Kembelela Yave Muna Songang’o Zitu

“E salu ya [Yave], zitu yo nkembo.”​—⁠NKU. 111:⁠3.

1, 2. (a) Aweyi olenda sasila o mvovo “zitu”? (b) Nkia yuvu tufimpa mun’elongi diadi?

VAVA Madison, wa dumbelele kia mvu kumi kayuvulwa e nsas’a mvovo “zitu,” vana vau wavutula vo, “Toma vwata.” Edi kalembi zaya dumbelele kiaki i dina divovanga Nkand’a Nzambi vo Nzambi “ovwete zitu.” (Nku. 104:⁠1) Kuna kwa wantu, o songa zitu ezak’e ntangwa divavanga vo muntu katoma vwata. Kasikil’owu, Paulu wa ntumwa wazola vo akento Akristu ‘bayiviengesela muna mvwatu miatoma yo vumi yo lulungalalu; ke mu mvanda nsuki yo wolo, ovo perle, ovo mvwatu antalu ko.’ (1 Tim. 2:⁠9) Kansi e nkal’ambote yivananga o “zitu yo nkembo” kwa Yave i diambu disundidi o mfunu.​—⁠Nku. 111:⁠3.

² Muna Nkand’a Nzambi, e mvovo a Kiyibere wasekolwa vo “zitu,” ulenda sekolwa mpe vo “nkembo,” “nene,” yovo “kimfumu.” Disionario dimosi disasilanga o “zitu” nze “kembelwa, vuwa o mfunu yovo yangalelwa.” Kevena muntu ko wafwana toma zitiswa yo kembelwa avo ke Yave ko. Wau vo tu selo yandi yayiyekola, tufwete songanga o zitu muna mvovo ye muna mavangu. Ekuma wantu balenda songela o zitu? O zitu yo nkembo a Yave aweyi umonekenanga? O zitu wa Nzambi adieyi ufwete vanga kwa yeto? Adieyi tulenda longoka mu mpila in’o Yesu Kristu kasongela fu kiaki? Aweyi tulenda songela zitu wa Nzambi?

Ekuma Tulenda Songela o Zitu?

3, 4. (a) Adieyi tufwete vanga, wau vo zitu tuvewanga? (b) E mvovo mina muna Nkunga 8:​5-9 nani miyikanga? (Tala e sinsu kina vana yanda.) (c) Aki nani kazitisa Yave muna tandu yavioka?

³ Wau vo mu mpw’a Nzambi bavangilwa, wantu awonso balenda songa o zitu. Yave wazitisa muntu antete muna kumvana kiyekwa kia lunga-lunga o ntoto. (Etu. 1:​26, 27) Kana nkutu vava muntu kasumuka, Yave wavutukila diaka o yika e kiyekwa kia muntu mu kuma kia ntoto. Muna mpila yayi, Nzambi wavwika wantu e “kolowa” a zitu. (Tanga Nkunga 8:​5-9.)a Wau vo Yave okutusonganga zitu, divavanga vo yeto mpe twansonga o zitu muna kembelela yo vumina e nkumbu andi anene.

⁴ Yave otoma zitisanga awana bekunsadilanga salu kiavauka. Nzambi wazitisa Abele muna tambula kimenga kiandi yo lembi yangalela lukau lwa mpangi andi Kaini. (Etu. 4:​4, 5) Mose wavoveswa vo ‘kasia zitu wandi’ muna Yosua, ona wavinga vana fulu kiandi kia fila Aneyisaele. (Nta. 27:​20) Muna kuma kia Solomo wa mwan’a Davidi, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O Yave otundidikidi kikilu Solomo muna meso ma Isaele yawonso, kakumvan’o zitu wa kintinu, owu ke wakedi ya konso ntinu muna Isaele ko.” (1 Tus. 29:​25) Nzambi osinga songa zitu kwa Akristu akusua, ana besamunanga “nkembo a zitu wa kimfumu kiandi” ye kwikizi kiawonso. (Nku. 145:​11-​13) O ulolo wa “mameme makaka” ma Yesu mesambulwanga mpe yo zitiswa wau bekembelanga Yave.​—⁠Yoa. 10:⁠16.

Ziku Kisonganga Zitu yo Nkembo a Yave

 5. O zitu wa Yave aweyi usundidi?

⁵ Muna nkunga utezanesanga nene wa Nzambi yo keva kwa muntu, Davidi wa ntozi a nkunga wayimbila vo: “E Yave wa Mfumu eto, nkumbu aku kuna kwa nene muna nza yawonso! On’osidi nkembo aku kun’ezulu.” (Nku. 8:⁠1) Tuka una kasemene ko “ezulu ye nza,” yamu ntangwa kelungisa ekani diandi dia kitula ntoto se paradiso yo zadisa wo yo wantu alunga, yamu mvu ya mvu, Yave wa Nzambi kaka osunda o nene yo zitiswa mu nsema wawonso.​—⁠Etu. 1:1; 1 Kor. 15:​24-28; Lus. 21:​1-5.

 6. Ekuma ntozi a nkunga kavovela vo Yave ovwete zitu?

⁶ Yindula una ntozi a nkunga wa mumpumina Nzambi kamona mu kuma kia ulolo wa ntetembwa zikezimanga muna fuku nze “matadi ma ntalu.” Wasivika kikilu una Nzambi ‘kayalumwin’ezulu nga nyututu.’ Ntozi a nkunga wayikila Yave vo ovwete zitu mu kuma kia ngangu zandi za sema. (Tanga Nkunga 104:​1, 2.) E salu ya Mvangi wa mpungu-ngolo i ziku kisonganga zitu yo nkembo a Nzambi olembi monekanga.

7, 8. Nkia ziku tumonanga kun’ezulu kisonganga zitu yo nkembo a Yave?

⁷ Kasikil’owu, badika e nona kia Via-​Láctea. Vana vena ulolo wa ntetembwa, planetas ye sistema solar, o ntoto umonekenanga nze má kiakete, nze ngengele y’esenge van’esimu dia mbu. Muna buka kiaki kia ntetembwa (Via-Láctea) muna ye ulolo wa ntetembwa. Kele vo yantikidi tanga ntetembwa imosi imosi lembi vunda mu ola 24, mvu 3.000 oviokesa mu tanga e ntetembwa zawonso zina muna buka kiaki.

⁸ Avo muna Via-Láctea izayakene vo yakete kansi ulolo wa ntetembwa zina mo, adieyi tuvova mu kuma kia nsema wawonso? Alongoki a ntetembwa bevovanga vo vena diaka ye ulolo wa buka ya ntetembwa ke Via-​Láctea kaka ko. Ntetembwa kwa zina muna nsema wawonso? Ka tulendi zo tanga ko. Kansi, Yave ‘ozeye lutangu lua ntetembwa; ovananga zawonso e nkumbu.’ (Nku. 147:⁠4) Wau obakwidi vo Yave ovwete zitu yo nkembo, nga ka difwete kufila ko mu kembelela e nkumbu andi anene?

9, 10. E mpila ivangilwanga e mbolo aweyi itundidikilanga e ngangu za Mvangi eto?

⁹ Owau yambula twakulula meso ova ntoto yo badika e nona kia mbolo ina vo i dia kutomene zayakana. O Yave ke ‘Mvangi ezulu ye nza’ kaka ko, kansi mpe ‘ovananga madia kwa mimbona nzala.’ (Nku. 146:​6, 7) O “zitu yo nkembo” a Nzambi umonekanga muna mavangu mandi manene, kumosi ye nti miyimanga bundu ivangilwanga e mbolo. (Tanga Nkunga 111:​1-5.) Yesu wavovesa alongoki andi basambanga vo: “O dia kweto kwa lumbu ya lumbu utuvana ko o unu.” (Mat. 6:​11) E mbolo i madia matoma sadilwanga kwa wantu kuna nz’ankulu, kumosi ye Aneyisaele. E mbolo yabadikilwanga vo ke dia kwa ntalu ko, kansi o sanga e lekwa yawonso yo kitula yo se mbolo ke diambu diakete ko.

¹⁰ Vava Nkand’a Nzambi wasonekwa, Aneyisaele basadilanga mfumfu a masa ye maza mu vanga e mbolo. Ezak’e ntangwa funa bakudikilanga muna mfumfu. E lekwa yayi yisangwanga yo yikana vamosi. E mpila lekwa yayi iyikanenanga ke yitoma bakulwanga ko. Vana ntandu, e mbolo una ikitukilanga muna vumu, i diambu diakaka diesivi. Ozevo, ka diesivi ko vo ntozi a nkunga kayimbila vo: “E Yave, kuna kwa ulolo wa mavangu maku: Kuna ngangu wavangila mawonso.” (Nku. 104:​24) Nga diadi ka dikufilanga ko mu kembelela Yave?

O Zitu yo Nkembo a Nzambi Adieyi Ulenda Vanga kwa Ngeye?

11, 12. O badika mavangu ma nsem’a Nzambi adieyi kulenda vanga kwa yeto?

¹¹ Ke divavanga ko vo twakala alongoki a ntetembwa muna sivika ezulu muna fuku ngatu kala mvangi a mbolo mu yangalela dia e mbolo. Muna yangalela o nene wa Mvangi eto, tufwete vaulanga e ntangwa mu badika e salu ya moko mandi. Nkia nluta dilenda kututwasila? E nluta tubaka miau mimosi ye mina tubakanga vava tubadikanga mavangu makaka ma Yave.

¹² Muna kuma kia mavangu manene kavanga o Yave muna wete dia nkangu andi, Davidi wayimbila vo: “Vimpita mvimpita nkembo a wete wa zitu waku, yo mambu maku mesivi.” (Nku. 145:⁠5) Tuvimpitanga mavangu mama muna longokanga Nkand’a Nzambi yo vaula ntangwa ya badika mana tutanganga. O badika kwaku adieyi kulenda vanga? Kulenda wokesa luyangalalu lweto muna zitu yo nkembo a Nzambi. Kieleka, tulenda yikama Davidi mu kembelela Yave yo vova vo: “Teleka ntelaka nene waku.” (Nku. 145:⁠6) O badika mavangu mesivi ma Nzambi dilenda kumika ngwizani eto yo Yave yo kutufila mu samuna mavangu mandi kw’akaka ye kiese kwawonso. Nga osamunang’e nsangu zambote y’etima diawonso yo sadisa wantu bayangalela o zitu, nkembo, yo nene wa Yave wa Nzambi?

Yesu Wasonga Zitu wa Nzambi una Ufwene

13. (a) Nze una wasonama muna Daniele 7:​13, 14, aweyi Yave kazitisila Mwan’andi? (b) O Yesu wa Ntinu, aweyi kekadila yo nkangu andi?

¹³ Yesu Kristu wa Mwan’a Nzambi, wasamun’e nsangu zambote y’etima diawonso yo kembelela zitu wa S’andi ezulu. Yave wazitisa mwan’andi amosi muna kumvana ‘wisa ye kintinu.’ (Tanga Daniele 7:​13, 14.) Yesu ka kitundidika ko. Kansi, Ntinu ankenda, ona ozeye lembi fwana kwa nkangu andi, okubavwang’o mfunu yo kubazitisa. Badika nona kimosi kisonganga una Yesu, ona wasolwa se Ntinu kakadila yo wantu ana kawanananga yau, musungula awana bavezwanga yo lembi vuwa o mfunu.

14. O nkwa wazi aweyi kabadikilwanga muna Isaele yankulu?

¹⁴ Kuna nz’ankulu, awana bayelanga e kimbevo kia wazi mpasi zamfwa bamonanga. E yikwa yawonso ya nitu, malembe-malembe yasambukilanga e kimbevo. O wuka nkwa wazi diambu diampasi diakala, diabadikilwanga nze fula muntu muna mafwa. (Nta. 12:12; 2 Nti. 5:​7, 14) O nkwa wazi wabadikilwanga vo wafunzuka yo vezwa yo yingwa vana vena wantu. Kele vo ofinamene vana vena wantu, kafwete kaza vo: “Wafunzuka, wafunzuka.” (Fuka 13:​43-​46) Nkwa wazi wabadikilwanga nze muntu afwa. Muna nsiku mia kirabino, o nkwa wazi tezo kia meta 1, 7 kavaukanga yo wantu. Lusansu lusonganga vo, e mfumu zakaka za mabundu avo bamwene nkwa wazi, kana kuna vala, matadi bantubilanga kimana kalembi kubafinama.

15. O Yesu adieyi kavanga kwa nkwa wazi?

¹⁵ Kansi tala dina kavanga Yesu vava nkwa wazi kayiza kwa yandi yo kunlomba vo kansasula. (Tanga Maku 1:​40-42.) Vana fulu kia yinga nkwa wazi, Yesu wasonga walakazi kwa muntu ndioyo wavezwanga kw’akaka. Yesu wamona vo muntu ndioyo luvevoko kavwang’o mfunu. Yesu wamfwila nkenda yo vanga diambu mu kuma kiandi. Wafinama nkwa wazi, wansimba yo kunsasula.

16. Adieyi olongokele mu mpila ina Yesu kakadilanga y’akaka?

¹⁶ Nze alandi a Yesu, aweyi tulenda tanginina e mpila ina Yesu kasongelanga zitu wa S’andi? Imosi muna mpila, i zayanga vo wantu awonso, kakala mvwama yovo nsukami, kakala yo vimpi wambote yovo mbevo, nleke yovo nunu, bafwene zitiswa. (1 Pet. 2:​17) Musungula awana bena ye kiyekwa, nze akala, mase, akuluntu Akristu, bafwete zitisanga awana bena kuna nsi a wisa kiau yo kubasadisa mu lembi vidisa zitu wa yau kibeni. Muna songa vo e diadi divavwanga kw’Akristu awonso, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Mun’owu wa nzolani a ungudi, nukalaziana yo walakazi; mun’owu wa zitu, nuyinduziana.”​—⁠Roma 12:⁠10.

Songa Zitu Muna Nsambila

17. Adieyi tulenda longoka muna Nkand’a Nzambi mu kuma kia songa zitu, vava tusambilanga Yave?

¹⁷ Nkand’a Nzambi uyikanga vo tufwete songanga zitu, musungula vava tufinamanga Yave muna kunsambila. Muna Kimpovi 5:1 tutanganga vo: “Lunda kulu ovo okota muna nzo a Nzambi.” Mose yo Yosua, bakanikinwa vo bafwete vula nsampatu vava bekota vana fulu kiavauka. (Luv. 3:5; Yos. 5:​15) Bavanga wo muna songa zitu yo vumi kwa Nzambi. Nganga za Aneyisaele bakanikinwa vo bavwatanga mbati mia mbinza “miafukila nitu.” (Luv. 28:​42, 43) Ediadi diabasadisanga mu lembi vwata mu mpila yambi vava basadilanga van’eziku. Diavavanga vo esi nzo zawonso z’anganga basonga zitu wa Nzambi.

18. Aweyi tufwete songelanga zitu muna nsambil’eto a Yave?

¹⁸ Nze asambidi a Yave, tufwete songang’o zitu muna mambu mawonso ma zingu kieto. Muna zitiswa, yeto mpe tufwete zitisanga akaka. O zitu tusonganga ka ufwete kala kaka mu mvwatu ko. Ufwete songwa muna dina dilembi moneka mu meso ma wantu, kansi dina kemonanga Nzambi, i sia vo, muna ntima mieto. (1 Sam. 16:7; Nga. 21:⁠2) O zitu ufwete monekanga muna nkal’eto, fu yeto, muna ngwizani eto y’akaka, kana nkutu muna mpila tukuyibadikilanga. Kieleka, tufwete songanga zitu ntangwa zawonso, muna mawonso tuvovanga yo vanga. Muna nkal’eto, fu ye muna mpila vwata yo kuyikubika, tulemvokelanga e mvovo mia Paulu wa ntumwa vo: “Ke tuvana nkutu sakuba muna konso uma ko, o uselo weto ke watumbwa; kansi muna mambu mawonso tukusonga vo tu selo ya Nzambi.” (2 Kor. 6:​3, 4) ‘Tuvienges’elongi dia Nzambi wa Mvuluzi eto muna mambu mawonso.’​—⁠Tito 2:⁠10.

Zindalala Songa Zitu wa Nzambi

19, 20. (a) Ayeyi i mpil’ambote ya songela zitu kw’akaka? (b) Adieyi difwete kala se kani dieto mu kuma kia zitu?

¹⁹ Akristu akusua, ana bena vo “nkunzi mia Kristu” besonganga o zitu. (2 Kor. 5:​20) “Mameme makaka” ana bekubayikamanga ye kwikizi, bena se ntumwa za Kintinu kia Masia. O nkunzi yovo ntumwa ovovanga kuna unkabu wawonso yo zitu muna nkumbu a luyalu lwandi. Muna kuma kiaki, tufwete vovanga yo zitu ye unkabu muna sunzula luyalu lwa Nzambi luna vo i Kintinu. (Ef. 6:​19, 20) Vava tutelekanga e ‘nsangu zambote za diambu diabiza’ kw’akaka, nga ke zitu ko tukubasonganga?​—⁠Yes. 52:⁠7.

²⁰ Tufwete kembelelanga Nzambi muna zingilang’e ngwizani yo zitu wandi. (1 Pet. 2:​12) Yambula twansonganga o zitu lumbu yawonso, muna nsambil’andi, ye kwa mpangi zeto. Muna mpila yayi, o Yave ona ovwete zitu yo nkembo, oyangalela e mpila tusongelanga zitu muna kunsambila.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nkia Mvutu Ovana?

• O bakula nkembo yo zitu wa Yave, adieyi ufwete vanga kwa yeto?

• Adieyi tulenda longoka mu mpila in’o Yesu kakadila yo nkwa wazi?

• Nkia mpila tulenda songela zitu wa Yave?

[Foto ina muna muna lukaya lwa 12]

Yave aweyi kazitisila Abele?

[Foto ina muna muna lukaya lwa 14]

Mavangu manene ma Yave memonekanga muna mpila ivangilwanga e mbolo

[Foto ina muna muna lukaya lwa 15]

Adieyi olongokele mu mpila in’o Yesu kakadila yo nkwa wazi?

[Foto ina muna muna lukaya lwa 16]

Wau vo tu asambidi a Yave, tufwete songanga zitu muna mambu mawonso