Aweyi Tulenda Songela Vo Tubundang’e Vuvu Muna Nzambi?
“Mbunda Nzambi a mpuluzw’ame e vuvu.”—MIKA 7:7.
1. Adieyi dilenda kutufila mu dimbula e vuvu?
VAVA Kintinu kia Masia kiasikidiswa muna mvu wa 1914, e lumbu yansuka ya nza ya Satana yayantika. Muna mvu wau, vita yanwana kun’ezulu. Yesu waveta Nkadi ampemba ye nkuya miandi ova nza. (Tanga Lusengomono 12:7-9.) Satana ozeye wo vo “kolo kiandwelo” kaka kasidi kiau. (Lus. 12:12) Kansi, se mvu miayingi miviokele kala tuka e “kolo kiandwelo” kiayantikila. Akaka muna yeto balenda yindula vo e mbaninu mu zingila ina. Ekolo tuvingilanga e lumbu kina Yave kefwasa e nza ya Satana, nga e vuvu kieto mu dimbuka kina?
2. Nkia yuvu tubakila e mvutu mun’elongi diadi?
2 O dimbula e vuvu dilenda kututwasila vonza, kadi dilenda kutufila mu vanga mambu lembi toma fimpa. Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana bund’e vuvu muna Nzambi? Elongi diadi dikutusadisa ekolo tubak’e mvutu za yuvu eyi: (1) Adieyi tulenda longoka muna mbandu a luzindalalu kasonga Mika wa ngunza? (2) Nkia mambu mesonga vo e mbaninu ifinamene? (3) Aweyi tulenda songela luyangalalu muna luzindalalu lwa Yave?
ADIEYI TULENDA LONGOKA MUNA MBANDU A MIKA?
3. Aweyi wakala mavangu ma Aneyisaele muna lumbu ya Mika?
3 Tanga Mika 7:2-6. Mika wa ngunz’a Yave wamona vava Aneyisaele bayantika kondwa kwikizi muna Yave. Muna luyalu lwa Akazi wa Ntinu, mavangu mambi masaka kikilu. Mika watezanesa Aneyisaele ye “mvanga” ye “yaka kia nsende.” Nze una mvanga yovo yaka kia nsende kilwekelanga konso muntu oviakene kio, Aneyisaele awaya bamwesanga akaka e mpasi. E mbi yawokela kikilu kadi kana nkutu esi nzo mosi ke bazolananga diaka ko. Mika wamona vo kalendi vanga diambu ko muna singika diambu diadi. Muna kuma kiaki, wasamba kwa Yave ye nsi a ntima wawonso. I bosi, wavingila yavana Yave kevanga e diambu. Mika wakala ye vuvu vo Yave osingika e diambu diadi muna ntangw’andi.
4. Nkia mpasi tunwananga zau?
4 Nze Mika, yeto mpe tuzinganga vamosi yo wantu ambi. Ayingi muna yau “ntokozi, mindembi-velela, minkondwa-ungudi.” (2 Tim. 3:2, 3) Dilenda kala diampasi vava akundi a salu, akundi a sikola yovo esi belo besonganga e fu ki’eloko. Akaka muna selo ya Nzambi benwananga ye diambu diakaka diampasi. Yesu wavova vo alandi andi besiwa kitantu kwa yitu yau. E mvovo kasadila betela mina ye mvovo mina muna sono kia Mika 7:6. Yesu wavova vo: “Ngizidi sisa muntu e kitantu kuna kw’es’andi, o mwan’ankento kuna kwa ngudi andi, o mwan’a longo kuna kwa ngudi andi a longo: atantu a muntu i esi nzo a yandi kibeni.” (Mat. 10:35, 36) Diampasi kikilu dikalanga vava yitu yeto ana ke besambilanga Yave ko bekutuvezanga yovo kutusia kitantu. Avo i diau divangamanga kwa yeto, ke tufwete yoya ko mu kuma kia lubangamu lwa yitu. Kansi, tufwete sikila ye kwikizi muna Yave yo vingila yavana kesingika e diambu diadi. Avo tukwamanana lomba lusadisu lwandi muna sambu, okutuvana nkuma ye ngangu muna zizidila.
5, 6. Aweyi Yave kasambulwila Mika? Adieyi Mika kamona ko?
5 Yave wasambula Mika mu kuma kia luzindalalu lwandi. Mika wamona una wasukila Akazi ye luyalu lwandi lwambi. Wamona vava Kizekiya wa mwan’a Akazi kavinga vana fulu kia s’andi yo vutulwisa nsambil’aludi. Mika wamona mpe una walunganena ungunza kasakula mu kuma kia Samaria vava Asuri babaka kintinu kia node kia Isaele.—Mika 1:6.
6 Kansi, Mika kamona ko e ndungan’a ungunza wawonso una Yave kamvumunwina mu soneka. Kasikil’owu, Mika wasoneka vo: “Muna lumbu ya mbaninu, o mongo a nzo a Yave usikidiswa van’ebata dia miongo, yo kundikwa vana ntandu a kundubulu; kuna ivomen’e minkangu. Zula yingi ikwenda vova vo, nwiza twatomboka kuna mongo a Yave.” (Mika 4:1, 2) Mika wafwa vitila ungunza wau walungana. Kana una vo i wau, wasikila ye kwikizi muna Yave yamuna lufwa. Kalanda fu ya wantu kazinganga yau ko. Mika wasoneka vo: “Nkangu miawonso midiata konso muntu muna nkumbu a yandi nzambi, kansi yeto tudiatila muna nkumbu a Yave wa Nzambi eto yakwele mvu.” (Mika 4:5) Mika wazizidila e kolo kiakina kiampasi kadi wakala ye vuvu vo Yave olungisa nsilu miandi miawonso. E ngunza yayi ya nkwa kwikizi wabund’e vuvu muna Yave.
7, 8. (a) Ekuma tufwete bundil’e vuvu muna Yave? (b) Aweyi e ntangwa ilenda viokela mu nzaki?
7 Nga yeto mpe tubundang’e vuvu muna Yave nze una Mika kavanga? Tuvwidi kuma yayingi mu kala ye vuvu kiaki. Tumonanga e ndungan’a ungunza wa Mika. Mu lumbu yayi yambaninu, mazunda ye mazunda ma wantu a zula, makanda ye ndinga zawonso betombokanga ku “mongo a nzo a Yave.” Kana una vo betukanga muna zula inwananga vita, asambidi awaya befulanga ‘nsosolo miau se nsengo’ ye ke ‘belongokanga diaka nwana vita ko.’ (Mika 4:3) Ekw’elau tuna diau dia kala muna nkangu a Yave una mu luvuvamu!
8 Dialudi vo yeto awonso tuzolele vo Yave kafwasa e nza yayi yambi. Kansi muna kala yo luzindalalu, tufwete badikilanga mambu nze una Yave kebadikilanga mo. Yave wasikidisa e lumbu kefundisa wantu ‘muna muntu ndiona katumbika,’ Yesu Kristu. (Mav. 17:31) Kansi vitila lumbu kiaki, Nzambi ovananga wantu a mpila zawonso elau dia vwa ‘zayi wa ludi’ yo vuluzwa. Tufwete sungamenanga vo zingu kia wantu mu vonza kina. (Tanga 1 Timoteo 2:3, 4.) Ke kolo ko, e mbaninu ikwiza. Avo tusia e sungididi kia sadisa wantu kimana bavwa o zayi waludi mu kuma kia Nzambi, e ntangwa isidi mu nzaki ivioka. Vava e mbaninu ikwiza, tukala ye kiese mu zaya vo twakuyivana muna salu kia samuna nsangu zambote za Kintinu!
NKIA MAMBU MESONGA VO E MBANINU IFINAMENE?
9-11. Nga e sono kia 1 Tesalonika 5:3 mu lungana kina? Ekuma?
9 Tanga 1 Tesalonika 5:1-3. Ke kolo ko e zula ivova vo “Ngemba yo luvuvamu.” Avo ke tuzolele vunginikwa ko, tufwete ‘yingila yo lembi kolwa.’ (1 Tes. 5:6) Muna kutusadisa mu kwamanana yingila muna mwanda, yambula twabadika mambu mefila wantu mu vova e mvovo miami.
10 Kuna mfoko a vit’antete ye yazole, o wantu luvuvamu bavavanga. Vava kiafokoka e vit’antete a nz’amvimba, basikidisa Kintwadi kia Zula (Liga das Nações) mu twasa luvuvamu. Kuna mfoko a vit’anzole, o wantu bakala ye vuvu vo e kintwadi kia Nações Unidas kitwasa luvuvamu ova nza. E mfumu za tuyalu ye za mabundu babundang’e vuvu muna nkubika zazi. Kasikil’owu, kintwadi kia Nações Unidas basola mvu wa 1986 kimana wakala se mvu a luvuvamu mu nza yawonso. Muna mvu wau, mfumu zayingi za tuyalu ye za mabundu bakutakana yo mfidi a dibundu dia Katolika kuna mbanza Assisi, Itália, mu samba mu kuma kia luvuvamu.
11 Kansi, e kazu kia ngemba yo luvuvamu yovo kazu yakaka ke ilungisanga o ungunza una muna 1 Tesalonika 5:3 ko. Ekuma? E kuma kadi o “lubukumuku luakinsunzumukina” ke lwayizidi ko.
12. Adieyi tuzeye mu kuma kia mvovo “luvuvamu ye ngemba”?
12 Nani osinga vova vo “Ngemba yo luvuvamu”? Adieyi e mfumu za Kikristu kia Kimpangila ye mabundu makaka besinga vanga? Adieyi e mfumu za tuyalu bevanga? O Nkand’a Nzambi ke ukutuzayisanga diambu ko. Edi kaka tuzeye vo kiakala nkia mpila bevovela mvovo miami, kiakala vo wakana miwakana yovo ve, ke vekala ye luvuvamu lwakieleka ko. E nza yayi yakinu yalwa kwa Satana. E mambu ke mesoba ko. Diankenda kikilu dikala avo tukwikila muna luvunu lwa Satana yo kulula kwikizi kieto.
13. Ekuma ambasi besimbininanga e tembwa ya lufwasu?
13 Tanga Lusengomono 7:1-4. Ekolo tuvingilanga e ndungan’a sono kia 1 Tesalonika 5:3, e mbasi zankuma zisimbinini e tembwa ya lufwasu ya mpasi zayingi. Adieyi bevingilanga? Dimosi muna mambu bevingilanga i dina diayika Yoane wa ntumwa: E “ntaudi za Nzambi eto” ana bakuswa muna mwanda bafwete siwa dimbu kiansuka.a Vava diambu diadi divangama, e mbasi beyambula e tembwa ya lufwasu. Adieyi divangama?
14. Adieyi disonganga vo lufwasu lwa Babele Anene lufinamene?
14 E Babele Anene, i sia vo, kintwadi kia nsambila zawonso za luvunu ova nza, ifwaswa emvimba. Vava ediadi divangama, “e ndonga, ye zula, ye ndinga” ke zilenda kunsadisa ko. Tumonanga e ziku kisonganga vo lufwasu lwandi lufinamene. (Lus. 16:12; 17:15-18; 18:7, 8, 21) O unu, tuwanga e mpila amwangi a nsangu betiangunwinanga mabundu ye mfumu zau. Ekiaki i ziku kisonganga vo wantu ayingi ke beyikamanga diaka mabundu mama ko. Kana una vo i wau, e mfumu za mabundu ke bemonanga ko vo mu vonza bena. Kansi, vuna bekuyivunanga. Vava e zula ivova vo “Ngemba yo luvuvamu,” e mfumu za tuyalu za nza yayi ya Satana betelamena e nsambil’a luvunu yo fwasa yo emvimba. E Babele Anene ke ikala diaka ko. Elo, diamfunu twakala yo luzindalalu ekolo tuvingilanga e mambu mama.—Lus. 18:8, 10.
AWEYI TULENDA SONGELA LUYANGALALU MUNA LUZINDALALU LWA NZAMBI?
15. Ekuma Yave kesongelanga luzindalalu?
15 Kana una vo wantu bevezanga e nkumbu andi, Yave ovingilanga e ntangwa ina kasikidisa mu fwasa e nza yayi. Yave ozolele vo akwa ntima miansongi bavuluzwa. (2 Pe. 3:9, 10) Nga i diau mpe tuzolele oyeto? Una e lumbu kia Yave ke kiayizidi ko, vena ye mpila zayingi tulenda songela luyangalalu lweto muna luzindalalu lwandi.
16, 17. (a) Ekuma tufwete kadila yo luzolo lwa sadisa awana bayambula sadila Yave? (b) Ekuma awana bayambula sadila Yave bafwete vutukila kwa yandi mu nzaki zawonso?
16 Sadisa awana bayambula samuna nsangu zambote. Yesu wavova vo kiese kiayingi kikalanga kun’ezulu vava ememe diavila disolokanga. (Mat. 18:14; Luka 15:3-7) Kieleka, Yave otokananga mu kuma ki’awana besonganga o zola muna nkumbu andi, kana nkutu vo owau ke bekunsadilanga ko. Vava tusadisanga wantu awaya kimana bavutuka muna nkutakani, tuyangidikanga Yave ye mbasi.
17 Nga u mosi mun’awana bayambula sadila Nzambi? Dilenda kala vo wayambula kwenda muna tukutakanu mu kuma kia mpangi mosi wakendeleka. Nanga se kolo kiayingi kiviokele kala tuka diavangamena. Muna kuma kiaki, ukiyuvula: ‘Nga e zingu kiame kiatoma? Nga e kiese kiame kiawokela? Nga Yave wankendeleka yovo muntu alembi lunga? Nga Yave wa Nzambi wampanga kala diambu diambi?’ Yave mambote kaka kekutuvanganga. Kana nkutu vo ke tulungisanga diaka ko e nsilu twasia wa kunsadila, Yave okutuyambulanga vo twayangalela e lekwa yambote kekutuvananga. (Yak. 1:16, 17) Ke kolo ko, e lumbu kia Yave kikwiza. Eyayi i ntangwa ya vutuka kwa Yave wa S’eto anzodi ye muna nkutakani. Ekiaki i fulu kia lutaninu tufwete kala mu lumbu yayi yambaninu.—Nsi. 33:27; Ayib. 10:24, 25.
18. Ekuma tufwete sakalelanga awana bevitang’o ntu?
18 Sakalela awana bevitang’o ntu. Wau vo Mvungudi ambote, Yave okutufilanga yo kututanina. Wasola Mwan’andi mu kala se Mvungudi Ambuta a mameme mandi. (1 Pe. 5:4) Muna vioka 100.000 ma nkutakani, akuluntu belunga-lunganga mameme mawonso ma Nzambi. (Mav. 20:28) Vava tusakalelanga awana bevitang’o ntu, tusonganga vo tuyangalelanga mawonso Yave yo Yesu bevanganga muna wete dieto.
19. Aweyi tulenda finamena mpangi zeto?
19 Finama mpangi zaku. Ediadi aweyi disongele? Vava vu kia makesa matoma longwa benwaniswanga kwa mbeni, masoladi mefinamanga muntu yo nkw’andi. Diampasi dikalanga mu sundwa kwa mbeni zau. Satana mu wokesa kena e nsita zandi za nwanisa nkangu a Nzambi. Eyayi ke ntangwa ko tufwete nwana ye mpangi zeto. Eyayi i ntangwa tufwete finama mpangi zeto yo lembi sia e sungididi muna usumuki wau yo bund’e vuvu muna Yave.
20. Adieyi tufwete vanga owau?
20 Yambula yeto awonso twatatidila ngwizani eto yo Yave yo kumbund’e vuvu. Tufwete kala yo luzindalalu ekolo tuvingilanga e lumbu kina esi zula bevova vo “Ngemba yo luvuvamu” ye vava akuswa besiwa dimbu kiansuka. I bosi, e mbasi yá beyambula tembwa ya lufwasu. E Babele Anene ifwaswa emvimba. Ekolo tuvingilanga mambu mama, tufwete sakalelanga awana bevitang’o ntu muna nkubik’a Yave. Tufwete finama mpangi zeto kimana twalembi sundwa kwa Satana ye nkuya miandi. Eyayi i ntangwa tufwete lemvokela elongi dia ntozi a nkunga oku vo: “Nuvama, e ntima mieno miakumama, yeno awonso nusianga Yave e vuvu.”—Nku. 31:24.
a Muna zaya e nswaswani vana vena dimbu kiantete ye dimbu kiansuka besiwa akuswa, tala mun’Eyingidilu dia kia 1 Yanuali, 2007, lukaya lwa 30-31.