KIFUNDWA 06
Lelo Būmi Bwāshilwile Namani?
“Nsulo ya būmi idi [kudi Leza].” (Ñimbo ya Mitōto 36:9) Lelo nobe ukulupile nankyo? Bantu bavule balañanga’mba būmi i bwiikadile’ko abo bwine, kekudipo ne wēbupangile mwine. Shi byobanena’bya i bya bine, nabya twaikele’ko’tu mu kitulumukila. Ino shi Yehova Leza ye wāpangile būmi, nanshi kudi ne kine kyawēbupangidile!a Tala nsekununi ya mu Bible ya mwāshilwidile būmi, kadi usa kumona ne mwanda waka ino nsekununi i myendele’mo.
1. Lelo diulu ne ntanda byāshilwile namani?
Bible unena’mba: “Ku ngalwilo Leza wāpangile madiulu ne ntanda.” (Ngalwilo 1:1) Befundi bavule ba sianse i betabije amba diulu ne ntanda bidi na ngalwilo. Lelo Leza wēbipangile namani? Wāingidije ‘bukomo bwandi bwingila’—mushipiditu wandi ujila—mwanda wa kulonga bintu byonso mūlu ne pano panshi, kubadila’mo ne bisansa bya ñenyenye, ñenyenye, ne imbuo.—Ngalwilo 1:2.
2. Mwanda waka Leza wāpangile ntanda?
Yehova “kapangile’yopo [ntanda] bitupubitupu, ino walongele’yo amba ikalwe.” (Isaya 45:18) Wālongele umbuo wetu bu kīkalo kya lonso kya bantu kadi kilumbuluke. (Tangai Isaya 40:28; 42:5.) Befundi ba sianse banena’mba ntanda i mipangwe mu muswelo wa pa bula. I umbuo umo kete pakokeja kushikata bantu senene.
3. I bika bishiyañanya bantu na banyema?
Yehova paāpwile kupanga ntanda, wāpangile ne būmi budi’po. Dibajinji, wāyujije ntanda na munamuna ne banyema. Ebiya “Leza wapanga muntu mu kyelekejo kyandi.” (Tangai Ngalwilo 1:27.) I bika bilengeja bantu bekale ba pa bula? Byotupangilwe mu kyelekejo kya Leza, tubwanya kumwekeja ngikadila yandi, kimfwa buswe ne boloke. Kadi wētupangile na bukomo bwa kwifunda ndimi, bwa kusangela busendwe ne minjiki. Kadi twi beshile na banyema, mwanda batwe tubwanya ne kutōta Umpangi wetu.
LANGULUKA BININGE
Kimba bukamoni bulombola’mba būmi bwāpangilwe ne amba nsekununi ya Bible itala pa bupangi i myendele’mo. Kadi tala ngikadila idi mu muntu moitufundijija myanda kampanda padi Leza.
4. Būmi bwāpangilwe
Bantu batumbijibwanga pa bintu byobapunga, byobeula ku bupangi. Pene’pa i ani ufwaninwe kutumbijibwa pa bine byobeula’bya? Talai VIDEO, ne kwisambila pa kino kipangujo:
Le bantu i bapunge bika byobewile ku bupangi?
Njibo yonso i myūbakwe na muntu kampanda. Ino le i ani wālongele bintu byonso byotumona mu bupangi? Tangai Bahebelu 3:4, ne kwisambila pa bino bipangujo:
Lelo i bika byakutulumuja pa muswelo upangilwe ntanda?
Le i byendele’mo kukulupila amba diulu ne ntanda ne byonso bidi’mo byāpangilwe? Mwanda waka?
Le wadi uyukile?
Ubwanya kutana bishinte ne mavideo bīsambila pa uno mwanda pa jw.org mu mulongo wa bishinte unena’mba “Le Kudi Wikilongele?” ne “Binena Bantu pa Nsulo ya Būmi.”
“Na bubine, njibo yonso i myūbakwe na muntu, ino mwine wāubakile bintu byonso i Leza”
5. Nsekununi ya Bible itala pa bupangi i myendele’mo
Mu Ngalwilo shapita 1, Bible ulombola kwātambile ntanda ne būmi budi’po. Le ubwanya kukulupila ino nsekununi, nansha ulanga’mba padi i mfumo bitupu? Talai VIDEO, ne kwisambila pa bino bipangujo:
Lelo Bible ufundija’mba ntanda ne būmi budi’po byāpangilwe mu mafuku asamba a mansá 24 ku difuku?
Le ulanga byobya binena Bible pa bupangi bidi na buluji ne byendele’mo? Mwanda waka ubanena nankyo?
Tangai Ngalwilo 1:1, ne kwisambila pa kino kipangujo:
Befundi ba sianse banenanga’mba madiulu ne ntanda bidi na ngalwilo. Umona namani uno mulangwe shi wiudingakanye na byobya byowatanga mu Bible?
Bantu bamo bafwatakanyanga’mba padi Leza wāpangile kintu kimo kyūmi, ebiya bintu bikwabo kebialamuna kutamba ku kino kintu. Tangai Ngalwilo 1:21, 25, 27, ne kwisambila pa bino bipangujo:
Lelo Bible ufundijanga’mba Leza wāpangile muswelo umo kete wa būmi, ebiya webuleka kebwialamuna mu mishipa, mu banyema, ne mu bantu? Nansha le, wāpangile “miswelo” yonso ya būmi?b
6. Bantu i bapangwe na Leza mu muswelo wa pa bula
Batwe twi beshile na banyema bapangilwe na Yehova. Tangai Ngalwilo 1:26, ne kwisambila pa kino kipangujo:
Byotupangilwe mu kyelekejo kya Leza, bukomo bwetu bwa kusanswa ne kwivwana lusa bulombola bika pa mwikadile Leza?
BANTU BAMO BANENANGA’MBA: “Byobya binena Bible pa bupangi i mfumo bitupu.”
Le abe ulanga’po namani? Mwanda waka?
MU KĪPI
Yehova wāpangile diulu ne ntanda ne būmi bonso.
Pitulukai’mo
Le Bible ufundija’mba diulu ne ntanda byātambile kwepi?
Lelo Leza wālekele miswelo yonso ya būmi ialamune kutamba ku muswelo umo kete wa būmi’ni, nansha i aye wāpangile byonso?
Lelo bantu i bipangwa bya pa bula muswelo’ka?
KIMBA
Sokola bukamoni bulombola’mba bintu byāpangilwe.
“Lelo Bupangi Bwitufundija Bika?” (Langukai!, Kweji 9, 2006)
Tala mbutwile umo muswelo washintulwila mwana wandi nsekununi ya bupangi idi mu Bible.
Jingulula shi lufundijo lwa kwialamuna i lukwatañane na Bible.
“Lelo Leza Wāingidije Kwialamuna pa Kupanga Miswelo Palapala ya Būmi?” (Kishinte kya pa Entelenete)
Kimba uyuke shi bintu bya kala bisokwelwe panshi ne byobya bisokwele befundi ba sianse bilombola’mba būmi bwāpangilwe nansha amba bwēikadile’ko’tu mu kitulumukila.
Bipangujo Bitano bya Kwiipangula pa Mwāshilwidile Būmi (boloshile, mu Falanse)
a Kifundwa 25 kikesambila pa kine kyāpangidile Leza bantu.
b Mu Bible, kishima “miswelo” kifunkila pa kisumpi kya bipangwa byūmi.