Yave Okusadisa Muna Ntangw’ampasi
“O Yave okunkindisa vana mfulu a yela.”—NKUNGA 41:3.
NKUNGA: 23, 138
1, 2. Adieyi Nzambi kavanga kuna nz’ankulu? O unu, adieyi akaka balenda kiyuvula vava beyelanga?
AVO wabakama kala kimbevo kiangolo, nanga wakiyuvula vo: ‘Nga sasuka isasuka?’ Dilenda kala vo yitu yovo nkundi aku oyelanga yo tokana kana vo olenda sasuka. Luzolo lwa kala ye vimpi wambote, ke diambi ko. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga nona ya wantu ana bayelanga yo vava zaya kana vo sasuka besasuka. Kasikil’owu, Akaziya wa ntinu, wa mwan’a Akabi yo Izebele, watokananga kana vo osasuka muna kimbevo kiandi. Kuna kwalanda, vava Benadadi wa ntinu a Suria kayela, wavava zaya kana vo osasuka.—2 Ntinu 1:2; 8:7, 8.
2 Nkand’a Nzambi usonganga mpe vo kuna nz’ankulu, ezak’e ntangwa Yave wawukanga wantu mu mpil’a sivi, wasadila nkutu ngunza zandi mu fula mafwa. (1 Ntinu 17:17-24; 2 Ntinu 4:17-20, 32-35) O unu, akaka mun’awana bena ye yimbevo balenda kiyuvula kana vo Nzambi ukubasadisa kimana basasuka.
3-5. Yave yo Yesu nkia nkuma bena wau? Nkia yuvu tubadika?
3 Yave una yo nkuma wa yelesa yovo wuka wantu. Watumba akaka muna kubatwasila kimbevo, nze una kavanga kwa Faro muna tandu kia Abarayama ye kwa Mireyame wa nsang’a Mose. (Etuku 12:17; Ntalu 12:9, 10; 2 Samuele 24:15) Vava Aneyisaele bakondwanga kwikizi, Yave wabatwasilanga ‘mayela ye vuku.’ (Nsiku 28:58-61) Ezak’e ntangwa, Yave wataninanga nkangu andi mu yimbevo. (Luvaiku 23:25; Nsiku 7:15) Wawuka nkutu akaka muna yau. Kasikil’owu, wawuka Yobi vava kabakama kimbevo kiangolo yo lomba lufwa.—Yobi 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.
4 Tuna ye ziku vo Yave una yo nkuma wa wuka awana beyelanga. O Yesu mpe una yo nkuma wa wuka yimbevo. Vava kakala ova ntoto, Yesu wawuka awana bayelanga yimbevo nze wazi yovo niangi. Wawuka mpofo ye akwa vola. (Tanga Matai 4:23, 24; Yoane 9:1-7) E masivi mama mekutusadisanga mu sutila mambu mambote mana Yesu kevanga muna nz’ampa. Muna kolo kiakina, ‘ke muntu ko ovova vo: Yela nyela.’—Yesaya 33:24.
5 Kansi, avo kimbevo kiangolo tuna kiau, nga tulenda vingila vo Yave yovo Yesu batuwuka muna mpil’a sivi? Adieyi tufwete vanga vava tuvavanga mawuku?
BUND’E VUVU MUNA YAVE AVO OYELELE
6. Adieyi Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia masivi bavanga Akristu a tandu kiantete?
6 Muna tandu kiantete, Yave wakusa Akristu muna mwand’andi avelela yo vana akaka muna yau o nkuma wa vanga masivi. (Mavangu 3:2-7; 9:36-42) Kasikil’owu, bawuka mbevo yo vova ndinga zankaka. (1 Korinto 12:4-11) Kuna kwalanda, e masivi mama mafokoka nze una wasakulwa muna Nkand’a Nzambi. (1 Korinto 13:8) Muna kuma kiaki, o unu katulendi vingila ko vo Nzambi katuwuka mu mpil’a sivi.
Yave otomene zaya e mpasi za selo yandi, ke vilakana kwikizi kiau ko
7. Aweyi sono kia Nkunga 41:3 kilenda kutukasakesela?
7 Avo kimbevo una kiau, Yave okufiaulwisa yo kusadisa nze una kavanga kwa selo yandi kuna nz’ankulu. Davidi wa ntinu wasoneka: “Nkwa nsambu on’obadikang’asukami: Muna lumbu kia mbi o Yave okuntayisa. O Yave okunlunga-lunga, yo kunlund’o moyo.” (Nkunga 41:1, 2) Davidi kazola vova ko vo muntu ambote ona wasadisanga asukami muna kolo kiakina kadi fwa ko. Ozevo, aweyi Yave kadi sadisila muntu ndiona wambote? Davidi wavova vo: ‘O Yave okunkindisa vana mfulu a yela. E mfulu andi awonso ovilwidi yo, wau katovokele.’ (Nkunga 41:3) Yave otomene zaya e mpasi za selo yandi, ke kubavilakananga ko. Olenda kubavana unkabu ye ngangu. E nitu eto mpe, mu mpil’a sivi yavangilwa kwa Yave, ilenda kuyiwuka.
8. Mun’owu wa Nkunga 41:4, adieyi Davidi kalomba kwa Yave vava kabakama kimbevo kiangolo?
8 Muna Nkunga 41, Davidi okutuvovesanga mpe ntangwa ina kakala ye kimbevo kiangolo eki kianyoyesa yo kuntokanesa. Muna kolo kiakina, Abesalome wa mwan’andi wavava kituka ntinu vana fulu kiandi. Wau vo Davidi wayela kikilu kakala, kalenda sima Abesalome ko. Davidi wazaya wo vo e tuku dia mpasi zazi i sumu kavanga yo Bate-seba. (2 Samuele 12:7-14) Adieyi kavanga? Wasamba vo: “E Yave, umfwa nkenda: Wuka moyo ame, kadi sumuka isumukini.” (Nkunga 41:4) Davidi wazaya wo vo Yave waloloka e sumu diandi. Muna kuma kiaki, wabund’e vuvu muna lusadisu lwa Nzambi vava kayela. Nga Davidi wavingila vo Yave kavang’e sivi?
9. (a) Adieyi Yave kavanga mu kuma kia Kizekeya wa ntinu? (b) Adieyi Davidi kavingilanga vo Yave kavanga?
9 Dialudi vo ezak’e ntangwa Nzambi wawukanga wantu. Muna bong’e nona, vava Kizekeya wa ntinu kakala mu mpasi za lufwa, Yave wanwuka. Kizekeya wazinga diaka mvu 15. (2 Ntinu 20:1-6) Kansi, Davidi kavingilanga sivi ko. Edi kavingilanga vo Nzambi kansadisa nze una kasadisilanga ndiona ‘wasadisanga asukami.’ Davidi ngwizani ambote kakala yau yo Yave, kiaki i kuma kalombela vo Yave kamfiaulwisa yo kunlunga-lunga vava kayelanga. Walomba mpe vo e nitu andi yasasuka. Oyeto mpe tulenda lomba diau adimosi kwa Yave.—Nkunga 103:3.
10. Adieyi diabwila Terofimo yo Epaferodito? Adieyi ditulongele?
10 Kana una vo muna tandu kiantete Paulu wa ntumwa ye akaka bawukanga yimbevo, ke Akristu awonso ko bawukwa mu mpil’a sivi. (Tanga Mavangu 14:8-10.) Paulu wa ntumwa wawuka se dia Popeleo ona wakala ye ngianduka ye makulu. Nkand’a Nzambi uvovanga vo Paulu “osambidi, unyambikidi o moko, unsaswidi.” (Mavangu 28:8) Kansi Paulu kawukanga wantu awonso ko ana kazaya. Mosi mun’akundi andi i Terofimo ona wakangala yandi muna salu kia kimisionario. (Mavangu 20:3-5, 22; 21:29) Vava Terofimo kayela, Paulu kanwuka ko. Muna kuma kiaki, Terofimo wayambula kangala yo Paulu, wasala kuna Miletu kimana kasasuka. (2 Timoteo 4:20) Epaferodito mpe mosi mun’akundi a Paulu ona wabakama mpasi za lufwa. Kansi, Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko vo Paulu wanwuka.—Filipi 2:25-27, 30.
NKIA LULUDIKU OFWETE TAMBULWILA?
11, 12. Adieyi tuzeye mu kuma kia Luka? Aweyi kasadisila Paulu?
11 Luka dotolo kakala, wakangalanga yo Paulu. (Mavangu 16:10-12; 20:5, 6; Kolosai 4:14) Nanga wasadisanga Paulu ye akaka vava bayelanga ekolo bakala muna salu kia kimisionario. (Ngalatia 4:13) Nze una Yesu kavova, “ambevo” dotolo bavuidi o mfunu.—Luka 5:31.
Tufwete kuyikeba vava muntu kekutuvananga luludiku mu kuma kia mawuku
12 Luka kakala mpasi muntu ko ona wazolanga vana luludiku mu kuma kia mawuku. Walongoka e salu kia kidotolo. Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko e fulu ye ntangwa ina kalongoka kidotolo. Kansi, uvovanga vo Paulu wazayisa mavimpi matwika Luka kwa esi Kolosai. Nanga Luka wakota sikola za mawuku kuna Laodikia, mbanza yakala lukufi ye Kolosai. Vava Luka kasoneka nkanda uyikilwanga nkumbu andi yo nkanda Mavangu, wasadila mvovo miasikididi mia mawuku. Wau vo dotolo kakala, Luka wayika tusansu twayingi tuyikanga e kolo yina Yesu kawuka wantu.
13. Adieyi tufwete sungamena vitila twatambulwila luludiku mu kuma kia mawuku?
13 O unu, ke mosi ko muna mpangi zeto olenda kutuwuka mu mpil’a sivi. Kansi, wau vo bezolanga kutusadisa, akaka balenda kutuvana luludiku kana nkutu ke tubalombele lo ko. Dialudi vo tuludiku twankaka twambote. Kasikil’owu, Paulu wavovesa Timoteo vo kanuanga fivinyu. Timoteo kimbevo kia vumu kayelanga, nanga mu kuma kia maza masafulwa kanuanga.a (Tanga 1 Timoteo 5:23.) Kansi, tufwete kuyikeba. Mpangi olenda kutuvovesa vo twanua nlongo kingandi, dia yovo venga maka madia. Olenda kutuvovesa vo e nlongo yovo madia mama masadisa kala mosi muna yitu yandi ona wakala ye kimbevo kiau kimosi. Kansi, ediadi ke disongele ko vo e nlongo miami mikutusadisa mpe. Tufwete sungamenanga vo kana nkutu vo wantu ayingi banua kala e nlongo miami, milenda kutuvanga e mpasi.—Tanga Ngana 27:12.
KALA YE NGANGU
14, 15. (a) Nkia mpila wantu tufwete keba? (b) Adieyi tulenda longoka muna Ngana 14:15?
14 Yeto awonso tuzolanga vo twakala yo vimpi wambote kimana twayangalela e zingu yo sadila Yave una ufwene. Kansi wau vo tu wantu alembi lunga, ke tulendi venga yimbevo yawonso ko. Avo tuyelele, vena ye mpila zayingi za mawuku. Tuna yo nswa wa sola mpila mawuku tuzolele. Diankenda vo vena ye wantu yovo nkubika zivovanga vo basolwele kala nlongo milenda wuka kimbevo kieto. Bevanganga wo kadi nzimbu zau bevavanga. Balenda vova vo wantu ayingi banua kala e nlongo miami yo sasuka. Avo tubakamene kimbevo, tulenda vanga mawonso malenda kutusadisa mu sasuka yo kwamanana zinga. Kansi, ke tufwete vilakana luludiku lwa Nkand’a Nzambi ko luvovanga vo: “O tunga (yovo zowa), konso diambu, kwikila: O nlungaladi otadiziela lutambi.”—Ngana 14:15.
Tufwete kalanga ye ngangu yo kuyikenga mu kuma kia mana tukwikila
15 Avo tu alungaladi yovo akwa ngangu, tukuyikenga mu lembi tambulwila konso luludiku tuveno musungula luna lutukidi kwa ndiona kazeye salu kia wuka ko. Tufwete kiyuvula: ‘Dina kavovele vo e nlongo yovo madia kingandi mesadisanga wantu ayingi, nga ngina ye ziku vo mabasadisa kikilu? Kana nkutu vo nlongo miami miasadisa kala akaka, nga ngina ye ziku vo mikunsadisa mpe? Nga mfwete vavulula yovo mokena yo muntu otomene zaya salu kia wuka?’—Nsiku 17:6.
16. Nkia mambu tufwete badika vava tubakang’e nzengo mu kuma kia mawuku?
16 Vava tubakang’e nzengo za mpil’a lufimpu yovo mawuku tutambulwila, diambote “twakala yo lulungalalu” yovo ngangu. (Tito 2:12) Ediadi diamfunu kikilu musungula avo lufimpu yovo mawuku mama ke metoma sadilwanga ko. Nga o muntu okutufimpa olenda kutusasila una lufimpu yovo mawuku mama mesadisilanga? Nga mana kavovele manzenza kwa yeto? Nga madotolo mayingi bekwikilanga vo lufimpu yovo mawuku mama mambote? (Ngana 22:29) Muntu mosi olenda kutuvovesa vo vena ye mpila yampa ya mawuku masolokele ku fulu kingandi, kansi ke mazayakene ntete ko kwa madotolo. Nga vena kikilu ye ziku kisonganga vo mawuku mama mambote? Akaka nkutu besadilanga nlongo milembi zayakana yovo mpandu. Ediadi diavonza kikilu. Sungamena vo, Nzambi okutulukisanga mu lembi sadila mpandu yovo nkisi.—Nsiku 18:10-12; Yesaya 1:13.
“NUKALA KIAMBOTE!”
17. Adieyi yeto awonso tuvavanga?
17 E buka kia selo yambuta muna tandu kiantete batwika o nkanda kw’ampangi muna nkutakani yo kubavovesa maka mambu bafwete venga. Kuna mfoko a nkanda, selo yambuta basoneka vo: “Avo nutomene kuyikenga muna mambu mama, nusikila. Nukala kiambote!” (Mavangu 15:29) Kana una vo e mvovo miami i mpila yankaka ya vovela vo nusala kiambote, mikutusungamesanga vo ke diambi ko mu vava kala yo vimpi wambote.
18, 19. Adieyi tuvingilanga ye tima diawonso muna nz’ampa?
18 Wau vo tu wantu alembi lunga, ke tulendi venga yimbevo yawonso ko. Avo tubakamene kimbevo, ke tuvingila ko vo Yave katuwuka mu mpil’a sivi. Kansi tulenda yindula e zingu kia kusentu vava Nzambi kekutuwuka emvimba. Muna Lusengomono 22:1, 2, Yoane wa ntumwa wasoneka mu kuma kia “maza ma moyo” ye “nti mia moyo” mina miwuka wantu awonso. O maza ye nti miami ke nlongo mia makaya ko tulenda nua owau yovo muna nz’ampa kimana twasasuka. Kansi i mawonso Yave yo Yesu bevanga kimana twazinga yakwele mvu.—Yesaya 35:5, 6.
19 Tuvingilanga ye tima diawonso e ntangwa mambu mama mevangama. Kansi owau, tuna ye ziku vo Yave ozolanga konso muntu mu yeto yo bakula una tumonanga vava tuyelanga. Nze Davidi, tuna ye vuvu vo avo tubakamene kimbevo, Yave ke kutuyambula ko. Okwamanana lunga-lunga awana besonganga kwikizi muna yandi.—Nkunga 41:12.
a Nkanda mosi uvovelanga oma ma vinyu uyikanga vo akwa ngangu bamona vo e kimbevo kia tifoide ye nioka zankaka za vumu, nzaki zifwanga avo muntu onuini fivinyu.