Wanga Elongi dia Yave
“Kubembol’elongi dia Yave ko.”—NGANA 3:11.
1. Ekuma tufwete wila elongi dia Nzambi?
SOLOMO wa Ntinu a Isaele yankulu okutusonganga e kuma kiambote tufwete wila elongi dia Nzambi. Solomo wavova vo: “E mwan’ame, kubembol’elongi dia Yave ko; Ngatu zezola lusembo luandi. Kadi o Yave, ona kazola i kesemba; nz’ese muna mwan’ona keyangalela.” (Ngana 3:11, 12) Elo, o S’aku ezulu okulonganga e kuma kadi zola kekuzolanga.
2. Ayeyi i nsas’a mvovo “elongi”? O muntu aweyi kalenda vaninwa elongi?
2 O mvovo “elongi” una ye nsas’a tumba, singika yovo ludika. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Elongi ele diawonso, kiau kolo eki, ke dia kiese ko, dia ntantu kaka: kansi kadi, oku kukwiziwa diyiminang’awana basinsìsu dio, e mbongo aluvuvamu a ndungidi.” (Ayibere 12:11) O wa yo sadila elongi dia Nzambi dilenda kusadisa mu landa nzil’a unsongi yo kala ye ngwizani ambote yo Yave wa Nzambi avauka. (Nkunga 99:5) Olenda vewa elongi kwa mpangi zaku Akristu, mu mana olongokanga muna tukutakanu twa Akristu yo mun’elongi dia ngeye kibeni dia Nkand’a Nzambi ye nkanda mivaikiswanga kwa “selo kiakwikizi.” (Luka 12:42-44) Ofwete vutulanga matondo vava owanga diambu dina ovavanga singika. Kansi, nkia mpila longi dilenda vewa kele vo muntu ovolele sumu diampwena?
Ekuma Akaka Bevaikisilwanga Muna Nkutakani?
3. O muntu nkia ntangwa kalenda vaikiswa muna nkutakani?
3 E selo ya Nzambi belongokanga o Nkand’a Nzambi ye nkanda mivaikisanga ntaudi akwikizi yo lulungalalu. E nsiku mia Yave milongwanga muna tukutakanu twakete ye twampwena. Muna kuma kiaki, Akristu batomene zaya dina kevavanga o Yave kwa yau. O muntu ovaikiswanga muna nkutakani kele vo uyivene mun’evangu di’esumu yo lembi viluka o ntima.
4, 5. Nkia nona kia Nkand’a Nzambi kiyikilu mu kuma kia vaikisa muntu mu nkutakani? Ekuma esi Korinto bavoveselwa vo bavutula muntu ndiona muna nkutakani?
4 Tubadika nona kia Nkand’a Nzambi kia muntu wavaikiswa muna nkutakani. E nkutakani muna Korinto yayambulwila “e mpw’a zumba ke ina nkutu muna zula ko, ina vo, o muntu ovwa nkaz’es’andi.” Paulu wakanikina esi Korinto mu “yekola ndiona wina wau kwa Satana, muna lufwasu lua nitu, o mwanda wavuluka.” (1 Korinto 5:1-5) Vava kavaikiswa muna nkutakani yo yekolwa kwa Satana, o nsumuki ndioyo wavutuka diaka muna nza ya Nkadi Ampemba. (1 Yoane 5:19) O vaikiswa kwandi kwakatula o bi muna nkutakani yo yambula vo ‘mwand’a Nzambi’ wakala muna nkutakani.—2 Timoteo 4:22; 1 Korinto 5:11-13.
5 Una vavioka kolo, Paulu wavovesa Akristu muna Korinto bavutula ona wasumuka muna nkutakani. Ekuma? Kimana balembi ‘sundwa kwa Satana’ u kavova Paulu. O nsumuki nanga waviluka o ntima yo velelesa zingu kiandi. (2 Korinto 2:8-11) Kele vo esi Korinto ke bavutwidi ko o muntu ona waviluka o ntima, o Satana wadi kubasunda, i sia vo, kituka akwa ntima miambadi yo lembi yambulwila o mpangi nze una o Satana kezolanga vo bavanga. Kansi, esi Korinto nanga vana vau ‘bayambulwila yo fiaulwisa’ ndiona waviluka o ntima.—2 Korinto 2:5-7.
6. O vaikisa muntu muna nkutakani adieyi kulenda vanga?
6 Adieyi divangamanga vava o muntu kevaikiswanga muna nkutakani? O vanga wo, dikatulanga luvezo muna nkumbu avauka a Yave yo tanina e fu yambote ya nkangu andi. (1 Petelo 1:14-16) O vaikisa ndiona olembi vilukanga o ntima muna nkutakani, divelelesanga e nkutakani muna mwanda yo lunda e nkanikinu mia Nzambi. Dilenda mpe sadisa ona olembi vilukanga o ntima mu bakula e vonza ki’esumu diandi.
O Viluka o Ntima Mfunu Kwina Muna Lolokwa
7. O Davidi nkia mfwilu kabaka vava kalembi funguna esumu diandi?
7 Ayingi besumukanga yo viluka kieleka o ntima, ke bevaikiswanga ko mu nkutakani. Kuna kw’akaka, o viluka o ntima dilenda kala diampasi. Badika e nona kia Davidi wa Ntinu, ona wasoneka o Nkunga 32. O nkunga wau usonganga vo Davidi kolo kiayingi kaviokesa muna funguna esumu kavanga yo Bate-seba. Muna kuma kiaki, esumu diandi diantovola e nitu, nze una e mbangazi iyumisanga o nti ankunzu. Davidi wabangama muna nitu ye ngindu, kansi vava ‘kafunguna esumu diandi, Yave wanyambulwila.’ (Nkunga 32:3-5) I bosi Davidi wayimbila vo: “Nkwa nsambu o muntu kebadikilwa mbi kwa Yave ko.” (Nkunga 32:1, 2) Ekwe kiese kamona muna lolokwa kwa Nzambi!
8, 9. O muntu aweyi kesongelanga vo ovilukidi o ntima? Ekuma luviluku lwa ntima lwinina o mfunu kwa ndiona wavaikiswa, mu vutulwa muna nkutakani?
8 Ozevo, muna lolokwa, o nsumuki kafwete viluka kieleka o ntima. Kansi, e nsoni yo wonga wa zayakana kwa wantu ke diau ko disonganga vo muntu ovilukidi o ntima. O viluka o ntima divavanga vo muntu kasoba e ngindu mu kuma kia mavangu mambi yo kendalala mu kuma kia mbi kavangidi. O muntu ovilukidi, “ntim’abudika yo kosomoka” kekalanga wau, okalanga mpe yo luzolo lwa ‘singika e mbi.’—Nkunga 51:17; 2 Korinto 7:11.
9 O viluka o ntima mfunu kikilu kwina muna vutulwa muna nkutakani ya Akristu. Ke mu kuma kia sia kaka ko vo kolo kiayingi kiavioka, i kafwete vutulwilwa o muntu mu nkutakani. Muna vutulwa muna nkutakani, o muntu kafwete soba muna ntima. Kafwete zaya e mbi kavangidi yo luvezo katwese muna Yave ye nkutakani. O nsumuki kafwete viluka o ntima, yo lomba ndoloki muna sambu yo sia zingu kiandi ngwizani ye nsiku miansongi mia Nzambi. Vava kelomba vo kavutulwa muna nkutakani, kafwete song’e ziku vo ovilukidi kieleka o ntima yo vanga “mavangu mafwene o luviluku.”—Mavangu 26:20.
Ekuma o Muntu Kafwete Fungunwina Esumu Diandi?
10, 11. Ekuma katufwete swekela esumu ko?
10 Akaka ana besumukanga nanga balenda yindula vo: ‘Avo nzayisi esumu diame kwa muntu, nanga okungyuvula yuvu yayingi yo vaikiswa mu nkutakani. Kansi avo nswekele dio, kiyuvulwa yuvu yayina ko ye ke vena muntu ko muna nkutakani ozaya dio.’ O muntu una ye ngindu za mpila yayi, mambu makaka mamfunu kevilakananga. Nkia mambu?
11 O Yave “Nzambi a nkenda ye nsambu, nkwa ntim’evundu, o mwingi muna walakazi ye ziku; olundilanga mazund’o walakazi, oyambulwilanga bi y’ekuzuka y’esumu.” Kieleka, o Yave olonganga o nkangu andi “muna unsongi.” (Luvaiku 34:6, 7; Yeremiya 30:11) Kele vo esumu diampwena ovangidi, nga o Nzambi okufwila nkenda avo oswekele esumu diaku? O Yave omonanga masumu tuvolanga, ke vezanga evangu diambi ko.—Ngana 15:3; Kabakuke 1:13.
12, 13. Adieyi dilenda bwa kele vo muntu oswekele esumu diandi?
12 Kele vo esumu diampwena ovangidi, o zayisa dio dilenda kusadisa mu vutukila kala ye ntona zambote. (1 Timoteo 1:18-20) Kansi olembi dio zayisa, dilenda yivisa ntona zaku yo kufila mu vanga masumu makaka. Ofwete sungamena vo vava osumukanga, ke muntu ko osumukinanga ngatu nkutakani. Kansi, Nzambi osumukinanga. O ntozi a nkunga wayimbila vo: ‘O Yave, mun’ezulu mwina kunda kiandi. O meso mandi metala, e ve yandi imika wan’a wantu. O Yave omika nsongi yo kimpumbulu.’—Nkunga 11:4, 5.
13 O Yave kesambula ko awana beswekanga masumu mampwena kimana bakala muna nkutakani ya Akristu. (Yakobo 4:6) Muna kuma kiaki, avo esumu dianene ovangidi, kansi una yo luzolo lwa vanga edi diansongi, ku kadi yo lukatikisu ko mu zayisa esumu diaku. Ovo ke wau ko, e ntona zaku zikutumba, musungula vava otanganga yovo wá luludiku lusimanga evangu nze dina wavanga. Adieyi tuvova kele vo Yave okatwidi o mwand’andi muna ngeye, nze una kavanga kwa Saulu wa Ntinu? (1 Samuele 16:14) Avo mwand’a Nzambi ukatukidi mu ngeye, olenda sakisa diaka vola masumu manene.
Bund’e Vuvu Muna Mpangi Zaku za Mwanda
14. Ekuma ndiona osumukini kafwete sadila luludiku luna muna Yakobo 5:14, 15?
14 Ozevo, adieyi kafwete vanga ndiona ovilukidi o ntima? “Mbula kabokela mbuta za dibundu; bansambila, yo kunkusil’o mazi muna nkumbu a Mfumu [Yave]. E sambu kia lukwikilu kivuluz’on’oyela, o Mfumu [Yave] okuntelamesa; ovo sumuka kasumukini, oyambulwilwa mo.” (Yakobo 5:14, 15) O kwenda kw’akuluntu i diambu dilenda sadisa muntu mu ‘yima mbongo ina ifwete songa luviluku lwa ntima.’ (Matai 3:8) Ampangi awaya azolwa ‘bekunsambidila yo kunkus’o mazi muna nkumbu a Yave.’ Nze mazi, malongi mau metuka muna Nkand’a Nzambi, mefiaulwisa ndiona ovilukidi kieleka o ntima.—Yeremiya 8:22.
15, 16. Akuluntu Akristu aweyi belandilanga mbandu kasonga o Nzambi yasonama muna Yezekele 34:15, 16?
15 O Yave wa Mvungudi eto wasonga mbandu ambote vava kakula Ayuda bakala muna kinkole kuna Babele muna mvu a 537 vitila Kristu ye vava kavaikisa Isaele ya mwanda muna “Babele Anene” muna mvu a 1919 wa tandu kieto. (Lusengomono 17:3-5; Ngalatia 6:16) O Yave walungisa dina kasila nsilu vo: “Omono kibeni mvungula mameme mame, yo kubabubika . . . Vava mvav’eki kiavila, yo vutul’eki kiayingwa, yo kang’eki kiatoloka yo kumik’eki kiayela.”—Yezekele 34:15, 16.
16 O Yave wadikila mameme mandi ma mwanda, wababubika muna luvuvamu yo vava awana bavila. Diau adimosi, akuluntu Akristu bafwete kalanga ye ziku vo mameme ma Nzambi matoma dikilwanga yo taninwa muna mwanda. Akuluntu bevavanga mameme mana mena kuna mbazi a nkutakani. Nze una Nzambi ‘kakangilanga ona watoloka,’ akuluntu ‘bekanganga’ mameme mekendalalanga mu kuma kia mvovo mia wantu akaka yovo mu kuma kia mavangu ma yau kibeni. Nze una Nzambi ‘kakumikinanga ona wayela,’ akuluntu besadisanga awana bebakamanga kimbevo kia mwanda, nanga mu kuma kia usumuki wau.
Akuluntu Aweyi Besadisilanga?
17. Ekuma katufwete kadila ye lukatikisu ko mu vava lusadisu lw’akuluntu?
17 Akuluntu, kuna kiese kiawonso belemvokelanga elongi edi: “Nubafwidila nkenda kuna wonga.” (Yuda 23) Akaka bevolanga esumu diampwena dia tá e zumba. Kansi, avo bavilukidi kieleka o ntima, balenda kala ye vuvu vo akuluntu akwa zola yo walakazi, bekubasadisa muna mwanda. Paulu wavova mu kuma kia akuluntu awaya, kumosi yo yandi kibeni vo: “Ke sia ko vo kimfumu tuna kiau muna lukwikilu lueno, tu asadisi kaka mun’ekembo dieno.” (2 Korinto 1:24) Muna kuma kiaki, katukadi nkutu ye lukatikisu ko mu vava lusadisu lwau lwa mwanda.
18. Akuluntu aweyi bafwete kadila y’ampangi ana besumukanga?
18 Ekuma ofwete bundila akuluntu e vuvu avo esumu diampwena ovangidi? E kuma kadi akuluntu awaya, avungudi ekambi dia Nzambi. (1 Petelo 5:1-4) Ke vena mvungudi anzodi ko otumba ememe dialemvoka yovo bamina ememe diyilwekele. Vava akuluntu bemokenanga y’ampangi ana besumukanga, ekani diau ke kubatumba ko, kansi kubasadisa muna mwanda, kele vo dilendakana. (Yakobo 5:13-20) Akuluntu bafwete fundisilanga muna ndungidi yo ‘songa walakazi mun’ekambi.’ (Mavangu 20:29, 30; Yesaya 32:1, 2) Nze una ulombwanga kwa Akristu awonso, akuluntu bafwete ‘vangang’owu wansongi, yo zola nkenda, yo kangala yo Nzambi muna lusakalalu lwa ntima.’ (Mika 6:8) E fu yayi yamfunu vava akuluntu bebakanga nzengo za zingu ye salu ‘ki’ekambi dia madilu ma [Yave].’—Nkunga 100:3.
19. Akuluntu nkia fu bafwete songanga muna vav’o singika muntu?
19 Akuluntu Akristu besolwanga kwa mwand’avelela yo yambula vo wabafila. Avo ‘muntu obakamene mu’kuzuka, una kazeye wo ko,’ ana bazikuka muna mwanda bevavanga ‘ludikila ndiona wina wau muna mwand’alembama.’ (Ngalatia 6:1; Mavangu 20:28) Kuna lulembamu lwawonso yo zitu muna nkanikinu mia Nzambi, akuluntu bevavanga singika e ngindu za muntu ndioyo, nze una o dotolo kesingikilanga malembe-malembe o nlembo ufisukidi, muna lembi sakisa e mpasi za muntu. (Kolosai 3:12) Wau vo akuluntu beteka sambanga yo sadila sono ya Nkand’a Nzambi mu zaya kana vo muntu wafwana lolokwa yovo ve, e nzengo bebakanga zisonganga una Nzambi kebadikilanga mambu.—Matai 18:18.
20. Nkia ntangwa dilenda kala diamfunu mu zayisa e nkutakani vo muntu otumbilu?
20 Kele vo esumu kavolele o muntu ditomene zayakana kwa ndonga yovo disinga zayakana, diamfunu mu vana luzayisu kwa nkutakani muna tanina e nkumbu ambote ya nkutakani. Diambote mpe mu vana luzayisu kele vo vena yo mfunu wa lukisa e nkutakani. Ekolo muntu ona wavewa e tumbu kw’akuluntu kesasukanga muna mwanda, ofwete badikilwa nze muntu osasukanga mputa. O muntu ndioyo kesalanga salu yayingi ko muna kolo kiakina. Diau adimosi mpe, mu fikolo, diambote kwa muntu ona ovilukanga o ntima, kawanga kaka vava kekalanga muna tukutakanu vana fulu kia vananga e mvutu. Akuluntu balenda sola mpangi mosi mu longokanga yandi o Nkand’a Nzambi mu kunsadisa kasunda lutovoko lwandi yo kala diaka yo ‘vimpi muna lukwikilu.’ (Tito 2:2) Mawonso mama mevangilwanga muna zola ke mu tumba ndiona osumukini ko.
21. E mambu makaka aweyi malenda singikilwa?
21 Akuluntu balenda sadisa muntu mu mpila zayingi. Kasikil’owu, yindula vo mpangi wateka kala ye fu kia kolwa malavu onwini malavu mayingi mu nkumbu mosi yovo miole vava kakala yandi mosi kuna nzo. Yovo mpangi wayambula o nua fomo, ovutukidi nua fomo kuna sweki mu nkumbu mosi yovo miole ekolo kena watovoka muna mwanda. Kana una vo osambidi yo kwikila vo Nzambi unlolokele, kafwete vava lusadisu lwa nkuluntu kimana esumu diandi dialembi kituka se fu. Nkuluntu mosi yovo awole bafwete mokena yandi. Kansi, o nkuluntu ndioyo ofwete dio zayisa kwa nkengi a mfidi, kadi ezak’e ntangwa valenda kala ye mambu makaka mafwete talwa.
Wanga Elongi dia Nzambi
22, 23. Ekuma ofwete kwamanena wa elongi dia Nzambi?
22 Muna vwa edienga dia Nzambi, konso Nkristu kafwete wanga elongi dia Yave. (1 Timoteo 5:20) Muna kuma kiaki, sadilanga konso elongi otambwidi vava olongokanga Nkand’a Nzambi ye nkanda mivaikisanga ntaudi akwikizi yovo vava owanga malongi muna tukutakanu twa nkangu a Yave. Kwamanana zingila ngwizani yo luzolo lwa Yave. Muna mpila yayi, elongi dia Nzambi dikusadisa mu kala ye fika kia mwanda yo kutanina mu lembi sundwa kw’esumu.
23 O wil’elongi dia Nzambi dikusadisa mu sikila muna zola kwa Nzambi. Dialudi vo akaka bevaikiswanga muna nkutakani ya Akristu, kansi ediadi ke dikubwila ko avo ‘otomene lunga-lunga ntim’aku’ yo ‘kangala nze nkwa ngangu.’ (Ngana 4:23; Efeso 5:15) Kele vo wavaikiswa muna nkutakani, ekuma olembi vangila dina divavwanga muna vutulwa mu nkutakani? O Nzambi ozolele vo awonso ana bayiyekola kwa yandi bansadila kuna kwikizi kiawonso yo “wete wa ntima.” (Nsiku 28:47) Olenda kunsadila yakwele mvu kele vo okwamanana wa elongi dia Yave.—Nkunga 100:2.
Nkia Mvutu Ovana?
• Ekuma akaka bevaikisilwanga mu nkutakani ya Akristu?
• Adieyi divavwanga muna luviluku lwakieleka lwa ntima?
• Ekuma masumu manene mafwete zayisilwa kwa akuluntu?
• Akuluntu Akristu aweyi besadisilanga asumuki ana bevilukanga o ntima?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 13]
Ekuma Paulu wa ntumwa kavanina esi Korinto luludiku mu kuma kia vaikisa muntu mu nkutakani?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 16]
Nze avungudi a nz’ankulu, akuluntu Akristu ‘bekanganga’ mameme ma Nzambi mana malwala