“O Mwand’osatanga . . . Oma Masina ma Nzambi”
“O mwand’osatanga mawonso, y’oma masina ma Nzambi.”—1 KOR. 2:10.
1. Nkia salu kia mwand’avelela kayika o Paulu muna 1 Korinto 2:10? Nkia yuvu divaikisanga?
EKWE kiese tuna kiau mu kuma kia salu kisalanga mwand’avelel’a Yave! Nkand’a Nzambi uyikilanga mwanda vo nsadisi, lukau, usianga umbangi ye ukutudodokelelanga. (Yoa. 14:16; Mav. 2:38; Roma 8:16, 26, 27) Paulu wa ntumwa wasonga e salu kiakaka kisalanga mwand’avelela. Wavova vo: “O mwand’osatanga mawonso, y’oma masina ma Nzambi.” (1 Kor. 2:10) Kieleka, Yave osadilanga mwand’andi avelela mu sengomona mambu masina. Kondwa kwa lusadisu lwalu, diampasi diadi kala kwa yeto mu bakula makani ma Yave. (Tanga 1 Korinto 2:9-12.) Kansi, ediadi yuvu yayingi divaikisanga: O mwanda aweyi ‘usatilanga oma masina ma Nzambi’? Nani kasadila Yave mu sengomona mambu mama muna tandu kiantete? Aweyi ye muna nani o mwanda usatilanga oma masina o unu?
2. Nkia salu yole isalanga mwanda?
2 Yesu wayika salu yole ya mwanda. Vava kiafinama lufwa lwandi, wavovesa antumwa zandi vo: “O Nsadisi, wa mwand’avelela, ona otuminwa kwa Se muna nkumbu ame, yandi okunulonga mawonsono, yo kunususwila mawonso mana inuvovese.” (Yoa. 14:26) O mwand’avelela ukala nze nlongi ye nsusumuni. Nze nlongi, mwanda usadisa Akristu mu bakula mambu mana ke babakulanga ko. Nze nsusumuni, mwanda ukubasadisa mu sungamena yo sadila mana balongokanga una ufwene.
Muna Tandu Kiantete
3. Nkia mvovo mia Yesu misonganga vo “oma masina ma Nzambi” malembe-malembe mesengomonwa?
3 Yesu mambu mayingi mampa kalonga kw’alongoki andi. Kana una vo i wau, mayingi diaka bafwana longoka. Yesu wavovesa antumwa zandi vo: “Mambu mengi aka ngina mau ma kunusamunwina, kansi owau ke nufweno mo siamina ko. Oyandi, wa mwand’a ludi, ovo wizidi, okunufila muna ludi kiawonso.” (Yoa. 16:12, 13) Yesu wasonga vo muna lusadisu lwa mwand’avelela, o mambu masina mesengomonwa malembe-malembe.
4. Muna lumbu kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto, aweyi o mwand’avelela wasadila nze nlongi ye nsusumuni?
4 Muna lumbu kia Pentikosti ya mvu a 33 wa Tandu Kieto, o “mwand’a ludi” walwaka, vava wabungulwa mun’Akristu 120 balungana muna Yerusaleme. Mambu mayingi bawá yo mona masonganga e ziku kia mwanda wau. (Mav. 1:4, 5, 15; 2:1-4) Alongoki bavova mu ndinga za mpila mu mpila “o mavangu manene ma Nzambi.” (Mav. 2:5-11) Diambu diampa diasengomonwa mu kolo kiokio. O Yoele wa ngunza wasakula e mbunguk’a mwand’avelela. (Yoe. 2:28-32) O nkangu wamona e ndungan’a ungunza wau muna mpila ina ke bavingilanga ko. Petelo wa ntumwa wasasila diambu diadi. (Tanga Mavangu 2:14-18.) O mwand’avelela wasala nze nlongi muna kiesesa kwa Petelo vo dina alongoki bamona i ndungan’a ungunza wau wankulu. O mwand’avelela wasala mpe nze nsusumuni, kadi o Petelo kayika kaka ungunza wa Yoele ko kansi wayika mpe ungunza wa Davidi. (Nku. 16:8-11; 110:1; Mav. 2:25-28, 34, 35) Mawonso mana o nkangu bawa yo mona i mambu masina ma Nzambi.
5, 6. (a) Vava kiavioka Pentikosti ya mvu a 33, nkia yuvu yamfunu mu kuma ki’ekangu diampa yavavang’e mvutu? (b) Aki nani basadilwa mu sengomona mambu mama ye nkia nzengo babaka?
5 Mambu mayingi mavavanga kieseswa kw’Akristu a tandu kiantete. Kasikil’owu, vakala ye yuvu mu kuma ki’ekangu diampa edi diasikidiswa muna lumbu kia Pentikosti. Nga Ayuda ye minkwikila mia kiyuda kaka bekala mun’ekangu diampa? Nga esi Zula mpe balenda koteswa mun’ekangu diadi yo kuswa muna mwand’avelela? (Mav. 10:45) Nga divava vo akala a esi Zula bazengwa ntete yo sakalela Nsiku a Mose? (Mav. 15:1, 5) Yuvu yayi yamfunu yakala. Diavavanga vo mwand’a Yave wasata mambu mama masina. Kansi, muna nani mwanda wau usadila?
6 Mpangi bazikuka muna mwanda basadilwa mu sengomona mambu mavavwanga kieseswa. Petelo, Paulu yo Banaba bakala muna lukutakanu lwa buka kia selo yambuta yo yika una Yave kasil’e sungididi kwa esi Zula ana balembi zengwa. (Mav. 15:7-12) Vava babadika e ziku kiaki kumosi ye dina diavovwa muna Sono ya Kiyibere, ye muna lusadisu lwa mwand’avelela, e buka kia selo yambuta babaka e nzengo. I bosi, basoneka e nzengo zazi muna nkanda yo fila zo muna nkutakani.—Tanga Mavangu 15:25-30; 16:4, 5; Ef. 3:5, 6.
7. Aweyi e mambu masina masengomwenwa?
7 Mambu mayingi masasilwa muna nkanda miavumunwinwa miasoneka Yoane, Petelo, Yakobo yo Paulu. Vava e Sono ya Kikristu yafokoka sonekwa, e maka mambu nze ungunza yo zayi una wasengomonwanga mu mpil’esivi wasuka. (1 Kor. 13:8) Nga o mwanda ukwamanana sala nze nlongi ye nsusumuni? Nga ukwamanana sadisa Akristu mu sata oma masina ma Nzambi? O ungunza usonganga vo ukwamanana.
Omu Lumbu Yambaninu
8, 9. Aki nani ‘bekezima’ muna umbakuzi wa mwanda mu lumbu yambaninu?
8 Mu kuma kia lumbu yambaninu, mbasi mosi wavova vo: “Alungaladi bekezima nze lezima kwa ngambwila; awana bevilul’ebidi yamuna nsongi nze ntetembwa yakwele mvu. . . . O luzayilu lusaka.” (Dan. 12:3, 4) Aki nani i alungaladi, ana bekezima? Yesu wavan’e mvutu muna kingana kiandi kia masa ye mbongo ambi. Mu kuma kia “mbaninu a nza” wavova vo: “I bosi asongi bekezima nze ntangwa muna kintinu ki’Es’au.” (Mat. 13:39, 43) Vava kasasila kingana kiandi, Yesu wasonga vo “asongi” i “wan’a kintinu,” i sia vo, Akristu akuswa.—Mat. 13:38.
9 Nga Akristu akuswa awonso ‘bekezima’? Tulenda vova vo elo, kadi Akristu awonso bevana e moko muna salu kia samun’e nsangu zambote, kia kitula wantu s’alongoki yo kasakesa muntu yo nkw’andi muna tukutakanu. Akristu akuswa yau bafwete kala se mbandu. (Zak. 8:23) Vana ntandu, e mambu masina mesengomonwa mu lumbu yambaninu. O ungunza kasoneka o Daniele ‘wasiw’e dimbu’ yovo waswekwa wakala muna kolo kiakina. (Dan. 12:9) Aweyi ye muna nani o mwanda usatila oma masina?
10. (a) Muna nani o mwanda kesengomwenanga mambu masina mu lumbu yambaninu? (b) Sasila una e ludi mu kuma tempelo ya Yave ya kimwanda kiakieseselwa.
10 Vava kifwananga e ntangwa ya kiesesa mambu ma mwanda mu lumbu yeto, o mwand’avelela usadisanga mpangi zazikuka ana besunzulanga “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” kuna vula diasina mu bakula mambu masina mana ke babakulanga ko. (Mat. 24:45; 1 Kor. 2:13) E Buka kia Selo Yambuta bekutakananga mu fimpa dina divavanga kieseswa. (Mav. 15:6) Mana belongokanga, bevaikisanga mo muna nkanda muna wete dia yeto awonso. (Mat. 10:27) Ekolo mvu miviokanga, mambu mayingi mevavanga singikwa. Mambu mama mpe metoma sasilwanga.—Tala babu kina yo ntu a diambu, “O Mwanda Aweyi Wasengomwena Nsas’a Tempelo ya Kimwanda.”
Nluta mia Salu kia Mwand’avelela o Unu
11. Aweyi Akristu awonso o unu bebakilanga nluta mia salu kia mwand’avelela kia sengomona oma masina ma Nzambi?
11 Akristu awonso akwikizi bebakang’e nluta mia salu kia mwand’avelela kia sengomona oma masina ma Nzambi. Nze Akristu a tandu kiantete, o unu yeto mpe tulongokanga yo sungamena yo sadila mana tubakulanga muna lusadisu lwa mwand’avelela. (Luka 12:11, 12) Ke divavanga ko vo twatanga sikola zandá mu bakula mambu masina mevaikiswanga muna nkanda. (Mav. 4:13) Aweyi tulenda wokesela umbakuzi weto wa mambu masina ma Nzambi? Badika oma malende.
12. Nkia ntangwa tufwete lomba mwand’avelela muna sambu?
12 Lomba mwand’avelela muna sambu. Vitila twalongoka mambu ma Nkand’a Nzambi, tufwete lomba mwand’avelela kimana watufila. Tufwete wo vanganga kana nkutu vo va yeto kaka twina yovo ntangwa yakete kaka tuna yau ya longoka. Ka lukatikisu ko vo e sambu yayi, S’eto ezulu iyangidikanga. Nze una Yesu kavova, Yave okutuvana mwand’andi avelela vava tulombanga wo ye ziku kiawonso.—Luka 11:13.
13, 14. O kubika malongi ma lukutakanu aweyi dilenda kutusadisila mu bakula mambu masina ma Nzambi?
13 Kubika malongi ma lukutakanu. Ntaudi akwikizi yo lulungalalu okutuvananga “madia ma mwanda muna ntangw’andi.” O “ntaudi akwikizi” olungisanga kiyekwa kiandi muna vaikisanga malongi metukanga muna Nkand’a Nzambi yo vanga nkubika za tukutakanu ye malongi melongokwa. Vena ye kuma yasikila dilombelwanga vo “wana-ngudi” awonso balongoka emaka mambu. (1 Pet. 2:17; Kol. 4:16; Yuda 3) Tusonga vo ntwadi tusalanga yo mwand’avelela vava tusiang’e ngolo za lemvokela tuludiku tuvewanga.—Lus. 2:29.
14 Vava tukubikanga malongi ma lukutakanu, diambote twatanganga e sono ya Nkand’a Nzambi iyikilu yo vava bakula e ngwizani ina ye diambu dilongokwa. O vanga wo diwokesa umbakuzi weto wa Nkand’a Nzambi. (Mav. 17:11, 12) O tanga sono yayi dikutusadisa mu sungamena mana mena mo muna lusadisu lwa mwand’avelela. Vana ntandu, vava tuvavanga sono yayi muna Nkand’a Nzambi, dikutusadisa mu zaya e fulu ina.
15. Ekuma tufwete tangilanga nkanda mieto miawonso? Adieyi ovanganga mu tanga mio?
15 Tanganga nkanda miawonso. Malongi makaka mevaikiswanga mu nkanda mieto ke melongokwanga mu tukutakanu ko, kansi malongi mama mekubikwanga muna wete dieto. Kana nkutu muna yinkanda-nkanda ikubikwanga mu kuma kia nkangu, mukalanga mpe ye mambu mamfunu mu kuma kieto. Mu nza yayi yampasi, vekalanga ye ntangwa ina tuvingilanga muntu yovo lekwa. Avo tunete nkanda mina ke twatangidi ko yovo ndambu kaka twatanga, tulenda sadila elau diadi mu tanga emaka malongi. Akaka bewunikinanga malongi ma nkanda mieto muna CD ekolo bekangalanga mun’ekalu. Wau vo mitoma fimpwanga yo sonekwa mu mpila yakiá mu kuma ki’atangi a mpila mu mpila, nkanda miami miwokesanga luyangalalu lweto muna mambu ma mwanda.—Kab. 2:2.
16. O soneka yuvu yo vavulula yo nkia nluta ditwasanga?
16 Badika. Vava otanganga Nkand’a Nzambi yovo nkanda mieto, vaulanga e ntangwa ya badika mana otangidi. Ekolo olandanga o nyindu wa mana otanganga, olenda kiyuvula yuvu yayingi. Olenda soneka yuvu yayi yo fimpa yo mu ola yakaka. Nkumbu miayingi, tulongokanga mambu masina vava tuvavululanga mana ke tutomene bakula ko. O umbakuzi tuvwanga ukitukanga se lusalu lweto lwantalu luna tulenda sadila vava dikalanga o mfunu.—Mat. 13:52.
17. Nkia nkubika wavanga mu kala y’elongi dia esi nzo yovo dia ngeye kibeni?
17 Vaula ntangwa y’elongi dia esi nzo. E Buka kia Selo Yambuta bekasakesanga yeto awonso twavaula fuku umosi yovo ola yakaka muna konso lumingu mu vanga elongi dia yeto kibeni yovo dia esi nzo. E nsobani yavangilu muna lumbu ya tukutakanu ikutuvananga elau dia landa luludiku lwalu. Nkia mambu nulongokanga muna Fuku wa Nsambi ya Esi Nzo? Akaka Nkand’a Nzambi betanganga, yo vavulula e sono ina ivaikisanga yuvu yo soneka mu mvovo miankufi e nsas’a sono yayi muna Nkand’a Nzambi. Esi nzo zayingi bevaulanga e ntangwa ya badika una balenda sadila mana balongokele muna zingu kia esi nzo. Mase makaka besolanga malongi mana bamwene vo mamfunu kwa esi nzo yovo mena ngwizani ye diambu yovo yuvu ina esi nzo balombele vo yabadikwa. Ekolo e lumbu iviokanga, nulenda yindula mambu makaka mana nulenda longoka.a
18. Ekuma ke tufwete yoyela ko mu longokanga oma masina ma Diambu dia Nzambi?
18 Yesu wavova vo mwanda ukala se nsadisi. Muna kuma kiaki, ke tufwete yoya ko mu longokanga mambu masina ma Nkand’a Nzambi. Malongi mama i ‘zayi wa Nzambi’ una tukasakeswanga vo twavava. (Tanga Ngana 2:1-5.) Mayingi mesonganga mu kuma kia lekwa ‘ina yakubika Nzambi mun’awana banzolele.’ O mwand’avelela ukutusadisa ekolo tusianga ngolo za longoka mayingi mu kuma kia Diambu dia Yave, kadi “o mwand’osatanga mawonso, y’oma masina ma Nzambi.”—1 Kor. 2:9, 10.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
a Tala Salu Kieto kia Kintinu kia Oktoba 2008, lukaya lwa 8.
Nkia Mvutu Ovana?
• Nkia salu yole isalanga mwanda ikutusadisanga mu sata “oma masina ma Nzambi”?
• O mwand’avelela muna nani wasengomwena mambu masina muna tandu kiantete?
• O mwand’avelela aweyi usadilanga mu kiesesa mambu mu lumbu yeto?
• Adieyi olenda vanga mu bak’e nluta mia salu kia mwanda?
[Babu kina muna lukaya lwa 22]
“O Mwanda Aweyi Wasengomwena Nsas’a Tempelo ya Kimwanda”
Dimosi muna ‘mambu masina ma Nzambi’ masengomonwa muna tandu kiantete i dia sia vo e saba, kuna kwalanda tempelo, nkubika ya kimwanda yasunzulanga. Paulu wayikila nkubika yayi vo ‘saba kialudi, kina kiasimika Yave, ke muntu ko.’ (Ayib. 8:2) E saba kiaki i tempelo yanene ya kimwanda, nkubika ina wantu balenda finamena Nzambi muna nzil’a kimenga ye kinganga kia Yesu Kristu.
“E saba kialudi” kiasikidiswa muna mvu wa 29 wa tandu kieto, vava Yesu kavubwa yo tondwa kwa Yave nze ndiona wakituka se kimenga kialunga. (Ayib. 10:5-10) Vava kafwa yo fulwa, Yesu wakota mun’esuku dia Mumpungu-vauka dia tempelo ya kimwanda yo sunzula ntalu a kimenga kiandi “vana ndose a Nzambi.”—Ayib. 9:11, 12, 24.
Muna nkanda wakaka, Paulu wa ntumwa wasoneka mu kuma kia Akristu akuswa nze awana ‘bevangamenanga muna tempelo avauka a Yave.’ (Ef. 2:20-22) Nga e tempelo yayi yau imosi ye “saba kialudi” kina kayika muna nkand’andi kwa esi Ayibere? Mu mvu miayingi, selo ya Yave i wau babakulwilanga dio. Babanzanga vo Akristu akuswa bakubikwanga ova ntoto mu kituka se ‘matadi’ ma tempelo a Yave kun’ezulu.—1 Pet. 2:5.
Kansi muna mvu wa 1971, ampangi bakala ye kiyekwa vana vena buka kia ntaudi a kwikizi bayantika bakula vo e tempelo kayika o Paulu muna nkand’a Efeso ke ilendi kala tempelo ya Yave ko ya kimwanda. Wau vo e “saba kialudi,” Akristu akuswa ana bafuluka kala kisunzulanga, kifwete sikidiswa vava kiayantika lufuluku lwau muna “ngiz’a Mfumu.” (1 Tes. 4:15-17) Kansi, muna kuma kia saba, Paulu wasoneka vo: ‘E saba kiaki kingana muna kolo kiaki.’—Ayib. 9:9.
Muna tezanesa sono yayi ye sono yakaka, diamoneka vo e tempelo ya kimwanda ke yakinu tungwa ko, Akristu akuswa ke ‘matadi’ ko mekubikwanga ova ntoto kimana matungilwa tempelo yayi. Kansi, Akristu akuswa besalanga vana yanzala ye mun’esuku dia Mumpungu-vauka dia tempelo ya kimwanda, lumbu yawonso betambikanga “lutambiku lua lusanisinu” kwa Nzambi.—Ayib. 13:15.
[Foto ina muna lukaya lwa 23]
Aweyi tulenda wokesela umbakuzi weto wa ‘mambu masina ma Nzambi’?