Tusapulei Myanda Miyampe na Kikulupiji Kikomokomo
1 Ku ngalwilo kwa myaka katwa imbajinji, Yesu Kidishitu wāpele balondi bandi mwingilo wa kusapula myanda miyampe ya Bulopwe ne ‘kulonga bantu ba mizo yonso ke bana-babwanga.’ (Mat. 24:14; 28:19, 20) Batumoni ba Yehova bakwete uno musoñanya wandi na kusumininwa kukatampe, o mwanda ku mfulo kwa myaka tutwa 20, kisaka kya bana na bana bene Kidishitu kyavudile’ko mpata, kyafika pa bana-babwanga 5 900 000 ne musubu basapula mu matanda 234. Bine i tubobo twa mitendelo mikatampe twelwa kudi Tata wetu wa mūlu!
2 Pano tubatwela mu myaka tutwa 21. Walwana netu utompanga na bukosoke kwitukalakanya mu mwingilo wetu wa kusapula Bulopwe ne kulonga bana-babwanga. Wingidija bintu bya kwitutyinya mbavu bya mu ino ngikadilo ya bintu mwafwila kwitulabika, kwitudya kitatyi, nansha kwitupwa bukomo na kwitulombola bintu bikatakata bisaka meso ne tumweno twabyo, abyo byampikwa mvubu. Ino batwe ketukalekapo ino ngikadilo itutongele bintu bya mvubu mu būmi bwetu. Motuyukile, i Kinenwa kya Leza kyo kitusokwela kintu kya kutangidija kumeso—ke kulonga kiswa-mutyima kya Yehova kadi. (Loma 12:2) Ko kunena’mba tufwaninwe kukōkela ku lubila lwa mu Bisonekwa lwitukankamika ‘kusapula kinenwa mu kitatyi kiyampe ne mu kitatyi kya tuvutakanya ne kukonkeja mwingilo wetu’ otwingila.—2 Tem. 4:2, 5.
3 Tamija Kikulupiji Kikomokomo: Bene Kidishitu banenwe ‘kwimana bakunkane ne na kikulupiji kikomo mu kiswa-mutyima kyonso kya Leza.’ (Kol. 4:12) Kishima ‘kikulupiji’ kishintululwanga bu “kunekenibwa kukatampe nansha kitabiji; ngikadilo ya muntu mukulupijibwe.” I amo, batwe bene Kidishitu twi bapwe kukulupijibwa amba kinenwa kya Leza kya bupolofeto i kyabine, ne amba ketudi batakamane bininge mu kitatyi kya ku mfulo. Nanshi pano po pa kwikala na lukulupilo lukomo pamo na lwādi na mutumibwa Polo wānene amba myanda miyampe i “bukomo bwa Leza bwa lupandilo lwa bonso bakwitabija.”—Loma 1:16.
4 Dyabola wingidijanga bantu babi ne banzazangi, bantu bongolwe kala, ba kulabika bakwabo mwa kwibongwela. (2 Tem. 3:13) Byotudyumwinwe kala kumeso kwa kitatyi, kyetushadila’ko i enka kutabula matabula a kukomeja kikulupiji kyetu kyotukulupile amba buno botudi nabo i bubinebine. Pa kyaba kya kuleka byakuzumbijazumbija mutyima bya umbūmi bitalaje bupyasakane bwetu, tutūlei tumweno twa Bulopwe pa kifuko kibajinji. (Mat. 6:33, 34) Kadi ketufwaninwepo kujimija mumweno wa kupelakana kwa bino bitatyi byotudi’mo, na kulanga’mba mfulo ya ino ngikadilo ya bintu ikidi kulampe. Ayo ke mifwene kala. (1 Pet. 4:7) Dimodimo tukokeja kulanga’mba kusambakanya myanda miyampe kekukidipo na kyokulonga mu matanda amoamo, pa kumona muswelo wasapulwasapulwa’mo bukamoni; eyo, tuyukei amba uno mwingilo wa kudyumuna bantu keudipo mwa kwimikilwa, kwendelela’o mpika.—Ezek. 33:7-9.
5 Bipangujo bikatampe bya kwiipangula mu ino myaka ya nkotokelo i bino: ‘Lelo nkwete makasa abidi mwingilo wa kulonga bana-babwanga umpele Yesu? Ponsapulanga myanda miyampe, le musapwilo wami ulombolanga amba ndi na kikulupiji kikomokomo amba Bulopwe i Bulopwe budi’ko binebine? Lelo ntyipile lukwembo lwa kuputumina na bukomo bwami bonso mu uno mwingilo wa kupandija būmi bwa bantu?’ Byotwayuka’mba ketudi batakamane bininge mu kitatyi kya ku mfulo, tufwaninwe umo ne umo kwita mutyima byabinebine ne kuta’o ku mwingilo wa kusapula ne kufundija otupelwe. Kulonga namino kuketupandija batwe ne boba betwivwana bene kumo. (1 Tem. 4:16) Lelo batwe bonso tukokeja kukomeja kikulupiji kyetu bu bengidi muswelo’ka?
6 Twiulei Bene Tesalonika: Mutumibwa Polo wāvulukile mwingilo wa kupampa byanga wādi wingila banabetu ba mu Tesalonika, kaēbanena’mba: “Myanda-miyampe yetu po yafikile kwako ko mudi, keyadipo ya kinenenene bitupu, mhm, i ne umbukomo ne mu [mushipiditu sandu ne kikulupiji kikomokomo], kadi muyūkile kala muswelo wetu, o twadi twilaīja bātwe bene kudi bānwe pa mwanda wenu. Ino, bānwe nenu ke mudi bakwitwiula bātwe, ne Mfumwetu mwine kumo, pa kusepelela uno mwanda wa mu byamalwa bya ntanda ne miseke, ne tusepo twa [mushipiditu sandu] ponka.” (1 Tes. 1:5, 6) I bine, Polo wātendele kipwilo kya bene Tesalonika, mwanda nansha byobādi mu byamalwa, bādi basapula na bupyasakane ne kikulupiji kikomokomo. Le i bika byēbakweshe basapule uno muswelo? Nakampata i bupyasakane ne kikulupiji kya mutumibwa Polo ne bengidi nandi kyobāmwene kyo kyēbapele bukomo. Kyēbapele’bo namani?
7 Būmi bwa Polo ne bwa bendi nandi bwālombwele patōka amba mushipiditu wa Leza wādi pobadi, ne amba bādi bakulupile na mutyima umo mu myanda yobādi basapula. Ba Polo ne Shilasa bāsuswilwe byamwiko mu Fidipai kumeso kwa kwiya mu Tesalonika. Bākupilwa, bāelwa mu kifungo ne mu bikulo, pampikwa ne kwibasambija myanda kwine. Inoko ano matompo keātalejepo bupyasakane bwabo bwa kusapula myanda miyampe. Leza wātenteka’po kuboko, bānyongololwa, mulami wa kifungo wāitabija pamo ne kipango kyandi, bano banabetu ko kumona bāmona kyaba kya kwendelela na mwingilo wabo.—Bil. 16:19-34.
8 Polo wāiya mu Tesalonika, muyulwe bukomo bwa mushipiditu wa Leza. Mwine’mo, wāingila’mo kaji ka kwisasaketa aye mwine, kupwa wēpāna na bukomo bonso mu kufundija bene Tesalonika bubinebine. Kādipo wikaka kusapula myanda miyampe ponso paādi umona mukenga. (1 Tes. 2:9) Kusapula kwādi kusapula Polo na kikulupiji kikomokomo kwāpele bene Tesalonika kikanka, bamo bāfula ne ku kutamba mu mutōtelo wabo wa bilezaleza, bāikala ke bengidi ba Yehova, Leza wabine.—1 Tes. 1:8-10.
9 Bavule bapya bāitabije nabo monka na monka, bādi bapangwapangwa, ino kebālekelepo kusapula myanda miyampe. Bene Tesalonika bādi na mutyima wibatonwena ku kusapula bubinebine bobāitabije na mutyima umo, mwanda bādi bakunkwa na lwitabijo lupya lobāikele nalo ne na kukulupila kobādi bakulupile byabinebine amba bakeselwanga madyese aendaenda. Kino kipwilo kyāikele kikabe mudilo mpata, o mwanda ne myanda ya lwitabijo lwabo ne bupyasakane bwabo byāendele ntumbo ne ku bibundi bya Masedonya ne Akaya. Nanshi pātumine Polo mukanda wandi umbajinji kudi bene Tesalonika, mingilo yabo milumbuluke yādi kala ke myende ntumbo. (1Tes. 1:7) Kino i kifwa kiyampe mpata!
10 Batononwa na Buswe Bobaswele Leza ne Bantu: Lelo netu tukokeja namani kulama umo ne umo kikulupiji kyandi kikomokomo potusapula myanda miyampe dyalelo, mwālamine’kyo bene Tesalonika? Polo wēsambile pobadi pa kusoneka’mba: “Tulamine nyeke mu ñeni mwingilo wetu wa kikōkeji ne kininga kyenu kikatampe kya pa buswe.” (1 Tes. 1:3, kkd., NW) I bine bādi na buswe bukatampe bwa ku mutyima, bobādi baswele Yehova Leza ne bantu bobādi basapwila. Buno buswe bo bonka bwātonwene Polo ne bapwani nandi bāpa bene Tesalonika ‘myanda miyampe ya Leza ne myuya yabo mine kumo.’—1 Tes. 2:8.
11 Ne batwe netu mo monka, buswe botuswele Yehova ne bantu netu bwitutonwenanga ku kusaka kutambila bininge mu mwingilo wa busapudi witupele Leza. Buno buswe bo bwituyukija amba kusambakanya myanda miyampe pi na pi i kiselwa kyetu batwe, kitupele Leza. Kulanguluka biyampe, na mutyima wa kufwija’ko Yehova pa byonso byaetulongela pa kwitukunkwija ku “būmi bulumbuluke,” kwitutonwenanga ku kusapwila bakwetu bubinebine bwa kutendelwa bumo bonka botwitabije ne batwe na mutyima wetu onso.—1 Tem. 6:19.
12 Wivwane tuputumina nyeke mu mwingilo wa busapudi, buswe botuswele Yehova ne bantu kebukabulwepo kutama. Shi bubatama, tukekala na mutyima wa kutambila kyaba kyonso mu mwingilo wa ku njibo ne njibo ne kulonda busapudi bwa miswelo mikwabo bwitushidilwe bibelo pululu. Tukwatakanyei mikenga yotumona ya kusapwila kiponka na ponka babutule betu, bekalwa-nabo, ne bantu botwiyukile nabo. Nansha shi bantu bavule bapela myanda miyampe yotwibasapwila, bakwabo batompa kukalakanya busapudi bwa Bulopwe, batwe tudi nyeke na nsangaji ku mutyima. Mwanda waka? Mwanda tuyukile amba tubapu kulonga’mo kyetu kipindi pa kupāna bukamoni bwa Bulopwe ne kukwasha bantu bakamone lupandilo. Yehova uketwesela pa bukomo botulonga bwa kutana bantu ba mityima myoloke. Nansha shi mitabakano ya mu būmi ibetutyinye, koku nako Satana ukimba kwitujimijija nsangaji yetu, tubwanya kulama kikulupiji kyetu kikomokomo ne bupyasakane bwetu bwa kusapwila bakwetu. Shi batwe bonso tulonge muntu ne muntu kipindi kyandi, ne bipwilo nabyo bikekala bikomo, bipyasakane pamo bwa kipwilo kyādi mu Tesalonika.
13 Ketwakikokai Nansha Dimo Pangala pa Matompo: Kikulupiji kidi kadi na mvubu kitatyi kyotufikilwanga na matompo a miswelo ne miswelo. (1 Pet. 1:6, 7) Yesu wālombwele bandi bana-babwanga pakubulwa kafinda amba shi munonde, “mukashikibwa na mizo yonso.” (Mat. 24:9) Ba Polo ne Shilasa bāikele kushikibwa pobādi mu Fidipai. Nsekununi idi mu Bilongwa shapita 16 inena’mba ba Polo ne Shilasa bākutyilwe mu kifungo kinekine kya mu bukata, belwe mu bikulo. Divule, kifungo kyādi kilupango nansha kyubo kya pitapita kijokolokwe koku ne koku na byumba byādi bitwelela’po kitōkeji ne kalupepo ka luvula. Ino kifungo kinekine kya mu bukata kekyādipo na patwelela kitōkeji, ne luvula lwine lwādi lusakane’mo. Ba Polo ne Shilasa bāmwene malwa na mfindi, kyanga ne bununkufi bwa kakonko bwādi mu koka kandimbwa ka malwa. Langa’po bidi bisanso byobādi bevwana balume nobe mu bikulo bya katekelēle mobādi belelwe, abi byo bivimvilwa bibayule pa nyuma bā, mashi nao koku ebasūma mu bilonda byādi bibaketa nsonde!
14 Ino ba Polo ne Shilasa bādi nyeke na kikōkeji kyabo nansha byobātenwe na ano matompo. Mwanda bādi balamine kikulupiji kyabo ku mutyima, kyādi kibapa bukomo bwa kwingidila Yehova nansha byobādi mu kutompibwa. Kikulupiji kyabo i kilombolwe patōka mu vese wa 25 mu shapita wa 16, munenwe amba ba Polo ne Shilasa “balombele, baimba ne ñimbo ya Leza.” I bine, nansha byobāelelwe mu kifungo kya mu bukata, bādi bayuke biyampe amba Leza udi nabo, o mwanda bāimbile ñimbo na diwi ditunduke dimvwanikwa na bakutwa bakwabo! Netu tufwaninwe kwikala na kikulupiji kya uno muswelo mu ino yetu myaka kitatyi kyotufikilwa na matompo mu lwitabijo lwetu.
15 Dyabola witupapamwinanga matompo keabadika. Ku bamo i kupangwapangwa na bisaka. Banabetu bavule badi mu matompo a kukambakanibwa na Leta. Bakwabo i kulondwalondwa na tupondo. Bakwabo nabo balēmenenwa na bufudile bwa kubulwa kwa lupeto, ne mu ndīlo mwine mukomo. Bankasampe nabo baningilwa ku masomo. Lelo tukokeja kunekenya ano matompo namani? Ne i bika byotufwaninwe kulonga kikulupiji kyetu kimweke patōka?
16 Kintu kibajinji ne kya mvubu kutabuka i kino, tufwaninwe umo ne umo kulama kipwano kya mpwaninine na Yehova. Kyaba kyādi ba Polo ne Shilasa mu kifungo kya mu bukata, kebāmwenepo kine kitatyi’kyo bu kyaba kya kutompolatompola pangala pa ngikadilo yabo nansha kya kwialakanya, ehe. Ino bāabije Leza ponka na ponka mu milombelo, bāmutendela na ñimbo. Mwanda waka bālongele namino? Mwanda bādi umo ne umo bapwane kipwano kya mpwaninine na Shabo wa mūlu. I amo, bādi bayukile amba kyobādi basusukila i boloke, ne amba lupandilo lwabo lwādi enka mu makasa a Yehova kete.—Mit. 3:8.
17 Ne batwe ba dyalelo netu mo monka, shi tubafikilwa na matompo, tufwaninwe kwabija Yehova. Polo witukankamika batwe bene Kidishitu amba ‘byonso byotusaka, tuyukije’byo Leza, penepo ndoe ya Leza itabukile ñeni yonso ikalama mityima yetu ne bukomo bwetu bwa mu ñeni.’ (Fid. 4:6, 7) Bine tuseñwanga mpata pa kuyuka amba Yehova kabwanyapo kwituleka tuponena mu matompo aye witutala! (Is. 41:10) Udi netu nyeke ponso potumwingidila na kikulupiji kyabine.—Mit. 46:7.
18 Kintu kikwabo kya mvubu kya kwitukwasha tulame kikulupiji i kuputumina bininge mu mingilo ya Yehova. (1 Kod. 15:58) Ba Polo ne Shilasa bāelelwe mu kifungo mwanda bādi baputumina mu busapudi bwa myanda miyampe. Lelo bālekele’byo kusapula pa mwanda wa matompo ēbatene? Mhm, bāendelele na kusapula’nka ne mu kifungo mwine, ku mfulo balupulwa’mo ne kulupulwa, bākuta lwendo kebenda ku Tesalonika, bākafika ku shinakoka ya Bayuda ‘kebalanguluka nabo mu Bisonekwa.’ (Bil. 17:1-3) Shi binebine twi bapwe kunekenibwa, tudi na kikulupiji kikomokomo mudi Yehova, bekulupije byabinebine amba botudi nabo buno bo bubinebine, i kutupu kintu ‘kikabwanya kwitukalañanya na buswe bwa Leza budi mudi Kidishitu Yesu Mfumwetu.’—Loma 8:35-39.
19 Bifwa bya Ino Myaka bya Kikulupiji Kikomokomo: Kudi bifwa bishele bisekununwa bya bantu ba mu ino yetu myaka badi na kikulupiji kikomokomo kimweke patōka pamo bwa kyādi na ba Polo ne Shilasa. Kaka umo wāpandile mu komponi ka masusu ka Auschwitz ubanga lwitabijo lwambulwa kutelenteta ne kikulupiji kikomo kyādi na batutu ne bakaka mu kene komponi’ko. Amba: “Difuku dimo twādi tusamba, mudyavita umo wāiya konādi, wiya musume meso. Kafuna bulobo wikodyota amba, ‘Le twimulonge’po namani banwe bantu? Tunene amba twimukute, kemulanga’kopo. Twimwele mu kifungo po pene mwailwa’ko ilwē. Twimutume mu komponi ka masusu, kekudipo kyobimulonga. Twimutyibile nsambu ya lufu, monka na monka, mwaimana nkū mwidilwe’ko. Le twimulonge’po namani banwe’ba?’ ” Kino kiletanga bukankamane mpata pa kumona lwitabijo lwādi na banabetu mu malwa a uno muswelo! Bādi nyeke babija Yehova wa kwibapa bukomo bwa kūminina.
20 Nalanga ketwidilwepo kikulupiji kya banabetu bavule baponenwe na mushikwa wa tubila wakolomokele mu myaka ya kunyuma’i. Batutu bapelwe biselwa nabo batanwanga mu ngikadilo ya byaka, inoko basakanga kumona banababo, batutu ne bakaka, badya nyeke bidibwa bya kumushipiditu. Abo bonso bendelela na kikōkeji, balamine kikulupiji kikomokomo amba ‘kya bulwi kyo-kyonso kibabundilwa abo kekikebabwanyapo.’—Is. 54:17.
21 Batutu ne bakaka bavule badi na bene pabo bakubulwa kwitabija nabo badi na lwitabijo lukomo, bayuke kūminina. Tutu umo wa mu Guadelupe walondelwelondelwe bibi na wandi mukaji wampikwa kwitabija. Uno lolo kadipo ukitekela tutu bidibwa, nansha kumukendela bisandi, kwibikoma ne kwibipupa biyampe, mwanda’tu wa kumupungija aleke kukatanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu. Badi bapwa mafuku kapwila pampikwa kumuneneja. Ino uno tutu wadi utyumwina byonso mu manwi mwanda wadi mukulupile na mutyima umo, wingidila Yehova, umwabija ne kumwabija mu milombelo. Myaka inga? Myaka 20 mituntulu—kupwa wandi mukaji washilula kunekenya mutyima wandi bityebitye. Mwenda mafuku, tutu wasangala mpata, mwanda uno wandi mukaji waitabije lukulupilo lwa Bulopwe bwa Leza.
22 Kya mfulo, ketufwaninwepo kwilwa kikulupiji kikomokomo kidi na batutu ne bakaka bankasampe bendanga ku masomo difuku ne difuku, bekonda na kuningilwa kwibaningila bakwabo ne na bikambija bikwabo. Kaka umo Kamoni nsongwakaji usekununa kuningilwa kobebaningilanga ku masomo amba: “Shi udi mu masomo, muntu yense ukukankamika nyeke wikale’ko bidi ntomboki. Shi ubalonga kintu kansangwa kilombola butomboki, po pene bakwenu banuke bakupa bulēme.” Bine kuno i kuningilwa kukomo kulwanga nako bankasampe betu! Bafwaninwe kwikala basumininwe bikomo mu ñeni ne mu mityima yabo mwa kunekenyenya matompo.
23 Bankasampe betu bavule baloñanga biyampe, balama bululame bwabo mu matompo. Tulete kifwa kya kaka umo nsongwakaji udi mu Franse. Difuku dimo wapwile’tu kudya bidibwa bya midi, tubansongwalume tumo twashilula kumuningila amba enka witwimune na kwitufifya milomo (bezé). Uno kaka walombela, wapela ne mutyima umo, ko kumona tubansongwalume’to twamuleka. Kyaba pa kupita’po, kamo kaiya monka, kekamusapwila amba natendela mpata bukankamane bobe. Kaka nandi wamusapwila musapu muyampe wa Bulopwe, wamushintulwila ne mwikadilo mulumbuluke usaka Yehova ku boba bonso basaka kweselwa madyese mu buno Bulopwe. Mu bula bwa mwaka wa masomo, uno kaka wadi ushintulwila kalasa konso katuntulu nkulupilo yandi.
24 I bine tudi na madyese makatampe pa kubadilwa mu bantu batōkelwe mutyima na Yehova, baingidija mu kunena myanda ya kiswa-mutyima kyandi na kikulupiji kikomo! (Kol. 4:12) Pa kino tubweja’po ne mukenga muyampe otudi nao wa kulombola bululame bwetu kitatyi kyotutambwa na Walwana netu ubuluma pamo bwa ntambo, ke Satana Dyabola kadi. (1 Pet. 5:8, 9) Ketwakilwai kino, uno musapu wa Bulopwe otusapula o onka uketupandija nao Yehova batwe beusapula ne boba bewivwana bene kumo. Nanshi mbila yotukwata ne mwiendelejo wetu wa mu būmi bwa difuku ne difuku bifwaninwe kulombola amba kintu kyotutūdile pa kifuko kibajinji i Bulopwe. Tusapulei nyeke myanda miyampe na kikulupiji kikomokomo!