KAPU KIA 31
“Nufinama Nzambi, Oyandi mpe Okunufinama”
1-3. (a) Adieyi tulenda longoka mu kuma kia mpangwa yavangwa muntu muna talanga e ngwizani amase yo nsedia? (b) Aweyi tuvanganga kele vo muntu utusongele zola ye nkia kiuvu kiamfunu tufwete kiyuvula?
AMASE beyangalelanga mona tusevo twa mwan’au akete. Nkumbu miayingi, bekumfinamanga mu vova yandi yo kunsevesa. Bevingilanga vo yandi mpe kaseva. Ke kolo kiayingi ko—oyandi mpe osevele. O tusevo twatu tusonganga lubantiku lwa zola kwa mwana kuna kwa mase.
2 O tusevo twa mwana diambu diamfunu lukutusungamesanga dia mpangwa kavangw’o muntu. Vava tusongwanga o zola oyeto mpe tuzolanga, kadi i wau twavangilwa. (Nkunga 22:9) Ekolo tunungunukanga e ntela tuwokesanga mpe etezo kia songa o zola. Nanga olenda sungamena e nzola wazolwanga kwa mase maku, kwa yitu yovo akundi aku vava wakala kingyana-ngyana. O zola kwaku kwakota muna ntima, kwanungunuka yo yima mbongo. Ongeye mpe wayantik’o songa e zola. Nga i wau mpe dina muna ngwizani aku ye Yave wa Nzambi?
3 Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Yeto tuzolanga, kadi yandi wateka kutuzola.” (1 Yoane 4:19) Tuka muna Kunku kia 1 yakuna Kunku kia 3 kia nkanda wau osungameso vo muna zola kwandi Yave wa Nzambi osadilanga o nkuma, unsongi ye ngangu zandi muna wete diaku. Muna Kunku kia 4 omwene una kasongela zola kwa wantu—ye kwa ngeye—mu mpil’esivi. Owau, vena ye kiuvu. Kiuvu kisundidi o mfunu olenda kiyuvula: ‘Aweyi ndenda tambulwila o zola kwa Yave?’
O Zola Nzambi Aweyi Disongele
4. Ekuma wantu benena ye mvwanga muna nsasa ya zola Nzambi?
4 O Yave wau vo i Nto a zola, otomene wo zaya vo o zola kusengomonanga edi diambote dina muna wantu. Muna kuma kiaki, nana mindembi kwikila bekwamanananga kolama, oyandi okalanga ye vuvu vo vena ye akaka betambulwila o zola kwandi. Elo, mazunda betambulwilanga. Diankenda kikilu vo, mabundu ma nza yayi yambi bayivisa e nsasa ya zola Nzambi. Ndonga ya wantu bevovanga vo Nzambi bezolanga kansi mu nua kaka bevovelanga wo. Kuna kwa yau o zola Nzambi kuna nze nzol’a nsedia kwa mase yimonekenanga muna tusevo. Kansi, kuna kw’ambuta o zola mayingi kuvavanga.
5. O Nkand’a Nzambi aweyi kesasilanga o zol’a Nzambi, ekuma e nsasa yayi yifwete kututuntila?
5 O Yave osonganga e nsasa ya kunzola. E Diambu diandi divovanga vo: “I yau yiyi e nzol’a Nzambi, tulunda nkanikinu miandi.” Ozevo, o zola Nzambi kufwete songelwa muna mavangu. Elo, wantu ayingi ke beyangalelanga diambu diadi ko dia lemvokela nkanikinu. Kansi, e sono kiaki kitoma vovanga vo: “E nkanikinu mia [Nzambi] ke miampasi ko.” (1 Yoane 5:3) E nsiku ye nkanikinu mia Yave miasiwa muna wete dieto, ke mu kutumwesa mpasi ko. (Yesaya 48:17, 18) O Nkand’a Nzambi wazala ye nkanikinu mikutusadisanga mu kumfinama. Mu nkia mpila? Mbula twabadika mpila tatu za ngwizani eto yo Nzambi. Ezi: Mokena, sambila ye tanginina.
Mokena yo Yave
6-8. (a) Aweyi tulenda wila nding’a Yave? (b) Aweyi tulenda kitulwila e Sono se yamoyo vava tutanganga yo?
6 E kapu kia 1 kiyantikanga ye mvovo emi: “Se yindudi vo Nzambi omokenanga yandi.” Tumwene vo ezazi ke ngindu zankatu ko. Elo, o Mose wamokena yandi. Adieyi tuvova mu kuma kieto? O unu o Yave ketwikanga diaka mbasi zandi ko mu mokena yo wantu. Kansi, ovwidi mpil’ambote ya mokena yeto o unu. Aweyi tulenda wunikina Yave?
7 Wau vo e “Sono yawonso yavumunwinwa kwa Nzambi,” tuwunikinanga Yave vava tutanganga Nkand’a Nzambi una vo i Diambu diandi. (2 Timoteo 3:16) O Davidi wa ntinu wakasakesa selo ya Yave batanganga wo “fuku yo mwini.” (Nkunga 1:1, 2) Ediadi ngolo zayingi divavanga kwa yeto. Kansi, nluta ditwasanga. Nze una tumwene muna Kapu kia 18, o Nkand’a Nzambi una nze nkanda amfunu utukidi kw’eS’eto ezulu. Ozevo, otanganga wo ke difwete zita ko. Tufwete bakulanga mana tutanganga muna Nkand’a Nzambi. Aweyi tulenda wo vangila?
8 Yindulanga dina otanganga muna Nkand’a Nzambi. Badikila wantu beyikwanga muna Nkand’a Nzambi nze ngeye ubamwene. Vava zaya lusansu lwau ye ntangwa yababwila o mambu ye makani mau. I bosi, toma badika mana otangidi, ukiyuvula e yuvu eyi: ‘E diambu diadi aweyi dindongele mu kuma kia Yave? Nkia fu yandi mbwene muna diambu diadi? Nkia nkanikinu kazolele Yave vo yazaya ye aweyi mfwete wo sadila muna zingu kiame?’ Tanga, badika yo sadila mana olongokanga—muna vanga wau e Diambu dia Nzambi dikituka se diamoyo kwa ngeye.—Nkunga 77:12; Yakobo 1:23-25.
9. Nani i “ntaudi akwikizi yo lulungalalu,” ekuma dinin’o mfunu mu toma wunikina e “ntaudi” ndioyo?
9 O Yave okutuvoveselanga mpe muna “ntaudi akwikizi yo lulungalalu.” Nze una kavova o Yesu e buka kiandwelo kia Akristu akuswa kiasolwa mu vana “madia ma [mwanda] muna ntangw’andi” mu lumbu yayi yambaninu. (Matai 24:45-47) Vava tutanganga e nkanda mikubikwanga mu kutusadisa twavwa zayi waludi wa Nkand’a Nzambi ye vava tulungananga muna tukutakunu twa Akristu ye muna tukutakanu twa mvivu tudikilwanga muna mwanda kwa ntaudi ndioyo. Wau vo ntaudi a Kristu, tufwete tumama mvovo mia Yesu mina muna Luka 8:18: “Nutoma tala ngwa nuwa.” Tutoma wunikinanga wau tuzeye vo o Yave osadilanga ntaudi akwikizi muna vovana yeto.
10-12. (a) Ekuma e sambu kinina se lukau lwesivi lwa Yave? (b) Aweyi tulenda sambila mu mpila iyangidikanga Yave ye ekuma tulenda kadila ye vuvu vo oyangalelanga e sambu yeto?
10 Kansi, aweyi tuvova mu kuma kia mokena yo Nzambi? Nga tulenda vovana yo Yave? Wonga divananga e diambu diadi. Kele vo ozolele wanana yo mfumu a nsi aku mu kunzaisa e mpasi zaku adieyi olenda vanga muna kutambula? Ntangwa zayingi, oteza kwankatu mu lomba o nswa nanga dilenda kala diavonza! Muna lumbu ya Esete yo Modekai, konso ona waluakanga kwa ntinu wa Aparasi avo kabokelo ko wafwan’o vondwa. (Esete 4:10, 11) Owau se badiki ofinama Mfumu a nza yawonso una vo muna tezanisa yo wantu basundidi o tunda “bena nze makonko.” (Yesaya 40:22) Nga tufwete kala yo wonga muna kumfinama? Ve!
11 O Yave waziula e nzila muna kumfinama—sambu. Diambu diasazu kikilu mu vanga. Kana nkutu kimwana-mwana olenda samba kwa Yave ye kwikizi muna nkumbu a Yesu. (Yoane 14:6; Ayibere 11:6) Elo, e sambu kikutuvananga mpe nzila mu songa e ngindu ye makani meto—kana nkutu mana masundidi e mpasi, mena vo ka tulendanga mo yika ko. (Roma 8:26) Ke dina mfunu ko dia vava sivikisa Yave ye mvovo miambadi, sambu kia nda yovo vovololanga mambu. (Matai 6:7, 8) Kuna diak’e sambu, o Yave kasikidisa kolo kifwete zingila e sambu yeto ko ye nkumbu nkwa tufwete samba. E Diambu diandi nkutu dikutukasakesanga twa “kwaminin’o samba.”—1 Tesalonika 5:17.
12 Sungamena dio vo Yave kaka oyikilwanga vo ‘Ngwe a sambu,’ ye owanga ye ngemba zawonso. (Nkunga 65:2) Nga Yave wa kwankatu kewanga e sambu ya selo yandi yakwikizi? Ve, oyangalelanga yo mpe. E Diambu diandi ditezanisanga e sambu yayi nze lukau lwa ndumbu luna vo vava luyokwanga mwisi a nsunga luvaikisanga. (Nkunga 141:2; Lusengomono 5:8; 8:4) Nga ke dia kiese ko dia zaya vo e sambu yeto i mpila yayi mpe itombokelanga yo yangidika Mfumu Yave? Ozevo, kele vo ozolele finama Yave, sambanga kwa yandi yo lembama lumbu yawonso. Ziula ntim’aku kwa yandi; kondwa wonga. (Nkunga 62:8) Songa e mpasi zaku, kiese, matondo ye nkembo aku kwa S’aku ezulu, muna diadi e ngwizani aku yo yandi yiwokel’aka yo sikila.
Nsambil’a Yave
13, 14. Sambila Yave aweyi disonganga ye ekuma tufwete wo vangila?
13 Vava tumokenanga yo Yave wa Nzambi ke tuwanga yo vova kaka ko nze una tuvanganga ye yitu yovo y’akundi eto. Kansi, tukunsambilanga, kunzitisa yo kumvana mpe nkembo umfwene. E nsambila aludi ifwete yala zingu kieto kiawonso. I mpila ya songela zola kwa nsi a ntim’eto wawonso yo vumi weto kwa Yave, yo yikakesa vangwa yawonso yakwikizi ya Yave kun’ezulu y’ova ntoto. Muna mona-meso, o Yoane wa ntumwa wa wá e mbasi wavananga e nkanikinu wau: “[Nusambila, NW] ndiona wavang’ezulu yo ntoto, yo kalunga, ye nto za maza.”—Lusengomono 14:7.
14 Ekuma tufwete sambila Yave? Yindula e fu ina twateka badika, nze i vauka, nkuma, lembi funga makasi mu nzaki, unsongi, unkabu, nkenda, ngangu, lembama, zola, walakazi, kwikizi, yo wete. Tumwene vo konso eki muna fu yayi yantalu kisonganga e nkal’a Yave kibeni. Vava tutezang’o bakula e fu yandi yawonso, tuzayanga vo o Yave ke Nkwa tunda kaka ko yo wete. Kansi, ovwidi mpe o nkembo ulembi suka ye utusundidi kikilu. (Yesaya 55:9) Ka lukatikisu ko, o Yave ovwidi wisa kia kala se Mfumu eto ye ofwene tambula e nsambil’eto. Kansi, aweyi tufwete sambila Yave?
15. Aweyi tulenda sambila Yave “muna mwanda ye ludi,” ye nki’elau tuvwanga muna tukutakanu twa Kikristu?
15 O Yesu wavova vo: “O Nzambi i mwanda: asambidi andi muna mwanda ye ludi i bafwete sambila.” (Yoane 4:24) Muna sambila Nzambi “muna mwanda,” divavanga vo twakala yo mwand’a Nzambi yo yambula vo watufila. Divavanga mpe vo e nsambil’eto yakala e ngwizani ye ludi, i sia vo, zayi waludi una muna Nkand’a Nzambi. Tuna y’elau diambote muna sambila Yave “muna mwanda ye ludi” konso ntangwa tukutakananga y’akw’eto asambidi. (Ayibere 10:24, 25) Vava tukutakananga muna longoka e Diambu diandi yo vananga e mvutu zeto, vava tuyimbidilanga Yave o nkunga, yo lungana muna sambu yo longoka Diambu diandi tusonganga o zola kwa yandi muna nsambila avelela.
Tukutakunu tw’Akristu i ntangwa ambote muna sambila Yave
16. Aweyi nkanikinu anene bavewa Akristu akieleka, ekuma tufwete wo lemvokela?
16 Tusambilanga mpe Yave vava tuvovanga mu kuma kiandi kw’akaka, yo kunkembela vana vena ndonga. (Ayibere 13:15) Dialudi vo, o samuna e nsangu zambote za Kintinu kia Yave dimosi muna nkanikinu miavewa kwa Akristu akieleka. (Matai 24:14) Tulemvokelanga mio wau vo Yave tuzolanga. Vava tuyindulanga una Satana wa Nkadi Ampemba, e “nzambi a tandu kiaki” ‘kevondelang’o meso ma ntima mia minkondwa lukwikilu,’ una kemwanginanga luvunu mu kuma kia Yave nga ke tuyangalalanga ko o sala nze Mbangi mu vunisa luvunu lwalu muna kuma kia Nzambi eto? (2 Korinto 4:4; Yesaya 43:10-12) Vava tubadikanga fu y’esivi ya Yave nga ke tukalanga ye luzolo ko lwa vova mu kuma kiandi kw’akaka? Dialudi, ke vena y’elau disundidi ko ovo ke sadisa akaka ko bazaya yo zola S’eto ezulu nze yeto.
17. Ameyi mena muna nsambil’eto ya Yave ye ekuma tufwete sambila kuna kwikizi?
17 Mayingi mena muna nsambil’eto ya Yave. Yifwete yalanga mawonso ma zingu kieto. (Kolosai 3:23) Ovo tutambulwidi emvimba vo Yave i Mfumu eto, tuvanga luzolo lwandi muna mawonso—muna zingu kia nzo eto, muna salu, muna nkal’eto ye akaka ye muna ntangwa za nsaka. Tuvava sadila Yave “yo ntim’asikila,” ye ziku. (1 Tusansu 28:9) Muna nsambila yayi ke muna fulu ko kw’akwa disu ku nsi a lukaya yovo akwa ntima miole— ana bevunginikanga vo Yave besadilanga ovo tala mavangu m’esumu bevanganga kuna sweki. O nkwa kwikizi ke nkwa kuvunina ko; o zola omenganga dio. O vumi wa Nzambi usadisanga mpe mu lembi dio vanga. O Nkand’a Nzambi uvovanga vo o vumi wau usadisanga mu vwa ngwizani yo Yave.—Nkunga 25:14.
Tanginina Yave
18, 19. Ekuma ke dinina diansongi ko dia badika vo o wantu asumuki ke bafwana tanginina Yave wa Nzambi ko?
18 Konso kunku kia Nkanda wau kifokokanga ye kapu kivovanga e mpila tulenda ‘kadila atanginini a Nzambi nze wan’anzolwa.’ (Efeso 5:1) Diamfunu twasungamenanga vo kana una vo tu asumuki, tulenda kweto tanginina una Yave kesadilang’o nkuma, unsongi, ngangu, ye mpila kesongelanga zola. Aweyi tuzayidi vo tulenda tanginina Mpungu-ngolo? Sungamena dina dikutulonganga e nsas’a nkumbu a Yave vo oyandi okadisanga mawonso kazolele muna lungisa luzolo lwandi. Dialudi vo, tufwene sivika diambu diadi, kansi nga disongele vo katulendi kuntanginina ko? Ve.
19 Mu fwaniswa kia Nzambi twavangilwa. (Etuku 1:26) Muna kuma kiaki o wantu baswaswana ye vangwa yakaka ova ntoto. Ke tufilwanga ko nze bulu yakondw’o zayi ngatu mu fu ya kingutukila yovo kwa nsema utuzungidi. O Yave watuvana lukau lwantalu— nswa wa kuyisolela. Kana una vo twalembi fwana ye tu asumuki, tuvwidi nswa wa kuyisolela una tuzolele kala. Ng’ozolele kala nzodi, nkwa ngangu, nkwa unsongi ona otoma sadilanga o nkuma una ufwene? Muna lusadisu lwa mwand’a Yave olenda wo kala kikilu! Badika o wete wawonso un’osinga vanga.
20. Nkia mawete tuvanganga vava tutangininanga Yave?
20 Ongeye olenda yangidika ntima w’eS’aku ezulu. (Ngana 27:11) Olenda “yangidika [Yave una ufwene, NW]” kadi ozey’e tezo kiaku. (Kolosai 1:9, 10) Ekolo okwamanana nungununa mbongo ambote muna tanginina S’aku anzodi osambulwa ye nsambu zayingi. Okala se nati a ntemo muna nza yayi ya tombe yavambana yo Nzambi. (Matai 5:1, 2, 14) Osadisa mu sayanesa ntemo wa nkala ya nkembo a Yave ova nza. Nkia mpila zitu!
“Nufinama Nzambi, Oyandi mpe Okunufinama”
21, 22. Nkia nkangalu ulembi suka una ye awonso bezolanga Yave?
21 E mboka ina yasonama muna Yakobo 4:8, mayingi yisonganga k’ekani dia nkatu ko. Nkangalu yisonganga. Ekolo tusikilanga ye kwikizi, o nkangalu wau ke usuka nkutu ko. Ke tuvwena nkutu ko finama Yave. Vana ntandu, vekala kaka ye mambu tulongoka mu kuma kiandi yakwele mvu. Ke tulendi yindula ko vo o nkanda wau utulongele mawonso tufwete zaya mu kuma kia Yave. Kadi, olwalu lubantiku kaka lwa lufimpu lwa mawonso kevovanga Nkand’a Nzambi mu kuma kia Nzambi eto! O Nkand’a Nzambi nkutu ke uyikanga ko mawonso tufwete zaya mu kuma kia Yave. O Yoane wa ntumwa wazaya wo vo mawonso kavanga o Yesu muna salu kiandi ova ntoto kele vo masonama, “e nza kibeni ke ifwani nkanda miasonama ko.” (Yoane 21:25) Ovo ediadi diavovwa mu kuma kia Mwana, aweyi tuvova mu kuma ki’e Se!
22 Kana nkutu moyo a mvu ya mvu ke ukutufokolwesa ko longoka mawonso mu kuma kia Yave. (Kimpovi 3:11) Se badiki e vuvu kieto kia kusentu. Vava tuzinga nkama, mazunda, lundu yovo yazi ya mazunda ma mvu, tuzaya mayingi mu kuma kia Yave wa Nzambi ke una tunzayidi ko o unu. Kansi, tumona vo vakinu kaka ye mambu mayingi mambote muna longoka. Tukala yo luzolo lwa longoka diaka, kadi ntangwa zawonso tukala ye kuma kia badika nze ntozi a nkunga ona wayimbila vo: “O finama Nzambi i wete oku ngina.” (Nkunga 73:28) O moyo a mvu ya mvu wamfunu kikilu ukala ye salu ya mpila mu mpila—ofinama Yave kukala se luzolo lwakwele mvu.
23. Adieyi okasakeso mu vanga?
23 Tambula zola kwa Yave owau. Muna kunzola ye ntim’aku wawonso, moyo, ye nyindu ye ngolo zaku zawonso. (Maku 12:29, 30) Mbula zola kwaku kwakala kwa ziku yo sikila. E nzengo obakanga lumbu ke lumbu, zakete yovo zanene, mbula zakala e ngwizani yo nkanikinu wau—ovanga mawonso mafwene muna sikidisa e ngwizani yo S’aku ezulu. Vana ntandu a mawonso, mbula wafinama Yave, oyandi mpe okufinama—yakwele mvu!