Shapita wa Dikumi ne Busamba
“Ikalai na Buswe Bukatampe Banwe Bene na Bene”
1. I bika bitulumujanga divule bapya bāya ku kupwila kwa Batumoni ba Yehova?
DIVULE bantu bayānga musunsa umbajinji ku kupwila kwa Batumoni ba Yehova, batulumukanga pa kumona buswe bobeswele. Bamonanga buno buswe ku muswelo obebatundaila’ko ne ku kisense kiloe kidi’ko. Boba betupempulanga ku bitango byetu nabo bamonanga buno buswe. Musedi wa myanda umo wāsonekele pa mwanda utala kitango kimo amba: ‘Kekwadipo muntu utomene dyamba nansha malwa. Kutupu wela mabila nansha ñanji. Kutupu kwitonona. Kutupu kwitakika. Kutupu kwituka mutonko nansha kwifinga mafingo. Kutupu mizaulo imbi nansha muneneno wa bukobakane. Kutupu kavumba ka mfwanka kakakuka. Kutupu bwivi. Nansha umo wela bikopo mu lunkoto. Bine kino kekyamwekele kashā.’ Bino byonso i kilomboji kya buswe, mwanda abo “kebuloñanga byampikwa kwendela’mo, kebukimbangapo tumweno twa abo bwine.”—1 Kodinda 13:4-8, NW.
2. (a) Mwenda mafuku, i kika kyotufwaninwe kujingulula mu myanda ya kulombola buswe? (b) I buswe bwa muswelo’ka botufwaninwe kutamija pa kwiula Kidishitu?
2 Buswe bwa bana na bana i kiyukeno kiyukanya bene Kidishitu ba bine. (Yoano 13:35) Potwenda tutama ku mushipiditu, twifundilanga’ko mwa kulombwela buswe ne pa mfulo. Mutumibwa Polo wālombele amba buswe bwa banababo bene Kidishitu ‘bwende buvula ne kuvula.’ (Fidipai 1:9) Mutumibwa Yoano nandi wālombola amba buswe bwetu bufwaninwe kwikala bwa kwipānina bakwetu. Wāsoneka’mba: “E po tuyūkila pano lusa [“buswe,” NW], pētutūdila [Mwanā Leza] būmi bwandi, penepo nanshi bātwe netu e monka mo kitufwaninwe tutūdile bāna betu būmi bwetu.” (1 Yoano 3:16; Yoano 15:12, 13) Lelo tubwanya bine kujimijija banabetu būmi bwetu? Shako ngikadilo mivule keilombengapo kujimija būmi, ino le tuloñanga buninge namani mwanda wa kwibakwasha nansha ke pobimweka bu bikomo?
3. (a) I muswelo’ka otukokeja kulombola buswe bwetu ne pa mfulo? (b) Mwanda waka i kipite buya kwikala na buswe bukatampe batwe bene na bene tamba pano?
3 Kutentekela pa bilongwa byetu bilombola mushipiditu wa kwipānina bakwetu, tufwaninwe ne kwikala na mutyima wa kyanga na banabetu. Kinenwa kya Leza kitukankamika’mba: “Mu lusa [buswe, NW] lwa bubwana bwenu, mwikale kwifwila lusa lonka bānwe bene.” (Loma 12:10) Bine batwe bonso, twikalanga na buno buswe ku bamo. Ino lelo tubulwepo kwikala na kino kisanso ne ku bakwabo nabo? Mfulo ya ino ngikadilo minunu byoyafwena, i kipite buya twifwene mpata na bakwetu bene Kidishitu. O mwanda Bible witudyumuna’mba: “Mfulo ya bintu byonso ibafwena pabwipi. . . . Pa bino byonso, ikalai ne buswe bukatampe banwe bene na bene, mwanda buswe bupūtanga milwi ne milwi ya bubi.”—1 Petelo 4:7, 8, NW.
Shi Myanda Ibatambe
4. (a) Mwanda waka myanda ikokeja kulupuka umbukata mwa boba badi mu kipwilo? (b) I biyampe’ka bidi mu kulonda madingi a mu Bible nansha shi keakwatañenepo na byotwibidile kulonga?
4 Eyo, byotudi bantu bakubulwa kubwaninina, dimodimo tukalonga bintu bisanshija bakwetu. Banabetu nabo bakokeja kwitulubila mu miswelo mishileshile. (1 Yoano 1:8) Ino shi ubepi myanda na mwanenu, i bika byofwaninwe kulonga? Bisonekwa i bilete’po buludiki bufwaninwe. Ino byobinena pamo kebikwatañenepo na byobya byotwibidile kulonga batwe bantu bakubulwa kubwaninina. (Loma 7:21-23) Inoko, shi tulonde na kininga madingi adi mu Bible, nabya tukalombola’mba tukimbanga bya binebine kusangaja Yehova. Kulonga namino kukalumbulula ne buswe botuswele bakwetu bwine.
5. Shi muntu wetusanshija, mwanda waka ketufwaninwepo kumwalwija kinongo?
5 Shi bantu abesanshija, kyaba kimo bakimbanga miswelo ya kwialwija kinongo. Ino kwaluja kinongo ko kwine kubipija mwanda. Shi kudi kya kumwalwija, tushilei’kyo Leza mwine ye wa kumwalwija. (Nkindi 24:29; Loma 12:17-21) Bakwabo bafikilanga muntu umulubile’wa mfika. Ino batwe ketufwaninwepo kwifikila mfika na batōtyi netu, mwanda pa kusaka butōtyi bwetu bwitabijibwe tufwaninwe ne kuswa banabetu. (1 Yoano 4:20) O mwanda Polo wāsonekele amba: ‘Endelelai kwifudila banwe bene na bene, ne kwilekela bitupu banwe bene, shi umo wapi mambo ku mukwabo; monka mwemulekele aye Mfumwetu ne banwe nenu mulongele monka.’ (Kolose 3:13) Lelo nobe usa kulonga kino?
6. (a) I misunsa inga yotufwaninwe kulekela banabetu? (b) I bika byotufwaninwe kwivwanija pa kusaka netu tupwije mambo obetulubile?
6 Ino tukalonga’po namani shi muntu witulubila misunsa mivule bilubo kebilombepo kupangwa mu kipwilo? Bilubo bityebitye uno muswelo byo byāletele’po mutumibwa Petelo mulangwe wa kulekela “kufikija ne ku misunsa isamba-ibidi.” Ino Yesu aye wānena’mba: “Anha, nkikunenepo na’mba i kufikija ne ku misunsa isamba-ibidi, i kufikija ne ku misunsa makumi asamba-abidi [ne] isamba-ibidi.” Kupwa wākokela milangwe pa mapu otwapwile Leza amba i mapite’byo bukata kutabuka onso akokeja kwitwapula muntu ye-yense. (Mateo 18:21-35, MB) Tulubilanga Leza mu miswelo mivule difuku ne difuku—kyaba kimo na bilongwa bya kwisakila, na byotunena ne na byotulanga, nansha na kutunya kulonga byotunenwe kulonga, padi ne kuyuka kwine mpika amba tubaluba. (Loma 3:23; 7:21) Ino Leza witufwilanga nyeke lusa. (Mitōto 103:10-14; 130:3, 4) O mwanda witulomba netu tulekele bakwetu muswelo umo onka. (Mateo 6:14, 15; Efisesa 4:1-3) Wivwane twilekela namino, nabya tubaikala na buswe “kebuvulukangapo kisansa.”—1 Kodinda 13:4, 5, NW; 1 Petelo 3:8, 9.
7. Le tufwaninwe kulonga bika shi mwanetu udi netu mwanda?
7 Kyaba kikwabo tubwanya kumona amba kekudipo kibi kyotulongele mwanetu, ino aye umweka bu udi netu mwanda. Papo i biyampe ‘kupūta mwanda’wa na buswe,’ monka mwitudingidila 1 Petelo 4:8. Pakwabo i biyampe kukwata mulangwe wa kukesamba nandi ne kukimba kwaluja kipwano kyenu kya ndoe.—Mateo 5:23, 24.
8. Shi mwanetu mwitabije uloñanga bintu bitufityija mutyima, le tukalonga’po namani?
8 Pakwabo kudi mwanetu mwitabije uloñanga bintu bikufityija mutyima, ke’nkapo abe, ino i ne banabetu bakwabo. Lelo i biyampe kwisamba nandi? Eyo, padi i biyampe. Shi ukamushintulwile mwanda na kanye, mukokeja kufula kuyampe. Ino dibajinji ufwaninwe kwiipangula’mba: ‘Le byaloñanga i bintu bipelejibwe mu Bisonekwa’ni? Nansha kyoneumwena bu mwanda mukata i bibidiji ne kitamina kyami?’ Kokolwa kwitūdila’ko misoñanya yobe abe mwine ne kutyiba mambo mungya ayo. (Yakoba 4:11, 12) Yehova witabijanga bantu ba bibidiji byonsololo pampikwa amba yeu ye yeu, kadi utūkijije bonso mutyima ponso pobenda batama ku mushipiditu.
9. (a) I bāni ba kuta mutyima ku bubi bukatampe bulongelwe mu kipwilo? (b) I kitatyi’ka kifwaninwe yewa obalubile kubadikila kukesamba na yewa umulubile, ne na kitungo’ka?
9 Inoko, shi umo mu kipwilo walonga bubi bukatampe, kimfwa busekese, kino i kintu kifwaninwe kutebwa mutyima bukidibukidi. Na bāni? I na bakulumpe. (Yakoba 5:14, 15) Ino shi muntu ulubīle mukwabo, shi i mu myanda ya bya busunga, shi mu kwingidija ludimi lwandi bibi, nabya ulubilwe’wa ufwaninwe bidi kulonga buninge bwa kufwena nonga-bibi pa bunka bwabo. (Mateo 18:15) Wivwane abakomenwa kupwa mwanda’wa, nabya bakatabula matabula makwabo asakibwa, anenwe mu Mateo 18:16, 17. Buswe botuswele mwanetu ulubile ne kusaka kotusaka ‘kumunekenya’ biketukwasha tulonge kino mu muswelo wa kukimba kutenga mutyima wandi. —Nkindi 16:23.
10. Kitatyi kilupuka myanda, i kika kiketukwasha tumone mambo moendele?
10 Ponso palupuka mwanda, wikale mukatampe nansha mutyetye, i biyampe kulonga buninge bwa kwivwanija muswelo wiumona Yehova. Eyo, aye ketabijangapo bubi nansha bumo, kadi pa kitatyi kifwaninwe, banonga-bibi bapela kwisāsa batalulwanga mu bulongolodi bwandi. Inoko ketwakilwai amba batwe bonso tulubanga mu tubintu tutyetutye, o mwanda tusakanga etutūkijije mutyima ne kwitufwila lusa. Nanshi Yehova witupele kimfwa kyotufwaninwe kwiula kitatyi kitulubila bakwetu. Shi tudi na mutyima wa lusalusa, nankyo i buswe bwandi botwiula.—Efisesa 5:1, 2.
Kimba Miswelo ya ‘Kubaijibwa’
11. Mwanda waka Polo wākankamikile bene Kodinda bekale ‘kubaijibwa’?
11 Polo wālele myeji mivule ūbaka kipwilo kya mu Kodinda, mu Ngidiki. Wāputuma mpata pa kukwasha banababo ba mu kine kibundi’kya, kadi wādi mwibaswe. Ino bamo umbukata mwabo bābudilwe kumusanganina. Bādi na kafutululo bininge. Penepa wēbasoñanya ‘babaijibwe’ mu kisanso kyabo. (2 Kodinda 6:11-13; 12:15) I biyampe twibandaule tuyuke ludingo lotulombola’mo buswe ku bakwetu ne kukimba miswelo ya kubaijibwa. —1 Yoano 3:14.
12. I muswelo’ka otukatamija buswe botuswele bonso badi mu kipwilo?
12 Le kudi bantu bamo mu kipwilo botukomenwanga kufwena? Shi tulonge buninge bwa kupūta kwitupa ko-konso kwa bumuntu—monka motusakila bakwetu betulongele—nankyo tukaloeja kipwano kyetu. Kadi mumweno otwibamona ukalumbuluka shi tukimba’nka ngikadilo miyampe yobadi nayo ne kulonda’nka mine ngikadilo’ya. Na bubine kino kikatamija buswe botwibaswele.—Luka 6:32, 33, 36.
13. I muswelo’ka otukokeja kubaijibwa mu kulombola buswe bwetu ku boba badi mu kipwilo?
13 Kunena na bubine, byonso byotukokeja kulongela bakwetu bidi na mikalo. Padi ketubwanyapo kwimuna bantu bonso ku kupwila ne kupwila. Nansha potwendela balunda netu byakudya ku njibo, ketubwanyapo kwita bonso. Ino mwene tubwanya kubaijibwa shi tupityija kitatyi kityetye na mwanetu wa mu kipwilo mwanda wa kumuyuka senene? Tubulwe’po kyaba kimokimo kutambila na mwanetu oketwiibidile nandi biyampe mu mwingilo wa budimi?
14. Shi tudi umbukata mwa bene Kidishitu boketwetene nabo kashā, tukalombola namani buswe bukatampe ku umo ne umo?
14 Bitango bya bwine Kidishitu i mikenga miyampe ya kubaijibwa mu buswe bwetu. Kukokeja kutanwa tununu ne tununu twa bantu. I bikomo kwimona na bonso, ino mwiendelejo wetu ubwanya kulombola amba twibasakilanga bidi abo bonso biyampe ebiya masakila etu kealonda kunyuma. Kitatyi kya kukōkolokwa, tubwanya kwibata mutyima na kushilula kwimuna boba betujokolokele. Dyakadilwe kantu dino, bonso bekele pano pa ntanda bakekala batutu ne bakaka, batōta umbumo Leza umo kete wa bine, Shandya bonso. Bine, ikekala nsangaji pa kwiyuka batwe bonso umo ne umo! Buswe bukatampe buketutonona kulonga kino. Le kyokushilwila dyalelo i kika?
Myanda ya Kupituluka’mo
• Shi myanda ibatambe pa bukata bwa bene Kidishitu, i muswelo’ka wa kwiipwija, ne mwanda waka?
• Potwenda tutama ku mushipiditu, buswe bwetu nabo bufwaninwe kutamina’ko muswelo’ka?
• Bibwanika namani kulombola buswe bukatampe ku bavule kupita’ko kwiswa enka na balunda kankenge?
[Kifwatulo pa paje 148]
Buswe bwa bwine Kidishitu bulombolwanga mu miswelo mivule, kimfwa ku kupwila kwa pa kipwilo