Bund’e Vuvu Muna Yave Wakala yo Unkabu
“Tadila kaka Yave: Vama, o ntim’aku wakumama; Tadila kaka Yave.”—NKUNGA 27:14.
1. Ekuma dinina o mfunu dia kala ye vuvu? Muna Nkand’a Nzambi, o mvovo wau adieyi usonganga?
E VUVU kiasikila kina nze ntemo ukezimanga. Kikutusadisanga twalembi sia kaka e sungididi muna mpasi tumonanga yo vingila oma ma kusentu kuna unkabu ye kiese. Yave kaka olenda kutuvana e vuvu kiasikila. Ovanganga wo muna Diambu diandi diavumunwinwa. (2 Timoteo 3:16) Kieleka, o mvovo “vuvu” nkumbu miayingi uyikwanga muna Nkand’a Nzambi. O mvovo wau, etima dia vwa lekwa kiambote usonganga.a E vuvu kiaki ke luzolo lwankatu ko luna vo lwakondwa sikididi kia lungana.
2. Nkia mfunu kiakala e vuvu muna zingu kia Yesu?
2 Vava kakalanga mu mpasi, o Yesu kasianga kaka sungididi mu mpasi kamonanga ko, Yave kabundanga e vuvu. ‘Muna kiese kasidilwa, i kazizidila o nti a mpasi, kavez’e nsoni, ovwende kuna koko kwalunene kwa kunda kia Nzambi.’ (Ayibere 12:2) Wau vo wakala y’etima dia tundidika e kimfumu kia Yave yo velelesa e nkumbu Andi, Yesu wazindalala o lemvokela Nzambi, kana una vo mpasi diantwasila.
3. E vuvu nkia mfunu kina muna zingu kia selo ya Nzambi?
3 Davidi wa ntinu wayika e ngwizani ya vuvu yo unkabu. Wavova vo: “Tadila kaka Yave: Vama [wakala yo unkabu], o ntim’aku wakumama; tadila kaka Yave.” (Nkunga 27:14) Avo tuzolele vo ntima mieto miakumama, katufwete yambula ko vo e vuvu kieto kiakala kiankatu, kansi twakalanga kiau muna ntima yo yangalela kio. O vanga wo dikutusadisa mu tanginina Yesu ona wakala yo unkabu y’etima dia kuyivana muna salu kina kakanikina alongoki andi mu sala. (Matai 24:14; 28:19, 20) Kieleka, muna Nkand’a Nzambi, e vuvu kiyikwanga kumosi yo lukwikilu yo zola vo fu kiamfunu kina kifwete songanga e selo ya Nzambi.—1 Korinto 13:13.
Nga ‘Owokesanga e Vuvu Kiaku’?
4. Nkia vuvu kia kusentu bena kiau Akristu akuswa ye mpangi zau “mameme makaka”?
4 O nkangu a Nzambi una ye vuvu kiasikila kia kusentu. Akristu akuswa bena ye vuvu kia yala kumosi yo Kristu kun’ezulu, ekolo “mameme makaka” bevingilanga ‘vevolwa muna ubundu wa uwolezia, yamuna vevoka kwa nkembo a wan’a Nzambi [ova ntoto].’ (Yoane 10:16; Roma 8:19-21; Filipi 3:20) O ‘vevolwa’ kwaku i luvevoko mun’esumu ye mpasi. Kieleka, o Yave wa Mvani a ‘lukau lwawonso lwambote yo lukau lwawonso lwaziku,’ mambote kaka kevanga kwa selo yandi yakwikizi.—Yakobo 1:17; Yesaya 25:8.
5. Aweyi ‘tuwokeselanga e vuvu’ kieto?
5 E vuvu kia Kikristu nkia mfunu kina muna zingu kieto? Muna Roma 15:13 tutanganga vo: “Vo i Nzambi a vuvu, mbula kanuzadisa ye kiese yo luvuvamu muna kwikila, nwawokelw’e vuvu, muna ngolo za mwand’avelela.” Elo, e vuvu ka kilendi tezaniswa ko nze mini kikezimanga muna tombe, kansi nze ntemo a ntangwa ukezimanga mu mene, uzadisanga zingu kieto yo luvuvamu, kiese, makani yo unkabu. Sungamena vo ‘tuwokesanga e vuvu’ vava tukwikilanga muna Diambu diasonama dia Nzambi yo tambula mwand’andi avelela. Muna Roma 15:4 tutanganga vo: “Konso mana mateka sonekwa, masonekenwa muna longwa kweto, muna luzindalalu, yo muna fiauzi wa sono; twakala ye vuvu.” Muna kuma kiaki, ukiyuvula: ‘Nga ntemesanga vuvu kiame muna longokanga o Nkand’a Nzambi yo tanganga wo lumbu yawonso? Nga nlombanga mwand’avelela a Nzambi muna sambu?’—Luka 11:13.
6. Muna kwamanana temesa e vuvu kieto, mu nkia diambu tufwete kuyikeba?
6 O Yesu, wa mbandu eto, wakumikwa kwa Diambu dia Nzambi. Vava tubadikanga oma ma Yesu, tuvenganga o ‘yoya yo lebokw’e mioyo mieto.’ (Ayibere 12:3) Dialudi vo, e vuvu katuvana o Nzambi avo kiyantikidi o katuka muna ntima mieto yovo sia sungididi mu mambu makaka nze i mavwa ye mambu ma nitu, tulenda yoya muna mwanda yo vidisa o nkuma yo unkabu wa zingila ngwizani ye nkanikinu mia Nzambi. E kadilu kiaki kilenda kutufila mu ‘kulukw’o lukwikilu.’ (1 Timoteo 1:19) Kansi, e vuvu kiasikila lukwikilu lweto kikumikanga.
Vuvu Mfunu Kina mu Kala yo Lukwikilu
7. E vuvu aweyi kinina o mfunu mu kala yo lukwikilu?
7 Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Lukwikilu i lusikidisu lua mana mesiwang’e vuvu, e nton’a lekwa ilembele moneka.” (Ayibere 11:1) I kuma vo, e vuvu ke mpasi kwikila kaka ko; e vuvu mfunu kina mu kala yo lukwikilu. Badika e nona kia Abarayama. Vava Yave kabasila nsilu vo mwana bewuta, Abarayama yo Sara wa nkaz’andi basaka e kimbuta muna wuta mwana. (Etuku 17:15-17) Abarayama aweyi kabadikila nsilu wau? ‘Wakwikidila kuna wazi wansi a vuvu, vo okituka s’ese dia zula yayingi.’ (Roma 4:18) Elo, e vuvu kavana o Nzambi kwa Abarayama kiakumika lukwikilu lwandi lwa sia vo owuta mwana. Muna kuma kiaki, o lukwikilu lwandi lwatemesa yo kumika vuvu kiandi. Ekiaki i kuma Abarayama yo Sara bakadila yo unkabu wa sisa nzo ye yitu yau yo kwenda zingila muna nsi a kinzenza.
8. O luzindalalu aweyi lukumikinanga e vuvu?
8 Abarayama wasimbinina e vuvu kiandi yo lemvokela Yave, kana nkutu vava diakalanga diampasi mu vanga wo. (Etuku 22:2, 12) Diau adimosi, kele vo tulemvokela Nzambi yo zindalala muna salu kia Yave, tulenda kala ye vuvu vo tutambula o nsendo. Paulu wasoneka vo “o luzindalalu” lufilanga mu ‘vwa edienga vana ndose a Nzambi,’ ediadi vuvu divananga, “e vuvu ke kifusula nsoni ko.” (Roma 5:4, 5) Paulu wasoneka mpe vo: “Tuzolele vo konso muntu vovo nwin’osong’e sungididi kiau akimosi yamuna lusikidisu lua vuvu, yakuna nsuka.” (Ayibere 6:11) E vuvu kiaki kitukanga muna ngwizani ambote yo Yave, kilenda kutusadisa mu sunda konso mpasi kuna unkabu ye kiese.
“Nuyangalela Muna Vuvu”
9. Adieyi tufwete vanganga muna ‘yangalela muna vuvu’?
9 E vuvu katuvana o Nzambi kisundidi konso lekwa tulenda vewa kwa nza yayi. Muna Nkunga 37:34 tutanganga vo: “Tadila Yave, wasimba nzil’andi, kàzangika wavwa nza: E yimpumbulu, vava ikendonwa, omona wo.” Kieleka, tuvwidi kuma kiasikila mu ‘yangalela muna vuvu.’ (Roma 12:12) Kansi, muna vanga wo, tufwete sungamenanga e vuvu kieto. Nga osungamenanga e vuvu kavana o Nzambi? Nga okalanga ye vuvu kia zinga muna Paradiso yo vimpi wambote, kondwa ntelamwa moyo, wazungwa kwa wantu bekuzolanga yo sala e salu kitwasa o nsendo? Nga obadikanga e fwaniswa ina muna nkanda mieto isonganga una ukala e Paradiso? O badika mambu mama dilenda tezaniswa yo muntu ovelelesanga e tala-tala dina muna zianela kimana katoma monanga lekwa ina kuna mbazi. Avo tuvezele o velelesa e tala-tala, ke tutoma mona diaka ko e lekwa yambote ina kuna mbazi, kadi e tala-tala mvindu dina. O meso meto malenda vukukila o tala lekwa yakaka. Katuyambudi nkutu ko vo ediadi diatubwila.
10. O sia e sungididi muna nsendo tutambula, aweyi disongelanga e ngwizani tuna yau yo Yave?
10 Kieleka, e kuma kiantete tusadilanga Yave i zola kweto muna yandi. (Maku 12:30) Kansi, tufwete mpe sianga e sungididi muna nsendo tutambula. Kieleka, o Yave ozolanga vo twavanga wo. Muna Ayibere 11:6 tutanganga vo: “Ovo vakondelo lukwikilu, ke dilendakana ko, edi dia kunyangidika: okala vo kadi, ndion’okwiza kwa Nzambi, okwikila kaka vo wina, yo kala nsendi awana bekumvavanga.” O Yave ekuma kezolelanga vo twambadikila nze Nsendi? E kuma kadi vava tuvanganga wo, tusonganga vo tutomene zaya kikilu o S’eto ezulu, una vo i mvani amvevo, ona ozolanga o wan’andi. Se yindula e nkenda ye ntantu twadi kala zau kele vo ke tukadi ye “vuvu” ko.—Yeremiya 29:11.
11. E vuvu kamvana o Nzambi aweyi kiasadisila Mose mu baka nzengo zambote?
11 Mosi mun’awana basisa mbandu ambote ya sia e sungididi muna vuvu kevananga o Nzambi i Mose. Wau vo “mwan’a mwan’ankento a Faro” kayikilwanga, Mose wakala ye wisa, etunda ye mavwa ma Engipito vana moko mandi. Nga mawete mama mawonso kalanda, ovo Yave kasadila? Mose wasola sadila Yave. Ekuma? E kuma kadi “nsendo i katadidi.” (Ayibere 11:24-26) Elo, Mose kakatikisanga ko mu kuma kia vuvu kina kamvana o Yave.
12. Ekuma e vuvu kia Kikristu kinina nze mpu a vita?
12 Paulu wa ntumwa watezanisa e vuvu ye mpu a vita kadi ngindu zeto kitaninanga, kikutusadisanga mu baka nzengo zambote, yo zaya dina tufwete sia va fulu kiantete yo simbinina kwikizi kieto. (1 Tesalonika 5:8) Nga ovwatanga e mpu aku a mwanda ntangwa zawonso? Avo i wau, nze Mose yo Paulu, kusia e vuvu kiaku ‘mu mavwa ko, kansi mu Nzambi kaka on’okutuvevolwela lekwa yawonso twamwena yo wete.’ Kieleka, unkabu divavanga muna lembi landa e zolela ya nitu. Kansi, o vanga wo nluta dikututwasila. Ozevo, uyivana muna lekwa ina vo ya “moyo kikilu,” una uvingilanga awana bezolanga Yave yo kumbund’e vuvu.—1 Timoteo 6:17, 19.
“Kikuyambula Nkutu ko”
13. Nkia vuvu kevananga o Yave kwa selo yandi yakwikizi?
13 Awana bebundanga e vuvu muna tandu kiaki betokananga kwayingi mu kuma kia mambu mampasi mekubabwila ekolo e ‘mpasi’ ziwokelanga ova nza. (Matai 24:8) Kansi awana bebundang’e vuvu muna Yave ke betokanenanga dio ko. ‘Muna luvuvamu bekala, ke mu wonga wa bi ko.’ (Ngana 1:33) Wau vo ke besianga vuvu mu tandu kiaki ko, luludiku lwa Paulu belandanga wavova vo: “E fu yeno, mbula yakondwa luzolo lua nzimbu; nuyangalela ina nuna yau. Kadi oyandi kibeni wavova vo: Kikuyambula nkutu ko, ngatu kusisa nkutu.”—Ayibere 13:5.
14. Ekuma Akristu ke bafwete tokananga kwayingi ko mu kuma kia nsatu zau za nitu?
14 O mvovo “nkutu ko” usonganga e ziku vo Yave ukutulunga-lunga. Yesu mpe watusila nsilu vo Nzambi okutulunga-lunga. Wavova vo: “Nutombel’ekulu e kintinu kiandi, ye ndungidi andi: ozevo e lekwa yayi yawonso [ina tuvwanga o mfunu muna zingu] ikunukudikilwa. Dianu vo ke nutelamenw’owu wa mbazi mene e mioyo ko: o mbazi mene okutelamenw’o moyo.” (Matai 6:33, 34) O Yave ozeye wo vo diampasi dikalanga kwa yeto dia kuyivana muna salu ya Kintinu ye vana vau twanatanga yeto kibeni ezitu dia lungisa e nsatu zeto za nitu. Muna kuma kiaki, yambula twabund’e vuvu muna ngangu yo luzolo lwandi lwa lungisa e nsatu zeto.—Matai 6:25-32; 11:28-30.
15. Akristu aweyi bekadilanga ye ‘disu dia kumosi’?
15 Tusonganga vo vuvu tubundanga muna Yave vava tukalanga ye ‘disu dia kumosi.’ (Matai 6:22, 23) E disu dia kumosi i disu dina ye makani mambote, diakondwa eloko y’eketo. Kansi, o kala ye disu dia kumosi, ke disonganga ko vo twazingila muna usukami wasaka yovo yambula lungisa e nsatu zeto za nitu. Kansi, disonganga vo kala ye “lulungidiku” yovo ngangu ekolo tusianga e salu kia Yave vana fulu kiantete.—2 Timoteo 1:7.
16. Ekuma lukwikilu yo unkabu winina o mfunu mu kala ye disu dia kumosi?
16 Lukwikilu yo unkabu divavanga muna kala ye disu dia kumosi. Kasikil’owu, kele vo mfumu a salu ozolele vo wasalanga yamuna ola za tukutakanu twa Akristu, nga okala yo unkabu wa sia mambu ma mwanda va fulu kiantete? Avo muntu oyantikidi katikisa vo Yave olungisa nsilu Andi wa lunga-lunga selo Yandi, o muntu ndioyo olenda yambula emvimba kwenda muna tukutakanu, kele vo Satana owokese lubangamu. Elo, avo tukondelo lukwikilu, tulenda yambula vo Satana kafila zingu kieto ke mu Yave ko. Ekwe mfwilu dikututwasila!—2 Korinto 13:5.
“Tadila Yave”
17. Awana bebundang’e vuvu muna Yave nkia nsambu betambulanga owau?
17 O Nkand’a Nzambi usonganga vo awana bebundanga e vuvu muna Yave ke bedimbulanga vuvu ko. (Ngana 3:5, 6; Yeremiya 17:7) Dialudi vo ezak’e ntangwa divavanga vo bayangalela mavwa makete bavwidi, kansi e nsambu betambula kuna sentu zisundidi konso ngolo balenda vanga o unu. Muna mpila yayi, besonganga vo ‘Yave betadilanga’ yo kala ye vuvu vo olungisa e zolela yawonso yambote ya ntima ya selo yandi ya kwikizi. (Nkunga 37:4, 34) Ekiaki i kuma bemwenanga kiese kana nkutu owau. “E vuvu kia nsongi, kiese. E vuvu kia yimpumbulu kivila.”—Ngana 10:28.
18, 19. (a) Nkia nsilu kekutusilang’o Yave? (b) Aweyi tusilanga Yave kuna ‘koko kweto kwalunene’?
18 Vava kingyana-ngyana kekangalanga kumosi yo s’andi yo kunsimba muna koko, kemonanga wonga ko. Diau adimosi mpe divangamanga kwa yeto vava tukangalanga yo S’eto ezulu. Yave wavova kwa Isaele vo: “Kumoni wonga ko, kadi ngina yaku. . . . Ikusadisa. . . . Kadi mono Yave wa Nzambi aku nsimba koko kwaku kwalunene, yo kuvovesa vo, kumoni wonga ko; ikusadisa.”—Yesaya 41:10, 13.
19 Ekwe fwaniswa kiambote kisongwanga mu sono kiaki! O Yave osimbidi muntu muna koko. Davidi wasoneka vo: “Nsidi Yave ova ngina ntangwa zawonso: wau vo oku koko kwame kwalunenene i kena, kinikunwa ko.” (Nkunga 16:8) Aweyi tusilanga Yave kuna ‘koko kweto kwalunene’? Mu mpila zole tuvangila wo. Entete, tuyambulanga vo e Diambu diandi diatufila muna mambu mawonso ma zingu. E mpila yezole tuvangilanga wo i sia sungididi kieto muna nsendo una katusila o Yave. Asafi wa ntozi a nkunga wayimbila vo: “Ngin’aka yaku. Osimbinini koko kwame kwalunene. Okumfidila muna luludiku luaku, Ibosi okuntambula muna nkembo.” (Nkunga 73:23, 24) Ye vuvu kiaki, tulenda sunda oma ma kusentu ye vuvu.
‘Luvevoko Lweno Lufinamene’
20, 21. Nkia vuvu kina y’awana bebundanga Yave e vuvu?
20 Konso lumbu kiviokanga, divavanga vo twasia Yave kuna koko kweto kwalunene. Ke kolo ko, una kiteka fwaswa e nsambila aluvunu, e nza ya Satana ibwilwa e mpasi zina ke zateka kala ko. (Matai 24:21) O wonga uzala kwa wantu awonso bakondele lukwikilu. Kansi, muna kolo kiakina kiampasi, selo ya Yave akwa unkabu beyangalela muna vuvu. Yesu wavova vo: ‘O mambu mama ova mebantik’o vangama, nusampuka omu’zulu, nuvumbula ntu, kadi luvevoko lweno lufinamene.’—Luka 21:28.
21 Muna kuma kiaki, yambula twayangalela muna vuvu katuvana o Nzambi yo lembi vukumunwa kwa ntambu mia Satana. Yambula mpe twasia ngolo za kala yo lukwikilu, zola yo vumi wa Nzambi. Avo tuvanga wo, tukala yo unkabu wa lemvokela Yave muna mambu mawonso yo sia Nkadi Ampemba e kitantu. (Yakobo 4:7, 8) Elo, ‘nukala yo unkabu, e ntima mieno miakumama, yeno awonso nusianga Yave e vuvu.’—Nkunga 31:24.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
a Kana una vo muna Sono ya Kingerekia ya Kikristu o mvovo “vuvu” nsendo w’ezulu wa Akristu akuswa uyikanga, mun’elongi diadi, vuvu ki’ezulu ye kia ntoto tuyika.
Nga Olenda Vana e Mvutu?
• E vuvu aweyi kiasadisila Yesu mu kala yo unkabu?
• Nkia ngwizani yina vana vena lukwikilu ye vuvu?
• E vuvu yo lukwikilu aweyi lulenda vanina Akristu o unkabu wasia mambu ma mwanda va fulu kiantete muna zingu?
• Ekuma awana ‘betadilanga Yave’ balenda vingidila oma ma kusentu ye vuvu?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 26]
Wakala u nleke yovo mbuta, nga olenda kuyimona muna Paradiso?