Nga Okwamanana Singika e Ngindu Zaku?

 1. Mun’owu wa sono kia Matai 7:13, 14, ekuma tulenda vovela vo mu nkangalu tuna?

YETO awonso mu nkangalu tuna. E kani dieto i lwaka muna nz’ampa ina iyalwa kwa Yave wa Nzambi anzodi. Konso lumbu, tusianga e ngolo za kangalela muna nzila ifilanga ku moyo a mvu ya mvu. Kansi, nze una Yesu kavova, e nzila yayi yamfinangani yovo yafietama. Ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu kangalela mo. (Tanga Matai 7:13, 14.) Wau vo tu wantu alembi lunga, diasazu dikalanga mu vengomoka muna nzila yayi.—Ngal. 6:1.

 2. Adieyi tuvovela mu longi diadi? (Tala mpe e babu “Lulembamu Lukutusadisanga mu Vanga e Nsobani.”)

² Avo tuzolele kwamanana kangalela muna nzila yafietama ifilanga ku moyo a mvu ya mvu, tufwete kalanga ye luzolo lwa singika e ngindu, zolela ye mavangu meto. Paulu wa ntumwa wakasakesa Akristu ana bazingilanga kuna Korinto vo bakwamanana ‘singama’ yovo soba. (2 Kor. 13:11) E longi dia Paulu mfunu mpe dina kwa yeto. Mu longi diadi, mambu yá tuvovela. Diantete, tuzaya una e Bibila kilenda kutusadisila mu vanga e nsobani muna zingu kieto. Diazole, tuvovela una akundi azikuka muna mwanda balenda kutusadisila mu kwamanana muna nzil’a moyo a mvu ya mvu. Diatatu, tuvovela e kuma dikadilanga diampasi mu lemvokela tuludiku tuvewanga muna nkubik’a Yave. Diayá, tumona una o lulembamu lulenda kutusadisila mu vanga e nsobani lembi vidisa e kiese kieto muna salu kia Yave.

 3. Aweyi e Diambu dia Nzambi dilenda kutusadisila?

³ Diampasi dikalanga kwa yeto mu fimpa e ngindu ye zolela yeto. Ekuma? E kuma kadi o ntim’eto watekama. Muna kuma kiaki, dilenda kala diampasi mu zaya dina o ntim’eto ulenda kutufila mu vanga. (Yer. 17:9) Diasazu kwa yeto mu kuyivunginika muna “ngindu zaluvunu.” (Yak. 1:22) Muna kuma kiaki, tufwete sadilanga e Diambu dia Nzambi muna kuyifimpa. E Diambu dia Nzambi disengomonanga e kiwuntu kieto kiakati, i sia vo, “ngindu ye makani” ma ntim’eto. (Ayib. 4:12, 13) Tulenda tezanesa e Diambu dia Nzambi ye masini metalanga e nitu a muntu muna kati (raio X). Kansi, tufwete kala alembami kimana twasadila malongi tuvewanga muna Bibila ye kwa ampangi ana bevitanga o ntu.

 4. Aweyi tuzayidi wo vo Saulu wa Ntinu nkwa lulendo kakituka?

⁴ E nona kia Saulu wa Ntinu kisonganga dina dilenda vangama avo ke tusongele lulembamu ko. Saulu wakituka kikilu nkwa lulendo yamu tezo kia yindula vo kafwana singikwa ko. (Nku. 36:1, 2; Kab. 2:4) O lulendo lwa Saulu lwamoneka vava kafwasa Aneyamaleke. Yave wamvana luludiku lwasikididi mu kuma kia mana kafwana vanga. Kansi, Saulu kalemvokela Yave ko. Vava Samuele wa ngunza kamokena yandi mu kuma kia diambu diadi, Saulu kazola tambulwila ko vo mbi kavanga. Kansi, wayantika vava e vakuba muna vova vo dina kavanga ke diakala kwandi diambi ko. Watumba nkutu o nkangu muna dina kavanga. (1 Sam. 15:13-24) Kuna diak’e sambu, vitila e diambu diadi diavangama, Saulu wateka songa kala e fu kia lulendo. (1 Sam. 13:10-14) Diankenda vo Saulu wayambula vo o ntim’andi wayima e fu kia lulendo. Kazola singikwa ko, muna kuma kiaki wavidisa e dienga dia Yave yo bembolwa se ntinu.

 5. Adieyi tulenda longoka muna nona kia Saulu?

⁵ Ke tuzolele tanginina Saulu ko. Muna kuma kiaki, konso muntu mu yeto kafwete kukiyuvulanga: ‘Vava itanganga longi dimosi muna Bibila, nga ivavanga vakuba mu lembi dio lemvokela? Nga edi iyindulanga vo dina mpangidi ke diambi kwandi ko? Nga itumbanga akaka muna dina mpangidi?’ Avo e mvutu zaku muna yuvu yayi ‘elo,’ ofwete soba e ngindu zaku. Avo kusobele ko, o ntim’aku ulenda yima e fu kia lulendo. Ediadi difila Yave mu kubembola se nkundi andi.—Yak. 4:6.

 6. Yika e nswaswani ina vana vena Saulu wa Ntinu yo Davidi wa Ntinu.

⁶ Owau, tala e nswaswani ina vana vena Saulu wa Ntinu yo Davidi wa Ntinu. Davidi watoma zolanga o “nsiku a Yave.” (Nku. 1:1-3) Wazaya wo vo Yave ovuluzanga alembami, kansi akwa lulendo okubasianga e kitantu. (2 Sam. 22:28) Muna kuma kiaki, Davidi wayambula vo e Diambu dia Nzambi diasingika e ngindu zandi. Wasoneka vo: “Ikembelela Yave, ona okundonganga. Kana nkutu muna fuku, e nsi ame a mbundu ikunsingikanga.”—Nku. 16:7.

 7. Adieyi tuvanga avo tu alembami?

⁷ Avo tukala alembami, tuyambula vo e Diambu dia Nzambi diasoba konso ngindu zambi tuna zau zilenda kutufila mu vanga diambu diambi. Muna mpila yayi, e Diambu dia Nzambi dikala nze ndinga ikutuvovesanga vo: “Eyayi i nzila. Nudiatila mo.” E Diambu dia Nzambi dikutulukisa avo tuzolele vengomoka muna nzil’a moyo. (Yes. 30:21) Avo tuwididi e nding’a Yave, nluta miayingi tutambula. (Yes. 48:17) Kasikil’owu, tuvenga e nsoni kemonanga o muntu avo oveno e longi kwa muntu ankaka. E ngwizani eto mpe yo Yave ikumama kadi tusungamena dio vo Yave okadilanga yeto nze wan’andi anzolwa.—Ayib. 12:7.

 8. Nze una usonganga e sono kia Yakobo 1:22-25, aweyi tulenda sadila e Diambu dia Nzambi nze pelo?

⁸ E Diambu dia Nzambi dilenda mpe kala nze pelo kuna kwa yeto. (Tanga Yakobo 1:22-25.) Ayingi mu yeto tukuyitalanga muna pelo konso mene vitila twavaika muna nzo. Muna mpila yayi, tusingikanga konso diambu divuilu o mfunu vitila akaka batumona. Diau dimosi mpe kwa yeto, vava tutanganga e Bibila konso lumbu, tumonanga e mambu tufwete singika muna kiwuntu kieto. Muna kuma kiaki, mpangi zayingi bemonanga vo diambote mu tanga e sono kia konso lumbu muna mene vitila bavaika kuna nzo. Muna mpila yayi, beyambulanga vo mana batangidi mafila e ngindu zau. Ozevo, bevavanga e mpila ina balenda sadila o luludiku batangidi muna Diambu dia Nzambi muna lumbu kiakina. Vana ntandu, konso lumbu tufwete mpe longokanga yo badika mana tutanganga muna Diambu dia Nzambi. E diambu diadi dilenda moneka vo diakete kwandi, kansi i dimosi muna mambu masundidi o mfunu tulenda vanga muna kwamanana kangalela muna nzila ifilanga ku moyo a mvu ya mvu.

 9. Nkia diambu dilenda fila nkundi aku mu kuvana e longi?

⁹ Nga wavanga kala e diambu diasia e ngwizani aku yo Yave mu vonza? (Nku. 73:2, 3) Avo nkundi aku una vo wazikuka okabukidi muna kuvana e longi, nga owá yo sadila e longi diandi? Avo unwididi, diambote ovanga. Kalukatikisu ko vo ovutula matondo kwa nkundi aku mu kuma kia longi kavene.—Nga. 1:5.

10. Adieyi ofwete vanga avo nkundi aku uvene e longi?

¹⁰ E Diambu dia Nzambi dikutusungamesanga vo: “O lusembo lwa nkundi lulenda twasa ntantu, kansi muna vanga wo, osonga vo nkwa ziku.” (Nga. 27:6) E mvovo miami aweyi misongele? Badika e nona eki: Yindula vo ozolele sauka e nzila iviokelanga ulolo wa makalu yo fwa e diya ekolo otalanga muna telefone aku. Oyantikidi sauka e nzila lembi sia e sungididi muna makalu. Vana vau, o nkundi aku usimbidi muna koko yo kutunta ye ngolo zawonso kuna kena yamu tezo kia fisula o koko kwaku. Kansi, dina kavangidi disadisi kimana walembi diatwa kwa kalu. Kana nkutu vo omwene ndunzi mu lumbu yayingi, nga ofungila nkundi aku makasi wau kafiswidi o koko kwaku? Ve! Ovutula kikilu matondo wau kavulwizi o moyo aku. Diau dimosi mpe, avo nkundi aku ulukisi wau vo e mvovo yovo mavangu maku ke mena ngwizani ko ye nkanikinu mia Nzambi, kuna lubantiku olenda kendalala. Kansi, kufungi makasi ko yovo bembola e longi diandi. Kadi o vanga wo dia uzowa kikilu. (Kim. 7:9) Vana fulu kia funga makasi, edi ofwete vanga i vutula kikilu matondo kwa nkundi aku ona osongele unkabu wa kuvovesa e diambu diadi.

11. Nki kilenda fila o muntu mu bembola e longi diambote kaveno kwa nkundi andi?

¹¹ Nki kilenda fila o muntu mu bembola e longi diambote kaveno kwa nkundi andi anzolwa? Lulendo. Akwa lulendo bezolanga ‘siwa mfisi muna matu.’ Muna kuma kiaki, ‘ke betambanga matu muna ludi ko.’ (2 Tim. 4:3, 4) Edi beyindulanga vo ke bafwete singikwa ko kadi bekuyimwenanga vo yau kaka basundidi e ngangu yovo sunda akaka o mfunu. Kansi, Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Avo muntu oyindwidi vo mfunu kena, wau vo kena kwandi mfunu ko, vuna kekuyivunanga.” (Ngal. 6:3) Solomo wa Ntinu mpe watoma sasila e diambu diadi vava kasoneka vo: “O toko una vo nsukami kansi nkwa ngangu osundidi o ntinu una vo nunu kansi zowa, ona kena diaka ye ngindu zasikila ko mu wá lulukisu.”—Kim. 4:13.

12. Nze una wasonama muna Ngalatia 2:11-14, adieyi tulenda longoka muna mbandu a Petelo wa ntumwa?

¹² Yindula dina Petelo wa ntumwa kavanga vava Paulu wa ntumwa kansingika vana meso ma ndonga. (Tanga Ngalatia 2:11-14.) Nanga Petelo wadi fungila Paulu makasi mu kuma kia mpila ye fulu kamvovesela. Kansi, Petelo wasonga vo nkwa ngangu kakala. Muna kuma kiaki, watambulwila e longi yo lembi lundila Paulu o makasi. Kuna kwalanda, wayikila Paulu vo ‘mpangi anzolwa.’—2 Pet. 3:15.

13. Nkia mambu tufwete teka yindula vitila twavana e longi kwa muntu?

¹³ Owau, yindula vo ozolele vana longi nkwa nkundi aku, nkia diambu ofwete teka yindula? Vitila wenda mokena yandi ukiyuvula: ‘Nga i nkwa “unsongi wasaka”?’ (Kim. 7:16) O nkwa unsongi wasaka ofundisanga akaka ke mun’owu wa nkanikinu mia Yave ko, kansi mun’owu wa nkanikinu miandi. Nanga ke songanga mpe nkenda ko kwa akaka. Kansi, avo uyifimpidi yo mona vo ofwete kikilu mokena yo nkundi aku, unzayisa e diambu diambi kavangidi yo sadila e yuvu ikunsadisa mu bakula vo dina kavangidi diambi kikilu. Sia e ngolo za sadila e Bibila ekolo omokena yandi. Sungamena dio vo ke mbebe aku ko ya fundisa nkundi aku, kansi i kunsadisa kabakula una Yave kemonanga mu kuma kia dina kavangidi. (Roma 14:10) Bund’e vuvu muna ngangu zina muna Diambu dia Nzambi. Vava ovana e longi kwa muntu, tanginina Yesu muna songanga e nkenda. (Nga. 3:5; Mat. 12:20) Ekuma? E kuma kadi Yave okadila yeto muna mpila ina tukadilanga ye akaka.—Yak. 2:13.

14. Aweyi nkubik’a Yave ikutusadisilanga?

¹⁴ Yave osadilanga e nkubik’andi muna kutufila muna nzil’a moyo. E nkubika yayi ivaikisanga video ye nkanda miayingi yo kubika tukutakanu tukutusadisanga mu lemvokela malongi ma Bibila. Malongi mama mawonso mafwana bundwa e vuvu kadi mu Diambu dia Nzambi metukanga. E Selo Yambuta bebundanga e vuvu muna mwand’avelela vava bebakanga e nzengo mu kuma kia mpila ina tufwete sadila e salu kia samuna e nsangu zambote. Kana una vo i wau, ntangwa ke ntangwa, Selo Yambuta befimpululanga e nzengo zazi kimana bazaya kana vo vena ye diambu difwete singikwa. Ekuma? E kuma kadi “e mpw’a nza yayi mu soba kaka ina.” E nkubik’a Yave mpe ilandanga e nsobani zazi.—1 Kor. 7:31.

15. Mpangi zankaka, nkia diambu diampasi benuananga diau?

¹⁵ Vava e nkubik’a Yave isasilanga umbakuzi wampa mu kuma kia longi dimosi dia Bibila yovo vana luludiku mu kuma kia nkal’eto, vana vau tutambulwilanga yo sadila lo. Kansi, adieyi tuvanga avo nkubik’a Yave ivangidi e nsobani ilenda vanga e diambu muna zingu kieto? Muna bong’e nona, mu mvu miaviokele nzimbu zayingi twafwasidi muna tunga yo lunga-lunga e fulu yeto ya nsambila. Muna kuma kiaki, Selo Yambuta bavana tuludiku vo nkutakani zayingi balenda sadila Seka dimosi dia Kintinu. Kiaki i kuma e nkutakani zayingi zabundakeselwa yo teka Maseka mankaka ma Kintinu. E nzimbu zazi zisadisanga mu tunga Maseka ma Kintinu muna zunga ina ampangi bavuidi mo o mfunu. Avo muna zunga ozingilanga Maseka ma Kintinu mu tekwa mena ye nkutakani mu bundakeswa zina, nanga dilenda kala diampasi mu kulukilwa e nsobani zazi. Owau, mpangi zankaka bafwete kangala kwayingi mu kwenda muna tukutakanu. Akaka muna ampangi ana bafuntuka muna tunga yovo lunga-lunga e Seka dia Kintinu, nanga balenda kukiyuvula: ‘Ekuma owau e Seka dia Kintinu difwete tekelwa?’ Balenda mona vo ntangwa ye ngolo zankatu kwandi baviokesa muna tunga yovo lunga-lunga e Seka dia Kintinu. Kansi, betambulwilanga e nsobani zazi. Muna kuma kiaki, bafwana sanisinua.

16. O sadila e longi diasonama muna Kolosai 3:23, 24, aweyi dilenda kutusadisila mu kwamanana kala ye kiese?

¹⁶ Tukwamanana sadila Yave ye kiese kiawonso avo tusungamene vo e salu tusalanga kia Yave, yandi kibeni ofilanga e nkubik’andi. (Tanga Kolosai 3:23, 24.) Davidi wa Ntinu mbandu ambote katusisila vava kavana tukau mu kuma kia ntungilu a tempelo. Wavova vo: “Omono i nani, nkangu ame se nki, twavana tukau twa mpila yayi kuna mvevo? Kadi e lekwa yawonso kwa ngeye itukidi, tuvene eyi itukidi vana koko kwaku.” (1 Tus. 29:14) Vava tuvananga tukau, oyeto mpe tuvananga kwa Yave ina kateka kutuvana. Muna kuma kiaki, Yave otoma yangalalanga vava tusadilanga e ntangwa, ngolo ye nzimbu zeto muna yikama e salu kiandi.—2 Kor. 9:7.

17. Ekuma kufwete kendalela ko avo omwene vo diambu ofwete singika?

¹⁷ Muna kwamanana kangalela muna nzila yafietama ifilanga ku moyo a mvu ya mvu, yeto awonso tufwete tanginina e mbandu a Yesu. (1 Pet. 2:21) Dianu vo, kukendaladi ko avo omwene vo diambu ofwete singika. O kendalala i sinsu kiambote kisonganga vo ozolele landa luludiku lwa Yave. Sungamena dio vo Yave ozeye wo vo tu wantu alembi lunga. Muna kuma kiaki, ke vingilanga ko vo twatanginina Yesu mu mpila yalunga.

18. Adieyi tufwete vanga muna lungisa e kani dieto?

¹⁸ Yambula yeto awonso twakwamanana songa luzolo lwa singika e ngindu, zolela ye mavangu meto. (Nga. 4:25; Luka 9:62) Muna kuma kiaki, yambula twakwamanana songa lulembamu, ‘yangalala yo singama.’ (2 Kor. 13:11) Avo tuvangidi wo, “o Nzambi a zola yo luvuvamu okala [yeto].” Muna mpila yayi, ke tulwaka kaka muna nz’ampa ko, kansi tuyangalela mpe o nkangalu wau.