Sia Nkadi Ampemba Kitantu yo Venga Ntambu Miandi

1, 2. Aki nani beyangalalanga muna ntangwa luvubu?

AVO mvu miayingi se sadilanga Yave, malongi mayingi ma luvubu owidi kala muna tukutakanu twampwena ye twa mvivu. Kansi, konso ntangwa omonanga awana betelamanga kuna ntwala mu kuyisunzula mu luvubu, ditoma kukasakesanga. Muna ntangwa yayina, nkangu wawonso uyangalalanga yo sika makonzo. Nanga mansanga onokesanga mu mona diaka buka kia wantu bezidi ku sambu dia Yave. Ekwe kiese tumonanga muna ntangwa yayina!

² Ekolo tukalanga se mbangi za luvubu lwa wantu akete mu zunga kieto, ambasi bavwidi elau dia mona luvubu lwa wantu awonso. Yindula ‘kiese kikalanga kun’ezulu’ konso lumingu vava ambasi bemonanga mazunda ma wantu mu nza yawonso bekotanga muna nkubik’a Yave eyi imonekanga! (Luka 15:7, 10) Ka lukatikisu ko, ambasi betoma yangalalanga vava bemonanga e ngwokela yayi!—Kangai 2:7.

 3. Ekuma Satana kevemenanga “nze nkosi ankwiti?” Adieyi kazolele vanga?

³ Kansi, vena ye vangwa yakaka ya mianda ke beyangalalanga ko vava bemonanga luvubu lwa wantu awaya. Satana ye nkwiya miandi befundulukanga yo makasi vava bemonanga mafunda ma wantu beyambulanga mavangu ma nza yayi yambi. Vana ntandu, Satana edi kavova vo ke vena muntu ko lenda sadila Yave mu zola kwakieleka, wantu ka balendi zizidila ye kwikizi ko muna ntonta. (Tanga Yobi 2:4, 5.) Konso ntangwa vekalanga muntu ozolele kiyekola kwa Yave, kimbangi kesianga vo Satana nkwa luvunu. Konso lumingu Satana omonanga nze yandi owandwanga mbata. Muna kuma kiaki, ‘ovemanga nga nkosi ankwiti, kend’avavi ona kevempola.’ (1 Petelo 5:8) E “nkosi” ndioyo ovavanga kutuvempola muna mwanda yo fwasa emvimba ngwizani eto yo Nzambi.—Nkunga 7:1, 2; 2 Timoteo 3:12.

4, 5. (a) O Yave nkia mpila zole zamfunu kakakidila umpukumuni wa Satana? (b) O Nkristu akieleka nkia ziku kalenda kala kiau?

⁴ Kana una vo tulenda mweswa e mpasi yo siwa kitantu, ka tufwete zakama ye wonga ko. Ekuma? Ekuma kadi Yave wakakidila umpukumuni wa “nkosi ankwiti” mu mpila zole zamfunu. Nkia mpila zazi? Yantete, Yave wavova vo “ndong’ayingi” y’Akristu akieleka bevuluka vava kikwiza e “mpasi zayingi.” (Lusengomono 7:9, 14) O ungunza wa Nzambi ke ufunganga ko. Muna kuma kiaki, Satana ozeye wo vo kalendi vukumuna nkangu a Nzambi wawonso ko.

⁵ E nkaku w’ezole ulenda moneka muna ludi bavovesa selo kimosi kia Nzambi kiakwikizi kuna nz’ankulu. Azareya wa ngunza wavovesa Ntinu Asa vo: “O Yave wina yeno ekolo nukala yandi.” (2 Tusansu 15:2; tanga 1 Korinto 10:13.) Mbandu za wantu ayingi kuna nz’ankulu zisonganga vo Satana kalenda ko vukumuna selo yawonso ya Nzambi ana bakala ye kikundi kiasikila yo Nzambi. (Ayibere 11:4-40) O unu mpe, Nkristu una ye kikundi kiasikila yo Nzambi lenda sunda mu sia Nkadi Ampemba kitantu. Ikuma Nkand’a Nzambi ukutuwondelelanga: “Vo i Nkadi Ampemba, nunsi’e kitantu, okunutina.”—Yakobo 4:7.

 6. Satana aweyi kenwanisinanga Akristu?

⁶ Satana kalenda sunda e vita yayi ko, kansi lenda vempola akaka mu yeto kele vo ka tuyingidi ko. Satana zeye wo vo muna kutuvempola kafwete yoyesa e ngwizani eto yo Yave. Aweyi Satana kevavilanga lunganisa ekani diadi? Muna nwanisa mosi mosi yo kututamba e ntambu miandi. Yambula twafimpa e ntambu kesadilanga Satana.

 7. E Satana nkia kuma kevavilanga bangika nkangu a Yave?

⁷ Muna twasa mpasi zayingi. Yoane wa ntumwa wavova vo: “E nza yawonso muna mbi ilele.” (1 Yoane 5:19) E mvovo miami mia lulukisu kw’Akristu awonso akieleka. Wau vo Satana wavukumuna wantu a nza yayi ana bavambana yo Nzambi, owau olekanga ntambu miandi kwa nkangu a Yave ana ke bena mu wisa kiandi ko. (Mika 4:1; Yoane 15:19; Lusengomono 12:12, 17) Wina yo makasi mayingi, wau kazeye wo vo kolo kiandwelo kaka kena kiau. Muna kuma kiaki, owokesanga mpasi mu nza yawonso. O unu, tumonanga e mpila nsoki ye umpumbulu ye lufwasu luwokelanga.

 8. Paulu wa ntumwa adieyi kazola vova vava kasoneka vo ‘ndwan’eto ye mianda miambi’?

⁸ Ndwana ya konso muntu. Paulu wa ntumwa walukisa akw’andi Akristu vo: “Ndwan’eto . . . ye vu ya umwanda ya bi muna mwezulu.” (Efeso 6:12) Ekuma Paulu kasadila o mvovo “ndwana”? E kuma kadi utoma kiesesanga una muntu ke nuaninanga yo nkw’andi ye vita za zula zinwananga. Muna sadila mvovo wau, Paulu wasonga vo konso muntu mu yeto vita kenwananga ye mianda miambi. Kana nkutu vo muna nsi tuzingilanga wantu ke bekwikilanga ko vo mianda miambi mina kieleka, ka tufwete vilakana ko vo tuka kina tukiyekolanga kwa Yave, mu vita yoyo tukotanga. Tuka kina kayiyekwela, konso Nkristu vita kenwananga. Ka lukatikisu ko, i kuma Paulu kalukisila Akristu muna Efeso nkumbu ntatu vo “nutelamena”!—Efeso 6:11, 13, 14.

 9. (a) Ekuma Satana ye nkwiya miandi besadilanga ‘ntambu’ mia mpila mu mpila? (b) Ekuma Satana kevavilanga yivisa ngindu zeto? Aweyi tulenda kunsundila? (Tala babu kina muna lukaya lwa 192-193.) (c) Nkia ntambu wakaka tufimpa owau?

⁹ Ntambu miambi. Paulu walukisa Akristu mu telamena “tumpeso” twa Satana. (Efeso 6:11) Paulu ntambu miayingi kayika. E mianda miambi ntambu mia mpila mu mpila besadilanga. Muna zingu kiau, akwikidi akaka belendanga sunda ezak’e ntota, kansi bebwanga mu ntota zakaka. Muna kuma kiaki, Nkadi Ampemba ye nkwiya miandi bevavanga zaya lutovoko lweto muna talanga ezolela yeto ye mavangu meto. Bevavanga konso lutovoko lwa mwanda tuna lwau luna lulenda fwasa e ngwizani eto yo Nzambi. Dia matondo wau vo ntambu miayingi mia Nkadi Ampemba miasonama mu Nkand’a Nzambi. (2 Korinto 2:11) Kuna lubantiku lwa nkanda wau, twazayisu ntambu miami nze umpukumuni w’eloko dia mavwa, yikundi yambi ye mavangu ma zumba. Yambula twafimpa ntambu akaka wa Satana—mpandu.

10. (a) Nki i mpandu? (b) Yave aweyi kebadikilanga e mpandu? Aweyi obadikilanga zo?

¹⁰ Vanda e mpandu kufilanga muntu mu kala kintwadi ye mianda miambi. Tá ngombo, kindoki, vanda nkisi yo vava vova ye mafwa i mavangu makaka ma mpandu. Nze una tuzeye, Yave obadikilanga mpandu vo ‘zangemi.’ (Nsiku 18:10-12; Lusengomono 21:8) Wau vo yeto mpe tufwete mwenanga dina “diambi e ngemi,” ke diambote ko mu kala ngwizani ye mianda miambi. (Roma 12:9) Elo, diangemi kikilu mu vanga diambu dilenda songa vo tubembwele Yave wa S’eto ezulu!

11. Ekuma dilenda kadila se nsundidi kwa Satana kele vo olendele kutufila muna mavangu ma mpandu? Yika e nona.

¹¹ Kana una vo o vanda e mpandu vangu dia bembola Yave, Satana olendanga vukumuna akaka mu yeto yo kubafilakesa muna vangu diadi. Konso ntangwa kalendele vukumuna Nkristu kabwa muna moko ma nkwiya, Satana oyangalalanga yo kuisana. Ekuma? Yindula e nona eki: Kele vo ekesa ovukumwinu mu katuka muna vu kiandi yo kwenda yikama e vu ki’atantu, o mfumu a makesa m’atantu oyangalala kikilu. Muna veza mfumu a makesa m’atantu andi, lenda vangisa nkinzi mu kembelela ekesa dia nyekodi. Diau adimosi mpe, avo Nkristu uyivene muna mavangu ma mpandu, okatukidi muna wisa kia Yave kuna lukanu yo kuyisia mu wisa kia Satana. Yindula kiese kalenda mona Satana muna kembelela nsund’andi! Nga tuzolele vana ndungidi yayi kwa Nkadi Ampemba? Ve kikilu! Oyeto ke tu ayekodi ko.

12. Satana nkia ndekwa kesadilanga mu soba ngindu zeto mu kuma kia mpandu?

¹² Avo tumengene mavangu ma mpandu, Satana kalendi kutusunda ko muna mavangu mama. Muna kuma kiaki, ovavanga soba ngindu zeto. Mu nkia mpila? Ovavanga vukumuna Akristu mu badikila ‘bi vo i wete, o wete vo i bi.’ (Yesaya 5:20) Muna lungisa ekani diadi, Satana ovutukilanga ndekwa zandi zankulu—ovaikisanga yuvu yilenda twasa lukatikisu muna ngindu za wantu.

13. Satana aweyi kasadila ndekwa za yuvula e yuvu mu twasa lukatikisu muna ngindu za wantu?

¹³ Tala una Satana kasadila ndekwa zazi kuna nz’ankulu. Muna mpatu Edene wayuvula Eva vo: “I kieleka kina vo, o Nzambi, nana kavova, ke nudie nti miawonso mia mpatu ko e?” Muna lumbu ya Yobi, vava kakota muna lukutakanu lwa mbasi lwakala kun’ezulu, Satana wayuvula vo: “O Yobi e nkatu kevuminanga Nzambi e?” Muna lubantiku lwa salu kia Yesu ova ntoto, Satana wakatikisa Kristu vo: “Ovo nge u Mwan’a Nzambi, yika matadi mama makituka se mbolo.” Se tadi muna diambu dia Yesu, Satana wazola fidisa mpaka dina kavova Yave vioka tumingu sambanu: “Ndioyu i Mwan’ame anzolwa, ona nyangalelanga.”—Etuku 3:1; Yobi 1:9; Matai 3:17; 4:3.

14. (a) Satana aweyi kesadilanga ndekwa za lukatikisu muna diambu dia mpandu? (b) Nkia diambu tufimpa owau?

¹⁴ O unu, Nkadi Ampemba osadilanga mpe ndekwa zazi mu fila wantu bakala ye lukatikisu mu kuma kia bi wa sadila mpandu. Diankenda kikilu, kadi ezak’e ntangwa osundanga yo fila akwikidi akaka mu kala ye lukatikisu muna ngindu zau. Bekatikisanga kana vo mavangu mawonso ma mpandu mambi kieleka. (2 Korinto 11:3) Aweyi tulenda sadisila wantu awaya mu soba ngindu zau? Aweyi tulenda vanga kimana Satana kalembi kutuvukumuna muna sadila ndekwa zazi? Muna vana mvutu za yuvu yayi, yambula twabadika mambu mole ma zingu ketoma sadilanga Satana mu vukumuna wantu muna mavangu ma mpandu. Nsaka ye diambu dia lunga-lunga mavimpi meto.

15. (a) Aweyi wantu ayingi muna nsi za Mputu bebadikilanga mavangu ma mpandu? (b) Akristu akaka aweyi bavukumunwinwa mu landa e ngindu za nza mu kuma kia mpandu?

¹⁵ Musungula muna nsi za Mputu, e nganga za matombola, ye nkisi ye mavangu makaka ma mpandu metoma yangalelwanga. E mavangu ma mpandu metoma songwanga muna filme, ye mu nkanda mia tanga, mu televizau ye mu komputadore; mebadikilwanga vo ke mambi kwandi ko, kiese ye ngangu metwasanga. Ndonga betoma yangalelanga nkanda ye filme zakaka za yimpa ya mpandu yo kubika maseka matadila yimpa yayi. Elo, e nkwiya mu sunda mina mu fila wantu mu veza e vonza kia tala mavangu ma nkisi. Nga Akristu bevukumunwanga mpe mu yangalela e nsaka zisonganga mavangu ma mpandu? E ngindu z’akaka zafunzulwa. Mu nkia mpila? Muna bong’e nona, Nkristu mosi vava kamana tala filme yasonganga mavangu ma mpandu wavova vo, “filme ntadidi, kivandidi mpandu ko.” Ekuma ngindu zazi zinina za vonza?

16. Ekuma dinina dia vonza mu sola nsaka zisonganga mavangu ma mpandu?

¹⁶ Kana una vo vena ye nswaswani ya vanda e mpandu ye tala zo, e diadi ke disonganga ko vo kavena kieleka vonza ko muna tala mavangu mama. Ekuma? Badika edi: Nkand’a Nzambi usonganga vo Satana ye nkwiya miandi ke bena ye wisa ko kia zaya e ngindu zeto.a Nze una tutekele yika, muna zaya e ngindu zeto ye konso lutovoko lwa mwanda tuna lwau, mianda miambi betalanga mavangu ye nsaka zina tuzolanga. Avo Nkristu oyangalelanga nkanda ye filme za nganga za matombola ye moko ya mpandu ye mavangu ma nkwiya, Satana ozayisa dio kwa nkwiya. Elo, okubazayisa lutovoko lwa Nkristu ndioyo. I bosi, e nkwiya betonta Nkristu muna sadila lutovoko lwalu yavana bekumbwisa. Kieleka, akaka bezolanga vanda e mpandu, kuna lubantiku nanga mu nsaka bamwena zo.—Tanga Ngalatia 6:7.

17. Satana nkia ntambu ambi kesadilanga muna vukumuna mbevo?

¹⁷ Muna kutuvukumuna, Satana ke sadilanga kaka luzolo lweto lwa nsaka ko, kansi osadilanga mpe nsatu zeto za lunga-lunga mavimpi. Mu nkia mpila? Nkristu una ye mayela malembi sasuka lenda kendalala, kanele vo osianga ngolo za wukisa mo. (Maku 5:25, 26) E diadi dilenda kala s’elau diambote kwa Satana ye nkwiya mu kumvukumuna. E nkwiya balenda tonta mbevo mu dimbula e vuvu yo vava lusadisu muna ‘nkum’a mpandu’ yovo kwa nganga za nkisi—e vangu diadi diambi kikilu. (Yesaya 1:13) E vangu diadi dia nkwiya avo ditwese nluta, dilenda fwasa ngwizani a mbevo yo Nzambi. Mu nkia mpila?

18. Nkia mpila lusadisu lwa nganga kafwete venga o Nkristu? Ekuma?

¹⁸ Yave walukisa Aneyisaele ana basadilanga ‘mpandu’: “Ovo nulambul’o moko, ikunufukil’o meso; ovo nusamba nsamba zayingi, kiwa kwame ko.” (Yesaya 1:15) Kieleka, tufwete venga konso diambu dilenda fila Yave mu yambula wá e sambu yeto yo lembi kutusadisa—musungula vava tuyelanga. (Nkunga 41:3) Muna kuma kiaki, avo nganga, nkisi ye mpandu kesadilanga, o Nkristu akieleka kafwete kumvava ko.b (Matai 6:13) Muna diadi, lenda kala ye ziku kia tambula lusadisu lwa Yave. Tala e babu “Nga Zazi Mpandu Kieleka?” muna lukaya lwa 194.

19. (a) Adieyi kevavanga Nkadi Ampemba vo wantu bakwikila mu kuma kia nkum’andi? (b) Nkia tusansu bafwete venga Akristu akieleka?

¹⁹ Ekolo wantu ayingi muna nsi za Mputu beyangalelanga e vonza kia nkum’a Satana, muna nsi zakaka ke diau ko divangamanga. Muna nsi zazi Nkadi Ampemba ofilanga wantu ayingi mu kwikila vo osundidi nkuma. Akaka mu wonga wa mianda miambi bezingilanga. Vena ye tusansu twayingi mu kuma kia mavangu ma nkwiya. Tusansu twatu nkumbu miayingi tusamunwanga ye ziku kiawonso; wantu besivikanga vava bewanga tusansu twatu. Nga yeto mpe tufwete samuna tusansu twatu kw’akaka? Ve, selo ya Nzambi aludi bevenganga wo vanga mu kuma yole yamfunu.

20. Muntu aweyi kalenda kitukila se mwangi a nsangu za Satana lembi wo zaya?

²⁰ Diantete, o muntu on’o samunanga oma ma nkum’a nkwiya, salu kia Satana kesalanga. Mu nkia mpila? Nkand’a Nzambi usonganga ziku vo Satana ovanganga mambu ma nkuma, kansi usonganga mpe vo “sinsu, yo makumbu maluvunu” kesadilanga. (2 Tesalonika 2:9, 10) Wau vo Satana nkuluntu a luvunu, ozeye bendomona ngindu z’awana bezolanga mpandu yo kubafila mu kwikila mambu maluvunu. Wantu awaya, bekwikilanga vo bamona, bawa yo vanga mambu mena kebavanga kwau ko. Ezak’e ntangwa, muna samuna tusansu twatu, mambu besakisanga. Avo Nkristu osamunanga tusansu twatu, luzolo lwa Nkadi Ampemba kevanganga una vo “ese mpe dia luvunu.” Okituka se mwangi a nsangu za Satana.—Yoane 8:44; 2 Timoteo 2:16.

21. Nkia diambu tufwete sianga va fulu kiantete muna moko yeto?

²¹ Diazole, avo Nkristu una kazeye ludi ko mianda miambi kasadilanga, kafwete venga e fu kia samuna nsangu zazi kw’akwandi akwikidi. Ekuma? Tuwondelelwanga: “Twasi’ak’o meso muna Yesu w’etuku yo nzikudi a lukwikilu lueto.” (Ayibere 12:2) Elo, tusianga sungididi muna Kristu, ke muna Satana ko. Kana una vo mambu mayingi kazaya mu kuma kia Satana ye mianda miambi, Yesu vava kakala ova ntoto kavava yangidika alongoki andi ko mu kubasamunwina tusansu twau. Kansi, Yesu wasia e sungididi kia samuna nsangu za Kintinu. Muna kuma kiaki, muna tanginina Yesu ye ntumwa zandi, tufwete siang’e sungididi kia mokena “o mavangu manene ma Nzambi.”—Mavangu 2:11; Luka 8:1; Roma 1:11, 12.

22. Adieyi tulenda vanga kimana awana bena kun’ezulu bakalanga ye kiese kiayingi?

²² Kieleka, muna fwasa ngwizani eto yo Yave, Satana ntambu miayingi kesadilanga, kumosi mpe ye mpandu. Kansi, muna menganga dina diambi yo zola dina diambote, ke tusila Nkadi Ampemba nzila ko, kayoyesa ekani dieto dia tina mavangu mawonso ma mpandu. (Tanga Efeso 4:27.) Yindula ‘kiese kiayingi kikala kun’ezulu’ avo tuzindalala “telamena tumpeso twa Nkadi Ampemba” yavana kefwaswa emvimba!—Luka 15:7; Efeso 6:11.