KIFUNDWA 39
Mvuyo Mifwaninwe
PADI kodi kala mukimbe ne kulongolola myanda biyampe shē ya kunena mu kilu kya mwisambo. Kadi padi kodi ne muteakanye ntwelelo ilangula kusepelela. Ino kukishele kintu kikwabo—ke mvuyo mifwaninwe kadi. Kokatyepeka mvubu yayo. Byobya byonena ku mfulo byo bivudile kuvulukwa mafuku mavule. Shi mvuyo i miyayate, ne myanda yadi ibadikile mine ikokeja kujimija kamweno kayo.
Ivwana uno mwanda ulonda’ko: Yoshua paādi kalumba ku mfulo ya būmi bwandi, wānene dishikulu dishele divulukwa ku meso a bakulumpe ba muzo wa Isalela. Pa kupwa kubala bilongwa bya Yehova byaālongēle Isalela tamba mu mafuku a Abalahama, le Yoshua wāpitulukile’tu mu myanda mikatampe mu kīpi? Mhm. Ino wāsoñenye bantu na bukomo bonso amba: “Akamwai Yehova, ne kumwingidila aye mu boloke ne binebinepo.” Witangile abe mwine mvuyo ya Yoshua, isonekelwe mu Yoshua 24:14, 15.
Dishikulu dikwabo diyukene mpata, ditanwa mu Bilongwa 2:14-36, dyānenenwe na mutumibwa Petelo ku meso a kibumbo kyādi mu Yelusalema ku Masobo a Pentekosa wa mu 33 K.K. Dibajinji wāshintulwile amba byobādi bamona’bya i kufikidila kwa bupolofeto bwa Yoela bwisambila pa kupungululwa kwa mushipiditu wa Leza. Ebiya wālombola mobyādi bikwatañenine na bupolofeto butala padi Meshiasa butanwa mu Mitōto, bwālaile kusanguka kwa Yesu Kidishitu ne kuzunzulwa kwandi ku lundyo lwa Leza. Kupwa, ku mvuyo yandi, Petelo wānena patōkelela mwanda wādi ufwaninwe kuyuka mwimvwaniki umo ne umo. Amba: “Penepo njibo yonso ya Isalela [iyuke] binebine byonka’mba, Leza wamupe uno Yesu bu-Mfumwetu ne bu-Kidishitu aye umo enka o mwaipaīle bānwe.” Boba bādi pene’pa bāipangula’mba: “Bānwe bāna betu le tulonga namani?” Petelo wālondolola’mba: “Alamukai pa mutyima mubatyijibwe bonso mu dijina dya Yesu Kidishitu.” (Bil. 2:37, 38) Mu dine difuku’dyo, bantu 3 000 bādi mu bemvwaniki bātengwa bya binebine na myanda yobāivwene, penepo bāitabija bubinebine butala padi Yesu Kidishitu.
Myanda ya Kulama mu Ñeni. Byobya byonena mu mvuyo bifwaninwe kukwatañana mpata na mutwe wa mwanda wa mwisambo. Bifwaninwe kwikala mvuyo miluji ilonda myanda mikatampe yowadi ubavungulula. Eyo, ukokeja kutweja’mo bishima bikatampe bya mu mutwe wa mwanda, inoko i abe mwine wa kutala shi ukatelelela mutwe wa mwanda onso.
Na bubine, kitungo kyonenena i kukankamika bakwenu balonge kintu kampanda pa myanda yowibalombola. Kitungo kimo kya mvubu kinenenwa mvuyo i kwibalombola bya kulonga. Powatongele mutwe wa mwanda ne myanda mikatampe, lelo watele ne mutyima bya binebine ku kuyuka kine kikekadila myanda’ya na mvubu ku bemvwaniki bobe ne kitungo kine kyokanenena’yo? Shi watele’ko mutyima, nankyo uyukile kyosaka abo bakalonge. Pano kikufwaninwe kushintulula kino kintu, pakwabo ne muswelo wa kulonga’kyo.
Mvuyo yobe keifwaninwepo enka kulombola kine kya kulonga bemvwaniki, ino ifwaninwe ne kukunka ku mutyima. Ifwaninwe ne kulombola buluji bwine bwa kulongela kintu’kya, nansha byabuyabuya bimwenwa’mo shi kibalongwa. Shi ujadike bya binebine musemwa wa mfulo ne kwiuteakanya biyampe, ukatuntwila bukomo ku dishikulu dyonso dituntulu.
Lama mu ñeni amba mwisambo pano wendanga ku mvuyo. Ne byonena nabyo bifwaninwe kumwekeja kino. Ne mutabwilo nao ufwaninwe kukwatañana biyampe. Kokanena bukidibukidi kufika ne ku mfulo kupwa waketa bya mu kitulumukila. Ino kadi kokaponeja diwi. Bukata bwa diwi dyobe bufwaninwe kwikala bubwaninwe, ino kebwakapita. Misemwa ibala-inga ya mfulo yonena ifwaninwe kulombola amba kodi ku nkotokelo. Ne muneneno onena’yo nao ufwaninwe kulombola kusumininwa ne kikulupiji. Poteakanya buneni bobe, kokavulaminwa kupituluka mu mvuyo.
Le mvuyo ifwaninwe kwikala milampe namani? Bula byayo kebuyukwangapo na kutala pa nsaa. Inoko mvuyo keifwaninwepo kwenda mulela mulampe. Pa kuyuka shi bula bwayo i bwendele’mo tala bipa byoilupula mu bemvwaniki. Divule, mvuyo ipēla, itengelela pa mwanda, ikankamika yo ikalanga myendele’mo. Kadi mvuyo milampe’ko bityetye idi’mo kyelekejo kīpi nayo ikokeja kwikala miyampe shi i miteakanibwe biyampe shē. Dingakanya mvuyo mīpi ya mukanda wa Musapudi onso mutuntulu, itanwa mu Musapudi 12:13, 14, na mvuyo ya mu Busapudi bwa ku Lūlu, isonekelwe mu Mateo 7:24-27.
Mu Mwingilo wa Budimi. I kutupu kuntu kokekonda na kukimba mamvuyo pamo na mu mwingilo wa budimi. Ino ukabwanya shi witeakanya ne kuta bantu mutyima na buswe. Madingi aletelwe pa mapaje abadikile akokeja kulondwa ne kulupula byabuyabuya nansha ke mu mīsambo ya mpala na mpala.
Mīsambo ikokeja kwikala mīpi bininge. Padi muntu udi na kaji. Bupempudi bobe bonso bukokeja kwija munite umo kete. Shi bibwanika, ukokeja kunena kamwanda pamo bwa kano: “Naivwana. Ino nsa kukushila mulangwe umo ukankamika. Bible unena amba Umpangi udi na mpango ya kutendelwa—ya kwalamuna ntanda ke kīkalo kiloelelwa’po bantu būmi nyeke. Tukokeja netu kwikala mu mine Paladisa’i, ino tufwaninwe bidi kwifunda bisaka Leza.” Pakwabo ukokeja’tu kumulaya amba usa kwiya kumupempula mu kitatyi kyasa kumona kyaba.
Shi bupempudi bubatyibika mwanda mwinē njibo udi na kalobolobo—pakwabo udi na midiululo—ukokeja ne pano pene kulonga’po kintu kiyampe. Lama mu ñeni madingi atanwa mu Mateo 10:12, 13 ne mu Loma 12:17, 18. Mulondolwelo obe wa butūkanye ukokeja kushinta mumweno wamonanga Batumoni ba Yehova. Kino i kintu kilumbuluke.
Ku mutamba mukwabo, ukokeja kwisamba mīsambo itobala na muntu kampanda. Mwene i biyampe kupituluka mu mwanda mukatampe osaka avuluke? Tweja’mo ne kamwanda kamukunka alonge’po kintu.
Shi ubamone amba kudi muswelo wa kwendeleja mīsambo kitatyi kikwabo, lombola muntu buluji kampanda bumupa kipyupyu kya kukwilaija. Mwipangule kipangujo—padi i kipangwilwe mu dibuku Comment raisonner à partir des Écritures nansha mu dibuku dilupwidilwe kwendeja nadyo bifundwa bya Bible. Lama kitungo kyobe, monka mwēkiletele Yesu, mungya mokisonekelwe mu Mateo 28:19, 20.
Le kosa kuvuya mwanda poendeja kifundwa kya Bible? Nabya kutela dipya mutwe wa mwanda kukavuluja mwifundi myanda yesambwa. Kwipangula bipangujo bya kupituluka’mo nako kukakoma myanda mikatampe mu mutyima wa mwifundi, nakampata shi kupituluka’byopo na kwipangila. Kwipangula kipangujo kya kuyuka muswelo ukokeja mwifundi kumwena mu byaefunda nansha mwakokeja kusapwila’byo bakwabo nako kukokeja kumupa milangwe ya kwingidija umbūmi myanda yaefunda.—Nk. 4:7.
Nobe vuluka—buya bwa mīsambo yobe yonso bwimanine ne pa mvuyo yobe.