Diambu dia Yave Diamoyo
Mambu Mamfunu ma Kunku kia Tanu kia Nkand’a Nkunga
O Mvwama olenda vova vo: “O wan’eto amakala bekala nze nkuna, betoma kudila muna utoko wau; yo wan’eto amakento nze matadi ma konko mana mavosonwa muna mpw’a lumbu lwa ntinu; o malundilu meto mazala; . . . o mameme meto mewuta mazunda ye yazi.” Vana ntandu, amvwama balenda mpe vova vo: “Akwa nsambu o nkangu wina wau.” Kansi, o ntozi a nkunga diaswaswana kavova. Yandi vo: “Akwa nsambu o nkangu, una vo o Yave i Nzambi au.” (Nkunga 144:12-15) Ekuma o nkangu una vo o Yave i Nzambi au winina ye kiese? E kuma kadi o Yave i Nzambi a kiese. E kiese i nsendo utambulanga awana bekunsadilanga. (1 Timoteo 1:11) E kunku kiansuka kia Nkand’a Nkunga, kiyantikilanga muna Nkunga 107 yakuna Nkunga 150, kisonganga e ziku kia mvovo miami.
E kunku kia tanu kia Nkand’a Nkunga kiyikanga mpe e fu ya Yave ilembi tezaniswa, nze walakazi, ziku yo wete wandi. Vava umbakuzi weto muna Nzambi uwokelanga, o zola yo vumi weto muna yandi mpe uwokelanga. Ediadi kiese dikututwasilanga. Kieleka, mambu mamfunu kikilu mena muna kunku kia Tanu kia Nkand’a Nkunga.—Ayibere 4:12.
KIESE MU KUMA KIA WALAKAZI WA YAVE
Ayuda ana batuka muna kinkole kuna Babele bayimbila vo: “Kele vo o wantu bakembela Yave muna walakazi wandi, yo muna masivi mandi kwa wan’a wantu!” (Nkunga 107:8, 15, 21, 31) Muna kembelela Nzambi, Davidi wayimbila vo: “E ziku kiaku [kina] yamuna matuti.” (Nkunga 108:4) Muna nkunga ulende, Davidi wasamba vo: “Unsadisa, e Yave wa Nzambi ame; muna walakazi waku umpuluza.” (Nkunga 109:18, 19, 26) O Nkunga 110, i ungunza wa luyalu lwa Masia. Muna Nkunga 111:10 tutanganga vo: “O vumi wa Yave i lubantiku lua ngangu.” O nkunga ulende usonganga vo “nkwa nsambu o muntu ovuminanga Yave.”—Nkunga 112:1.
E Nkunga 113 yakuna Nkunga 118 miyikilwanga vo Nkunga mia Aleluya, wau vo nkumbu miayingi miyikanga o mvovo “Aleluya” yovo “Nukembela Yave.” Nkanda mosi wa lusansu uyikanga vo e nkunga miami miayimbilwanga muna nkinzi a Nduta ye nkinzi ntatu mia Ayuda mia konso mvu. O Nkunga 119 una vo i nkunga ye kapu kilutidi o lá muna Nkand’a Nzambi, utundidikanga e Diambu diasengomoka dia Yave.
Mvutu za Yuvu ya Nkand’a Nzambi:
109:23—O Davidi adieyi kazola vova vava kavova vo: “Mpempokele nga kini ovo kiyitalele”? Davidi wazola vova vo lufwa lwandi lufinamene.—Nkunga 102:11.
110:1, 2—O Yesu Kristu wa “Mfumu a [Davidi]” nkia salu kasalanga ekolo kavwanda vana koko kwalunene kwa Nzambi? Una kafuluka, Yesu watomboka kun’ezulu yo vingila vana koko kwalunene kwa Nzambi yamuna mvu a 1914 mu yantika o yala se Ntinu. Muna kolo kiakina, Yesu wayalanga alongoki andi akuswa, kubafila muna salu kiau kia umbangi ye kia kitula wantu s’alongoki yo kubakubika kimana bayala yandi kumosi muna Kintinu kiandi.—Matai 24:14; 28:18-20; Luka 22:28-30.
110:4—O Yave nkia ‘ndofi kadia lembi viluka’? E ndofi yayi i kangu kakanga o Yave yo Yesu Kristu mu kala se Ntinu ye Ngang’ambuta.—Luka 22:29.
113:3—E nkumbu a Yave aweyi ikembelelwanga ‘tuka ndungumuk’a ntangwa yaku ndimuk’andi’? E mvovo miami ke miyikanga kaka wantu ko ana besambilanga Nzambi lumbu yawonso. Tuka ndungumuk’a ntangwa kuna Este yaku ndimuk’andi kuna weste, o ntemo a ntangwa utemesanga e nza yawonso. Diau adimosi mpe, o Yave osinga kembelelwa omu nza yawonso. Ediadi ke dilendi vangama ko lembi sikidiswa. Nze Mbangi za Yave, tuvwidi elau diampwena dia kembelela Yave yo samuna nsangu zambote za Kintinu y’etima diawonso.
116:15—Ekuma ‘lufwa lwa minkwikizi lwinina lwantalu vana meso ma Yave’? Wau vo e selo ya Yave yantalu vana meso mandi, kalendi yambula ko vo o lufwa lwavempola awonso. Kele vo Yave oyambwidi vo diavangama, dimoneka vo atantu andi bansudidi e ngolo. Vana ntandu, ke vadi sala muntu ko ova ntoto mu kala se nkubilwa ya nz’ampa.
119:71—O mona e mpasi aweyi dilenda kadila diambote? E mpasi zilenda kutulonga bund’e vuvu muna Yave, muna sambanga kwa yandi yo kala ye fululu kia longoka o Nkand’a Nzambi yo sadila mana uvovanga. Vana ntandu, e mpila tubadikilanga e mpasi zeto ilenda songa e fu yambi ina tufwete singika. Avo tuyambwidi vo e mpasi zatusingika, ke tutokana kwayingi ko.
119:96—Ayeyi i nsas’a mvovo “nsukilu a zikuka kwawonso”? Vava ntozi a nkunga kayika e mvovo miami, edi kazola vova vo o wantu ke bena bazikuka mu mambu mawonso ko. Kansi, e nkanikinu mia Nzambi miazikuka muna mawonso. Malongi ma Nkand’a Nzambi malenda sadilwa muna mambu mawonso ma zingu.
119:164—O kembela Nzambi “nkumbu nsambwadi muna lumbu” aweyi disonganga? Ntangwa zayingi, e nsambwadi fwana kwa konso diambu isonganga. Ozevo, o ntozi a nkunga edi kavova vo Yave wafwana kikilu kembelwa.
Elongi kwa Yeto:
107:27-31. Akwa ngangu za nza ke bekala “y’owu bevanga ko” vava kilwaka Armangedo. (Lusengomono 16:14, 16) E ngangu za nza ke zilenda vuluza muntu ko. Awana kaka bebundang’e vuvu muna mpuluz’a Yave ‘bekunkembelela mu kuma kia walakazi wandi.’
109:30, 31; 110:5. O koko kwalunene kw’ekesa kwasimbanga e nsosolo, ke kwalendanga taninwa ko kwa ngubu ina yanatinwanga kuna koko kwalumonso. O Yave una kuna “koko kwalunene” kwa selo yandi mu kubanwanina. Wau vo okututaninanga yo kutusadisa, ekiaki i kuma kiambote tuvwidi mu ‘kumvana matondo.’
113:4-9. O Yave on’olutidi o zanguka, o kuyisakidikanga “katala oma mena mun’ezulu.” Kana una vo olutidi o zanguka, ofwilanga o nkondami e nkenda, yo nsukami yo nkento a sita. O Mfumu Yave nlembami ye ozolanga vo asambidi andi bakala mpe alembami.—Yakobo 4:6.
114:3-7. O zaya yo bakula mavangu mesivi mana kavanga o Yave muna wete dia nkangu andi muna Mbu Ambwaki, ye muna Nkoko a Yodani yo vana Mongo a Sinai, difwete kutufila mu kumvumina. O wantu, bena vo “ntoto,” bafwana kala yo wonga, elo bafwete “bubula” vana vena Mfumu.
119:97-101. O vwa ngangu yo umbakuzi utukanga muna Diambu dia Nzambi, ulenda kututanina twalembi bwa mu vonza kia mwanda.
119:105. E Diambu dia Nzambi i mini kia tambi yeto kadi dilenda kutusadisa mu zizidila e mpasi tumonanga o unu. Dilenda mpe minika eyendelo dieto wau vo dizayisanga mana kevanga o Nzambi kuna sentu.
AKWA NSAMBU KANA UNA VO MU MPASI
Aweyi tulenda sundila e ntonta ye mpasi? E Nkunga 120 yaku Nkunga 134 mivananga e mvutu za kiuvu kiaki. Tulenda sunda mpasi yo kala ye kiese muna bundang’e vuvu muna lusadisu lwa Yave. E nkunga miami, miyikilwanga vo Nkunga mia Ntomboka, nanga miayimbilwanga vava Aneyisaele bayendanga kuna Yerusaleme konso mvu, kuna nkinzi miau.
E Nkunga 135 ye 136 miyikilanga Yave vo Mvangi a konso kina kinyangidikidi. Waswaswana kikilu ye teke ina ke yilendi sadisa ko. O Nkunga 136 wayimbilwa muna mpila ina vo e mvovo miansuka mia konso tini, i mvutu za mvovo miantete. O Nkunga 137 uyikanga maniongo ma Ayuda bakala muna Babele ana bazola sambila Yave kuna Zione. E Nkunga 138 yaku 145, nkunga mia Davidi. Wazola ‘vana Yave matondo ye nsi a ntim’andi awonso.’ Ekuma? Wavova vo: “Kadi e mpanga yavangwa yambubu, yesivi.” (Nkunga 138:1; 139:14) Muna nkunga ntanu milende (140-144), Davidi wasamba kimana kataninwa vana moko ma wantu ambi, katumbwa kwa nsongi, kavevolwa vana moko ma abangiki andi yo kala ye fu yambote. Davidi wayika e nsambu za nkangu a Yave. (Nkunga 144:15) Una kateka yika o nene yo wete wa Nzambi, Davidi wavova vo: “O nu’ame uvova nkembelelw’a Yave; e nitu yawonso isanisina nkumbu andi avauka yakwele mvu.”—Nkunga 145:21.
Mvutu za Yuvu ya Nkand’a Nzambi:
122:3—Yerusaleme aweyi yakadila se mbanza “yatoma lumpikwa”? Nze una wakala mbanza zakaka kuna nz’ankulu, e nzo muna Yerusaleme zakiatama zakala. E mbanza yatoma tungwa, i kuma vo ke diakalanga mpasi ko mu tanina yo. Vana ntandu, wau vo e nzo lukufi-lukufi zakala, o wantu vuvu babundaziananga yo sadisa muntu yo nkw’andi. Ediadi disonganga e kintwadi kiakala vana vena makanda 12 ma Isaele vava balungananga mu sambila Nzambi.
123:2—Nkia diambu tulenda longoka muna nona kia meso ma ntaudi? Vena ye kuma yole o ntaudi ayakala yo ntaudi ankento batadilanga o koko kwa mfumu ayakala yovo ankento: Muna zaya dina kazolele o mfumu yo vava vo mfumu kantanina yovo kalungisa e nsatu zandi za nitu. Oyeto mpe tutalanga Yave muna bakula luzolo lwandi yo vwa edienga diandi.
131:1-3—O Davidi aweyi ‘kasiamisina yo dingidika moyo andi nga mwan’atauka yo ngw’andi’? Nze una mwan’atauka kelongokelanga o vava lufwiaulwisu muna moko ma ngw’andi, Davidi walongoka o siamisa yo dingidika moyo andi ‘nga mwan’atauka yo ngw’andi.’ Mu nkia mpila? Muna lembi kala yo ntim’a lulendo ye meso mazanguka ngatu kangalela muna mambu masundidi o nene kwa yandi. Vana fulu kia vava etunda, Davidi wazayanga e tezo kiandi yo songa lulembamu. Diambote yeto mpe twatanginina mbandu andi, musungula vava tuvewanga kiyekwa muna nkutakani.
Elongi kwa Yeto:
120:1, 2, 6, 7. O kumba ye mvovo mia lutiangu milenda kendeleka akaka. E mpila tulenda songela vo tu ‘akwa ungudi,’ i kebanga lubini lweto.
120:3, 4. Avo muntu una yo “lubini lwa luvunginiku” utubangikidi, tulenda fiaulwiswa mu zaya vo Yave osinga singika o mambu muna ntangw’andi. Akumbi fwaswa besinga fwaswa vana moko ‘m’ekesa.’ Ka lukatikisu ko vo bemona makasi ma mfundis’a Yave mena nze “makala ma tiya.”
127:1, 2. Tufwete vavanga luludiku lwa Yave muna mambu mawonso.
133:1-3. E kintwadi kia nkangu a Yave vuvika kivuvikanga. Ka tufwete fwasa kintwadi kiaki ko muna vavanga edi diambi muna mpangi zeto, ngatu tantana yovo yidima.
137:1, 5, 6. Asambidi a Yave ana bakala muna kinkole bakala kikilu ye kwikizi muna Zione, ina vo, i nkubik’a Nzambi yakala ova ntoto muna tandu kiakina. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Nga tusonganga kwikizi muna nkubika kesadilanga o Yave o unu?
138:2. O Yave ‘oluta tundidika mvovo andi ke mu nkumbu andi ko’ kadi mawonso kasila nsilu muna nkumbu andi melungana vioka una tubanzilanga mo. Kieleka, nsambu zayingi zikutuvingilanga kuna sentu.
139:1-6, 15, 16. Yave ozeye mavangu meto, ngindu ye mvovo mieto una ketwavovele ko. Utuzeye tuka twavangilwa, vitila e yikwa yeto ya nitu yavangama. O zayi wa Nzambi muna yeto ‘w’esivi kikilu’ muna bakula wo. Dia lufiaulwisu dia zaya vo Yave kemonanga kaka mpasi zeto ko kansi ozeye mpe una zivanganga muna yeto.
139:7-12. Ke vena fulu ko tukwenda kina o Nzambi kalendi kutukumika ko.
139:17, 18. Nga tuyangalelanga o zayi wa Yave? (Ngana 2:10) Avo i wau, o zayi wau ukututwasila kiese kiakondwa e nsuka. E ngindu za Yave “zisundidi esenge.” Mayingi tusinga longoka mu kuma kiandi.
139:23, 24. Tufwete yambulanga vo Yave kafimpa e ntima mieto mu zaya kana vo muna ye ‘nzila zampasi,’ i sia vo, ngindu zambi, yo kutusadisa mu vengomona zo.
143:4-7. Aweyi tulenda zizidila e mpasi? O ntozi a nkunga utuvene e nsabi: Yindula e mavangu ma Yave, yangalela e salu ya moko mandi yo kunlombanga lusadisu muna sambu.
‘Nukembelela Yave’
E kunku yá yantete ya Nkand’a Nkunga ifokokanga yo mvovo a matondo kwa Yave. (Nkunga 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) E kunku kia tanu mpe mu mvovo a matondo kifokokelanga. Muna Nkunga 150:6 tutanganga vo: “Awonso befulumuna bakembela Yave. Aleluya!” E mvovo miami milungana kieleka muna nz’ampa a Nzambi.
Ekolo tuvingilanga e ntangwa yayina yakiese, tuvwidi kuma yayingi ya kembelela Nzambi aludi yo zitisa e nkumbu andi. Vava tuyindulanga e nsambu tutambulanga muna zaya Yave yo kala ye ngwizani ambote yo yandi, nga ke dikutufilanga ko mu kunkembelela ye kiese kiawonso?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 31]
Mavangu ma Yave masivi kikilu
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 32]
E ngindu za Yave “zisundidi esenge”