Shapita 80

Bipombo bya Mikōko ne Mukumbi

YESU i mwiye mu Yelusalema ku Masobo a Kufikijija, etwa ne bu Hanuka, i masobo a kuvuluka kufikijibwa kupya kwa tempelo kudi Yehova. Mu 168 K.K.K., kepadi kintu kya myaka 200, Antiokusa IV Epifane wāile kukwata Yelusalema, wāsubija tempelo ne madabahu ayo. Ino pāpityile’nka myaka isatu, Yelusalema wānyongololwa, ne tempelo yāfikijibwa monka kudi Leza. Tamba penepa, masobo a kufikijija āshilula kusobwa ku mwaka ne mwaka.

Ano Masobo a Kufikijija asobwanga mu difuku dya 25 dya kweji wa Kishileve, kweji wa Bayuda uponenanga mu kipindi kyamfulo kya kweji wadikumi na kamo ne kipindi kibajinji kya kweji wadikumi na tubidi mu kano ketu kalandadiye. Nanshi kubashala enka mafuku katwa ne musubu Pashika wa myanda wa mu 33 K.K. abwane. I kitatyi kya lupepo lwa mashika, o mwanda mutumibwa Yoano wikitela bu “pa mashika.”

Yesu pano waleta kyelekejo, walombola’mo bipombo bisatu bya mikōko ne mwingilo wandi wa bu Mukumbi Muyampe. Kipombo kya mikōko kibajinji kifunkila pa kipwano kya Bijila bya Mosesa. Bino Bijila byādi pamo bwa lupango lwa kusansanya Bayuda ku milongelo imbi ya bantu kebādi mu kino kipwano kya pa bula na Leza. Yesu washintulula’mba: “I binebine byo nemunena’mba: Yewa wakubulwa kutwelela ponka pa kibelo kya kipombo kya mikōko, ino kakakandilako pangi, nankyo i ngivi, kadi i kabwalāla. Nanshi yewa utwelelanga ponka pa kibelo nankyo ye mwine mukumbi wa mikōko.”

Kudi bantu bakwabo bādi bāya betela bu Meshiasa nansha bu Kidishitu, ino kebādipo bakumbi bayampe, bo abo besambila’po Yesu amba: “Kalama ye wakumushitwila aye, ne mikōko nayo yamwivwana diwi dyandi, kaitemo mikōko ya aye mwine pa dijina, pa dijina, weībadikidila panja. . . . Shi mwēni keīmulondapo, mhm, īkamunyema, mwanda ayo keīyūkile diwi dya bēni, ehe.”

Yewa wadi “kalama” wa kipombo kibajinji i Yoano Mubatyiji. Yoano byaadi kalama, ‘washitwidile’ Yesu kibelo na kumuyukanya ku yoya mikōko ya kyelekejo yaadi wa kukumba. Ino mikōko itwa na Yesu pa dijina pa dijina ne kwiitambija panja, isa kwitabijibwa mwenda mafuku mu kipombo kikwabo kya mikōko, mungya mwaashintulwila’mba: “I binebine byo nemunena’mba: Ami uno ne kibelo kya mikōko,” kibelo kya kipombo kipya kya mikōko. Ino mikōko isa kwitabijibwa mu kipombo kipya kya mikōko pasa kusamba Yesu kipwano kipya na bandi bana-babwanga ne pobasa kutūkilwa na mushipiditu sandu utamba mūlu mu dya Pentekosa dilonda’po.

Yesu washintulula monka mwingilo wandi amba: “Ami uno ne kibelo, wivwane muntu atwele po ndi, nankyo wapande, pano katwela utamba bitupu, ne bidibwa wamona. . . . Naiya’mba bakamone būmi, kumona kwa kwibumweneneja bwa ntanda ne miseke. . . . Amiwa ne mukumbi muyampe ndyūkile bāmi, kadi bāmi bangyūkile. Monka mungyūkile Tata, nami muyūkile Tata, kadi neyelelanga būmi bwami mikōko.”

Panopano ponka, Yesu wakankamikile balondi bandi amba: “Bānwe kaluombe katyetye! Kemukikwatwa moyo, mwanda Shenu i mutōkwe pa mutyima kwimupa bulopwe.” Kano kaluombe katyetye kakabwana mwenda mafuku bantu 144000, kasa kutwela mu kino kipombo kya mikōko kipya, kyabubidi. Ino Yesu wanena monka’mba: “Ngidi ne mikōko mikwabo, ke ya mu kino kipombo[po], ehe, poso nayo’nka neīlete nayo ī kēvwane diwi dyami, nabya īkēkalanga luombe lumo, ne mukumbi aye umo.”

Bikele “mikōko mikwabo” “ke ya mu kino kipombo, ehe,” nankyo i ya mu kipombo kikwabo, kyabusatu. Bino bipombo bibidi byamfulo, bitwa ne bu bipopole bya mikōko, bidi na kwa kwenda kwishileshile. “Kaluombe katyetye” ka mu kipombo kimo kakabikalanga na Kidishitu momwa mūlu, ino “mikōko mikwabo” ya mu kipombo kikwabo ikekalanga mu Paladisa pano pantanda. Nansha ino mikōko byoidi mu bipombo bibidi, ino keīkwatyilwangapo mukao, nansha kwisañuna, mwanda idi pamo’nka na munenena Yesu amba, “īkēkalanga luombe lumo,” lwendejibwa na “mukumbi aye umo.”

Yesu Kidishitu, Mukumbi Muyampe, i mupāne na mutyima tō būmi bwandi mwanda wa bino bipombo bya mikōko byonso bibidi. “I ami mwine wielele’bo,” ye aye unena, “lupusa nalo i lumpe lwa kwela’bo, ne lwa kwibutambula dikwabo, mwanda mo mwandaīle Tata.” Yesu pa kunena namino, pabatambe mukalañano umbukata mwa Bayuda.

Bantu bavule mu kibumbo kebanena’mba: “Udi ne mudemona, i kilubi, le bika byo mumwivwanina?” Ino bakwabo nabo’mba: “Bino binenwa kebīkalapo’tu na muntu udi na mudemona, ehe.” Kupwa abavuluka kubelula kwaabelwile muntu wābutwilwe mpofu kepadi kintu kya myeji, amba: “Le mudemona ayūke kupūtula meso a mpofu’ni?” Yoano 10:1-22; 9:1-7; Luka 12:32; Kusokwelwa 14:1, 3; 21:3, 4; Mitōto 37:29.

▪ Masobo a Kufikijija i masobo’ka, ne i kitatyi’ka kyoasobwanga?

▪ Kipombo kya mikōko kibajinji i kipombo’ka, ne kalama wakyo i ani?

▪ Le kalama washitwila Mukumbi kibelo namani, ne mikōko isa kwitabijibwa mu kika kikwabo?

▪ I bāni babundile bipombo bibidi bya Mukumbi Muyampe, ne bino bipombo bisa kwikala ñombe inga?