Lelo Twimanine Pa Būmi Bwa Dyalelo’ni Nansha I Pa Būmi Bwanyeke Bukāya Kumeso?
“Ke-twi-bantu tubapande ku kukulupila.”—LOMA 8:24.
MUTUMIBWA Polo wātumīne bene Kidishitu bene Kodinda mukanda’mba: “I kika kinenena bamo bamo ba umbukata mwenu’mba: Kekudipo kusanguka kwa mu bafu, a?” (1 Kodinda 15:12) Bimweka bu filozofi ya Epicurus, Mungidiki watunangu, yāletele bikambija ku bamo umbukata mwa bene Kidishitu ba mu myaka katwa imbajinji. Omwanda Polo wēbadyumwine ku bufundiji bwa Epicurus, bwa amba: “Tudye, tutome, ke-twi-bantu dyakesha tufwa.” (1 Kodinda 15:32) Balondi ba uno mwifundi wa filozofi bādi balanga’mba kwisangaja na ngitu bo būmi bwine, ko kafwila-midimo ka umbūmi, mwanda bādi bafutulwile lukulupilo lo-lonso lwa kwikala na būmi kupwa kwa kufwa. (Bilongwa 17:18, 32) Filozofi ya Epicurus yādi ya kwisakila kamweno, ya butomboki, kadi ya kiboja.
2 Kuno kutuna lusangukilo kwādi kutenga mu myanda mivule. Polo wāletele uno mulangwe amba: “Shi kwadi kusanguka kwa bafu mpika, longa nankyo Kidishitu kasangwilwekopo. Kadi wivwane, shi Kidishitu kasangwilwekopo, nankyo busapudi bwetu i bwa bitupu, ne lwitabijo lwenu i lwa bitupu. . . . Shi kadi, i umbuno būmi bonka bo tudi nabo pano tukulupile Kidishitu, nabya ku bantu bonso bafwilwa lusa bātwe twibatabukilemo kufwilwa lusa.” (1 Kodinda 15:13-19) I amo, shi kekwadipo lukulupilo lwa būmi bwanyeke bukāya kumeso, longa bwine Kidishitu i “bwa bitupu.” Longa kebudipo na buluji. Kino kyo kyālengeje kipwilo kya mu Kodinda kikale kiyule bimyanda, mwanda kyātengelwe na milangilo ya bujentaila. (1 Kodinda 1:11; 5:1; 6:1; 11:20-22) Polo pa kwivwana nabya, wāshilula kwibakankamika balame lwitabijo lwabo, lwa amba lusangukilo ludi’ko. Wāingidija binenwa biluji, Bisonekwa, ne byelekejo, mwanda wa kuleta bukamoni bulombola patōka amba, lukulupilo lwa lusangukilo ke mifwatakanyopo bitupu, ino i kintu kyabine kikafikidila. Penepo wāsoñanya balunda nandi betabije amba: “Kankamanai, ne kujina kwine mpika, muvudilwe pakatampe pene, mafuku onso nyeke, monka mu mīngilo ya Mfumwetu, pa mwanda o mwayūka’mba, kuputumina kwa mu mīngilo yenu kekudipo kwa bitu[pu]bitupu mudi Mfumwetu, ehe.”—1 Kodinda 15:20-58.
“Mwikale Kutengela”
3 Dyalelo, bantu bavule bafwila’nka būmi bwa panopano. (Efisesa 2:2) I pamo’nka bwa mwēbitobele mutumibwa Petelo. Wēsambīle pa “bakibengo bakāyanga ne kibengo, . . . ke banena’mba: Lelo mwanda-wamulao wa kukāya kwandi udi kwepi? ke-kuntu kushilwila ponka pa difuku dyaponene bakulutuba mu tulo, bintu byonso byendangaendanga’tu pamo ponka, ne byadi kungalwilo kwa kipangwa.” (2 Petelo 3:3, 4) Shi batōtyi babine bādi amba bāponene mu ino milangwe, longa bāikele ‘bamulēle ne bakubulwa kulupula bipa.’ (2 Petelo 1:8) Ino bibanengela, mwanda bantu ba Leza bavule dyalelo kebadipo uno muswelo.
4 Kuta mutyima ku kwiya kwa mfulo ya ino ngikadilo imbi ke kibipo. Vuluka amba ne batumibwa ba Yesu bene nabo bādi batele’ko mutyima, omwanda bāipangwile amba: “Abe Mfumwetu! lelo kōsake kujokeja bulopwe panopano ponka ku bene Isalela’ni?” Yesu wēbalondolola’mba: “Kyakyo kekidipo kyenu kyo muyūka. Bitatyi bikidipo ne myaka i kibīkile Tata aye mwine.” (Bilongwa 1:6, 7) Bino binenwa biselele musapu mukatampe waāletele ku Lūlu lwa Impafu, amba: “Kemuyūkile dyuba dikafika Mfumwenu. . . . Mwanda mu difuku dya kubulwa nansha kutáko mutyima aye Mwanā muntu wafika kala.” (Mateo 24:42, 44) Tufwaninwe nyeke kuvuluka ano madingi! Bamo bakokeja kwididika na mulangwe wa amba, ‘Nami mfwaninwe bidi kwishinkija, ne kusūla’ko bimobimo.’ Bine kuno i kwiongola! Tala mwādi mwikadile ba Yakoba ne Yoano, “Bāna ba kukungula pamo bwa mvula.”—Mako 3:17.
5 Tuyukile amba Yakoba wādi mutumibwa mupyasakane bininge. (Luka 9:51-55) Pāshimikilwe kipwilo kya bwine Kidishitu, wāingile’mo mwingilo mukatampe. Ino Yakoba wākidi’tu kitumba-fumu, Heloda Akidipa I wāmwipaija. (Bilongwa 12:1-3) Lelo ulanga amba, Yakoba pa kumona būmi bwandi kebufule bya kubozokelwa, wāikele kunyoñama pa mutyima amba nafu bitupu, ami muntu wādi mupyasakane, mputumina mu mwingilo wami? Nansha dimo! Aye wādi na nsangaji mpata, mwanda wādi uyukile amba myaka yakadi mubwanye mu mwingilo wa Yehova mu būmi bwandi i milumbuluke mpata, nansha byoyādi mityetye. Pano i kutupu muntu nansha umo umbukata mwetu uyukile shi būmi bwandi nabo bukafula bya kubozokelwa. (Musapudi 9:11; enzankanya na Luka 12:20, 21.) Nanshi i kimweke patōka amba, kulama bupyasakane bwetu budyendyemuka na kuputumina mu mwingilo otwingidila Yehova kyo kintu kya tunangu. Shi tulonge namino, tukalama dijina diyampe ku meso andi, koku kadi tutengele būmi bwanyeke bukāya kumeso.—Musapudi 7:1.
6 Pano pantu padi bufundiji bukatampe butala padi Yoano, wātenwe pādi pakoma Yesu amba: “Mwikale kutengela.” (Mateo 25:13; Mako 13:37; Luka 21:34-36) Yoano wālamine bino binenwa, wāingila na bupyasakane mu myaka makumi ne makumi. Mobimwekela, aye ye wādi nseke ya nkonka ku batumibwa bakwabo bonso. Kitatyi kyādi Yoano ke mununu, wādi ukokeja kuvuluka mingilo ya kikōkeji yaāingile mu bula bwa makumi a myaka, ino lelo wādi wiimona bu kilubo, bu kwela kyaba bitupu, nansha bu būmi busendame? Mhm, nansha dimo! Wādi utengele’nka būmi bwa kumeso. Pānene Yesu musangulwe amba: “Mo monka, yao ngiya bukidi,” Yaono wālondolwele ponka na ponka amba, “Amena; iya Mfumwetu Yesu.” (Kusokwelwa 22:20) Na bubine, Yoano kādipo ukulupile būmi bwaādi nabo, nansha kukimba ‘būmi buyampe,’ koku wiongola amba i bityebitye twenda, kibi kutūla. Ino wādi musumininwe kwendelela na kwingila mu būmi bwandi bonso, na bukomo bwandi bonso, pampikwa kubanga i kitatyi’ka kikāya Mfumwetu. Lelo batwe netu?
Byalwilo bya Lukulupilo lwa Būmi Bwanyeke
7 Lukulupilo lwa būmi bwanyeke ke kwididikapo kwa bantu nansha mitembwe, yuka kyakyo. Lulamato lwetu lwa kudi Leza lwimanine pa “kukulupila kwa būmi bwa nyeke, bwālaīle Leza, aye kayūkile kubepa, kala ne kalā, ne myaka ya ngalwilo mīne keyafikile,” pamo na munenena Tetusa 1:2. Tamba’nka ku ngalwilo, Leza wādi na mpango ya amba bantu bonso bakikōkeji bakekalanga na būmi bwanyeke. (Ngalwilo 1:28) I kutupu kintu nansha kimo kikokeja kukalakanya ino mpango, nansha ke butomboki bwa Adama ne Eva bwine. Leza wālaile ponka na ponka kutuma “lukunwa” lutelelwe mu Ngalwilo 3:15, lwa kwiya kufundula bikambija byonso bimwesha muzo wa muntu malwa. Pāile Yesu Meshiasa, “lukunwa” lwālailwe, wātūdile lukulupilo lwa būmi bwanyeke bu bumo bwa mu bufundiji bwandi bwa pa kitako. (Yoano 3:16; 6:47, 51; 10:28; 17:3) Kidishitu wāpēne būmi bwandi bubwaninine bu kinkūlwa, nandi wāpebwa kyepelo kya kupa muzo wa muntu būmi bwanyeke. (Mateo 20:28) Mu bandi bana-babwanga mudi bamo, 144 000, bakekala na būmi bwanyeke momwa mūlu. (Kusokwelwa 14:1-4) Abo bādi ba lufu, ‘bakavwala kubulwa kufwa’!—1 Kodinda 15:53.
8 ‘Kubulwa kufwa’ kishintulula bivule, kupita’ko kuleka kufwa kete. I ‘bukomo bwa būmi kebubwanika konakanibwa.’ (Bahebelu 7:16; enzankanya na Kusokwelwa 20:6.) Ino, i kika kifikidija Leza pa kupañana kino kyabuntu kikatampe uno muswelo? Vuluka bidi lonji lwa Satana lwa amba, i kutupu kipangwa nansha kimo kya Leza kikokeja kukulupilwa. (Yoba 1:9-11; 2:4, 5) Leza i mupāne kubulwa kufwa ku bantu 144 000, kino kilombola amba, Leza i mukulupile mpata kino kisumpi kyanekenya potepote lonji lwa Satana. Ino lelo bantu bakwabo bashele’ko nabo? Yesu wāsapwidile bantu babajinji kutwela mu kano “kaluombe katyetye” ka bampyana ba Bulopwe amba bakashikata “pa bipona kuketa myanda ya ku bisaka dikumi ne bibidi bya bwine Isalela.” (Luka 12:32; 22:30) Kino kilombola’mba, kudi bakwabo bakapebwa būmi bwanyeke pano pantanda bu babikalwa ba mu Bulopwe bwandi. Nansha ino “mikōko mikwabo” byokeipelwe kubulwa kufwa, ino i mipebwe “būmi bwa kulādila nyeke na nyeke.” (Yoano 10:16; Mateo 25:46) Nanshi, būmi bwanyeke lo lukulupilo lwa bene Kidishitu bonso. Ke kwididikapo, ino i kintu kyabine kilailwe na “Leza, aye kayūkile kubepa,” kipotelwe ku mashi malēme a Yesu.—Tetusa 1:2.
Lelo Kukidi Kulampe Bininge?
9 Mutumibwa Polo wātobele amba “myaka ya malwa” yo ikalombola pakubulwa lupata amba tubafika mu “mafuku a kumfulo.” Tutalei bantu betujokolokele, i bonka ba ngikadilo ya kubulwa buswe, ya makomwa-meso, ya kwisakila, ne kubulwa bwine Leza, lelo mwene bino byonso bilombola amba difuku dya Yehova dya kufikidija butyibi bwandi pa ino ngikadilo imbi ya ntanda kedidi’nka umbisuku? Bukalabale ne mushikwa byenda bīlundila’ko nyeke, bino bintu byotumona konso kotwela meso, lelo mwene ko kufikidila kwa binenwa bikwabo bya Polo: “Babi, ne banzazangi, basa kwenda bavula ne kuvula ku kubipa”? (2 Temote 3:1-5, 13) Bamo bakokeja kwela tubobo, basumininwe, amba “Ke talala, nyā, yonka ndoe,” ino kikulupiji kyabo kya ndoe kikapepuka bwa lumundu, mwanda “po ponka pa kupapamukilwa ko badi, ne konakanibwa, pamo’nka bwa misongo ya mwana-mukaji pa kubutula mwana, ino ne mwakupandila mwine mpika.” Batwe ketushīlwepo mu fukutu, pampikwa kuyuka buluji bwa bino byonso bipita mu kino kyetu kitatyi. Nanshi “tutalei’nka kutala kadi twikale senene umbyonso, MB.”—1 Tesalonika 5:1-6.
10 Kadi Bible ulombola amba mafuku a mfulo i “kakitatyi katyutyu.” (Kusokwelwa 12:12; enzankanya 17:10.) Mobimwekela, kipindi kikatampe kya kano “kakitatyi katyutyu” ke kipite kala. Kimfwa, bupolofeto bwa Danyele i bulombole monso mukapityila bulwi bwa “mulopwe wa kungala” na “mulopwe wa kunshi,” bukyendelela ne mu ino myaka katwa yotwenda nayo. (Danyele 11:5, 6) Kintu kimo kikishele kufikidila mpika i enka kutambwa kwa mfulo na “mulopwe wa kungala,” kutelelwe mu Danyele 11:44, 45.—Tala Kiteba kya Mulami kya 1 kweji 7, 1987 (Falanse), ne kya 1 kweji 11, 1993, mutanwa nshintulwilo ya buno bupolofeto.
11 Kukishele ne butobo bwātobele Yesu amba, “Myanda Miyampe ino’i ya Bulopwe ikasapulwa panopantanda ponso, amba ikale bu kiyukeno ku mizo yonso, penepa mfulo keifika shayo.” (Mateo 24:14, MB) Dyalelo, Batumoni ba Yehova bavuijanga uno mwingilo mu matanda 233, ne mu bisanga, ne mu myaba. Eyo, myaba yampikwa kusapulwa’mo ikidi’ko, kekubulwe, Yehova aye mwine uketushitwila kibelo mu kitatyi kifwaninwe, na kwitupa mukenga wa kukasapula’mo. (1 Kodinda 16:9) Ino binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 10:23 bitusakila kukunkamana’po: “Kemukapupo kusambakanya bibundi bya Isalela Mwana wa muntu kufika mpika.” Nansha myanda miyampe byoikasapulwa kujokoloka ntanda yonso, ino ketukanyantapo lwayo mu bipindi byonsololo bya pano pantanda na musapu wa Bulopwe aye Yesu Mufikidiji “kufika” mpika.
12 Ivwana, kisonekwa kya Kusokwelwa 7:1, 3, kinena amba “luvula lwa ku mitamba iná” lwa bonakani lukikwetwe “poso’nka tupwe bidi kutūla biyūkeno pa mapala a bapika ba Leza wetu.” Kino kekikifunkilapo pa kutūlwa biyukeno kubajinji, kufikidilanga kitatyi kitambulanga bantu ba mu ba 144 000 lwito lwa kwenda momwa mūlu. (Efisesa 1:13) Ino kifunkila pa kutūlwa biyukeno kwa mfulo, kufikidilanga kitatyi kyobayukana senene bu “bapika ba Leza wetu” babinebine kadi batompibwe. Kibalwa kya bana ba Leza bashingwe-māni babine bakidi bōmi pano pantanda kibatyepa bininge. Kadi Bible unena patōka amba, kipindi kibajinji kya kyamalwa kibūke ‘kikepipijibwa’ “mwanda wa batongwe bātongele.” (Mateo 24:21, 22) Bavule umbukata mwa bano betela bu bashingwe-māni ke banunu bininge. Lelo mwene kino nakyo kilombola monka amba mfulo keidi pabwipi?
Mulami Wabinebine
13 Pano, tufwaninwe kuta mutyima mpata ku bulombodi botupebwa na ‘umpika wabinebine.’ (Mateo 24:45) Pano ke myaka katwa ne kupika, “umpika” wa dyalelo wingila’nka kwingila na kikōkeji bu ‘mulami.’ (Ezekyele 3:17-21) Kiteba kya Mulami kya 1 kweji 4, 1984 (Falanse) kyāshintulwile amba: “Uno mulami utalanga mupityila myanda ifikidija bupolofeto bwa Bible pano pantanda, aku wela lubila lwa kidyumu kya kufwena kwa ‘kyamalwa kibūke kyakubulwa kikwabo kidingakene nakyo tamba ku ngalwilo kwa ntanda,’ koku kadi usapula ‘myanda miyampe ya dyese.’ ”—Mateo 24:21; Isaya 52:7.
14 Vuluka: Mwingilo wa mulami i kwela lubila lwa kusapula “kyamona.” (Isaya 21:6-8) Mu myaka yādi isonekwa Bible, mulami wādi wela lubila lwa kidyumu nansha shi kintu kyamwene kya kyaka kikidi kulampe namani, kokikoma kujingululwa. (2 Balopwe 9:17, 18) Eyo, bidyumu bikwabo byādi biletwa byādi bya kwienga mulu bitupu. Ino mulami muyampe kādipo wishisa kudyumunañana, amba mwandapo wakafwa bumvu. Tulete kimfwa, njibo yobe ibaake mudilo, uwaela’mo kiyoa kya kwabija, ino babudi ba mudilo abaleka kukukūkila, amba mwanda badi balanga amba wadi ukaya mitembwe, lelo binebine ukasangala? Mhm, twabilanga bano bantu bafike bukidibukidi ponso pobamona kayukeno kampanda ka kyaka! Ne kabumbo ka mulami nako monka na monka, kelanga lubila ponso pokamona ngikadilo isakila kudyumuna bantu.
15 Eyo, na bino bimbidikita byonso bimonwa, ne kwivwanija kwetu kwa bupolofeto nako kwenda kupotoloka senene. Mānga ilombola amba, pavule pene, bupolofeto bwa Leza bukomanga kwivwanija ne pamfulo kumeso kwa kufikidila’bo. Leza wāsapwidile Abalahama myaka mine yādi ya kulāla lukunwa lwandi “lweni mu ntanda keidi bu-yalo,” amba i myaka tutwa tuná. (Ngalwilo 15:13) Ino Mosesa wādi kaepe bu munyongolodi akyo kitatyi kekyabwene.—Bilongwa 7:23-30.
16 Ivwana monka bupolofeto butala padi Meshiasa. Shi utale kunyuma, usa kumona amba lufu ne lusangukilo lwa Meshiasa byātobelwe kala umbutobo. (Isaya 53:8-10) Ino bana-babwanga ba Yesu bākomenwe kwivwanija kino kintu. (Mateo 16:21-23) Bākomenwe kuyuka amba Danyele 7:13, 14 wādi wa kukafikidila mu bula bwa pa·rou·siʹa, kushintulula ko kunena amba, “kwikala’po” kwa Kidishitu kwādi kwa kukāya kumeso. (Mateo 24:3, NW) Omwanda bāikele kwitupa mu kupikula kwabo, ako kwādi kukishele myaka kubwipi kwa 2 000, ino abo kebepangula Yesu amba: “Abe Mfumwetu! lelo kōsake kujokeja bulopwe panopano ponka ku bene Isalela’ni?” (Bilongwa 1:6) Nansha pāpwile kushimikwa senene kipwilo kya bwine Kidishitu, kwādi kukimweka milangwe ya kwitupa ne kutengela kitengeletengele. (2 Tesalonika 2:1, 2) Ino nansha bamobamo byobādi dimodimo na mumweno mwitupe, inoko Yehova wādi wesela byabinebine mwingilo wa bano betabije ba mu myaka katwa imbajinji!
17 Kabumbo ka mulami wa dyalelo nako kaletanga kitōkeji pa mimweno yako kitatyi ne kitatyi. Lelo kudi muntu ukokeja kwalakana kweselwa kweselwe ‘umpika wabinebine’ na Yehova? Kadi, shi tutale biyampe, mwene bujadiki buvule buloñwanga i butyebutye bitupu? Mwivwanino wetu wa pa kitako wa Bible kewalamukilepo. Kusumininwa kwetu kwa kunena amba tudi mu mafuku a ku mfulo i kuninge kupita ne pokwādi!
Twimaninei pa Būmi Bwanyeke Būkaya Kumeso
18 Ntanda ayo inenanga amba, ‘Tudyei ne kutoma, mwanda kesha tufwa,’ ino batwe ketufwaninwepo kwikala na uno mushipiditu. Le ne kyowikondela na kukimba nsangaji mu būmi bwa dyalelo i kika, pa kyaba kya kwingidila būmi bwanyeke bukāya kumeso? Luno lukulupilo, lwikale lwa kukekala momwa mūlu pampikwa kufwa, nansha lwa būmi bwanyeke pano panshi, ke kilotwapo bitupu, kadi ke mitembwepo. I kintu kyabine kilailwe na Leza “kayūkile kubepa.” (Tetusa 1:2) Bukamoni buvule bulombola amba, kufikidila kwa luno lukulupilo kekudi pabwipi! “Pano kubashala kitatyi kityetye tu.”—1 Kodinda 7:29, MB.
19 I bine, ino ngikadilo ke milāle kala myaka mingimingi kutabuka mufwatakenya bantu bavule. Kepabulwe, bamo bakokeja kwialakanya amba shi bādi kala bayukile namino dibajinji, longa bālekele kwipāna’mo. Ino bakwabo nabo kebealakanyangapo pangala pa kwipāna kobepēne. Mwanda bayukile amba kwipāna kyo kintu kimanine’po būmi bwabo bwa bu mwine Kidishitu. Bene Kidishitu ‘i bepele abo bene.’ (Mateo 16:24) Kekudipo kyotwialakenya, bukomo botulonga mwanda wa kutōkeja Leza pa mutyima ke kufwapo nkondo bitupu. Yesu wālaile’mba: “Shi muntu washiya njibo yandi ne banababo bana-balume, ne banababo bana-bakaji ne inandi ne shandi ne bana ne madimi, pa mwanda wa amiwa ne pa mwanda wa Myanda Miyampe, nankyo nandi ukatambula mu kyaba kyakidi mumi, misunsa katwa . . . kadi ku kyaba kya kumeso, ukatambula bumi bwa nyeke.” (Mako 10:29, 30, MB) Shi tushilule kubala myaka kanunu tamba pano, bintu byowikulupije, shi mwingilo, shi njibo, shi mukōlo, lelo bikekala na mvubu’ka? Inoko kwipāna kowipēne pamwanda wa Yehova kukekala na mvubu mu bula bwa midiyo ya myaka tamba’nka pano—bine, mu midiyala ya myaka! “Ke-muntu aye Leza kadipo wa bukondame wakuvulaminwa mīngilo yenu.”—Bahebelu 6:10.
20 Nanshi tutei nyeke mityima ku būmi bwanyeke, tuleke kubambila meso etu “ku bintu bya kumwekamweka, poso ku bintu byampikwa kumweka; ke-bintu byobya bimwekele i bya difuku dimo dyonka, ino byobya byampikwa kumweka, abyo i bya nyeke na nyeke.” (2 Kodinda 4:18) Mupolofeto Habakuka wāsonekele amba: “Kimonwa kikidi kya kitatyi kitūngwe, kadi kipelakana ne kumfulo ne kukabepapo mpika; nansha kīja, kunga’kyo; ke-kintu kikāya binebine, kekikejepo, mhm.” (Habakuka 2:3) Lelo ‘kwendelela na kukunga’ mfulo kudi na lupusa’ka pa muswelo otuvuija biselwa byetu ne bya mu kisaka? Kisinte kyetu kilonda’ko kikesambila pa ino myanda.
Myanda ya Kujokela’mo
◻ Lelo kitatyi kya mfulo ya ino ngikadilo ya bintu kyamweka bu kyaija’ki i kitenge bantu bamobamo muswelo’ka?
◻ Le kitako kya lukulupilo lwetu lutala pa būmi bwanyeke i kitako’ka?
◻ I muswelo’ka otufwaninwe kumona kwipāna kotwipēne pamwanda wa kamweno ka Bulopwe?
[Bipangujo bya Kifundwa]
1. Lelo i bika byādi bifundija balondi ba Epicurus, ne filozofi ya uno muswelo yātengele bene Kidishitu bamobamo namani?
2. (a) Mwanda waka kutuna lusangukilo kwādi kuleta kyaka kikatampe? (b) Lelo Polo wāningishe lwitabijo lwa bene Kidishitu ba mu Kodinda muswelo’ka?
3, 4. (a) Kukwatañana na Petelo, i ngikadilo’ka ya kyaka yadi ya kutunija bantu bamobamo mu mafuku a ku mfulo? (b) Lelo tufwaninwe kuvuluka nyeke bika?
5, 6. Lelo i bufundiji’ka botukokeja kwifundila pa kimfwa kya Yakoba ne Yoano?
7. (a) Lelo lukulupilo lwa būmi bwanyeke ‘bwālailwe kala ne kala’ lwādi lwa namani? (b) Le Yesu wāletele muswelo’ka kitōkeji kitala pa būmi bwanyeke?
8. (a) Lelo ‘kubulwa kufwa’ i kika, ne mwanda waka Yehova i mupāne’ko ku bantu 144000? (b) Le i lukulupilo’ka lwālombwele Yesu pangala pa “mikōko mikwabo”?
9, 10. Lelo i bukamoni’ka bwa patōkelela bulombola’mba tudi kubwipi na mfulo?
11. (a) Lelo Mateo 24:14 ke mufike pa ludingo’ka mu kufikidila kwandi? (b) Le binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 10:23 bilombola kika?
12. (a) I ‘kutūlwa kwa biyukeno’ kwa muswelo’ka kwisambilwa’po mu Kusokwelwa 7:3? (b) Kutyepa kwa kibalwa kya bashingwe-māni badi pano pantanda le kulombola kika?
13, 14. Lelo kabumbo ka mulami kadi na kiselwa’ka?
15, 16. (a) Mwanda waka kuloñwanga bujadiki butala pa mwivwanino wetu wa bupolofeto? (b) Le i ñeni’ka yotukokeja kuboila pa bengidi ba Leza bāikele kwitupa mu kwivwanija kwabo kwa bupolofeto bumobumo?
17. Lelo tufwaninwe kumona namani bujadiki bulongwa mu mwivwanino wetu wa Bisonekwa?
18. Mwanda waka tufwaninwe kwepuka kwimanina’nka pa būmi bwa dyalelo?
19, 20. (a) Lelo Yehova umwene namani kwipāna kotwipēne pamwanda wa Bulopwe? (b) Mwanda waka tufwaninwe kitatyi kyonso kutengela būmi bwanyeke?
[Kifwatulo pa paje 7]
Mwingilo wa kusambakanya ntanda yonso na busapudi ufwaninwe kuvuika kumeso kwa mfulo kwiya