MWISAMBO NA MULONDAKANI
Lelo Bulopwe bwa Leza Bwashilwile Kuludika Kitatyi’ka?—Kipindi 2
Uno ulonda’ko’u i mwisambo ubwanya Kamoni wa Yehova kwisamba na mulondakani. Tufwatakanyei bidi Kamoni umo witwa bu Cameron wajokela ku njibo ya mwana-mulume umo witwa bu Jon.
KILOTWA KYA NEBUKANEZA—MU KĪPI
Cameron: Nasangala pa kwimona nobe monka Jon. Ngikalanga nyeke nsangela kifundwa kya Bible yenga ne yenga.a Sapulanga?
Jon: Ngidi biyampe.
Cameron: Nasangala pa kuyuka’mba udi biyampe. Dya mfulo dyonaile kuno, twayukile mwanda waka Batumoni ba Yehova banenanga’mba Bulopwe bwa Leza bwashilwile kuludika mu 1914.b Monka motwanene twamwene bukamoni bukatampe mu Bible, mu bupolofeto budi mu mukanda wa Danyele shapita 4. Le ubavuluka myanda idi’mo?
Jon: I ya kilotwa kya Mulopwe Nebukaneza kya mutyi mukatakata.
Cameron: Ubaase. Nebukaneza wāmwene mu kilotwa mutyi mukatampe kufika’nka ne mūlu. Kadi wāivwana mukendi wa Leza usoñanya bateme mutyi’wa, ino bashiye enka kitako kya miji. Shi “bitatyi bisamba-bibidi,” bibapite mutyi ukatyipuka.c Kadi twesambile pa mwine mwikadile bupolofeto na kufikidila kubidi. Lelo uvulukile kufikidila kubajinji?
Jon: Mwene i kwa byobya byāfikidile Nebukaneza, a? Wājimija ñeni mu myaka isamba-ibidi.
Cameron: I amo. Nebukaneza wājimije ñeni mu kitatyi kampanda ne bulopwe bwandi bwaimikwa bidi. Ino mu kufikidila kukatampe kwa buno bupolofeto, Bulopwe bwa Leza bwādi nabo bwa kwimikwa bidi mu bitatyi bisamba-bibidi. Monka motwekimwenine, bitatyi bisamba-bibidi byāshilwile kitatyi kyātutyilwe Yelusalema mu 607 K.K.K. Tamba mu kine kitatyi’kya kekwākidipo kadi mulopwe ubikele mu dijina dya Yehova Leza pano pa ntanda wa kuludika bantu bandi. Ino ku mfulo kwa bitatyi bisamba-bibidi, Leza wādi wa kutonga’ko Mulopwe mupya pa bantu bandi—wa momwa mūlu. Mu muneneno mukwabo, mfulo ya bitatyi basamba-bibidi yadi i ngalwilo ya buludiki bwa Bulopwe bwa Leza bwa momwa mūlu. Pano, tubamone kitatyi kyāshilwile bitatyi bisamba-bibidi. Ino shi tuyuke ne bula bwabyo, nabya tukayuka kitatyi kyashilwile Bulopwe bwa Leza kuludika. Lelo ubebivwana?
Jon: Bine, kupituluka’mo kubankwasha ndaminine’byo senene.
Cameron: Biyampe. Pano leka tukolele’ko monka mwanda wa kuyuka bitatyi bisamba-bibidi. Natangile’mo myanda mikatampe mwanda wa kwivuluja bidi ami mwine. Leka ntompe kwibishintulula.
Jon: BIYAMPE.
MFULO YA BITATYI BISAMBA-BIBIDI—NGALWILO YA MAFUKU A MFULO
Cameron: Mu kufikidila kubajinji kwa buno bupolofeto kutala padi Nebukaneza, bitatyi bisamba-bibidi yādi myaka isamba-ibidi ya bine. Ino mu kufikidila kukatampe kutala pa Bulopwe bwa Leza, bitatyi bisamba-bibidi i bilampe mpata kutabuka myaka isamba-ibidi kete.
Jon: Mwanda waka ubanena nankyo?
Cameron: Vuluka bidi amba bitatyi bisamba-bibidi byāshilwile kitatyi Yelusalema kyaātutyilwe mu 607 K.K.K. Shi tushilule kubala tamba mwine mwaka’wa myaka isaba-ibidi mimweke yadi ya kupwila mu 600 K.K.K. Ino uno mwaka i kutupu kintu kikatampe kyālongekele’mo kitala buludiki bwa Leza. Ne kadi, monka motwabandawidile’kyo kala, myaka tutwa pa kupita’po, kitatyi kyādi Yesu pano pa ntanda wālombwele’mba bitatyi bisamba-bibidi byādi ke byafudile.
Jon: Uhm, bine! Ebiya navuluka.
Cameron: O mwanda pa kyaba kya ikale myaka isamba-ibidi mimweke, bitatyi bisamba-bibidi bifwaninwe kufunkila pa kitatyi kilampe.
Jon: Le i kitatyi kya bula’ka?
Cameron: Mukanda wa mu Bible wa Kusokwelwa, ukwatañene na mukanda wa Danyele, witukwasha tuyuke na bubine bula bwa bitatyi bisamba-bibidi. Utela bitatyi bisatu ne kipindi bu mafuku 1260.d Nanshi, bitatyi bisamba-bibidi—ko kunena’mba bitatyi bisatu ne kipindi misunsa ibidi—bitupa mafuku 2520. Ubateleka?
Jon: Bine, nda kukulonda. Ino nkimwenepo mobilombwela’mba Bulopwe bwa Leza bwashilwile kuludika mu 1914.
Cameron: BIYAMPE, nanshi tutale shi tubwanya kwibikwatañanya. Kyaba kimo bupolofeto bwa mu Bible butelanga mwaka umo bu difuku dimo.e Shi tubale difuku dimo bu mwaka umo, bitatyi bisamba-bibidi biketupa myaka 2520. Shi tupikule kushilwila mu 607 K.K.K., myaka 2520 itufikija mu mwaka 1914.f O mwanda mwine tubafika ku kunena’mba 1914 o mwaka wafudile bitatyi bisamba-bibidi, ebiya Yesu nandi washilula kuludika bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza. Kadi na kya kutulumukwa tamba mu 1914 po pashilwidile myanda mikatampe itala ntanda—myanda yālailwe na Bible itala mafuku a mfulo.
Jon: Lelo i myanda’ka?
Cameron: Tutale byānene Yesu bilembelwe mu Mateo 24:7. Yesu wānene pangala pa kitatyi kyaadi wa kushilula kubikala mūlu amba: “Mwanda muzo ukatamba muzo mukwabo ne bulopwe nabo bulopwe bukwabo, kadi kukekala bimpengele bya nzala ne kutenkana kwa ntanda byadi koku kebidi koku.” Yuka’mba Yesu wālaile bimpengele bya nzala ne kutenkana kwa ntanda mu kino kitatyi. Mu ino myaka yapityilei, umbuo wetu i mutanwe na tuno tuvutakanya tukatampe, mwene i amo?
Jon: Bine, i amo.
Cameron: Mu uno vese, Yesu wālaile kadi ne myanda itala mavita mu kitatyi kya kwikala’po kwandi bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza. Mukanda wa mu Bible wa Kusokwelwa wālaile’mba mu bitatyi bya ku mfulo kukela mavita ke enkapo a mutamba kampanda ino i ne a ntanda yonso.g Lelo ukivulukile mwaka washilwile divita dibajinji dya ntanda?
Jon: Mwadi mu 1914, mwaka onka otela amba o washilwile Yesu kuludika! Nkyadipo nebilanga.
Cameron: Shi tubatyanga buno bukamoni bonso pamo—bupolofeto butala pa bitatyi bisamba-bibidi ne bupolofeto bukwabo butala ba bitatyi bya mfulo—papo bibaivwanikwa. Batumoni ba Yehova i bakulupile na kusumininwa’mba Yesu washilwile kubikala bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza mu 1914, ne amba mu uno mwaka umo onka mo mwashilwile mafuku a mfulo.h
Jon: Bine, naivwana’ko bityetye.
Cameron: I amo, nakwimvwana. Enka monakulombwelanga, nami byanombele kitatyi kilampe pa kwibimvwanija senene. Inoko nkulupile’mba mīsambo yetu ibakukwasha umone’mba nansha shi mwaka wa 1914 keutelelwepo patōkelela mu Bible, ino byobya bikulupile Batumoni ba Yehova pa uno mwaka bimanine pa Bisonekwa.
Jon: Eyo, nyeke ye kyonemutendelelanga—mwanda kyonso kyomunena mutelanga ne kisonekwa. Kemuletangapo milangwe yenu. Ino nkyoneipangula i kukutakana ko bikutakene. Mwanda waka Leza katelelelepo’tu mu Bible amba 1914 o mwaka wa kushilula Yesu kubikala mūlu?
Cameron: Ah, kyakyo i kipangujo kiyampe Jon. Na bubine kudi bintu bivule kebitelelwepo patōkelela mu Bisonekwa. Penepa, mwanda waka Leza wālembeje Bible mu muswelo ulomba bantu balonge bukomo pa kwivwana’ye? Padi tukokeja kwisambila pa uno mwanda difuku dikwabo.
Jon: Mona amba i biyampe nabya.
Lelo kudi mwanda kampanda wa mu Bible owiipangulanga bininge? Lelo kudi nkulupilo kampanda nansha bilongwa kamukaya byosakanga kuyuka pa Batumoni ba Yehova? Shi i amo, kokeshisa kwipangula Kamoni wa Yehova. Ukasangela kwisamba nobe pa wao mwanda.
a Batumoni ba Yehova besambanga nyeke na balondakani nabo myanda ya mu Bible kupityila ku mpangiko ya kifundwa kya Bible ku bitupu.
b Tala kishinte kinena amba “Mwisambo na Mulondakani—Lelo Bulopwe bwa Leza Bwashilwile Kuludika Kitatyi’ka?—Kipindi 1” mu Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 10, 2014.
c Tala Danyele 4:23-25.
d Tala Kusokwelwa 12:6, 14.
e Tala Umbadilo 14:34; Ezekyele 4:6.
f Tala tabulo unena’mba, “Mutyi wa mu Kilotwa kya Nebukaneza.”
g Tala Kusokwelwa 6:4.
h Tala shapita 9 wa dibuku Lelo I Bika Bine Bifundija Bible? dilupwilwe na Batumoni ba Yehova. Kadi didi ne www.jw.org.
MUTYI WA MU KILOTWA KYA NEBUKANEZA MUSWELO OKIKWATAÑENE NA BULOPWE BWA LEZA
KIMFWA KYA BUPOLOFETO
Mutyi mulampe byamwiko (Danyele 4:10, 11)
“Shindai mutyi” (Danyele 4:14)
“Bitatyi bisamba-bibidi bipite” (Danyele 4:16)
“Bulopwe bobe bukakwikadilako” (Danyele 4:26)
Bulopwe
Kwimikwa kwa bulopwe
Bula
Kujokejibwa kwa bulopwe
KUFIKIDILA KUBAJINJI
KUFIKIDILA KUKATAMPE
Nebukaneza Mulopwe wa Babiloni
Kitatyi kityetye kupwa kwa mwaka 606 K.K.K., Nebukaneza wajinwa ñeni kakibwanya kuludika
7 ke ya kyelekejopo
Nebukaneza wakoma kupwa washilula kuludika monka
Balopwe ba Isalela belekeja buludiki bwa Leza
Kututwa kwa Yelusalema, kwimikwa kwa mulongo wa balopwe ba Isalela
Kweji 10
607 K.K.K.
Myaka 2520
K.K.K.
Myaka 606 kipindi 1 mu 4
K.K.
Myaka 1913 bipindi 3 mu 4
“Yelusalema ukanyantwanyantwa . . . enka ne bifikidila bitatyi bitungwe bya mizo” (Luka 21:24)
Yesu washilula kubikala bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza momwa mūlu
Kweji 10
1914 K.K.