Diambu dia Yave Diamoyo
Mambu Mamfunu ma Kunku Kiatatu ye Kiayá kia Nkand’a Nkunga
MUNA sambu kiandi kwa Nzambi, o ntozi a nkunga wayuvula vo: ‘Nga muna ziami muzingwilwa walakazi waku e? Ovo ziku kiaku muna lufwasu e?’ (Nkunga 88:11) Ve. Kadi, ke tulendi kembelela Yave ko kele vo ke tuna moyo ko. Kembelela Yave i diambu disundidi o mfunu muna zingu. Wau tuna moyo, i ntangwa tufwete kunkembelela.
E kunku kiatatu ye kiayá kia nkand’a Nkunga, tuka muna Nkunga 73 yakuna Nkunga 106, mikutusonganga kuma yayingi tufwete kembelela Mvangi eto yo sanisina e nkumbu andi. O badika oma mena muna nkunga miami, diwokesa kiese kieto muna “diambu dia Nzambi” yo kutufila mu wokesa matondo meto kwa yandi. (Ayibere 4:12) Yambula twabadika ntete e Kunku Kiatatu kia nkand’a Nkunga.
“O FINAMA YAVE I WETE OKU NGINA”
E nkunga 11 miantete mia kunku kiatatu, Asafi wasoneka mio yovo esi nzo andi. O nkunga antete wa kunku kiaki uyikanga dina diasadisa Asafi mu lembi vunginikwa kwa ngindu zambi. Wayimbila vo: “Vo i mono, o finama Nzambi i wete oku ngina.” (Nkunga 73:28) O Nkunga 74 usonganga maniongo mu kuma kia lufwasu lwa Yerusaleme. O Nkunga 75, 76 ye 77 miyikilanga Yave vo Mfundisi ansongi, Mvuluzi alembami, ye Ndiona owanga e sambu. O Nkunga 78 uyikanga lusansu lwa Isaele tuka muna lumbu ya Mose yaku lumbu ya Davidi. O Nkunga 79, maniongo mu kuma kia lufwasu lwa tempelo. O Nkunga 80, sambu kia luvevoko lwa nkangu a Nzambi. O Nkunga 81 ukasakesanga mu lemvokela Yave. O Nkunga 82 ye 83, sambu basamba kwa Nzambi kimana kafundisa afundisi ambi kumosi ye atantu a Nzambi.
Wan’a Kora bayimbila vo: “O moyo ame win’e ngunda, yo lakukilwa yanzala ya Yave.” (Nkunga 84:2) O Nkunga 85, sambu balomba kimana Nzambi kasambula o nkangu watuka muna kinkole. O nkunga wau usonganga vo e nsambu za mwanda zisundidi o mfunu ke mu mavwa ko. Muna Nkunga 86, Davidi walomba kwa Nzambi vo kanlunga-lunga yo kunlonga. O Nkunga 87, nkunga wayimbilwa mu kuma kia Zione y’awana bawutukila mo, walandilwa kwa sambu kwa Yave kina muna Nkunga 88. O walakazi kasonga o Yave mun’ekangu kakanga yo Davidi uyikwanga muna Nkunga 89, wasoneka Etane, una vo i mosi mun’akwa ngangu ayá bakala muna lumbu ya Solomo.—1 Ntinu 4:31.
Mvutu za Yuvu ya Nkand’a Nzambi:
73:9—Aweyi ‘e nua mia yimpumbulu mikwendelanga mun’ezulu, yo tubini twau tuvumvulwilanga e nza’? Wau vo e yimpumbulu ke bevuminanga muntu ko, kana kun’ezulu yovo ova ntoto, ke bemonanga wonga ko wa tianguna Nzambi muna nua miau. Bekumbanga mpe o wantu ye tubini twau.
74:13, 14—O Yave nkia ntangwa ‘kawula ntu mia matete muna maza yo kosomona ntu mia ngandu’? “Faro wa ntinu a Engipito,” oyikilwanga vo “ngandu ampwen’a nzadi zandi.” (Yezekele 29:3) E ngandu nanga i makesa ma Faro. O kosomonwa kwa ntu miau nanga lufwasu lwa Faro ye makesa mandi kuyikanga, vava o Yave kakôla Aneyisaele muna ubundu muna Engipito.
75:4, 5, 10—Nki i nsas’a mvovo “mpaka”? E mpaka za bulu, nwaninwa yangolo. Muna kuma kiaki, o mvovo “mpaka” nkuma yovo ngolo uyikanga. Yave ozangulanga e mpaka za nkangu andi muna kubatundidika, kansi ‘e mpaka za yimpumbulu kola kekola zo.’ Tulukiswanga mu lembi ‘zangula e mpaka zeto’ i sia vo katufwete kala akwa lulendo ko. Wau vo Yave otundidikanga o muntu, tufwete badikilanga e kiyekwa tuvewanga muna nkutakani vo kwa yandi kitukanga.—Nkunga 75:7.
76:10—E “nsita za muntu” aweyi zikembeselanga Yave? Vava o Yave keyambulanga vo wantu basonga e nsita zau muna yeto e kuma kadi tu selo yandi, ediadi dilenda kututwasila nluta miambote. Kana nkia mpasi tumona, zilenda kutusingika mu mpila zayingi. Yave oyambulanga e mpasi yamu tezo kina zikutusingikila. (1 Petelo 5:10) ‘E nsadisw’a nsita za muntu, o Nzambi osima zo.’ Adieyi tuvova kele vo tufwidi mu kuma kia mpasi? Ediadi mpe dilenda kembesa Yave, kadi awana bemona e kwikizi kieto balenda mpe yantika kembelela Nzambi.
78:24, 25—Ekuma e mana iyikilwanga vo “masa m’ezulu” ye “madia m’akwa ngolo”? “Akwa ngolo” beyikwanga mu sono kiaki i mbasi z’ezulu. Kansi, o mvovo wau ke usonganga ko vo e mana i madia ma mbasi. Meyikilwanga vo masa m’ezulu, kadi kun’ezulu matuka. (Nkunga 105:40) Wau vo ambasi, yovo “akwa ngolo” kun’ezulu bekalanga, o mvovo “madia m’akwa ngolo” usonganga vo madia mama kwa Nzambi matuka, ona okalanga kun’ezulu. (Nkunga 11:4) O Yave nanga mbasi kasadila mu vana e mana kw’Aneyisaele.
82:1, 6—Aki nani beyikilwanga vo “zinzambi” ye “wan’a Mpungu”? E mvovo miami afundisi muna Isaele miyikanga. Bafwana wo yikilwa kadi afundisi awaya mu nkumbu a Nzambi bafundisilanga.—Yoane 10:33-36.
83:2—O ‘zangula e ntu’ nki disonganga? O mvovo wau usonganga vo sadila e wisa muna veza, nwanisa yovo bangika akaka.
Elongi kwa Yeto:
73:2-5, 18-20, 25, 28. Katufwete mwenanga mavwa ma yimpumbulu kimpala ko ngatu landa nzila zau zambi. Yimpumbulu va fulu kia nlelo bena. ‘Fwaswa’ besinga fwaswa. Vana ntandu, wau vo luyalu lwa wantu alembi lunga ke lulendi sukisa umpumbulu ko, konso ngolo tulenda vanga mu katula umpumbulu ke zisikila ko. Diangangu twazizidilanga e mpasi muna ‘finamanga Nzambi’ yo kala ye ngwizani ambote yo Yandi, nze una wavanga Asafi.
73:3, 6, 8, 27. Tufwete venga e fu kia kuyitundidika, yo umvwania, yo kumba yo vuna akaka. Diamfunu mu vanga wo kana nkutu vo e fu yayi nluta ikututwasilanga.
73:15-17. Kele vo diambu ditutokanese e ngindu, tufwete kuyikeba twalembi dio sayanesa. O zayisa akaka ‘e diambu diadi’ dilenda kubakendeleka. Tufwete teka badika dina ditutokanese e ngindu yo vava singika e ngindu zeto muna mokenanga ye mpangi zeto z’Akristu.—Ngana 18:1.
73:21-24. O muntu ‘otelamanga o ntima’ mu kuma kia nkal’ambote ya yimpumbulu otezaneswanga nze bulu kilembi yindulanga. E ngindu zazi ke zasikila ko, ngindu zambi. Muna kuma kiaki, vana fulu kia filwa kwa ngindu zambi, tufwete filwanga kwa luludiku lwa Yave yo bund’e vuvu vo ‘okutusimbinina o koko kwalunene’ yo kutusadisa. Vana ntandu, o Yave ‘okututambula muna nkembo,’ i sia vo, kala ye ngwizani ambote yo yandi.
77:6. Muna yangalela mambu ma mwanda yo satulula mo divavanga vo twavaulanga e ntangwa ya longoka yo badika mana tutanganga. Diamfunu twavaulanga e fintangwa mu kalanga yeto mosi.
79:9. O Yave owanga e sambu yeto, musungula vava tusambanga muna velelesa e nkumbu andi.
81:13, 16. O wa e nding’a Yave yo kangalela muna nzila zandi, nsambu zayingi ditwasanga.—Ngana 10:22.
82:2, 5. O vilwa uvanganga vo e ‘nkubilwa mia nza’ mianikuka. Mavangu ma umpumbulu luvuvamu mekatulanga vana vena wantu.
84:1-4, 10-12. Antozi za nkunga mbandu ambote batusisila ya yangalelanga e fulu kia nsambil’a Yave y’elau dieto dia salu.
86:5. Tufwete yangalalanga wau vo Yave ‘okutuyambulwilanga.’ Ovavanga konso elau dia loloka o nsumuki on’ovilukidi o ntima.
87:5, 6. Awana bevwila moyo muna Paradiso ova ntoto, nga bezaya e nkumbu z’awana bafulwa mu vwila moyo kun’ezulu? E sono yayi isonganga vo ediadi dilendakana.
88:13, 14. O zingila kwa mvutu za sambu yeto dilenda songa vo Yave ozolele vo twasonga e ziku kia vumi weto muna yandi.
“NUMVANA MATONDO YO KEMBELA NKUMBU ANDI”
Badika e kuma yayingi tuvwidi ya kembelela Yave iyikwanga muna kunku kiayá kia nkand’a Nkunga. Muna Nkunga 90, Mose waswaswanesa e zingu kia “Ntinu a mvu ya mvu” ye zingu kia nkufi kia muntu. (1 Timoteo 1:17) Muna Nkunga 91:2, Mose wayikila Yave vo ‘etininu diandi ye fika kiandi’—etuku dia luvuvamu luandi. E nkunga milende miyikanga e fu yambote ya Nzambi, ngindu zandi zasina ye mavangu mandi m’esivi. Nkunga ntatu miyantikilanga ye mvovo “o Yave oyalanga.” (Nkunga 93:1; 97:1; 99:1) Muna yikila Yave vo Mvangi eto, o ntozi a nkunga okutukasakesanga ‘twamvana matondo yo kembelela nkumbu andi.’—Nkunga 100:4.
Aweyi kafwete yadila o mfumu ona ovuminanga Yave? O Nkunga 101, wasonekwa kwa Davidi, uvananga e mvutu za kiuvu kiaki. O nkunga ulende ukutuzayisanga vo Yave ‘owanga e sambu ki’akondami, kevezanga sambu yau ko.’ (Nkunga 102:17) O Nkunga 103 usungamesanga o walakazi ye nkenda za Yave. Muna kuma kia ulolo wa lekwa kavanga o Nzambi ova ntoto, o ntozi a nkunga wavova vo: “E Yave, kuna kwa ulolo wa mavangu maku. Kuna ngangu wavangila mawonso.” (Nkunga 104:24) E nkunga miole miansuka mia kunku kiayá mikembelelanga Yave mu kuma kia mavangu mandi mesivi.—Nkunga 105:2, 5; 106:7, 22.
Mvutu za Yuvu Ya Nkand’a Nzambi:
91:1, 2—Nki i ‘swekameno dia Mpungu Ngolo’ ye aweyi tulenda mo ‘kadila’? I Paradiso ya mwanda ina vo i tininu dia mwanda. E fulu kiaki kiaswekama kadi ke kizayakene ko kw’awana ke bebundanga Nzambi vuvu ko. Tukitulanga Yave s’eswekameno dieto muna kumbundang’e vuvu nze etininu ye ngolo zeto, muna kunkembelelanga nze Mfumu a nsema wawonso yo samunanga e nsangu zambote za Kintinu. Tuna yo luvuvamu lwa mwanda, kadi tuzeye wo vo Yave okutusadisanga e lumbu yawonso.—Nkunga 90:1.
92:12—O nsongi aweyi ‘kesakumukinanga nze eya’? O nti eya uzayakene mu kuma kia mpila uyiminanga e mbongo. O nsongi una nze eya kadi wasingama vana meso ma Yave yo yimanga “mbongo ambote,” kumosi ye mavangu mambote.—Matai 7:17-20.
Elongi kwa Yeto:
90:7, 8, 13, 14. Mavangu mambi mefwasanga ngwizani eto yo Nzambi aludi. E masumu masweki ke malendi swekama ko kwa yandi. Kansi, avo tuvilukidi kieleka o ntima yo yambula nzila zeto zambi, Yave okutufwila e nkenda yo ‘kutuyukutisila walakazi wandi.’
90:10, 12. Wau vo e zingu kieto kiankufi, tufwete ‘badikanga e lumbu yeto.’ Mu nkia mpila? Muna kuyibakila “ntim’angangu” yovo muna sadilanga e ngangu, kimana twalembi fwasa e lumbu yeto isidi, kansi twasadila yo muna mpila ina iyangidikanga Yave. Ediadi divavanga vo twasia mambu ma mwanda va fulu kiantete yo toma sadila e ntangwa.—Efeso 5:15, 16; Filipi 1:10.
90:17. Diambote dia sambanga kwa Yave kimana ‘kasikidisa e salu kia moko meto’ yo sambula e ngolo tuvanganga muna salu kia umbangi.
92:14, 15. Muna longokanga e Diambu dia Nzambi ye sungididi kiawonso yo kutakananga yo nkangu a Yave, anunu bekwamanana o ‘vonga yo vienga,’ i sia vo, sikila muna mwanda yo kala se lusadisu lwamfunu muna nkutakani.
94:19. Kana nkia mpila “ngindu za ntima” tuna zau, o tanga yo badika o ‘lufiaulwisu’ luna muna Nkand’a Nzambi dikutuyangidika.
95:7, 8. Wa elongi dia Nkand’a Nzambi yo lemvokela dio, dilenda kutusadisa mu lembi kala akwa ntima miambâdi.—Ayibere 3:7, 8.
106:36, 37. E sono yayi itezanisanga e nsambila za teke ye yimenga ikelwanga kwa nkwiya. Ediadi disonganga vo muntu osambilanga teke, kunsi a wisa kia nkwiya kekuyisianga. O Nkand’a Nzambi ukutulukisanga vo: ‘Nwiyikenga muna teke.’—1 Yoane 5:21.
‘Nukembelela Yave’
E nkunga ntatu miansuka mia Kunku Kiayá mifokokanga ye mboka eyi: “Aleluya” i sia vo, “nukembelela Yave.” O nkunga ansuka wa kunku kiayá mu mvovo wau mpe uyantikilanga. (Nkunga 104:35; 105:45; 106:1, 48) O mvovo “Aleluya” nkumbu miayingi wasonama muna Kunku Kiayá kia Nkand’a Nkunga.
Kieleka tuvwidi kuma yayingi mu kembelela Yave. Tuka Nkunga 73 yakuna Nkunga 106 mituvene mayingi tufwete badika, mizadisi mpe ntima mieto ye matondo kwa S’eto ezulu. Kele vo tuyindwidi mawonso kevanganga muna kuma kieto ye mana kesinga vanga, nga ke difwete kutufila ko mu ‘kembelela Yave’ ye ngolo zeto zawonso?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 8]
Tulenda sunda e mbi muna ‘finamanga Nzambi’ nze una wavanga Asafi
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 9]
Faro wafwa muna Mbu Ambwaki
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 9]
Nga ozeye e kuma e mana iyikilwanga vo “madia m’akwa ngolo”?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 11]
Nki kilenda kutusadisa mu vuvika e ‘ngindu za ntima mieto’?