Eyayi i Ntangw’edienga Yiyi”
“Eyayi i ntangw’edienga yiyi; owau i lumbu kia luvuluzu kiki.”—2 KOR. 6:2.
1. Ekuma tufwete zayilanga e salu kisundidi o mfunu tufwete sala muna konso ntangwa?
“E MA yawonso ivwidi nsungi andi; e bila yawonso kunsi ezulu ina ye ntangwa yafwana.” (Kim. 3:1) Solomo wasoneka mvovo miami mu songa o mfunu wa zaya e ntangw’ambote ya vanga konso diambu, kiakala kuna mbongo, nkangalu, kinkita yovo mokena y’akaka. Kansi, diamfunu mpe twazayanga e salu kisundidi o mfunu tufwete sala muna konso ntangwa. Muna mvovo miakaka, tufwete zayanga mana tusia vana fulu kiantete.
2. Aweyi tuzayidi wo vo vava Yesu kasilanga umbangi wazayang’e kolo kazinganga?
2 Vava kakala ova ntoto, Yesu wazaya kolo kina kazinganga ye dina kafwete vanga. Wau kazaya dina kafwete sia va fulu kiantete, wabakula vo eyayina i ntangwa ilungana ungunza wayingi mu kuma kia Masia. (1 Pet. 1:11; Lus. 19:10) Wakala ye salu kina kafwete sala mu songa vo yandi i Masia wasilwa o nsilu. Diavavanga vo kasila Kintinu umbangi yo lunganesa awana keyala yau entwadi muna Kintinu. Diavavanga mpe vo kasia nkubilwa ya nkutakani y’Akristu, eyi isala salu kia umbangi ye kia kitula wantu s’alongoki yakuna nsuk’a nza.—Maku 1:15.
3. Adieyi kavanga o Yesu wau kazaya e ntangwa kazinganga?
3 O zay’e ntangwa kazinganga, diakasakesa Yesu mu kala y’etima dia vanga luzolo lwa S’andi. Wavovesa alongoki andi vo: “O nsâlu wayingi, o nsâdi mike: dianu vo, nudodokela Mfumu a nsâlu, katuma nsadi muna nsâlu andi.” (Luka 10:2; Mal. 4:5, 6) Entete, Yesu wasola alongoki 12, i bosi wasola diaka 70 yo kubavana luludiku lwasikididi yo kubatuma benda samuna vo: “E kintinu ki’ezulu se kin’omu ngenga.” Mu kuma kia Yesu tutanganga vo: “Vava kamene kanikin’alongoki andi kumi ye zole, okatukidi ko, kend’alonginge yo samunanga muna mavata mau.”—Mat. 10:5-7; 11:1; Luka 10:1.
4. O Paulu aweyi katanginina Yesu Kristu?
4 Yesu wasonga mbandu ambote kw’alandi andi awonso ya kala yo vema yo kuyivana kuna mvevo. Diau diafila Paulu wa ntumwa mu vova kwa mpangi zandi minkwikizi vo: “Nuntanginina, waun’omono ntangininanga Kristu.” (1 Kor. 11:1) O Paulu aweyi katanginina Kristu? Diantete, muna kuyivananga muna salu kia samun’e nsangu zambote. Muna nkanda Paulu kasonekena e nkutakani, tuwananga e mvovo nze “ke nukadi miolo ko,” “nusadilanga [Yave],” “nuwokes’ak’e salu kia Mfumu e lumbu yawonso,” ye “konso kina nusala, nusala ye nsi a ntima, nze kuna kwa [Yave].” (Roma 12:11; 1 Kor. 15:58; Kol. 3:23) Paulu kasidi vilakana ko e lumbu kina kawanana yo Mfumu Yesu Kristu muna nzil’a Dameseke ye mvovo mia Yesu mina kavoveswa kwa Anania vo: “Ndioyo i natinwa kiansola oku ngina, kia nata nkumbu ame vana ndose a zula ye ntinu, yo wan’a Isaele.”—Mav. 9:15; Roma 1:1, 5; Ngal. 1:16.
“I Ntangw’edienga Yiyi”
5. Adieyi diafila Paulu mu lungisa e salu kiandi kia umbangi yo vema kwawonso?
5 Vava tutanganga o nkanda Mavangu, tumonanga unkabu yo vema kasonga o Paulu muna salu kia umbangi. (Mav. 13:9, 10; 17:16, 17; 18:5) Paulu wabakula e kolo kina kazinganga. Wavova vo: “Eyayi i ntangw’edienga yiyi; owau i lumbu kia luvuluzu kiki.” (2 Kor. 6:2) O mvu wa 537 Vitila Tandu Kieto, wakala se ntangw’edienga kw’awana bakala mu kinkole kuna Babele, mu vutuka kuna nsi au. (Yes. 49:8, 9) Kansi, adieyi kazola vova Paulu? E mvovo kateka vova Paulu milenda kutusadisa mu zaya dina kazola vova.
6, 7. Nki’elau diampwena divewanga kw’Akristu akuswa mu lumbu yeto? Aki nani besalanga kumosi y’akuswa?
6 Muna kapu yantete ya nkand’andi, Paulu wayika elau diampwena kavewa kumosi ye mpangi zandi Akristu akuswa. (Tanga 2 Korinto 5:18-20.) Wasonga vo Nzambi wabasola mu lungisa “o uselo wa lubakanisu” mu sadisa wantu ‘babakana yo Nzambi.’
7 Tuka ukolami wayantikila muna Edene, wantu awonso bavambana yo Yave. (Roma 3:10, 23) O vambana kwaku kwafila wantu awonso muna tombe kia mwanda yo twasa mpasi yo lufwa. Paulu wasoneka vo: “Tuzeye wo vo o nsema wawonso ubuminanga yo kala yo nsongo kumosi yamu wau.” (Roma 8:22) Kansi, Nzambi ‘ododokelanga’ wantu bavutuka yovo babakana yo yandi. Ekiaki i salu kiavewa Paulu ye mpangi zandi Akristu akuswa. E ‘ntangwa yayina y’edienga’ yakala se “lumbu kia luvuluzu” kw’awana bakwikila muna Yesu. Akristu akuswa awonso ye mpangi zau “mameme makaka,” ana besalanga kumosi mu kwamanana vana e mboka kwa wantu kimana babaka e nluta mia “ntangw’edienga.”—Yoa. 10:16.
8. Adieyi dikitulanga e mbok’a lubakanisu se y’esivi?
8 Edi dikitulanga e mbok’a lubakanisu se y’esivi, i dia sia vo, kana una vo wantu yau kibeni bafwasa ngwizani au yo Nzambi mu kuma kia ukolami muna Edene, Nzambi i wantete wabak’e nzengo za vutulwisa e ngwizani. (1 Yoa. 4:10, 19) Adieyi kavanga? Paulu wavova vo: “O Nzambi muna Kristu i kabakanisin’e nza kwa yandi kibeni, kababàdikila makuzuka mau ko, watuyekeka mpe e diambu dia lubakanisu.”—2 Kor. 5:19; Yes. 55:6.
9. Paulu aweyi kasongela luyangalalu lwandi muna nkenda za Nzambi?
9 Muna vana kimenga kia lukulu, Yave waziula e nzila kimana awonso besonga lukwikilu balolokwa masumu yo vutulwisa ngwizani au yo yandi. Vana ntandu, ofilanga selo yandi mu wondelela wantu awonso mu vutulwisa e ngwizani yo yandi ekolo ntangwa yakinu. (Tanga 1 Timoteo 2:3-6.) Wau kabakula luzolo lwa Nzambi yo sungamena e kolo kazinganga, Paulu wayivana muna “uselo wa lubakanisu.” E luzolo lwa Yave ke lwasoba ko. Yave ozolele vo wantu bavutulwisa e ngwizani au yo yandi. E mvovo mia Paulu vo “eyayi i ntangw’edienga yiyi” ye “owau i lumbu kia luvuluzu kiki” miakinu ye nsasa. Kieleka, Yave wa Nzambi nkwa nkenda yo walakazi.—Luv. 34:6, 7.
Kuvilakani Ekani Diandi Ko
10. E “lumbu kia luvuluzu” nkia nsasa kina kw’Akristu akuswa a tandu kiantete ye mu lumbu yeto?
10 Wantu antete bavwa nluta mia bakaniswa yo Nzambi i awana ‘bena entwadi yo Kristu.’ (2 Kor. 5:17, 18) Kuna kwa yau e “lumbu kia luvuluzu” kiayantika kina kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto. Tuka ntangwa yayina, wantu awaya bavewa salu kia zayisa “e diambu dia lubakanisu.” O unu, e nsadiswa y’Akristu akuswa bakinu lungisa “uselo wa lubakanisu.” Bazeye wo vo e mbasi yá zina Yoane wa ntumwa kamona muna mona-meso “zisimbinini e tembwa yau ayà ya nza, ke vavekomoka tembwa v’eseke ko.” Kana una vo i wau, e kiaki i “lumbu kia luvuluzu” ye “ntangw’edienga.” (Lus. 7:1-3) Muna kuma kiaki, tuka muna tandu kia 20, e nsadiswa y’akuswa bekuyivananga yo vema kwawonso mu lungisa “uselo wa lubakanisu” mu nza yawonso.
11, 12. Akristu akuswa kuna lubantiku lwa tandu kia 20, aweyi basongela vo bazaya e ntangwa bazinganga? (Tala e fwaniswa vana lukaya lwa 15.)
11 Kasikil’owu, nze una usonganga o nkanda Testemunhas de Jeová—Proclamadores do Reino de Deus, kuna lubantiku lwa tandu kia 20, “mpangi C. T. Russell ye akw’andi bakwikilanga vo mu ntangw’a nkutika bazingilanga, o wantu bafwete zaya e ludi eki kilenda kubavevola.” Adieyi bavanga? Wau bazaya vo mu ntangw’a nkutika bakala, ina vo i “ntangw’edienga,” mpangi zazi ke babokelanga kaka wantu ko beza wá malongi muna nzo za nsambila. Mfumu za mabundu ma Kikristu kia Kimpangila i wau bevanganga tuka kolo. Kansi, Akristu akuswa bayantika vava mpila zakaka za sayanesa nsangu zambote. Imosi muna mpila zazi, i sadila umbangu wa nza mu nungununa salu kiau.
12 Muna sayanesa nsangu zambote za Kintinu, fibuka fiafi fi’ateleki avema bayantika sadila yinkanda-nkanda ye nkanda. Basoneka mpe malongi mayingi yo vaikisa mo muna zulunalu. Basadilanga rádio muna longa Nkand’a Nzambi kwa wantu mu nza yawonso. Bayantika vaikisa yo sadila masini masonganga fwaniswa yanikukanga yo vova, vitila nkutu wantu a nza bayantika songa kwa nkangu e filme ziwisanga ndinga. O vema kwaku nkia nluta kwatwasa? O unu, tezo kia mazunda nsambwadi ma mazunda ma wantu batambulwidi kala e nsangu zambote yo yikama muna salu kia zayisa wantu vo: ‘Babakana yo Nzambi.’ Kieleka, e selo yayi ya Yave mbandu ambote avema basonga kana una vo ke bakala ye ngangu zafwana ko muna salu kiaki.
13. Nki’ekani dia Nzambi tufwete sianga e sungididi?
13 E mvovo mia Paulu vo “eyayi i ntangw’edienga yiyi,” miakinu ye nsasa. Oyeto tuyelekanga e nsambu za Yave, tuvutulanga matondo mun’elau tuvewanga dia wá yo tambulwila e nsangu za lubakanisu. Vana fulu kia yoya, tusianga e sungididi muna mvovo mia Paulu oku vo: “Tudodokele wo vo, ke nutambula nsambu za Nzambi e ngofwila ko.” (2 Kor. 6:1) Ekani dia nsambu za Nzambi i ‘bakanisa e nza kwa yandi kibeni’ muna Kristu.—2 Kor. 5:19.
14. Nkia diambu dimonekanga mu nsi zayingi?
14 Wantu ayingi bavondwa e meso kwa Satana, bavambana yo Nzambi yo lembi zaya ekani dia nsambu za Nzambi. (2 Kor. 4:3, 4; 1 Yoa. 5:19) E mpasi ziwokelanga ova nza zifilanga wantu ayingi mu tambulwila e nsangu zambote vava bezayiswanga vo, o vambana yo Nzambi i tuku dia mambu mambi ye mpasi. Kana nkutu muna nsi zina vo wantu ayingi ke bayangalelanga salu kieto kia umbangi ko, owau ndonga muna yau betambulwilanga nsangu zambote yo bak’e nzengo za vutulwisa ngwizani au yo Nzambi. Nga tuzeye wo vo eyayi i ntangwa tufwete kuyivana yo vema kwawonso mu zayisa e mboka kwa wantu vo: ‘Babakana yo Nzambi’?
15. Vana fulu kia samuna nsangu mu yangidika wantu, adieyi tuzolele vo wantu bazaya?
15 E salu kieto ke kia zayisa kaka wantu ko vo kele vo bavutukidi kwa Nzambi, okubasadisa muna mpasi zau zawonso yo kala ye zingu kiakiese. Ayingi bevingilanga wo vava bekwendanga mu nzo za nzambi, ye vava mfumu za mabundu bevananga e vuvu kiaki kwa wantu kimana bakota muna mabundu mau. (2 Tim. 4:3, 4) Ke diau ko i kani dia salu kieto. E nsangu zambote tusamunanga i za sia vo Yave muna zola kwandi, una ye luzolo lwa loloka masumu mau muna Kristu. Muna kuma kiaki, wantu balenda kwau vutulwisa ngwizani au yo Nzambi. (Roma 5:10; 8:32) Kansi, ke kolo ko e “ntangw’edienga” se ifokoka.
‘Tuvema Muna Mwanda’
16. Nki kiasadisa Paulu mu kala yo unkabu yo vema?
16 Aweyi tulenda kadila yo vema muna nsambil’aludi? Kw’akaka bena vo akwa nsoni, dilenda kala diampasi mu song’e ngindu zau kwa wantu. Kansi, diambote mu sungamena vo o kala yo vema ke diambu dia kala kaka yo unkabu ko ngatu kwizila muna ngolo za muntu yandi kibeni. Paulu wasonga dina dilenda sadisa muntu mu kala yo vema vava kasonekena mpangi zandi Akristu vo: ‘Nulema yovo nukala yo vema muna mwanda.’ (Roma 12:11) Mwand’a Yave wasadisa Paulu wa ntumwa mu kala ye unkabu yo luzindalalu muna salu kia umbangi. Tuka kabokelelwa kwa Yesu yavana kasiwa mu pelezo yo vondwa kuna Roma, tezo kia mvu 30, Paulu kakulula vema kwandi ko. Wabundang’e vuvu muna Nzambi, ona wankumikanga muna mwand’andi avelela. Paulu wavova: “Nlenda vanga mawonso muna ndion’okunkùmikanga.” (Fili. 4:13) Kieleka, mayingi tulenda longoka muna mbandu andi.
17. Aweyi tulenda ‘lemena muna mwanda’?
17 O mvovo wasekolwa vo ‘lema’ una ye nsasa vo ‘yila.’ Muna yidisa e nzungu ina ye maza, divavanga vo twakudikila e nkuni. Diau adimosi, muna ‘lema muna mwanda,’ tufwete yambulanga mwand’a Nzambi watufila. Muna tambula mwanda wau, tufwete sadila nkubika zawonso kesadilanga o Yave mu kutukumika muna mwanda. Ediadi divavanga vo twasianga e sungididi muna nsambil’eto y’esi nzo ye muna nkutakani. Ediadi disongele vo tufwete kalanga y’elongi dia yeto kibeni ye dia esi nzo, kala ye fu kia samba yo kwendanga muna tukutakanu ye mpangi zeto Akristu. E nkubika zazi zikutusadisa mu kala ye nkuni ezi zikutuvana tiya yo kwamanana ‘lema muna mwanda.’—Tanga Mavangu 4:20; 18:25.
18. Wau vo tu Akristu, nki’ekani tufwete kala diau?
18 O nkwa vema i ndiona okalanga kaka y’ekani dimosi yo lembi yambula vo mambu makaka mamvukumuna yovo kunkendeleka yo yambula lungisa ekani diadi. Wau vo tu Akristu, ekani dieto i vanga mawonso kazolele o Yave vo twavanga, nze una Yesu kavanga. (Ayib. 10:7) O unu, luzolo lwa Yave i lwa sia vo wantu ayingi bavutulwisa ngwizani au yo yandi. Muna kuma kiaki, yambula twatanginina Yesu yo Paulu, muna kuyivana yo vema kwawonso muna salu kisundidi o mfunu tufwete sala o unu.
Nga Osungamene?
• Nkia salu kiavewa kwa Paulu ye mpangi zandi Akristu akuswa?
• E nsâdiswa y’akuswa aweyi betoma sadilanga e “ntangw’edienga”?
• Akristu aweyi balenda ‘lemena muna mwanda’?
[Foto ina muna lukaya lwa 12]
Paulu kasidi vilakana ko e lumbu kina kawanana yo Mfumu Yesu Kristu