KAPU KIA 24
Ke Vena Má ko Kilenda “Kutuvambula Muna Zolwa kwa Nzambi”
1. Nkia ngindu zambi zikendelekanga wantu ayingi kumosi mpe ye Akristu akaka aludi?
O YAVE wa Nzambi nga okuzolanga? Akaka bekwikilanga vo o Nzambi ozolanga wantu awonso nze una uvovanga Yoane 3:16. Kansi, bebanzanga vo: ‘O mono Nzambi kalendi kunzola ko.’ Kana nkutu Akristu akieleka ezak’e ntangwa bekatikisanga muna diambu diadi. Muntu mosi wakendalala wavova: “Diampasi mu kwikila vo Nzambi mfunu kekumvwanga.” Nga vena ye ntangwa okalanga ye lukatikisu lwalu?
2, 3. Nani ovavanga kutukwikidisa vo ke tuna mfunu ko yovo katuzolwanga ko vana meso ma Yave? Nkia mpila tulenda sundila e ngindu zazi?
2 O luzolo lwa Satana i kutukwikidisa vo Yave wa Nzambi kekutuzolanga ko ngatu kutuvwa mfunu. Elo, Satana nkumbu miayingi ovukumunanga wantu mu sadila lulendo ye lusanu lwau. (2 Korinto 11:3) Ovavanga mpe dimbula evuvu ki’awana bayoyele. (Yoane 7:47-49; 8:13, 44) Ediadi diluta monekanga musungula omu “lumbu [yayi] yambaninu.” O unu ndonga besansukilanga mu nzo zakondwa “ungudi.” Akaka bekalanga mu fulu y’akwa nsoki, akw’eloko y’akwa lulendo. (2 Timoteo 3:1-5) Muna bangikwa kwayingi, mengwa yovo siwa e mpambula nanga balenda kuyimwena vo ke bena mfunu ko yovo ke vena ndiona olenda kubazola ko.
3 E ngindu zazi zambi avo zikalanga mpe muna ntim’aku, kudimbula vuvu ko. Ndonga mu yeto ezak’e ntangwa tukuyibadikilang’e tezo kiaki. Kansi, sungamena dio vo e Diambu dia Nzambi disadisanga mu “ludika” yo “bangula tumbu twangolo.” (2 Timoteo 3:16; 2 Korinto 10:4) Nkand’a Nzambi uvovanga vo: ‘Muna wau i tuzayila wo vo twa ludi twina, yo kulula ntima mieto vana kena, muna konso edi tuyeleselwa kwa ntima mieto; kadi, Nzambi osundidi ntima mieto, o mambu mawonso ozeye mo.’ (1 Yoane 3:19, 20) Mbula twabadika mpila yá zina Nkand’a Nzambi kekutusadisilanga mu “kwikidisa ntima mieto” muna zola kwa Yave.
O Yave Okuvwanga o Mfunu
4, 5. E nona kia Yesu kia ntietie aweyi kisongelanga vo mfunu tuna vana meso ma Yave?
4 Ediantete, o Nkand’a Nzambi ulonganga vo o Nzambi ovwanga konso selo kiandi o mfunu. Muna bong’e nona, o Yesu wavova vo: “Nga ntietie zole, ke zau ko, zatekwa muna mbiy’e? Kansi vava zina, ke vena imosi ibw’ova ntoto ko, ovo ke mu S’eno ko: vo i nsuki zeno za ntu nkutu, zavwa tangwa. Dianu vo, ke numoni wonga ko; ntietie zingi nusundidi.” (Matai 10:29-31) Badika una miakala e mvovo miami kw’awana bawanga Yesu muna tandu kiantete.
5 Nanga tulenda kiyuvula, ekuma o muntu kafwete sumbila e ntietie? Muna lumbu ya Yesu, e ntietie i nuni a dia katekwanga mu ntalu yayingi ko. Yindula vo, muna mbiya imosi (nzimbu za lumbu yayina) olenda sumba ntietie zole. Kansi, vioka kolo o Yesu wavova vo kele vo o muntu ovene mbiya zole ketambula kaka ntietie ziyá ko, kansi zitanu. E ntietie yakaka yakudikilwanga wau vo ke yakala kwandi mfunu ko. E nuni zozo nanga ke zakalanga mfunu ko vana meso ma wantu, kansi o Mvangi aweyi kabadikilanga zo? O Yesu wavova vo: “Ke vena imosi nkutu [kana ina yakudikwanga] ivilakanwa kwa Nzambi ko.” (Luka 12:6, 7) Owau tuyantikidi mona e ngindu za Yesu. Wau vo o Yave ovwanga e ntietie o mfunu, nkia mpila keluta vwilanga wantu o mfunu! Nze una kavova o Yesu o Yave ozeye mawonso mu kuma kieto. Kadi, nsuki za ntu mieto nkutu zavwa tangwa!
6. Aweyi tuzayidi vo o Yesu ludi kavova vava kavova vo e nsuki za ntu mieto zavwa tangwa?
6 E nsuki za ntu mieto zatangwa? Akaka balenda vova vo o Yesu nanga wulumuna kwankatu kawulumuna. Badika e vuvu kia lufuluku. Nkia nzaya kafwete toma kutuzaya o Yave muna lenda kutuvangulula! Mfunu kikilu kekutuvwanga i kuma vo osungamena mawonso ma zingu kieto, e ntona zeto, ngangu zeto ye mawonso mekutuswaswanesanga ye akaka.a Otanganga e nsuki za ntu mieto—o ntu a muntu una ye tezo kia 100.000 ma nsuki—i diambu diakete muna tezanisa ye y’aka salu yandi.
O Yave Nki Kemonanga Muna Yeto?
7, 8. (a) O Yave nkia diambu keyangalelang’o mona muna wantu vava kesatanga e ntima miau? (b) Nkia salu tusalanga kina kevwanga mfunu o Yave?
7 Dianzole, Nkand’a Nzambi ukutulonganga mana kevwang’o mfunu o Yave muna selo yandi. Mu mvovo miasazu tulenda vova vo oyangalelanga e fu yeto yambote ye ngolo tuvanganga. O Davidi wa Ntinu wavovesa mwan’andi Solomo vo: “O Yave osatanga ntima miawonso, yo bakula mona-mona yawonso ya ngindu.” (1 Tusansu 28:9) O Nzambi muna satanga e ntima mia mazunda ma wantu omu nza yayi yazala ye nsoki ye lumengo, nkia mpila kiese kemonanga vava kesololanga ntima mi’awana bezolanga luvuvamu, ludi, ye unsongi! Adieyi dibwanga vav’o Nzambi kesololanga ntima mia awana bekunzolanga yo vava longoka mu kuma kiandi ye kaulwila o zayi wau y’akaka? O Yave okutuvovesanga vo ozeye awana bevovanga kw’akaka mu kuma kiandi. Ovwidi nkutu “nkand’a luyindwilu” lwa awonso “b[e]vuminanga Yave, bebadikanga nkumbu andi.” (Malaki 3:16) E fu yoyo mfunu ina kwa yandi.
8 Nkia mavangu mambote kevwanga mfunu o Yave? Kieleka e ngolo zina tusianga mu vava tanginina Mwan’andi, Yesu Kristu. (1 Petelo 2:21) E salu kisundidi o mfunu kevwanga mfunu o Nzambi i samuna nsangu zambote za Kintinu kiandi. Muna Roma 10:15 tutanganga vo: “Kuna kwa wete wa tambi y’ateleki a nsangu zambote!” Nanga ke tubadikanga “wete” wa tambi yeto ko. Kansi, ovava tambi yisonganga e ngolo zina bevanganga selo ya Yave mu kwenda samuna e nsangu zambote. Ngolo zozo zawonso zambote ye zantalu vana meso mandi.—Matai 24:14; 28:19, 20.
9, 10. (a) Ekuma tulenda kadila ye ziku vo o luzindalalu lweto muna mpasi za mpila mu mpila lwantalu kuna kwa Yave? (b) Nkia nyindu ambi kebadikanga ko o Yave mu kuma kia selo yandi yakwikizi?
9 O Yave ovwanga mpe luzindalalu lweto o mfunu. (Matai 24:13) Sungamena dio vo, o Satana ozolele vo wabembola Yave. Konso lumbu kin’ozindalele yo lukwikilu muna Yave osadisanga mu vana e mvutu muna luvezo lwa Satana. (Ngana 27:11) Ezak’e ntangwa ke dikalanga diasazu ko mu zindalala. Mayela, kondwa nzimbu, lukendalalu lwa ntima ye nkakalakani zakaka zilenda kitula e zingu kia lumbu ke lumbu se kiampasi. Olembi lungisa makani kulenda kendeleka mpe. (Ngana 13:12) Vava tuzindalalanga muna mpasi zazi zawonso o luzindalalu lweto lwantalu lukalanga kwa Yave. Muna kuma kiaki o Davidi wa Ntinu walomba kwa Yave kasia mansanga mandi muna “mbwata,” yo kudikila vo: “Nga ke mena muna nkand’aku ko e?” (Nkunga 56:8) Elo, o Yave ozeye e ntalu yo sungamena mansanga mawonso ye mpasi tuzindalelanga muna kwikila muna yandi. Omambu mama mpe mantalu vana meso mandi.
O Yave oyangalelanga luzindalalu lweto muna mpasi
10 O ntim’eto nanga ulenda katikisa e ziku kiaki kisonganga vo ntalu tuna vana meso ma Nzambi. Nkumbu miayingi olenda yindula vo: ‘Vena ye wantu akaka basundidi mu songa e fu yambote ke mu mono ko. O Yave vava kekuntezanisanga yo yau nanga nsoni kemonanga!’ Kansi, o Yave ketezanisanga wantu ko; ngatu kala ye ntim’ambadi yovo vava oma masundidi. (Ngalatia 6:4) Osatanga ntima mieto yo vava e fu yambote kavwidi o mfunu kana nkutu yakete.
O Yave Ovavanga edi Diambote Tuna Diau
11. Adieyi tulongokele mu mpila Yave katadila e diambu dia Abiya?
11 Diatatu, vav’o Yave kekutusatang’o ntima ovavanga edi diambote tuna diau. Muna bong’e nona, vava kasia e nzengo vo e nzo ya Ntinu Yerobame ifwete fukiswa Wakanikina vo Abiya kaka wa mwan’a ntinu ozikwa nzikwa luzitu. Ekuma? Kadi, “omu yandi kaka mwasolok’edi diambote oku kwa Yave wa Nzambi a Isaele.” (1 Ntinu 14:1, 10-13) Dialudi, o Yave wasata ntima wa nleke ndiona yo solola “edi diambote” muna yandi. Nanga ewete diodio diandwelo diakala, kana una vo i wau o Yave wamona mfunu wa sonekesa dio muna Nkand’andi. Oyandi wasenda dio nkutu muna songa e nkenda kwa nleke ndioyo muna nzo yayina yabendomoka.
12, 13. (a) Edi diabwila Yosafate wa Ntinu aweyi disongelanga vo o Yave ovavanga edi diambote dina muna yeto kana nkutu tusumukini? (b) Mu kuma kia fu ye mavangu meto mambote o Yave aweyi kekadilanga nze Se dianzodi?
12 E mbandu akaka isundidi owete ilenda sololwa muna Yosafate wa Ntinu ambote. Vav’o ntinu kavang’edi dia uzowa o ngunz’a Yave wamvovesa: “Muna diadi ekasi dinin’omo ngeye dituka kwa Yave.” Ekwe mvovo mia lukendalalu! Kansi, e mvovo mia Yave ke miafokokela vava ko. Wakudikila vo: “Kansì tu, omo ngeye musolokele oma mambote.” (2 Tusansu 19:1-3) Ozevo, kufwil’owu wa makasi mandi mansongi ko o Yave kazima meso ko muna edi diambote diakala muna Yosafate. Nkia mpila nswaswani ye wantu asumuki! Vava tufunganga makasi mu kuma ki’akaka tuvilakananga edi diambote dina muna yau. Vava tusumukanga, o lukendalalu, nsoni ye kuyitumba kulenda kutufila mu vilakana edi diambote tuna diau. Sungamena dio vo avo tuvilukidi o ntima muna masumu meto yo sia ngolo muna lembi mo vutukila o Yave okutuloloka.
13 Vava kekutusatang’o ntima o Yave obembolanga masumu mama nze una o ntimi a wolo kebembolanga matadi makaka makondw’o mfunu. Adieyi tuvova mu kuma kia fu yaku yambote ye mavangu? Emama i “matadi mantalu” kelundanga! Nga wamona kala e mpila mase manzodi belundilanga e nkanda mia salu ya sikola mia wan’au mu mvu miayingi, ezak’e ntangwa o wana bevilakananga mio? O Yave i Se dianzodi. Ekolo tukalanga ye kwikizi muna yandi, kevilakana nkutu e fu ye mavangu meto mambote ko. Dialudi vo, dilenda kala diambi mu vilakana mo, ovo tala oyandi kakondelo nsongi ko. (Ayibere 6:10) Ovavanga mpe edi diambote dina muna yeto muna mpila yakaka.
14, 15. (a) Ekuma vo usumuki weto ke usimanga Yave ko mu mona edi diambote dina omu yeto? Yika e nona. (b) O Yave adieyi kevanganga muna oma mambote kesololanga muna yeto, ye aweyi kebadikilanga nkangu andi akwikizi?
14 Vana fulu kia talanga kaka usumuki weto, o Yave otalanga edi diambote tuna diau. Muna bong’e nona: Azodi a umbangu wa vanga fikula besianga ngolo za vangulula e fikula yovo salu kiakaka kiayiviswa. Kasikil’owu, vava muntu mosi kayivisa e fikula kia Leonardo da Vinci kiakala ntalu ya tezo kia 30 ma mazunda ma dólares kuna Galeria Nacional ya Londres, ke vakala mosi ko wavova vo e fikula kialozwa wau vo kiayiviswa. E fikula kia 500 za mvu kiayantika vangululwa. Ekuma? Mu kuma kia sia vo kiantalu kiakala vana meso ma azodi a umbangu. Ongeye nga kusundidi mfunu a fikula ko yakuswa e mpemba yo makala? Kieleka, vana meso ma Nzambi ongeye mfunu una—kufwil’owu ko vo wayiviswa mu kuma kia usumuki wavwila. (Nkunga 72:12-14) O Yave wa Nzambi wa Mvangi angangu a kanda dia wantu ovanga mawonso mena mfunu mu vutulwisa e nkal’alunga kw’awonso bezolanga o lunga-lunga kwandi kwazola.—Mavangu 3:21; Roma 8:20-22.
15 Elo, o Yave omonanga edi diambote dina muna yeto dina yeto kibeni katulendi mona ko. Ekolo tuvanga una tulenda muna kunsadila, onungununa edi diambote dina muna yeto yavana tulwaka muna nkala yalunga. Kana nkia mpila tutontelwa mu nza ya Satana o Yave obadikilanga selo yandi yakwikizi nze wantu antalu ye amfunu.—Kangai 2:7.
O Yave Osonganga Zola Kwandi Una Ufwene
16. Akieyi i ziku kiampwena kia nzola Yave kuna kwa yeto, ye aweyi tuzayidi wo vo o lukau lwalu lwavewa mu kuma kieto?
16 Edi dieya, o Yave mayingi kevanganga muna songa e ziku kia nzol’andi muna yeto. Dialudi vo, e kimenga kia lukulu kia Kristu i mvutu zisundidi muna luvunu lwa Satana lwa sia vo oyeto ke tuna mfunu ko ye ke tufwene zolwa ko. Ka tufwete vilakana ko vo o lufwa lwa Yesu vana nti ampasi ye ntantu zayingi kazizidila o Yave muna mona lufwa lwa Mwan’andi anzodi i ziku kia nzol’au kuna kwa yeto. Diankenda vo, wantu ayingi ke bekwikilanga ko vo o lukau lwalu lwavewa mpe mu kuma kiau. Bebadikanga vo ke lubafwene ko. Sungamena dio vo o Paulu wa ntumwa wakala se mbangiki w’alandi Akristu. Wasoneka: “Mwan’a Nzambi, . . . wanzola, kakuyekolwel’omo mono.”—Ngalatia 1:13; 2:20.
17. O Yave nkia mpila kekutuntutilanga kwa yandi ye kwa Mwan’andi?
17 O Yave osonganga o zola kwandi kwa yeto muna sadisa konso muntu mu yeto kabak’e nluta mia lukulu lwa Kristu. O Yesu wavova: “Ke ven’on’olend’o kwiz’oku ngina ko, ovo o Se, ona wantuma, kekuntunta ko.” (Yoane 6:44) Elo, o Yave okututuntanga kwa Mwan’andi ye vuvu kia moyo a mvu ya mvu. Mu nkia mpila? Muna salu kia samun’e nsangu zambote, eki kilwakanga kwa yeto awonso ye mwand’andi avelela o Yave okutusadisanga twabakula yo sadila e ludi kanele vo twalembi fwana mu kuma kia usumuki weto. Ikuma vo, o Yave olenda vova kwa yeto nze una kavovesa Isaele vo: “Izolele e nzol’a mvu ya mvu; dianu vo muna walakazi íkokele.”—Yeremiya 31:3.
18, 19. (a) Mu nkia nzila tumwenanga o zola kwa Yave ye adieyi disonganga vo e nzila yoyo otoma yo zitisanga? (b) E Diambu dia Nzambi aweyi dikutusongelanga vo o Yave owanga ye nkenda?
18 Nanga muna lau dia sambu mu tumwenanga o zola kwa Yave una ufwene. Nkand’a Nzambi ukutukasakesanga mu ‘kwaminin’o samba’ kwa Nzambi. (1 Tesalonika 5:17) Oyandi okutuwanga. Oyikilwanga nkutu vo “Owanga sambu.” (Nkunga 65:2) E mbebe yayi kavana yo kwa muntu akaka ko, kana nkutu kwa Mwan’andi. Se badiki: O Mvangi a nsema wawonso okutubokelanga twamfinama muna sambu, kuna unkabu wawonso. Nkia mpila kewilanga? Nga kwakaka kesianga matu, lembi kutala yo lembi kuwa? Ke wau ko.
19 O Yave nkwa ngemba. E ngemba i nki? Selo kimosi kia Yave kiakwikizi wavova: “E ngemba i mpasi zaku muna ntim’ame.” O Yave nga omonanga mpasi muna mpasi zeto? Muna kuma kia mpasi za nkangu andi Isaele tutanganga vo: “Muna mpasi zau zawonso i kamwene mpasi.” (Yesaya 63:9) O Yave kamonanga kaka mpasi zau ko; kansi wabangamanga kumosi yo nkangu andi. E mvovo mia yandi kibeni Yave misonganga una kemonanga mu kuma kia selo yandi: ‘On’okunuviakana, oviakene ngengele diame dia disu.’b (Zakariya 2:8) Nkia mpila mpasi diadi kala! Elo, o Yave obangamanga muna mpasi zeto. Vava tumonanga e mpasi oyandi mpe omonanga zo.
20. Kele vo tuzolele lemvokela elongi dina muna Roma 12:3 nkia nyindu ambi tufwete venga?
20 Ke vena Nkristu ko una ye ntona zambote olenda sadila e ziku kiaki kia nzola Nzambi nze nswa wa songela lulendo yovo eloko. O Paulo wa ntumwa wasoneka vo: “Muna nsambu zina yavewa, i mpovesèle konso muntu vovo nwina, kayiyindwila ngindula iviokele ina kafwete yindula ko; kayindul’aka ngindul’ansongi, muna nkaya kakay’o Nzambi kwa konso muntu o nzongo a lukwikilu.” (Roma 12:3) E nsekola yakaka yivovanga vo: “Mpovele kwa yeno awonsono vo ke nuyibadikidi ko vo nusundidi owu lwina, kansi nuyiyindul’aka kuna lembama.” (Bíblia na Linguagem de Hoje) Ekolo tukalanga muna nzola ya S’eto ezulu, tufwete kala alungaladi yo sungamena vo walakazi wa Nzambi wa nkenda.—Luka 17:10.
21. Nkia luvunu lwa Satana tufwete yambula kwikila ye nkia ludi kia Nzambi tufwete sianga muna ntima mieto?
21 Mbula twavanga wawonso tulenda mu yambula luvunu lwawonso lwa Satana y’edi dia sia vo ke tuna mfunu ko yovo ke twafwana zolwa ko. Avo diambu diabwa muna zingu kiaku obadikilanga vo kwafwana ko yovo e nzola a Nzambi nkutu ke ilendi kusadisa ko, yovo banza vo mavangu maku mambote ke mena mfunu ko vana meso mandi yovo badika vo masumu maku mengi muna lolokwa kana nkutu mu mfw’a Mwan’andi anzolwa, luvunu walongwa. Katula emvimba luvunu lwalu muna ntim’aku! Mbula e ludi kia mvovo miami miavumunwinwa mia Paulu wa ntumwa miatusadisa mu kwikila vo o Yave okutuzolanga: “Ntomene wo zaya vo ke lufwa ko, ovo moyo, ovo mbasi, ovo kuluntu, ovo ina ina wau, ovo ina ikwiza, ovo ngolo, ovo ezangu ovo sina, ngatu nsem’akaka nkutu, ulenda kutuvambula muna zolwa kwa Nzambi, kuna muna Kristu Yesu wa Mfumu eto.”—Roma 8:38, 39.
a Ntangwa zayingi Nkand’a Nzambi utezanisanga vuvu kia lufuluku ye nyindu a Yave. O Yobi wa nkwa kwikizi wavova mu kuma kia Yave: “Kele vo wadi kunsi’e kolo, yo kungindula!” (Yobi 14:13) O Yesu lufuluku lwa “awonso bena muna [ziami, NW ]” kayika. Ediadi diafwana kikilu kadi o Yave otoma sungamenanga amafwa ana kefula.—Yoane 5:28, 29.
b Muna sekola e sono kiaki e nsekola zakaka za Nkand’a Nzambi zisonganga vo ona oviakene nkangu a Nzambi oviakene ngengele a disu diau yovo dia Isaele ke ngengele a disu dia Nzambi ko. Asoneki awaya bavanga e mpilakanwa yayi kadi babadikanga vo e mvovo wau ke wavumi ko, basoba wo. Evangu diadi diambi diayivisa e ngemba za Yave.