Mase, Nulongela Wan’eno Muna Zola

“O mambu meno mawonso mavangamena muna zola.”​—⁠1 KORINTO 16:⁠14.

 1. Nkia kiese bemonanga mase vava kiwutukanga mwana?

MASE mayingi bekwikilanga vo luwutuku lwa mwana, kimosi muna lumbu isundidi e kiese muna zingu. Ngudi mosi una ye nkumbu Aleah, wavova vo: “Yayangalala kikilu vava yamona nsedi’ame e nkumbu antete. Kuna kwa mono, wakala se mwana olutidi awonso o wete.” Kansi, e diambu diadi diakiese dilenda mpe tokanesa mase mayingi. O nkaz’a Aleah wavova vo: “Yatokananga kana vo ndenda longa mwan’ame mu sunda mpasi za zingu.” Diau adimosi mpe beyindulanga mase mayingi ana bazeye o mfunu wa longela wan’au muna zola. Kansi, mase mayingi m’Akristu ana bezolanga longa wan’au muna zola, mpasi zayingi bemonanga. Nkia mpila mpasi bemonanga?

 2. Nkia diambu benwananga diau amase?

² Owau mu lumbu yambaninu tuzingilanga. Nze una wasakulwa, e nza yazala yo wantu bakondwa zola. Kana nkutu vana vena esi nzo, o wantu bakituka se “minkondwa-ungudi, ntokozi, mindembi-velela, . . . minkondwa-volo, akwa lunzi.” (2 Timoteo 3:​1-5) O kala vamosi yo wantu bena ye fu yayi dilenda fila esi nzo z’Akristu mu songa mpe fu yayi kwa muntu yo nkw’andi. Vana ntandu, wau vo amase wantu alembi lunga, benwananga mpe ye fu kia kondwa-volo yo vova diambu diambi dina ke bazolele vova ko, yo vanga vilwa mu mambu makaka.​—⁠Roma 3:23; Yakobo 3:​2, 8, 9.

 3. Amase aweyi balenda sansila wana mu kala ye kiese?

³ Kana una vo yau mpe wantu alembi lunga, amase balenda sansa wana mu kala ye kiese. Aweyi balenda wo vangila? Muna sadilanga elongi dia Nkand’a Nzambi divovanga vo: “O mambu meno mawonso mavangamena muna zola.” (1 Korinto 16:​14) Kieleka, zola i “kangwa kia zikuka.” (Kolosai 3:​14) Yambula twafimpa mambu matatu mena muna zola, masoneka Paulu wa ntumwa muna nkand’andi antete kwa esi Korinto yo zaya una mase balenda songela fu kiaki, ekolo belonganga wan’au.​—⁠1 Korinto 13:​4-8.

Mase Bafwete Kala Akwa Nlandu a Lutantu

 4. Ekuma mase bafwete kadila akwa nlandu a lutantu?

⁴ Paulu wasoneka vo: “O zola tasi kulandula,” yovo nlandu a lutantu. (1 Korinto 13:⁠4) O mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo nlandu a lutantu, luzindalalu yovo ntim’evunda usonganga. Ekuma mase bafwete kadila akwa nlandu a lutantu? Vena ye kuma yayingi. Tufimpa eyaka kuma. O wana ntâla bekalanga avo diambu bazolele. Kana nkutu vo o se kazolele ko, o mwana olenda kwamanana lomba yavana o se kekumvana kina kazolele. Matoko ye ndumba balenda songa kuma yayingi kimana mase mau babayambula mu vanga dina bazolele, kana una vo e diambu diadi diambi kwa mase mau. (Ngana 22:​15) Nze dina divangamanga kwa yeto, o wana bevutukilanga vanga vilwa.​—⁠Nkunga 130:⁠3.

 5. Nki kilenda sadisa mase mu kala akwa nlandu a lutantu?

⁵ Nki kilenda sadisa mase mu kala akwa nlandu a lutantu yo songa luzindalalu kwa wan’au? Solomo wa Ntinu wasoneka vo: “E ndungalal’a muntu isi’ekasi diandi e kimbazi-mbazi.” (Ngana 19:​11) Mase balenda bakula e fu ya wan’au muna sungamenanga vo, vava bakala aleke, oyau mpe ‘bavovanga mpov’a kimwana-mwana, bakala ye ntona za kimwana-mwana, babadika mbandik’a kimwana-mwana.’ (1 Korinto 13:​11) Mase, nga nulenda sungamena vava nwatokanesanga mase yovo ngudi zeno muna diambu diakondwa mfunu? Vava nwakala aleke, nga nwayindulanga vo mase meno ke babakulanga ngindu yovo mpasi zeno ko? Avo i wau, nanga nubakula eyaka fu yisonganga wan’eno ye kuma nufwete songelanga luzindalalu muna kubasungamesa ntangwa zawonso dina nuzeye vo diambote. (Kolosai 4:⁠6) Ekiaki i kuma o Yave kavovela kwa mase ma Aneyisaele mu ‘longa’ e nsiku miandi kwa wan’au. (Nsiku 6:​6, 7) O mvovo wa Kiyibere wasekolwa vo “longela” una ye nsasa vo “vutukila,” “vovololanga diambu” yo “susulanga ntangwa zawonso.” O wana muna lemvokela nsiku mia Nzambi, divavanga vo mase bavutukilanga elongi ntangwa zawonso. Diau adimosi mpe divavwanga muna longa mambu makaka ma zingu.

 6. Ekuma mase bena yo nlandu a lutantu ke beyambulwilanga wan’au mu mawonso ko?

⁶ Kansi, mase besonganga nlandu a lutantu ke beyambulwilanga wan’au mu mawonso ko. Diambu dia Nzambi dilukisanga vo: “Mwan’oyambulwilu o luzolo, ofusulwisa ngw’andi e nsoni.” Muna lembi fusulwiswa nsoni, e sono kiaki kivovanga mpe vo: “O lubamba yo lusembo luvana ngangu.” (Ngana 29:​15) Ezak’e ntangwa, wana balenda yindula vo mase mau ke bena yo nswa wa kubasemba ko. Kansi, e nzo z’Akristu ke zina nze mpila luyalu ko luna luyambulanga nkangu mu vanga konso dina bazolele, nze vika sia vo, o wana mpe bena yo nswa wa tumina mase mau. O Yave una vo i Ntu antete muna nzo, wavana mase wisa kia longa yo singika wan’au muna zola. (1 Korinto 11:3; Efeso 3:15; 6:​1-4) Kieleka, o longa ngwizani kwina ye diambu diakaka kayika Paulu dina muna zola.

Una Mase Balenda Longela Muna Zola

 7. Ekuma mase bafwete longela wan’au ye adieyi divavwanga muna van’elongi?

⁷ Paulu wasoneka vo “o zola . . . kuna yo walakazi.” (1 Korinto 13:⁠4) Mase ana bezolanga wan’au bekubalongelanga kuna walakazi. Vava bevanganga wo, Yave betangininanga. Paulu wasoneka mpe vo: “O Yave ona kazola, i kelonga.” O mvovo longa uyikwanga muna Nkand’a Nzambi ke usonganga kaka tumba ko. Usonganga vo ludika yo singika. Ekuma mase bafwete longela wan’au? Paulu wavova vo: “[Elongi] diyiminang’awana basinsìsu dio, e mbongo a luvuvamu a ndungidi.” (Ayibere 12:​6, 11) Vava mase belonganga wan’au muna zola mun’owu wa luzolo lwa Nzambi, bekubavananga elau dia kituka akwa luvuvamu ye unsongi vava bekola. Avo wana batambulwidi “elongi dia Yave,” bevwa ngangu, zayi yo umbakuzi, ina vo i lekwa isundidi wolo ye palata o mfunu.​—⁠Ngana 3:​11-18.

 8. Adieyi divangamanga vava mase balembi toma longanga wan’au?

⁸ Kuna diak’esambu, mase malembi longanga wan’au ke bekubazolanga ko. Yave wavumunwina Solomo mu soneka vo: “On’oyimina lubamba, mwan’andi kesaula: Ona unzolele obat’o kunlonga.” (Ngana 13:​24) O wana balembi longwanga mu mpila yambote, balenda kituka akw’eloko ye minkondwa kiese. Kansi, o wana besongwanga zola kwa mase mau yo kubasila nkendelo, akwa ngangu bekalanga kuna sikola yo kala ye kikundi kiambote yo kala akwa kiese. Kieleka, mase ana belonganga wan’au, besonganga vo zola bekubazolanga.

 9. Mase bena vo Akristu adieyi belonganga kwa wan’au? E nkanikinu miami aweyi mifwete badikilwa?

⁹ Adieyi divavwanga muna longa wana muna zola? Divavanga vo mase bamokena yo toma kiesesa edi bevavanga kwa wan’au. Kasikil’owu, o wana bena vo mase mau Akristu, belongwanga nkanikinu miamfunu mia Nkand’a Nzambi tuka kinsedia yo mfunu wa kuyivana muna mambu ma nsambila aludi. (Luvaiku 20:​12-17; Matai 22:​37-40; 28:19; Ayibere 10:​24, 25) O wana bafwete zaya vo e nkanikinu miami ke milendi sobwa ko.

10, 11. Ekuma mase bafwete zayilanga ngindu za wan’au vava bebakanga nzengo?

¹⁰ Kansi ezak’e ntangwa, muna bak’e nzengo, mase bafwete vavang’o zaya e ngindu za wan’au. Avo wana basongele ngindu zau muna nzengo zibakanga mase, ke dikala diampasi ko mu lemvokela zo. Kasikil’owu, vava mase bebakanga e nzengo mu kuma kia ola ina wan’au bafwete vutuka kuna nzo, balenda sola ola yambote ina wana bafwete lwaka. Kansi, amase balenda kwau mpe lomba kwa wana bayika e ola ina bazolele yo songa e kuma basolele ola yayi. Mase balenda yika ola ina bazolele vo wana balwaka kuna nzo yo songa e kuma ola yayi inina yambote. Kele vo wana ngindu zaswaswana bena zau yo mase, adieyi bafwete vanga amase? Avo ke dikulula nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ko, amase balenda tonda e ola izolele wan’au. Nga diadi disonganga vo mase ke bena ye wisa ko muna wan’au?

¹¹ Muna vutula kiuvu kiaki, yindula una Yave kasadila e wisa kiandi muna zola kwawonso muna nkal’andi yo Loti y’esi nzo andi. Vava bavaikisa Loti yo nkaz’andi yo wan’andi amakento muna Sodomo, ambasi babavovesa vo: ‘Nutinina kuna mongo, nukwavempoka.’ Kansi o Loti wavutula vo: “E mfumu, ke wau ko.” I bosi wasonga ngindu zakaka vo: “Tala evata diadi difinamene, yatinina muna, diakete kwandi: yambula yatinina mûna (diakete kwandi, ke wau ko e?)” Nkia mvutu kamvana o Yave? “Tala, muna diadi itambulwidi.” (Etuku 19:​17-​22) O Yave nga wavidisa wisa kiandi? Ve! Kansi, watambulwila e ndomb’a Loti yo kunsonga ngemba muna diambu diadi. Avo u se, ezak’e ntangwa nga otambulwilanga ngindu za wan’aku vava obakanga nzengo?

12. Adieyi dilenda sadisa mwana mu zitisa yo zola mase mandi?

¹² Kieleka, wana ke bafwete zayanga kaka nsiku ko, kansi ye tumbu bebaka kele vo bakulwidi mio. Kele vo mwana kazayiswa e tumbu kebaka yo vanga dina kakanikinu, mase bafwete kuntumba. Avo mase bezayisanga ntangwa ke ntangwa kwa wan’au vo tumbu bebaka yo lembi kubatumba, mase mama ke besonganga zola ko kwa wan’au. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Wau vo e nzengo mun’evangu diambi ke ivika lungiswa ko, o ntim’a wan’a wantu wakangam’o vanga mayi.” (Kimpovi 8:​11) Dia ludi vo, o se kafwete venga tumba mwana vana fulu kia ndonga yovo vana vena akundi andi a sikola muna lembi kumfusulwisa nsoni. O wana betoma zitisanga yo zola mase mau vava bezayanga vo “Elo” ya mase mau elo, “Ve,” ve, kana nkutu mu diambu dia vana tumbu.​—⁠Matai 5:⁠37.

13, 14. Aweyi mase balenda tanginina Yave vava belonganga wan’au?

¹³ Elongi muna moneka vo diambote, difwete vaninwa muna zola yo kala mu tezo kia mwana. Pam wavova vo: “Wau vo e fu kia wan’eto wole kiaswaswana, e mpila tukubalongelanga mpe yaswaswana. E mpila ya vanin’elongi kwa mosi, ke yau ko tusadilanga kwa mwana wakaka.” Larry wa nkaz’andi, wavova vo: “Mwan’eto antete ankento wazolanga kaka vanga dina kazolele, muna wá, entete kafwete tumbwa. Kansi, oyu wa nleke, mu mvovo yovo tala kwa nkatu kwafwana kwandi.” Kieleka, mase mangangu besianga ngolo mu zaya nki’elongi bevana kwa konso mwana.

¹⁴ Yave osonganga mbandu ambote kwa mase, kadi ozayanga e tezo kia konso selo kiandi. (Ayibere 4:​13) Vana ntandu, vava o Yave kevananga e tumbu, ke kalanga nkwa ntim’ambadi ko ngatu yambulwila mawonso. Kansi, olonganga o nkangu andi “muna unsongi.” (Yeremiya 30:​11) Mase, nga nuzayanga e tezo kia wan’eno? Nga nulenda sadila umbakuzi wau mu mpila yambote yo songa zola muna kubalonga? Avo i wau, nusonganga vo wan’eno nuzolanga.

Sadisa Wana Bamokenanga Yeno Kondwa Nsoni

15, 16. Mase aweyi balenda sadisila wan’au mu mokena kondwa nsoni? Nkia mpila zambote besadilanga mase bena vo Akristu mu vanga wo?

¹⁵ E diambu diakaka dina muna zola i diadi: O zola “ke kumwena vilwa wete ko, kansi kumwena wete kumosi ye ludi.” (1 Korinto 13:⁠6) Amase aweyi balenda longela wan’au mu zola edi diambote y’edi dialudi? Mpila yambote balenda wo vangila i kasakesa wan’au mu vova kondwa nsoni, kana nkutu vo dina bevova ke diyangidika mase mau ko. Mase bafwete yangalalanga vava wan’au besonganga ngindu zin’e ngwizani ye nsiku mia nkal’ambote. Kansi, ezak’e ntangwa, e mvovo mia mwana milenda songa ngindu zambi kena zau muna ntima. (Etuku 8:​21) Mase adieyi bafwete vanga? Nanga mase balenda tumba mwana vana vau mu kuma kia mana kavovele. Kansi, avo bavangidi wo, o wana balenda vava kaka o vova dina diyangika mase mau. Dialudi vo e mvovo miakondwa luzitu mifwete singikwa vana vau, kansi, nswaswani ina vana vena longa wana una bafwete mokenena muna luzitu lwawonso yo kubasila e nkendelo mu dina bafwete vova.

¹⁶ Mase aweyi balenda sadisila wana mu mokenanga kondwa nsoni? Aleah, ona tuyikidi kala, wavova vo: “Twayambulanga vo wan’eto bavova dina beyindulanga lembi kubafungila makasi, kana nkutu vava bavovanga dina ke tuzolele ko.” Se dimosi, nkumbu andi Tom, wavova vo: “Twakasakesanga mwan’eto ankento katusonga dina keyindulanga, kana nkutu vo kayangalele ngindu zeto ko. Twazaya wo vo avo tunzengele mvovo konso ntangwa kevovanga yo kunkomekena luzolo lweto, olenda kendalala yo yambula kutuzayisa dina keyindulanga. Kuna diak’esambu, kele vo tunsidi e sungididi vava kevovanga, tukunkasakesa mu kutulemvokela.” Dialudi vo wana bafwete lemvokela mase mau. (Ngana 6:​20) Kansi, mbokena zambote zilenda vana mase elau dia sadisa wan’au mu kala ye ngangu. Vincent, ese dia wana yá wavova vo: “Nkumbu miayingi, tusonganga kwa wan’eto e nluta ye mfwilu milenda twasa konso evangu, kimana yau kibeni bazaya edi diambote bafwete vanga. Ediadi dikubasadisanga mu kala ye ngangu.”​—⁠Ngana 1:​1-4.

17. Nkia ziku balenda kala kiau amase?

¹⁷ Kieleka, ke vena ese ko olenda lungisa malongi ma Nkand’a Nzambi una ufwene mu kuma kia sansa wana. Kansi, olenda kala ye ziku vo wan’aku betoma yangalela e ngolo osianga za kubalongela kuna luzindalalu, walakazi ye zola kwawonso. Ka lukatikisu ko vo Yave osambula e ngolo ovanganga muna sansa wan’aku. (Ngana 3:​33) Mase mawonso m’Akristu bevanganga wo, kadi bazolele vo wan’au bazola Yave nze una yau mpe bekunzolelanga. Aweyi mase balenda lungisila e mbebe bena yau ya sansa wana? Elongi dilanda disonga mpila zambote zina mase balenda sadila mu sansa wan’au.

Nga Osungamenanga?

• O kala yo umbakuzi aweyi dilenda sadisila mase mu songa nlandu a lutantu?

• Nkia ngwizani yina vana vena zola y’elongi diambote?

• Ekuma e mbokena zambote vana vena mase yo wan’au zinina o mfunu?

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 25]

Amase, nga nusungamenanga mana nwavanganga vava nwakala aleke?

[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 26]

Nga okasakesanga wan’aku mu mokena kondwa nsoni?