat. 24:13) Kieleka, ediadi divavanga vo twakala yo unkabu nze una kakala wau Yesu.—Nku. 31:24.
Yesu i Mbandu Anene ya Unkabu
10. Nkia ntonta tunwananga zau? Aweyi tulenda zo sundila?
10 Unkabu tuvwidi o mfunu mu venga e fu ye mavangu mambi ma nza yayi. Akristu benwananga ye ntonta za mavangu mambi, za nzimbu ye nsambil’aluvunu, ezi zilenda kubavengomona muna nzila zansongi za Yave. Ndonga besiwanga kitantu kwa yitu yau. Muna nsi zayingi, elongi dia lunungunuku mu longwa kaka dina, elongi dia sia vo Nzambi kena ko mu sayana kaka dina mu nza. Katufwete zinga moko ko muna ntonta zazi zawonso. Diambu tufwete vanga mu zizidila ntonta zazi ye kuyitanina. E mbandu a Yesu ilenda kutusonga una tulenda zo sundila.
11. O badika e mbandu a Yesu aweyi dilenda kutuvanina unkabu?
11 Yesu wavovesa alongoki andi vo: “Ova nza numona mpasi, kansi nuyangalala (yovo nukumama), mono nsundidi nza.” (Yoa. 16:33) Yesu kayambula ko vo e fu ya nza yayi yamvukumuna. Kayambula ko vo e nza yavunzanesa e salu kiandi kia samun’e nsangu zambote yovo kumfila mu kulula nsiku mia nsambil’aludi ye mia nkal’ambote. Yeto mpe tufwete vanga diau adimosi. Muna sambu kiandi, Yesu walomba mu kuma ki’alongoki andi vo: “Ke ba nza ko, nze mono kia nza ko.” (Yoa. 17:16) O longoka yo badika unkabu wa Kristu dilenda kutuvana unkabu tuvwidi o mfunu mu kuyivaula ye nza.
Tanginina Unkabu wa Yesu
12-14. Yik’e nona isonganga unkabu wa Yesu.
12 Yesu wasonga unkabu muna salu kiandi kia umbangi. Muna songa wisa kiandi nze Mwan’a Nzambi, kuna unkabu wawonso ‘wakota muna tempelo a Nzambi, ovaikisi an’awonso batekelenge yo sumbila muna tempelo; meza ma mimbudianzimbu, okindwidi mo, ye yandu y’awana batekelenge mayembe.’ (Mat. 21:12) Vava makesa bayenda kanga Yesu muna fuku wansuka wa zingu kiandi ova ntoto, kuna unkabu wawonso watanina alongoki andi, yo vova vo: “Ovo mono nuvava, nuyambul’awana benda kwau.” (Yoa. 18:8) I bosi, Yesu wavovesa Petelo mu vutula nsosolo andi, mu songa vo kasianga vuvu mu nsosolo ko, kansi kwa Yave.—Yoa. 18:11.
13 Kuna unkabu wawonso, Yesu wasenzeka alongi aluvunu, minkondwa zola. Yesu wabavovesa vo: “Tâtu kwa yeno, asoneki ya Afarisi, akwa kuvunina! kadi, nuzikididi wantu e kintinu ki’ezulu. . . . Vo i mana ma nsiku masundidi, fundisa, ye nkenda, yo kwikizi, mau ke nuvangi. . . . Nukianzisa nim’a mbungwa y’elonga, vo i muna ngudi, mwazala yo mbiki ye yingalu.” (Mat. 23:13, 23, 25) Alongoki a Yesu unkabu wa mpila yayi bavwang’o mfunu, kadi kitantu basiwanga kw’afidi a dibundu dia Ayuda yo vonda akaka muna yau.—Mat. 23:34; 24:9.
14 Yesu wasonga mpe unkabu vava katelamena nkwiya. Lumbu kimosi, muntu wakala ye nkwiya wayiza vana kakala, ke vakala ona walendanga kunkanga ko, kana mu luvambu. Vana vau, Yesu wavaikisa ulolo wa nkwiya mina miatokanesanga muntu ndiona. (Maku 5:1-13) O unu, Nzambi kevananga diaka Akristu nkuma wa vanga masivi ko. Kana una vo i wau, muna salu kieto kia umbangi ye kia longa, yeto mpe tunwananga vita ya mwanda ye Satana, ona ‘ovondanga meso ma mindembi kwikila.’ (2 Kor. 4:4) Nze Yesu, e vit’eto “ke yanitu ko, yankuma kaka muna meso ma Nzambi, muna bangula tumbu twangolo,” i sia vo, malongi maluvunu mana bekwikilanga wantu. (2 Kor. 10:4) Avo tusadila e nwanina kekutuvananga Nzambi, tulongoka mayingi muna mbandu a Yesu.
15. O unkabu wa Yesu mu nki watukanga?
15 O unkabu wa Yesu mu lukwikilu watukanga, ke mu ngolo kakala zau ko. Unkabu wa mpila yayi mpe tufwete kala wau. (Maku 4:40) Aweyi tulenda vwila lukwikilu lwasikila? Mbandu a Yesu ilenda kutusadisa. Yesu zayi wafwana wa Nkand’a Nzambi kakala wau yo bunda vuvu muna nkanda wau. O nsosolo kasadilanga o Yesu ke wa vita yanitu ko, kansi nsosolo a mwanda, i sia vo, Diambu dia Nzambi. Yesu watoma sadilanga Nkand’a Nzambi vava kalonganga. Nkumbu miayingi kavovanga vo: “Diasonama vo,” i sia vo, muna Nkand’a Nzambi.a
16. Aweyi tulenda vwila lukwikilu lwasikila?
16 Muna kala ye lukwikilu lulenda kutusadisa mu sunda konso ntonta zilenda kutubwila wau vo tu Akristu, tufwete tanganga yo longoka Nkand’a Nzambi lumbu yawonso, yo kwenda mu tukutakanu tw’Akristu, yo kotesa mana tulongokanga muna ntima mieto, kimana makumika lukwikilu lweto. (Roma 10:17) Tufwete badikanga mpe mana tulongokanga yo yambula vo matufila. Lukwikilu luna vo lwamoyo, lwau kaka lulenda kutufila mu vangila mambu kuna unkabu. (Yak. 2:17) Tufwete lombanga mwand’avelela muna sambu kadi lukwikilu i mosi muna fu ya mbongo a mwanda.—Ngal. 5:22.
17, 18. Aweyi mpangi mosi ankento kasongela unkabu kuna sikola?
17 Mpangi mosi ankento, nkumbu andi Kitty wamona una lukwikilu lulenda vanina muntu o unkabu. Tuka kileke kiandi, wazaya wo vo kafwete ‘mwena nsangu zambote nsoni ko’ kuna sikola. Wakala mpe ye luzolo lwa sila umbangi kw’akundi andi a sikola. (Roma 1:16) Konso mvu, wayisilanga ekani dia sila umbangi kw’akaka, kansi kakalanga ye unkabu ko. Vava kanungunuka e ntela, wasoba e sikola. Wavova vo: “O wau kimona diaka wonga ko, mfwete sadila konso elau iwanana diau.” Kitty walomba unkabu nze wa Kristu ye umbakuzi yo vava elau dia sila umbangi.
18 Muna lumbu kiantete kuna sikola, alongoki balombwa vo konso muntu kayisunzula. Ndonga muna yau bayika mabundu besambilanga, yo songa vo ke bekwendanga mo kwau ntangwa zawonso ko. Kitty wabadikila dio s’elau dina kavavanga mu sila umbangi. Vava ntangw’andi yafwana, wavova ye ziku kiawonso vo: “Mono i Mbangi a Yave, Nkand’a Nzambi ufilanga e nsambil’ame ye nkal’ame.” Ekolo kavovanga, akaka mun’alongoki bayantika kunseva. Kansi akaka muna yau basia e sungididi. I bosi, bayantika kunyuvula e yuvu. O nlongi wayikila Kitty se mbandu ambote wau vo wakala yo unkabu watanina lukwikilu lwandi. Kitty watoma yangalala wau vo watanginina unkabu wa Yesu.
Kala yo Lukwikilu ye Unkabu nze Kristu
19. (a) Adieyi divavwanga muna kala ye lukwikilu? (b) Aweyi tulenda yangidikila Yave?
19 Antumwa mpe babakula vo lukwikilu mfunu lwina mu songa unkabu. Balomba kwa Yesu vo: “Utukùdikila lukwikilu.” (Tanga Luka 17:5, 6.) Mayingi mevavwanga mu kala yo lukwikilu, ke kwikila kaka ko vo Nzambi una. Divavanga vo twakala ye ngwizani ambote yo Yave yo kumbund’e vuvu. E ngwizani yayi ifwete kala nze ina mwana kekalanga yau yo Se diandi dianzodi. Solomo wavumunwinwa mu soneka vo: “E mwan’ame, ovo ntim’aku win’e ngangu, owame ntima umona kiese: e nsi ame a mbundu isanguna, vava kivova befo yaku mambu mansongi.” (Nga. 23:15, 16) Muna mpila yau ayimosi, unkabu tusonganga mu kuma kia nsiku miansongi, Yave uyangidikanga. O zaya ediadi, unkabu weto diwokesanga. Muna kuma kiaki, yambula twakwamanana tanginina mbandu a Yesu, yo songa unkabu mu kuma kia unsongi.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
a Tala nkand’a Matai 4:4, 7, 10; 11:10; 21:13; 26:31; Maku 9:13; 14:27; Luka 24:46; Yoane 6:45; 8:17.
[Foto ina muna lukaya lwa 13]
Nga ‘okubikanga ntim’aku’ mu zizidila mpasi?
[Foto ina muna lukaya lwa 15]
Nze Yesu, tulenda songa unkabu utukanga muna lukwikilu
Nga Olenda Sasila?
• Adieyi dilenda kutusadisa mu songa lemvo kanele vo tu asumuki?
• O lukwikilu lwasikila mu nki lutukanga? Aweyi dilenda kutusadisila mu kala yo unkabu?
• O songa lemvo yo unkabu nze Kristu, nkia nluta dilenda kututwasila?