KAPU KIA 22
Wasikila ye Kwikizi Muna Ntangw’a Mpasi
1, 2. Petelo adieyi kazola ekolo Yesu kamokenanga yo wantu kuna Kafanau? Kansi adieyi diabwa?
PETELO watalanga nkangu ye sungididi kiawonso ekolo bawanga Yesu. Mun’esambilu bakala kuna Kafanau. Petelo mu mbanza yayina kazingilanga, wasalanga e salu kiandi kia baka e mbizi muna Mbu a Ngalili. Ayingi mun’akundi andi, yitu ye awana kasalanga yau e salu kia baka e mbizi, mu mbanza yoyo mpe bazingilanga. Ka lukatikisu ko vo Petelo wazola vo wantu ana bazingilanga muna mbanza yayina babadikila Yesu nze una kambadikilanga. Wazola vo bamona e kiese kia longoka oma ma Kintinu kia Nzambi kwa nlongi ona osundidi alongi awonso. Kansi, ediadi ke diau ko diavangama.
2 Ndonga bayambul’o wá mana Yesu kavovanga. Petelo wawanga akaka muna yau bakatikisanga e nsangu kasamunanga o Yesu. Kansi e diambu diatoma tokanesa Petelo, i dina diavanga alongoki akaka a Yesu. E ndose zau zasonga vo ke bakala diaka ye kiese ko kina kemonanga o muntu vava kelongokanga e ludi. Owau bayantika tokana yo funga nkutu o makasi. Akaka bavova vo e mvovo mia Yesu miampasi muna mio wá. Wau vo ke bazola diaka wá malongi ma Yesu ko, bavaika mun’esambilu yo yambula landa Yesu.—Tanga Yoane 6:60, 66.
3. Aweyi lukwikilu lwa Petelo lwansadisila mu nkumbu miayingi?
3 E diambu diadi diampasi diakala kwa Petelo ye akw’andi a ntumwa. Petelo katoma bakula ko mana Yesu kavova muna lumbu kiakina. Ka lukatikisu ko vo Petelo wabakula e kuma mvovo mia Yesu miabadikilwa vo miampasi kuna lubantiku. Adieyi kadi vanga Petelo? Owau ke nkumbu antete ko ngatu wansuka e kwikizi kiandi muna Mfumu andi kiatontwa. Yambula twazaya una lukwikilu lwasadisila Petelo mu sunda e ntonta zazi yo sikila ye kwikizi.
Wasikila ye Kwikizi Vava Akaka Bayambula Songa Kwikizi
4, 5. Yesu aweyi kavangilanga mambu mana nkangu ke bavingilanga ko kwa yandi?
4 Petelo wasivikanga mu kuma kia mana Yesu kavovanga yo vanga. Nkumbu miayingi, Mfumu andi wavovanga yo vanga mambu mana nkangu ke bavingilanga ko. Vitila lumbu kimosi, wadikila wantu ayingi mu mpil’esivi. Muna kuma kiaki, e ndonga bazola kunkitula se ntinu. Ndonga basivika kikilu vava Yesu kabavavuka yo lomba kw’alongoki andi vo bakota muna nzaza yo kwenda kuna Kafanau. Ekolo alongoki bakangalanga muna nzaza muna fuku, Yesu wabasivikisa diaka vava kakangalela vana ntandu a maza ma Mbu a Ngalili. E diambu diadi dialonga Petelo o mfunu wa kala yo lukwikilu.
5 Muna mene, bamona e ndonga ina yabalanda muna nzaza. Kansi, o nkangu walanda Yesu ke mu kuma kia ludi ko kina kabalonga, kansi mu kuma kia masivi mana kavanga ma kubavana madia. Yesu wabatumba mu kuma kia fu ki’eloko basonga. (Yoa. 6:25-27) E moko kiaki kiakwamanana mun’esambilu kuna Kafanau, kuna Yesu kavovela diaka diambu dina ke bavingilanga ko vava kazola kubalonga ludi kiasina, kansi kiampasi mu bakula kio.
6. Nkia kingana katá o Yesu? Aweyi nkangu babadikila kio?
6 Yesu kazola ko vo wantu beza kwa yandi mu kuma kia madia ma kinsuni kabavananga. Kansi, wazola vo wantu babakula vo Nzambi okubavana kaka moyo a mvu ya mvu avo bakwikidi muna kimenga kia Yesu yo landa e mbandu andi. Watá kingana muna kuyitezanesa ye mana ina vo i mbolo yatuka kun’ezulu muna lumbu ya Mose. Vava akaka balembi kwikila muna kingana kiaki, Yesu wabatela diaka kingana kiakaka yo toma kubasasila vo muna vwa moyo a mvu ya mvu, diavavanga vo badia nitu andi yo nua menga mandi. Ediadi diasakisa kubafungisa makasi. Akaka muna yau bavova vo: “E diambu diadi diampasi; nani olenda dio wa?” Ayingi mun’alongoki a Yesu bayambula kunlanda.a—Yoa. 6:48-60, 66.
7, 8. (a) Nkia diambu kabakulanga ko Petelo mu kuma kia Yesu? (b) Nkia mvutu kavana Petelo muna kiuvu kayuvula o Yesu kwa ntumwa zandi?
7 Petelo adieyi kavanga? Oyandi mpe kabakula ko mana Yesu kavova. Kabakulanga ko vo Yesu kafwete fwa muna lungisa luzolo lwa Nzambi. Kana una vo i wau, nga Petelo mpe wabembola Yesu yo landa alongoki akaka bakondwa kwikizi ana babembola Yesu muna lumbu kiakina? Ve, Petelo fu kimosi kiambote kakala kiau kianswaswanesa yo wantu awaya. Nkia fu?
8 Yesu wayenda vana vakala e ntumwa zandi yo kubayuvula vo: “Oyeno mpe nuzolele katuk’e?” (Yoa. 6:67) Yesu kwa ntumwa zandi 12 kavova, kansi Petelo kaka wavana e mvutu. Nanga yandi wakala i mbuta vana kati kwau. Diakala vo yandi i mbuta yovo ve, Petelo yandi wasundang’o vova vana kati kwau, kakalanga ye lukatikisu ko lwa vova mana kayindulanga. Muna kolo kiakina wavova e mvovo miami miamfunu ke milendi vilakanwa ko: “E Mfumu, kwa nani tukwenda? O mambu ma moyo a mvu ya mvu, nge una mau.”—Yoa. 6:68.
9. Petelo aweyi kasongela kwikizi muna Yesu?
9 Nga e mvovo miami ke misimbidi ntim’aku ko e? O lukwikilu kakala lwau Petelo muna Yesu lwansadisa mu yima e fu kimosi kiamfunu kina vo i kwikizi. Petelo watoma bakula vo Yesu kaka i Mvuluzi katuvana o Yave. Wazaya wo mpe vo Yesu wavuluzanga o wantu muna mvovo miandi, i sia vo, malongi mandi mu kuma kia Kintinu kia Nzambi. Petelo wazaya vo kana nkutu katomene bakula ko, ke vakala ye fulu kia kaka ko kadi vwila edienga dia Nzambi ye nsambu za moyo a mvu ya mvu.
Tufwete songa kwikizi muna malongi ma Yesu kana nkutu vo ke tutomene mo bakula ko
10. Aweyi tulenda tanginina kwikizi kia Petelo o unu?
10 Nga i wau mpe omonanga? Diankenda kikilu vo ndonga omu nza bevovanga vo Yesu bezolanga, kansi ke besonganga kwikizi ko muna yandi. Muna songa kwikizi kwa Yesu, tufwete zolanga malongi mandi nze Petelo. Tufwete longokanga malongi mama, bakula e nsasa yo zingila ngwizani ye mana tulongokanga kana nkutu vo ke tutomene mo bakula ko. Muna songa kaka kwikizi i tulenda vwila moyo a mvu ya mvu, una Yesu kazolele mu kuma kieto.—Tanga Nkunga 97:10.
Wasonga Kwikizi Vava Kasingikwa
11. Yesu akweyi kanata alongoki andi?
11 Ke vavioka kolo ko, Yesu wanata ntumwa zandi ye alongoki akaka muna nkangalu wandá mu kwenda kuna node. Kana nkutu vava bakala muna Mbu a Ngalili, bamonanga o Mongo a Keremone wazala ye mbungezi kuna node a Nsi a Nsilu. Malembe-malembe, o mongo wayantika moneka wampwena ekolo antumwa bafinamanga kuna mavata makala lukufi ye Kaisaria-Filipi. Ekolo bamonanga e Nsi a Nsilu kuna sude, Yesu wayuvula kiuvu kiamfunu kwa alandi andi.
12, 13. (a) Ekuma Yesu kazolela zaya dina nkangu bayindulanga mu kuma kiandi? (b) Muna mvovo miandi kwa Yesu, Petelo aweyi kasongela lukwikilu lwakieleka?
12 Yesu wayuvula vo: “E ndonga nani ikungikilanga?” Tulenda yindula una Petelo katadilanga Yesu yo bakula e ngemba ye ngangu za Mfumu andi. Yesu wazola zaya dina wantu babakula muna mana bawá yo mona. Alongoki a Yesu bavana e mvutu za kiuvu kiaki yo vutukila diaka ngindu zabendomoka mu kuma kia Yesu. Kansi, Yesu mayingi kazola zaya. Nga alandi andi mpe ana bakala vo akundi andi aziku bevanga mpe vilwa wau? Yesu wabayuvula vo: ‘Oyeno nani nukungikilanga?’—Luka 9:18-20.
13 Vana vau Petelo wavana diaka e mvutu. Muna mvovo miakiá ye ziku kiawonso wasonga ngindu zakala betela ye ngindu za wantu ayingi bakala vana fulu kiakina. Wavova vo: “Ngeye u Kristu, wa Mwan’a Nzambi.” Tulenda yindula Yesu osevanga yo sanisina Petelo kuna ngemba zawonso. Yesu wasungamesa Petelo vo ke wantu ko, kansi Yave wa Nzambi wasengomona e ludi kiaki kiasina kw’awana bena ye lukwikilu lwakieleka. Muna zaya vo Yesu i Masia yovo Kristu wasilwa o nsilu, Petelo wabakula ludi kimosi kiamfunu kina Yave kasengomona.—Tanga Matai 16:16, 17.
14. Nkia kiyekwa kiamfunu kavan’o Yesu kwa Petelo?
14 Kristu yandi wayikilwa muna ungunza vo etadi dina dibembolwa kw’atungi. (Nku. 118:22; Luka 20:17) Muna sungamena ungunza wau, Yesu wasonga vo Yave osikidisa nkutakani muna tadi dina Petelo kayika. I bosi, Yesu wavana kiyekwa kiamfunu kwa Petelo muna nkutakani yayina. Kiyekwa kiampwena kamvana, kansi ke kimfumu ko vana vena ntumwa zakaka nze una esi mabundu beyindulanga. Wavana Petelo “e nsabi za kintinu.” (Mat. 16:19) Petelo wakala y’elau dia ziula e nzila kwa buka tatu ya wantu mu kota muna Kintinu kia Nzambi. E buka kiantete kia Ayuda, kiazole kia esi Samaria, kiatatu kia esi Zula yovo awana ke bakala Ayuda ko.
15. Nki kiafila Petelo mu tumba Yesu? Nkia mvovo kasadila?
15 Kuna kwalanda, Yesu wavova vo mayingi madi vavwa kw’awana bavewa kiyekwa kiampwena. E ziku kia diambu diadi kilenda moneka muna Petelo. (Luka 12:48) Yesu wakwamanana sengomona e ludi kiamfunu mu kuma kia Masia kumosi ye mpasi kadi mona kuna Yerusaleme ye lufwa lwandi. Petelo watokana vava kawa mambu mama. Wabokela Yesu yo kumvovesa vo: “Sabisabi, e Mfumu: e diambu diadi ke dikubwila ko.”—Mat. 16:21, 22.
16. Yesu aweyi kasingikila Petelo? Nkia elongi diamfunu tulenda longoka muna mvovo mia Yesu?
16 Petelo wayindula vo lusadisu kavana kwa Yesu. Muna kuma kiaki, kavingilanga mvutu zina kavewa kwa Yesu ko. Yesu wafila Petelo manima, watala alongoki akaka, nanga yau mpe ngindu zimosi bakala zau, i bosi wavova vo: “Viluk’oku nim’ame, e Satana: se u sakuba kiame; kadi kuyindul’oma ma Nzambi ko, oma ma wantu kaka.” (Mat. 16:23; Maku 8:32, 33) Vena y’elongi diamfunu kwa yeto muna mvovo miami mia Yesu. Diasazu mu sia ngindu za wantu va fulu kiantete ke mu ngindu za Nzambi ko. Ediadi avo ditubwididi, kana nkutu vo luzolo lwasadisa muntu tuna lwau, lembi wo zaya tulenda lungisa ekani dia Satana, vana fulu kia yikama ekani dia Nzambi. Adieyi kavanga o Petelo?
17. Ayeyi i nsas’a mvovo mia Yesu kwa Petelo vo “viluk’oku nim’ame”?
17 Nanga Petelo wazaya wo vo Yesu kanyikila ko vo yandi i Satana wa Nkandi ampemba. Kadi e mpila kavovesela Petelo yaswaswana ye mpila ina kavovesela Satana. Wavova kwa Satana vo: “Katuka, e Satana, ” kansi kwa Petelo wavova vo: “Viluk’oku nim’ame.” (Mat. 4:10) Yesu kabembola ntumwa ndioyo ko ona wakala ye fu yambote, kansi wasingika ngindu zambi kakala zau mu kuma kia diambu diadi. Diavava vo Petelo kakatuka kuna ntwala Mfumu andi nze esakuba, kansi kakala kuna nim’andi yo kwamanana kunlanda.
Muna songa kaka lulembamu yo tambulwila elongi tulenda kwamanena finama Yesu Kristu yo S’andi, Yave wa Nzambi
18. Petelo aweyi kasongela kwikizi? Aweyi tulenda kuntanginina?
18 Nga Petelo watantana yo funga makasi? Ve kikilu, kuna lulembamu lwawonso watambulwila elongi. Wasonga diaka e kwikizi kiandi. Alandi a Kristu awonso, ezak’e ntangwa longi bevwanga o mfunu. Muna songa kaka lulembamu yo tambulwila elongi i tulenda kwamanana finama Yesu Kristu yo S’andi, Yave wa Nzambi.—Tanga Ngana 4:13.
Wasendwa mu Kuma kia Kwikizi Kiandi
19. Nkia Diambu diamfunu kavova o Yesu? Petelo adieyi kayindula?
19 Ke kolo ko Yesu wavova diaka diambu diakaka diamfunu: “Kieleka inusamunwini vo, akaka batelamene vava, ana ke beyeleka nkutu fwa ko, yavana bemon’o Mwan’a muntu s’ekwiza muna kintinu kiandi.” (Mat. 16:28) Ka lukatikisu ko vo Petelo wazola zaya e nsas’a mvovo miami. Yesu adieyi kazola vova? Wau vo ke kolo ko kavewa elongi, nanga Petelo wayindula vo malau mama mamfunu ke mevewa kwa yandi ko.
20, 21. (a) Yika e mona-meso kamona Petelo. (b) E moko kalanda muna mona-meso kiaki aweyi kiansadisila mu singika ngindu zandi?
20 Vioka lumingu lumosi, Yesu wanata Yakobo, Yoane yo Petelo kuna “mongo andá” nanga ku Mongo a Keremone wakala kilometa 25. Nanga ola ya fuku bakala kadi yau atatu, nimba banimbanga. Kansi, ekolo Yesu kasambanga, vabwa diambu dimosi diabavempola e tulu.—Mat. 17:1; Luka 9:28, 29, 32.
21 Bamona e mpw’a Yesu yayantika soba. O luse lwandi lwayantika kezima yo kituka nze ntangwa. E mvwatu miandi mpe miakituka miampembe yo kezima. I bosi, bamona wantu wole bakala vana ndambu a Yesu, o mosi wasunzulanga Mose, wakaka Eleya. Bayantika mokena yo Yesu mu kuma kia mana mekumbwila ‘kuna Yerusaleme,’ i sia vo, lufwa yo lufuluku lwandi. Ediadi diatoma moneka vo mana Petelo kavova mu kuma kia Yesu vo kemona mpasi ko, maluvunu.—Luka 9:30, 31.
22, 23. (a) Aweyi Petelo kasongela e ngemba yo zola? (b) Petelo, Yakobo yo Yoane nkia nsendo akaka batambula muna fuku wauna?
22 Petelo mpe wazola kala muna mona-meso kiaki. Diamoneka vo Mose yo Eleya bayenda kwau. Muna kuma kiaki, Petelo wavova vo: “E Mfumu, diambote kwa yeto tuna vava: yambula twatunga saba tatu; ekimosi kiaku, ekimosi kia Mose, ekimosi kia Eliya.” Dialudi vo selo yayi ya Yave bakala muna mona-meso kiaki se kolo bafwa, muna kuma kiaki ke bavavanga saba ko. Petelo kazaya dina kavova ko. Nga ediadi ke dikufilanga ko mu zola muntu ndioyo wazala ye ngemba yo zola?—Luka 9:33.
23 Petelo, Yakobo yo Yoane batambula mpe nsendo akaka muna fuku wauna. Ekolo bakala vana mongo, etuti diabayitalela. Mun’etuti diodio bawá ndinga Yave wa Nzambi wavova vo: ‘O ndioyu i Mwan’ame anzolwa; nunwila.’ I bosi, e mona-meso kiafokoka, basala yau kaka yo Yesu vana mongo.—Luka 9:34-36.
24. (a) Aweyi mona-meso kiatwasila nluta kwa Petelo? (b) O unu aweyi tulenda bakila nluta muna mona-meso kiaki?
24 E mona-meso kiaki, kina se lukau kwa yeto nze una kiakadila kwa Petelo. Vioka mvu miayingi, Petelo wasoneka mu kuma kia mana kamona muna fuku wauna, wakala se mosi muna awana basia ‘kimbangi kia nene wandi.’ Wamona Yesu nze Ntinu a kintinu kia Nzambi. E mona-meso kiakina kiasonga e ziku kia ungunza wayingi wa Nkand’a Nzambi owu wakumika lukwikilu lwa Petelo mu kuma kia mpasi zadi kumbwila kuna sentu. (Tanga 2 Petelo 1:16-19.) Nze Petelo, oyeto mpe tulenda kumikwa muna mona-meso kiaki avo tusikila ye kwikizi muna Mfumu ona Yave kasola, longwa kwa yandi yo tambulwila elongi yo songa lulembamu lwa kunlanda lumbu yawonso.