Nani i Ntaudi Akwikizi yo Lulungalalu?

1, 2. Nkia nkubika kesadilanga o Yesu muna kutuvana madia ma mwanda o unu? Ekuma tufwete zayila e nkubika yayi?

“AMPANGI, kilendi zaya ko e ola nuviokesanga muna kubika malongi mamfunu mevaikiswanga muna ntangwa ina ivwanga mo kikilu o mfunu.” Emiami i mvovo miakala muna nkanda wasoneka mpangi mosi ankento mu songa luyangalalu lwandi kw’ampangi besadilanga kuna vula dieto diasina. Nga ngeye mpe wavova wo kala? Ayingi muna yeto basonga kala luyangalalu lwau mu kuma kia nkanda mieto. Ediadi nga difwete kutusivikisa? Ve.

² Madia ma mwanda tutambulanga muna ntangw’andi, i ziku kisonganga vo Yesu wa Ntu a nkutakani olungisanga nsilu andi wa kutudikila. Aki nani kesadilanga muna kutuvana madia ma mwanda? Vava kayika e sinsu kia ngiz’andi, Yesu wavova vo osadila “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” mu vana “madia muna ntangw’andi” kwa esi nzo andi.a (Tanga Matai 24:45-47.) E ntaudi yayi yakwikizi i fibuka kesadilanga o Yesu muna dikila alandi andi akieleka mu lumbu yayi yambaninu. Diamfunu mu zaya kana nani i ntaudi akwikizi. Muna kala ye kikundi yo Nzambi divavanga vo twazaya e nkubika yayi. —Mat. 4:4; Yoa. 17:3.

 3. Adieyi diavovanga nkanda mieto mu kuma kia kingana kia ntaudi akwiki?

³ Ayeyi i nsas’a kingana kia Yesu mu kuma kia ntaudi akwikizi? Entete, e nkanda mieto owu miavovanga: Muna Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto, Yesu wasia ntaudi akwikizi e kiyekwa muna esi nzo andi. Miavovanga mpe vo e ntaudi yayi i Akristu awonso akuswa bena ova ntoto muna konso tandu tuka muna mvu wauna. Avo i esi nzo, i mosi-mosi muna Akristu akuswa awaya. Muna mvu wa 1919, Yesu wasia ntaudi akwikizi e kiyekwa kia “salanganu yandi yawonso,” i sia vo, mawonso ma Kintinu ova ntoto. Kansi, wau twatomene fimpulula e diambu diadi yo samba, tumwene vo umbakuzi weto muna mvovo mia Yesu mu kuma kia ntaudi akwikizi yo lulungalalu ufwete singikwa. (Nga. 4:18) Yambula twafimpa kingana kiaki yo zaya o mfunu kina kwa yeto, kiakala vo vuvu kia kwenda kun’ezulu tuna kiau yovo kia zingila ova ntoto.

4-6. Ekuma tulenda vovela vo e kingana kia Yesu mu kuma kia ntaudi akwikizi kiayantika kaka olungana kuna nim’a mvu a 1914?

⁴ E mvovo mivitidi kingana kiaki kia ntaudi akwikizi yo lulungalalu, misonganga vo ke kiayantika lungana muna lumbu kia Pentikosti ya mvu wa 33 wa Tandu Kieto ko, kansi mu lumbu yayi yambaninu. Yambula twazaya una Nkand’a Nzambi utusadisidi mu bakula diambu diadi.

⁵ Kingana kia ntaudi akwikizi dimosi muna mambu kayika Yesu muna ungunza wandi mu kuma kia ‘sinsu kia ngiz’andi (yovo nkal’andi) ye kia mbaninu a tandu.’ (Mat. 24:3) E ndambu yantete ya ungunza wau, tutanganga muna Matai 24:4-22, nkumbu miole yalungana. E ndungana yantete yayantika muna mvu wa 33 yakuna mvu wa 70 wa Tandu Kieto. E ndungana yazole mu lumbu yeto ivangamanga. Nga ediadi disongele vo e mvovo mia Yesu mu kuma kia ntaudi akwikizi nkumbu miole mpe milungana? Ve.

⁶ Tuka muna mvovo miasonama muna Matai 24:29, Yesu wayika mambu mevangama mu lumbu yeto. (Tanga Matai 24:30, 42, 44.) Muna kuma kia mambu mebwa muna kolo kia mpasi zayingi, Yesu wavova vo wantu ‘bemon’o Mwan’a muntu okwiza vana matuti m’ezulu.’ I bosi, muna mvovo miandi kw’awana bezingilanga mu lumbu yambaninu, Yesu wasonga o mfunu wa yingila vava kavova vo: “Ke nuzeye kio ko, e lumbu kikwiz’o Mfumu eno” ye “muna ntangwa ilembi yindulwa ikwiz’o Mwan’a muntu.”b Vava kayika mambu mevangama muna lumbu yambaninu, Yesu wayika kingana kia ntaudi akwikizi. Muna kuma kiaki, tulenda vova vo e mvovo miandi mu kuma kia ntaudi akwikizi miayantika kaka lungana vava e lumbu yambaninu yayantika muna mvu a 1914. Ediadi dialudi kikilu. Ekuma?

 7. Nkia kiuvu kiamfunu kiayuvulwanga vava nsungi a nsâlu yayantika? Ekuma?

⁷ Badika e kiuvu eki: ‘Nani kieleka i ntaudi akwikizi yo lulungalalu?’ Muna tandu kiantete, ke diakala mfunu ko mu yuvula kiuvu kiaki. Nze una tumwene mun’elongi diviokele, antumwa bavanganga masivi yo vana nkutu akaka lukau lwa vanga masivi mu songa vo lusadisu lwa Nzambi bakala lwau. (Mav. 5: 12) Ozevo, ekuma wantu bafwete yuvulwila diaka kana nani kikilu wasolwa kwa Kristu kimana kavit’o ntu? Kansi muna mvu wa 1914, e mambu masoba. E nsungi a nsâlu mu mvu wau yayantika. E ntangwa ya vambula mbongo ambi ye mbongo ambote yafwana. (Mat. 13: 36-43) Vava kiayantika e nsungi a nsâlu, e kiuvu kiamfunu kiayuvulwanga i kiaki: Wau vo Akristu ayingi aluvunu bayibadikilanga vo alandi akieleka a Kristu, aweyi wantu balenda zayila e mbongo ambote yovo Akristu akuswa? E kingana kia ntaudi akwikizi kivananga e mvutu za kiuvu kiaki. Alandi a Kristu akuswa i awana batoma dikilwanga muna mwanda.

 8. Ekuma awana bena muna buka kia ntaudi akwikizi bafwete kadila Akristu akuswa?

⁸ E ntaudi akwikizi i fibuka fia Akristu akuswa bena ova ntoto. Akristu awaya beyikilwanga vo “mfumu za nganga” ana bevewa kiyekwa kia ‘samuna mana mansongi ma ndiona wabakatula muna tombe yo kubakotesa muna ntemo andi.’ (1 Pet. 2:9) Muna kuma kiaki, e “mfumu za nganga” awaya i bena ye kiyekwa kia longa e ludi kwa mpangi zau. —Mal. 2:7; Lus. 12:17.

 9. Nga Akristu akuswa awonso i bena muna buka kia ntaudi akwikizi? Sasila.

⁹ Nga Akristu akuswa awonso bena ova ntoto mu buka kia ntaudi akwikizi bena? Ve. E ziku kisonganga vo ke Akristu akuswa awonso ko bena ye kiyekwa kia vana madia ma mwanda kwa mpangi zau mu nza yawonso. Akaka muna Akristu akuswa besalanga nze selo ya salu yovo akuluntu muna nkutakani zau. Besilanga umbangi mu nzo ye nzo, belonganga muna nkutakani yo lemvokela luludiku lutukanga kuna vula diasina. Kansi, ke bena mu buka ko ki’awana bena ye kiyekwa kia kubika madia ma mwanda mu kuma ki’ampangi mu nza yawonso. Vana vena Akristu akuswa, vena mpe ye mpangi z’akento alembama, ana ke bevavanga nkutu kala alongi ko muna nkutakani.—1 Kor. 11:3; 14:34.

10. Nani i ntaudi akwikizi yo lulungalalu?

¹⁰ Ozevo, nani i ntaudi akwikizi yo lulungalalu? Wau vo Yesu wasadila fibuka muna dikila ndonga, e ntaudi yayi i fibuka fia mpangi zakuswa ana bekubikanga yo kayanesa madia ma mwanda mu kolo kia ngiz’a Kristu. Mu lumbu yayi yambaninu, mpangi zakuswa ana bena muna buka kia ntaudi akwikizi besalanga entwadi kuna vula diasina. O ntaudi ndioyo i Buka kia Selo Yambuta ya Mbangi za Yave. Kansi sungamena vo muna kingana kiandi, Yesu ntaudi mosi kaka kayika. Muna kuma kiaki, mpangi za Buka kia Selo Yambuta bebakanga e nzengo vava bekutakananga.

11, 12. (a)Nkia mbebe zole katambula o ntaudi akwikizi yo lulungalalu? (b) Nkia ntangwa Yesu kasia ntaudi akwikizi e kiyekwa muna esi nzo andi? Aki nani kasola?

¹¹ Muna kingana kia Yesu, o ntaudi akwikizi yo lulungalalu mbebe zole kavewa. Yantete muna esi nzo; yakaka muna salanganu yawonso ya mfumu. Wau vo kingana kiaki mu lumbu yambaninu kaka kiayantika lungana, e mbebe zole zazi wavewa zo ku nim’a mvu wa 1914, vava Yesu kayadikwa se Ntinu.

¹² Nkia ntangwa o Yesu kasia ntaudi akwikizi e kiyekwa muna esi nzo andi? Muna vana mvutu za kiuvu kiaki, tufwete vutuka muna mvu wa 1914, vava kiayantika e nsungi a nsâlu. Nze una tulongokele kala, muna tandu kiakina, buka yayingi yakiyikilanga vo Akristu. Nkia buka kasola o Yesu yo kuntumbika se ntaudi akwikizi? E kiuvu kiaki kiavaninwa e mvutu vava yandi yo S’andi ­bayiza ­kingula tempelo yovo nkubik’a kimwanda ya sambila Yave, tuka muna mvu wa 1914 yakuna lubantiku lwa mvu wa 1919.c (Mal. 3:1) Bayangalala vava bawana fibuka fia Alongoki a Nkand’a Nzambi ana babundang’e vuvu muna Yave ye Diambu diandi. Dialudi vo veleleswa bavavanga muna mambu makaka, kansi kuna lembama kwawonso bayambula vo baveleleswa muna kolo kiakina kia lufimpu ye kia luveleleso. (Mal. 3:2-4) Alongoki a Nkand’a Nzambi awaya basonga vo yau i Akristu akieleka, i sia vo, mbongo ambote. Muna mvu wa 1919, kina vo i kolo kiavutulwiswa nsambil’aludi, Yesu wasola mpangi zazikuka zakuswa vana vena Akristu awaya mu kala se ntaudi akwikizi yo lulungalalu yo kubasia kiyekwa muna esi nzo andi.

13. Aki nani mpe i esi nzo? Ekuma?

¹³ Aki nani i esi nzo? Muna lukufi, i awana bedikilwanga. Kuna lubantiku lwa lumbu yambaninu, esi nzo awonso Akristu akuswa bakala. Kuna kwalanda, e ndong’ayingi ya mameme makaka bakituka mpe se esi nzo. O unu, lutangu lwa mameme makaka lwau lusundidi muna ‘kambi dimosi’ difilwanga kwa Kristu. (Yoa. 10:16) E buka yole yayi madia mau mamosi bedianga mekubikwanga kwa ntaudi akwikizi. Adieyi tuvova mu kuma kia mpangi bena muna Buka kia Selo Yambuta ana bena vo i ntaudi akwikizi yo lulungalalu? Ampangi awaya mpe dikilwa bevavanga muna mwanda. Muna kuma kiaki, kuna lembama kwawonso besungamenanga vo mosi-mosi muna yau mpe mwisi nzo, nze akaka mun’alandi akieleka a Yesu.

14. (a)Nkia kiyekwa kiavewa kwa ntaudi akwikizi? Ameyi mena muna kiyekwa kiaki? (b) O Yesu nkia lulukisu kavana kwa ntaudi akwikizi yo lulungalalu? (Tala muna babu “Kansì tu, e Ntaudi ina Yambi. . .”)

¹⁴ Yesu kiyekwa kiampwena kavana kwa ntaudi akwikizi yo lulungalalu. Kuna nz’ankulu, o ntaudi ona wabundwang’e vuvu, wavewanga kiyekwa kia lunga-lunga e nzo. (Luka 12:42) Muna kuma kiaki, ntaudi akwikizi yo lulungalalu wavewa kiyekwa kiampwena kia lunga-lunga yawonso ivwilu kwa Kristu ina ova ntoto. Makaka muna kiyekwa kiaki i lunga-lunga mavwa, salu kia umbangi, kubika malongi mevewanga muna tukutakanu twakete ye twampwena, vaikisa nkanda misasilanga Nkand’a Nzambi misadilwanga muna salu kia umbangi yo longokwa muna nkutakani ye mun’elongi dia yeto kibeni. Esi nzo awonso madia ma mwanda mekubikwanga kwa ntaudi akwikizi bevwanga o mfunu.

15, 16. Nkia ntangwa o Yesu kesia ntaudi akwikizi kiyekwa muna salanganu yandi yawonso?

¹⁵ Nkia ntangwa o Yesu kevana ntaudi akwikizi e mbebe yazole, i sia vo, kunsia kiyekwa kia “salanganu yandi yawonso”? Yesu wavova vo: “Nkwa nsambu e ntaudi ina iwanwa kwa mfumu andi vo wau ivanganga, ovo wizidi. Kieleka inusamunwini vo, Kakunsi’e kiyekwa kia salanganu yandi yawonso.” (Mat. 24:46, 47) Tumwene vo Yesu okumvana kiyekwa kiaki vava kekwiza yo wana ntaudi ndioyo vo “wau ivanganga,” i sia vo, ikwamanananga vana madia ma mwanda. Muna kuma kiaki, kolo kivioka vava kevana kiyekwa kiantete ye kina kiazole. Muna bakula e mpila ye ntangwa ina Yesu kesia ntaudi akwikizi kiyekwa muna salanganu yandi yawonso, vena ye mambu mole tufwete zaya: Nkia ntangwa kekwiza ye nki i salanganu yayi.

¹⁶ Nkia ntangwa Yesu kekwiza? Tulenda solola e mvutu muna mvovo mia kapu kiaki. Sungamena vo e ngiz’a Yesu iyikwanga muna sono ivitidi, kolo kina kesinga kwiza fwasa nza yayi isonganga. d(Mat. 24:30, 42, 44) Muna kuma kiaki, e ngiz’a Yesu iyikwanga muna kingana kia ntaudi akwikizi muna kolo kia mpasi zayingi ikala.

17. Ayeyi i salanganu ya Yesu?

¹⁷ Ayeyi i ‘salanganu yawonso ya Yesu’? Muna sadila mvovo “yawonso,” Yesu kayika kaka salanganu yandi ko ina ova ntoto. Kadi, Yesu wisa kiayingi kena kiau kun’ezulu. Wavova vo: “E wisa kiawonso ki’ezulu ye nza kiaveno kwa mono.” (Mat. 28:18; Ef. 1:20-23) Kimosi muna salanganu yandi i Kintinu kia Masia, eki kavewa tuka muna mvu wa 1914. Kuna sentu, oyala kumosi y’alandi akuswa muna kintinu kiaki.—Lus. 11:15.

18. Ekuma Yesu kekadila ye kiese kia sia ntaudi akwikizi e kiyekwa muna salanganu yandi yawonso?

¹⁸ Adieyi tulenda vova mu kuma kia mawonso tulongokele? Vava Yesu kekwiza fundisa muna mpasi zayingi, osinga wana vo ntaudi akwikizi olungisanga kiyekwa kiandi kia vana madia ma mwanda kwa esi nzo. I bosi, ye kiese kiawonso okumvana e mbebe yazole, i sia vo, kunsia kiyekwa muna salanganu yandi yawonso. Awana bena muna fibuka fia ntaudi akwikizi bevewa kiyekwa kiaki vava betambula nsendo au kun’ezulu, wa yala kumosi yo Kristu.

19. Nga o nsendo utambula ntaudi akwikizi kun’ezulu usundidi una utambula akuswa akaka? Sasila.

¹⁹ Nga o nsendo utambula ntaudi akwikizi kun’ezulu usundidi una utambula akuswa akaka? Ve. Kadi, fibuka fia wantu balenda silwa nsilu vo nsendo kingandi tambula, kansi kuna kulanda akaka mpe balenda tambula nsendo wau umosi. Kasikil’owu, badika dina Yesu kavova kwa ntumwa zandi 11 zakwikizi muna fuku wavitila lufwa lwandi. (Tanga Luka 22:28-30.) Yesu wasia nsilu vo nsendo wambote uvingilanga fibuka fiafi mu kuma kia kwikizi kiau. Beyala kumosi yo yandi kun’ezulu. Kansi dina kavova muna mvu mialanda, disonganga vo awonso bena muna buka kia 144.000 besinga vwanda vana kunda ya kintinu kun’ezulu. (Lus. 1:1; 3:21) Diau adimosi mpe, nze una wasonama muna Matai 24:47, Yesu wasia nsilu vo fibuka fia wantu, i sia vo, mpangi z’akala bakuswa muna mwanda bena vo i ntaudi akwikizi besiwa kiyekwa muna salanganu yandi yawonso. Elo, awonso bena muna buka kia 144.000 bevewa wisa muna salanganu ya Kristu. —Lus. 20:4, 6.

20. Ekuma Yesu kasolela ntaudi akwikizi? Adieyi tufwete kwamanana vanga?

²⁰ Muna nzil’a ntaudi akwikizi yo lulungalalu, Yesu olandanga e mbandu ya dina kavanga muna tandu kiantete ya sadila fibuka muna dikila ndonga. Yesu wasola ntaudi akwikizi kimana alandi andi awonso akieleka, kiakala akuswa yovo mameme makaka, batambulanga madia ma mwanda muna ntangw’andi mu lumbu yayi yambaninu. Yambula twakwamanana songa luyangalalu lweto muna yikamanga mpangi zeto zakuswa bena muna fibuka fia ntaudi akwikizi yo lulungalalu.—Ayib. 13: 7, 17.