KAPU KIA 13
“Nzolele Se”
1, 2. E Yoane wantumwa nkia mambu kasoneka mabwa muna fuku wansuka kakala o Yesu ye antumwa?
YAKALA dia nunu obongele e lapi ye tinta kasoneka nkanda, kadi mambu mayingi kasungamene. Nkumbu andi Yoane, i ntumw’a Yesu Kristu wansuka osidi wa moyo. Kimbuta kia 100 mvu se kena. Vioka mvu makumasambanu, Yoane osungamene mambu mabwa muna fuku wambaninu wa zingu kia Yesu ova ntoto, una bakala y’akw’andi antumwa. Muna lusadisu lwa mwand’avelela a Nzambi, Yoane osungamene yo soneka mawonso mabwa muna fuku wauna.
2 Muna fuku wauna, Yesu watoma dio kiesesa vo, ke kolo ko ovondwa. Yoane kaka wasoneka ekuma kina Yesu kavovela vo lufwa luampasi kefwa: “E nza yazaya wo, vo nzolele Se, wauna kankanikin’o Se, i una mvanga. Tuzangumuka, twakatuka kwaku.”—Yoane 14:31.
3. O Yesu aweyi kasongela vo wazolang’e S’andi?
3 “Nzolele Se.” Ke vena diambu diakaka ko dialut’o mfunu kuna kwa Yesu avo ke diadi ko. Kansi kavutukila dio vova ko. Muna Nkand’a Nzambi, mu Yoane 14:31 kaka mwasonama una Yesu kasila kimbangi kia nzola ina kezolanga Es’andi. Kieleka, Yesu wazinganga e ngwizani ye mvovo miami. O zola kwandi muna Yave kwa monekanga lumbu yawanso. O unkabu wa Yesu, lemvo yo luzindalalu lwandi lusonganga e ziku kia zola kwandi muna Nzambi. E salu kiandi kiawonso mu zola kasadila kio.
4, 5. O Nkand’a Nzambi nkia zola ketoma yikanga? Adieyi tulenda vova mu nzola ina o Yesu kezolanga Yave?
4 O unu, ndonga bebadikilanga o zola se sinsu kia lutovoko. Nanga mvovo ye nkunga miyikanga nzola kimakangu bebanzanga. O Nkand’a Nzambi oyikanga mpe e nzol’a kimakangu, kansi yo zitu wawonso, ke mu mpila ina yiyikilwanga ko kwa wantu ayingi o unu. (Ngana 5:15-21) Elo, o zola kutoma yikwanga muna Nkand’a Nzambi, ke nzola kimakangu ko. O zola ke ngindu zankatu ko za lengokela muntu o moyo; o zola kwakieleka ke kutukanga mu malongi m’akwa ngangu za nza ko; kansi mu ntima yo nyindu a muntu olemvokelanga nkanikinu miansongi kutukanga; mu mavangu mambote kusongelwanga. O zola ka lutovoko ko. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O zola ke kusuka nkutu ko.”—1 Korinto 13:8.
5 Vana vena wantu awonso bazinga kala, Yesu olutidi zola Yave. Ke vena muntu ko olutidi Yesu muna lemvokela nkanikinu una kayika vo i usundidi muna nkanikinu miawonso mia Nzambi: “Zola Yave wa Nzambi aku yamuna nsi a ntim’aku yawonso, yo muna fulumwinu kiaku kiawonso yo muna nyindu aku wawonso, yo mun’efuka diaku diawonso.” (Maku 12:30) O Yesu aweyi kavwila e nzola yayi? Aweyi kakumikina o zola kwandi muna Nzambi vava kakala ova ntoto? Aweyi tulenda kuntanginina?
Nzol’ankulu-nkulu Yatoma Sikila
6, 7. Aweyi tuzayidi vo muna Ngana 8:22-31, Mwan’a Nzambi oyikwanga, ke ngangu ko?
6 Nga wasala kala yo nkundi aku yo mona vo ekolo nwasalanga e kikundi kieno kiatoma sikila? E nona kiaki kilenda kusadisa mu bakula e nzola ina vana vena Yave yo Mwan’andi amosi kaka. Nkumbu miayingi tuyikidi kala e sono kia Ngana 8:30, owau yambula twafimpa e tini yakaka muna kapu kiaki. Tuka muna tini kia 22 yakuna 31 tutanganga e mvovo miavumunwinwa miyikilanga ngangu nze muntu. Aweyi tuzayidi wo vo e mvovo miami Mwan’a Nzambi miyikanga?
7 Muna tini kia 22, e ngangu zivovanga vo: “O Yave wamvanga, i lubantiku lua nzil’andi, e ntete muna vangwa yandi kuna nkulu.” E sono kiaki muntu kiyikanga, ke ngangu ko, kadi e ngangu ke ‘zavangwa’ ko. E ngangu ke zina ye lubantiku ko, kadi Yave una vo nkwa ngangu okalanga yamu mvu ya mvu, kena ye lubantiku ko. (Nkunga 90:2) Kansi, Mwan’a Nzambi, wau vo “mwan’antete muna nsema wawonso,” vangwa kavangwa yovo semwa. Yandi i wantete muna nsema a Yave wawonso. (Kolosai 1:15) Nze una tumwene muna Ngana, o Mwana wasemwa una ezulu ye ntoto ke wasemeno ko. Wau vo Diambu ye Nkunzi a Nzambi, o Mwana ndioyo i sinsu kia ngangu za Yave zalunga.—Yoane 1:1.
8. Nkia salu kasalanga Mwana una kawutukidi ko se muntu ova ntoto? Nkia diambu tufwete sungamenanga konso ntangwa tusivikanga elekwa yavangwa?
8 Nkia salu kasalanga o Mwana muna ulolo wa mvu kakala kun’ezulu, una kayizidi ko ova ntoto? E tini kia 30 kikutusonganga vo wakala vana ndambu a Nzambi nze “mbuta mbangu.” Aweyi disongele ediadi? Muna Kolosai 1:16 tutanganga vo: “Muna yandi i mwasemenwa lekwa yawonso mun’ezulu y’ova nza, . . . E lekwa yawonso kwa yandi, yo muna yandi yasemenwa.” Muna kuma kiaki, Yave una vo i Mvangi, wasalanga kumosi yo Mwan’andi, wa Mbuta Mbangu mu sema vangwa yawonso—tuka vangwa ya mianda ina kun’ezulu, ntetembwa, ntangwa ye ngonde—kumosi mpe ye ntoto, nti ye bulu ya mpila mu mpila, musungula o wantu bena vo i vangwa yisundidi ngangu ova ntoto. Muna toma bakula e diambu diadi, tulenda tezanesa e ngwizani yakala vana vena Se yo Mwana ye ngwizani yikalanga vana vena nkubiki a nzo (arquiteto) yo ntungi ona tunganga e nzo una yakaninwa kwa nkubiki. Konso ntangwa tusivikanga konso lekwa kiavangwa, nkembo tuvananga kwa Nkubiki Anene. (Nkunga 19:1) Kansi, tufwete sungamenanga mpe o ulolo wa mvu basala kumosi yo Mwana una vo i “mbuta mbangu.”
9, 10. (a) O zola kwa Yave yo Mwan’andi aweyi kwasikidila? (b) Aweyi lenda siamisina o zola yo S’aku ezulu?
9 Vava wantu wole alembi lunga besalanga kumosi, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu kala ye ngwizani ambote. Ediadi ke diakala ko kwa Yave yo Mwan’andi. Muna ulolo wa mvu basala kumosi, o Mwana ‘wakembelang’oku ndose a S’andi ntangwa zawonso.’ (Ngana 8:30) Elo, o Se yo Mwana bayangalalanga kala vamosi. Dialudi, o Mwana wakala nze S’andi, watangininanga fu ya Nzambi. Ka lukatikuso ko, e nzola ina vana vena Se yo Mwana yatoma sikila. Ilenda yikilwa vo i kangu dia nzola diankulu-nkulu, diasikila disundidi omu nsema wawonso.
10 Ozevo, nkia nsasa dina kwa yeto? Nanga lenda vova vo kulendi kala ye nzola yayi ko yo Yave. Dialudi, ke vena muntu ko mu yeto lenda fwanana yo Mwan’a Nzambi. Kansi, tuvwidi elau diampwena. Sungamena vo, Yesu muna salanga kumosi yo S’andi, i bakadila ye ngwizani ambote. Muna zola kw’andi, o Yave okutuvananga elau diampwena diakala se ‘akw’andi a salu.’ (1 Korinto 3:9) Ekolo tulandanga mbandu a Yesu muna salu kia umbangi, tufwete sungamenanga vo ntwadi tusalanga yo Nzambi. Muna kuma kiaki, ekangu dia nzola dikutuyikakesanga yo Yave dikumamanga. Nga diadi k’elau diampwena ko?
O Yesu Aweyi Kakumikina Zola Kwandi muna Yave
11-13. (a) Ekuma dinina mfunu mu badikilanga o zola nze má kiamoyo? O Yesu muna kileke kiandi aweyi kasiamisina zola kwandi muna Yave? (b) O Mwan’a Nzambi aweyi kasongela etima dia longoka oma ma Yave vava kakala kun’ezulu ye vava kayiza ova ntoto?
11 Tufwete badikilanga o zola kuna mu ntim’eto nze má kiamoyo. Nze mvuma zivavanga yitilwa maza muna lenda sakumuka. Muna nungunuka yo sikila, o zola kweto kufwete lungwa-lungwanga. Avo tulembi ko lunga-lunga, kulenda kuluka yovo suka. O Yesu kabadikilanga ko zola kwandi muna Yave nze má kakilendi suka ko. Vava kakala ova ntoto walunga-lunganga yo. Yambula twatala una kavangila wo.
12 Yindula diaka dina kavova o Yesu muna kileke kiandi kuna Yerusaleme. Wavova kwa mase mandi ana bamvavanga vo: “Adieyi numpavìdi? Ke nuzeye wo ko vo omu nzo Es’ame i mfwete kal’e?” (Luka 2:49) Nanga muna kileke kiandi, Yesu kasungamenanga ko e zingu kakala kiau kun’ezulu, una kawutukidi ko nze muntu. Kana una vo i wau, wazolanga S’andi, Yave wa Nzambi. Wazaya wo vo o kwenda kun’esambilu i mpila yambote ya songela o zola. Muna kuma kiaki, ke vakala fulu kiakaka ko kina kaluta yangalelanga, avo ke nzo a S’andi ko. Kazolanga mo vaika ko. Vana ntandu, kayendanga mu tempelo ko mu tala kaka mana mavangamanga mo. Wasianga sungididi kia longoka oma ma Yave yo samuna mana kayizayila. Etima diadi ke diayantika mu kimbuta kia mvu 12 ko, ke diasuka ko vava kakola.
13 Vava kakala kun’ezulu, una kawutukidi ko nze muntu ova ntoto, Mwana watoma longwa kwa S’andi. Ungunza wa Yesaya 50:4-6, usonganga vo Yave walonga Mwan’andi una ufwene, kimana kalungisa kiyekwa kiandi kia Kimasia. Kana nkutu vava kalongwanga mambu ma mpasi zikumbwila, o Mwana walongoka mo ye zola kwawonso. I bosi, vava kayiza ova ntoto, yo lwaka mu ntel’a kimbuta, Yesu wayendanga muna nzo e S’andi mu sambila Yave yo longoka mana kevavanga vo malongwa muna fulu kiokio. Nkand’a Nzambi uyikanga fu kia Yesu kia kwenda kutakana muna tempelo ye muna masambilu. (Luka 4:16; 19:47) Kele vo tuzolele wokesa zola, zayi ye luyangalalu lweto muna Yave, tufwete kala ye fululu kia kwendanga muna tukutakanu twa Kikristu, muna tusambilanga Yave.
14, 15. (a) Nkia kuma Yesu kavavilanga kala va fulu kia yandi mosi? (b) E sambu ya Yesu kw’Es’andi aweyi yisongelanga o zola yo luzitu?
14 Yesu wasiamisa mpe zola kwandi muna Yave, muna sambanga ntangwa zawonso. Kana una vo nkundi ambote kakala yo zola kala vamosi yo wantu, ezak’e ntangwa wavavanga kala va fulu kia yandi mosi. Kasikil’owu, muna Luka 5:16, tutanganga vo: “Ovavukidi, wele kuna makanga, kasamba.” Diau adimosi mpe muna Matai 14:23, tutanganga vo: “Vava kasindikidi e ndonga, otombokele muna mongo kuna beko kasamba: oku masika okedi ko yandi amosi aka.” Vava Yesu kayendanga mu fulu yayi, ke diasonganga ko vo wantu kamenganga kala yau. Kansi, wazolanga kala va fulu kia yandi mosi yo Yave mu kumvovesa mawonso muna sambu.
15 Ezak’e ntangwa, vava Yesu kasambanga, wasadilanga mvovo “Aba, e Tata.” (Maku 14:36) Muna lumbu ya Yesu, o wana, “Aba” i mvovo a zola bayikilanga mase mau. Ezak’e ntangwa, i mvovo antete balongokanga e yingyana-ngyana. Elo, mvovo a luzitu wakala. Vana ntandu a songa una kamokenanga y’Es’andi ye zola kwawonso, e mvovo wau usonganga mpe luzitu kakala lwau muna wisa kia Yave. Tumonanga e nzola yayi ye luzitu muna sambu yawonso ya Yesu ina muna Nkand’a Nzambi. Kasikil’owu, muna kapu kia 17 kia Yoane, o ntumwa Yoane wasoneka e sambu kiandá, kia nsi a ntima kasamba o Yesu muna fuku wansuka wa zingu Kiandi. Diamfunu twalongoka yo tanginina e sambu kiaki, ke vovololanga mvovo mia Yesu ko. Kansi, tufwete tanginina una tulenda sambila e sambu kia nsi a ntima kwa S’eto ezulu. O vanga wo diwokesa yo kumika e nzol’eto.
16, 17. (a) O Yesu aweyi kasamunwinanga zola kwa S’andi? (b) O Yesu aweyi kasamunwina e fu ki’Es’andi kia vanina kuna mvevo?
16 Nze una tumwene kuna lubantiku, Yesu kavovololanga ko vo “Nzolele Se.” Kansi, nkumbu miayingi e mvovo miandi, miasonganga e nzola kazolang’o S’andi. Mu nkia mpila? Yandi kibeni Yesu wavova vo: “Itondele, e Tata, Mfumu ezulu ye nza.” (Matai 11:25) Muna Kunku kia 2 kia nkanda wau, twamwene vo Yesu wazolanga kembelela S’andi muna sadisa akaka kimana Banzaya. Kasikil’owu, watezanesa Yave yo se waloloka mwan’andi a kimpumbulu ona waviluka o ntima. Wau kalwaka, umwene, umfwidi nkenda, umbimbakene muna nsingu, umfibulwidi. (Luka 15:20) Nani otanga e sono kiaki yo lembi sivika e mpila ina Yesu kakiesesela nkenda yo zola kwa Yave?
17 Yesu nkumbu miayingi wakembelela S’andi mu kuma kia fu kiandi kia vanina kuna mvevo. Wasadila e nona kia mase malembi lunga mu songa una tulenda kadila ye ziku vo S’eto ezulu okutuvana mwand’avelela, avo tulombele wo. (Luka 11:13) Yesu wayika mpe e vuvu kevananga o Se kuna mvevo a ntima. Yesu wayika e vuvu kia yandi kibeni kia vutuka kun’ezulu mu tambula fulu kina kakala kiau vana ndambu a S’andi. (Yoane 14:28; 17:5) Wazayisa alandi andi o nsilu a Yave kwa “finkambi-kambi” fia Akristu bekwenda kun’ezulu mu yala yandi kumosi muna Kintinu kia Masia. (Luka 12:32; Yoane 14:2) Wafiaulwisa kimpumbulu ona kafwa yandi muna kunsila nsilu wa kala muna Paradiso. (Luka 23:43) Oyika fu ki’Es’andi kia vanina kuna mvevo mu mpila yayi, diasadisa Yesu mu kumika nzol’andi muna Yave. Alandi ayingi a Kristu bemonanga vo ke vena diambu ko dilenda kumika e vuvu yovo lukwikilu lwau muna Yave, avo ke samuna oma ma Yave ko ye nsilu miandi kevananga kw’awana bekunzolanga.
Nga Osinga Tanginina e Nzola Yesu Muna Yave?
18. Nkia diambu disundidi mfunu tufwete vanga muna landa Yesu? Ekuma?
18 Muna mawonso tufwete lungisa mu landa Yesu, ke vena edi diviokele diadi ko: Zola Yave wa Nzambi aku yamuna nsi a ntim’aku yawonso, yo muna fulumwinu kiaku kiawonso yo muna nyindu aku wawonso, yo mun’efuka diaku diawonso. (Luka 10:27) E nzola yayi ke yisongelwanga mu ntima ko yovo mu mvovo miankatu, kansi mu mavangu yisongelwanga. Yesu kayangalalanga kaka ko omona e nzola yayi muna ntim’andi, ngatu vova kaka kw’Es’andi vo, “Nzolele Se.” Wavova vo: “E nza yazaya wo, vo nzolele Se, wauna kankanikin’o Se, i una mvanga.” (Yoane 14:31) Satana wavova vo wantu ke besadilanga Nzambi mu zola ko, kansi mu kuma ki’eloko kaka. (Yobi 2:4, 5) Muna vana mvutu zasikila mu luvunu lwa Satana, kuna unkabu wawonso Yesu wavanga diambu yo songa kwa nza una kazolelanga S’andi. Muna songa o lemvo, wayekola moyo andi. Nga osinga landa Yesu? Nga lenda songa kwa nza vo Yave wa Nzambi luta zolanga?
19, 20. (a) Nkia kuma tufwete kadilanga muna lukutakanu lwa Akristu ntangwa zawonso? (b) Ekuma tufwete kadilanga y’elongi dia yeto kibeni yo badika mana tulongokanga yo samba?
19 Tuvwidi nsatu za songa zola kwaku. Muna kuma kiaki, Yave wakubika mambu mayingi ma nsambila mekutusadisanga mu wokesa yo siamisa e nzol’eto kw’Es’eto ezulu. Vava okwendanga muna lukutakanu lw’Akristu, sungamena dio vo Nzambi aku kwenda sambilanga. O yikama muna sambu kia nsi a ntima, yimbila nkunga, toma winikina ekolo kifilwanga malongi yo vana mvutu avo dilendakana, i mambu mamfunu mekalanga muna lukutakanu lwalu. O lukutakanu lwalu luvananga mpe elau dia kasakesa akw’aku Akristu. (Ayibere 10:24, 25) O kwenda muna lukutakanu lw’Akristu mu sambila Yave, dikusadisa mu nungununa zola kwaku muna Nzambi.
20 Diau adimosi mpe, muna kumika zola kweto muna Nzambi, tufwete kalanga y’elongi dia yeto kibeni, badika mana tulongokanga yo samba. Eyayi i mpila lenda kadila yo Yave ngeye mosi kaka. Ekolo longokanga Nkand’a Nzambi yo badika mana olongokanga, Yave okuzayisanga makani mandi. Vava osambanga, ntim’aku ziulanga kwa Yave mu kunzayisa e nsatu zaku. Sungamena dio vo, o samba ke lomba kaka ko dina vwidi o mfunu kwa Nzambi. Vava sambanga okalanga y’elau dia vutula matondo kwa Yave mu mawonso kevanganga muna wete diaku yo kunkembelela mu kuma kia mavangu mandi masivi. (Nkunga 146:1) Vana ntandu, kembelela Yave vana vena ndonga ye kiese kiawonso, i mpila yakaka ya kumvutulwila matondo yo songa vo okunzolanga.
21. O zola muna Yave nkia kuma kwinina o mfunu? Ameyi tulongoka muna kapu ilanda?
21 Zola muna Nzambi i nsabi mu kala ye kiese kiakwele mvu. Adami yo Eva bafunga mu songa zola. O zola kwadi kubasadisa mu kala ye zingu kiasikila. O zola muna Nzambi mfunu kwina muna sunda ntonta za lukwikilu yo venga umpukumuni yo zindalela lubangamu. Zola i diambu disundidi o mfunu muna landa Yesu. Vana ntandu, o zola muna Nzambi betela kwina yo zola mpangi zeto. (1 Yoane 4:20) Muna kapu ilanda tusinga longoka una Yesu kasongela zola kwa wantu awonso. Muna kapu kilanda tulongoka ekuma wantu ayingi bafinamenanga Yesu.