Buludiki Bufikidija Mpango ya Leza
“[Leza] ulongela byonso mupityile ñeni ya kiswa-mutyima wa aye mwine.”—EFISESA 1:11.
1. Mwanda waka bipwilo byonso bya Batumoni ba Yehova bikapwilanga mu mafuku 12 Kweji 4, 2006?
DYA Busatu kyolwa, mafuku 12 Kweji 4, 2006 kintu kya bantu midiyo 16 bakabungakena ku Bidibwa bya ku Kyolwa bya Mfumwetu. Mu kifuko ne kifuko kyobakabungakena’mo, mukekala meza ikatūlwa’po mukate wampikwa kiyujo, welekeja umbidi wa Kidishitu, ne vinyu ityila pyā, yelekeja mashi andi aāmwangile. Dishikulu dishintulula Kivulukilo kya lufu lwa Yesu podikalumba ku mfulo, byelekejo’bi bikatapityijibwa mu bonso bakatanwa’ko—dibajinji mukate kupwa ke vinyu. I mu bipwilo bityetye kete bya Batumoni ba Yehova mukatanwa umo nansha bavule bakadya ku byelekejo. Ino pakwabo, utala nansha umo mwine udya’ko mpika. Mwanda waka Bene Kidishitu batyetye kete badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu bo badya ku byelekejo, koku bangibangi bene badi na lukulupilo lwa kwikala nyeke pano pa ntanda kudya’ko mpika?
2, 3. (a) Yehova wādi wenda upanga namani kukwatañana na mpango yandi? (b) Mwanda waka Yehova wāpangile ntanda ne bantu?
2 Yehova i Leza wa mpango. Pa kufikidija’yo, “ulongela byonso mupityile ñeni ya kiswa-mutyima wa aye mwine.” (Efisesa 1:11) Wāpangile dibajinji wandi Mwana wa bunka. (Yoano 1:1, 14; Kusokwelwa 3:14) Kadi i kupityila kudi wandi Mwana, kwāpangile Yehova kisaka kya bana ba ku mushipiditu ne madiulu amweka na meso, kwela’mo ntanda ne bantu bashikete’po bene.—Yoba 38:4, 7; Mitōto 103:19-21; Yoano 1:2, 3; Kolose 1:15, 16.
3 Yehova kāpangilepo ntanda bu kifuko kya matompo mwa kutandabwila kisaka kya bana ba ku mushipiditu momwa mūlu, na mufundijija bipwilo bivule bya Kine Kidishitu. Ino aye wāpangile’yo na mpango miyukane, “amba pekalwe.” (Isaya 45:18) Leza wāpangile ntanda mwanda wa bantu, bantu nabo mwanda wa ntanda. (Mitōto 115:16) Umbuo onso wa ntanda wādi wa kwikala ke paladisa, payule bantu boloke, badi bakokeja kwiidima ne kwiilama. Ba mulume ne mukaji babajinji kebāpelwepo lukulupilo lwa kwenda mūlu.—Ngalwilo 1:26-28; 2:7, 8, 15.
Mpango ya Yehova Ibalwibwa
4. Mwingidijo wa Yehova wa bubikadi wālwilwe muswelo’ka ku ngalwilo’tu kwa mānga ya muzo wa muntu?
4 Mwana umo wa ku mushipiditu wa Leza wātombokele, wātompa kukalakanya mpango ya Yehova na kona kyabuntu kya bwanapabo bwa kwitongela kimupele Leza. Wāvutakanya ne ndoe ya bantu bādi bakōkele na buswe ku bubikadi bwa Yehova. Satana wātwele ba mulume ne mukaji babajinji ku kusakasaka bwanapabo bwa kupela Leza. (Ngalwilo 3:1-6) Kāpelelepo bukomo bwa Yehova, ino wālwile na mwingidijo Wandi wa bubikadi ne kyepelo Kyandi kya kuludika. Ponka’po, ku ngalwilo’tu ya mānga ya muzo wa muntu, kutatanwa kwa bubikadi bwa Yehova kwashilula pano pa ntanda.
5. I mwanda’ka wa bubidi wākolomwenwe, ne wādi utala bāni bakwabo?
5 Ku uno mwanda umbajinji wa bubikadi bwa diulu ne ntanda kwēlungile mwanda wa bubidi wāletelwe na Satana mu mafuku a Yoba. Satana wātatene amba bipangwa kebidipo na mutyima wa kukōkela Yehova ne wa kumwingidila. Kadi Satana wāsalaja’mba shi bimwingidilanga i mwanda wa kamweno kabyo, ne shi bitompibwe nankyo bikavundamina Leza. (Yoba 1:7-11; 2:4, 5) Luno lonji kelwādipo lutala’nka bantu bengidila Yehova, ino lwakujije’mo ne bana ba Leza ba ku mushipiditu, enka ne Mwana mwine wa bunka wa Yehova.
6. Yehova wēlombwele namani amba i wa dikōkeji ku mpango yandi ne ku dijina dyandi?
6 Yehova ulamatanga na kikōkeji ku mpango yandi ne ku buluji bwa dijina dyandi, o mwanda wēikadije aye mwine ke Mupolofeto kadi Mupandiji.a Wānena Satana amba: “Nkatūla mushikwa pa bukata bwa abe ne mwana-mukaji ne pa bukata bwa lukunwa lobe ne lukunwa lwandi. Ukakusonsakanya ku mutwe, nobe ukamusonsakanya ku kapondo.” (Ngalwilo 3:15, New World translation) Kupityila ku Lukunwa lwa “mwana-mukaji,” nansha’mba ku kipindi kya mūlu kya bulongolodi bwandi, Yehova wadi wa kulondolola lonji lwa Satana ne kupa bana ba Adama lukulupilo lwa bukūdi ne būmi.—Loma 5:21; Ngalatea 4:26, 31.
“Kifibwe kya Kiswa-Mutyima Wandi”
7. I mpango’ka yāsokwele Yehova kupityila kudi mutumibwa Polo?
7 Mutumibwa Polo, mu mukanda wandi waātumīne Bene Kidishitu ba mu Efisesa, wāshintulwile’mo na dyangi dyonso muludikilanga Yehova bintu mwanda wa kufikidija mpango yandi. Polo wālembele amba: “Pa kwituyūkija kyokya kifībwe kya kiswa-mutyima wandi, monka mwendele mutyima wandi muyampe wākanine kala mudi aye, konka ku kilelo kya ntanda, kya kufikijija ponka myaka yonsololo, abungakenye bintu byonso monka mudi Kidishitu, byobya bidi mūlu, ne panopanshi bīne kumo.” (Efisesa 1:9, 10) Mpango ya Yehova ya ntumbo i ya kutūla’ko ntanda idi umbumo ikelwe’po na bipangwa bikōkele na buswe ku bubikadi bwandi. (Kusokwelwa 4:11) Mu uno muswelo dijina dyandi dikekala dijila, Satana ukamwekelelela bu Mbepai, ne kiswa-mutyima kya Leza kikalongeka ‘pano pa ntanda monka mokilongelwa mūlu.’—Mateo 6:10.
8. Kishima kyalamwinwe bu “kilelo kya ntanda” kishintulula bika?
8 “Mutyima [wa Yehova] muyampe,” nansha’mba mpango yandi, yādi ya kufikidijibwa kupityila “ku kilelo kya ntanda,” ke buludiki kadi. Pano Polo wāingidije kishima kishintulula pa bute pa bute “bulami bwa njibo.” Kekidipo na buluji bwa umbikalo pamo na Bulopwe bwa Meshiasa, mhm, kidi na buluji bwa muludikilwanga bintu.b Muswelo wa kutendelwa uludikila’mo Yehova bintu mwanda wa kufikidija mpango yandi utala ne pa kusokola bityebitye “kifibwe” kikola mu bula bwa tutwa twa myaka.—Efisesa 1:10; 3:9, NW, kunshi kwa dyani.
9. I muswelo’ka wāsokwele Yehova bityebitye kifibwe kikola kya kiswa-mutyima wandi?
9 Yehova wālombwele bityebitye kupityila ku bipwano palapala mwadi mwakufikidila mpango yandi itala pa Lukunwa lwālailwe mu Edena. Kipwano kyandi na Abalahama kyāsokwele’mba Lukunwa lwālailwe lwādi lwa kumweka pano pa ntanda kupityila ku musuku wa Abalahama kadi’mba i kupityila konka ku alo kwadi kwa kweselwa dyese “mizo yonso ya panopanshi.” Kipwano’kyo kyāyukije monka’mba bamobamo bakelunga na kipindi kibajinji kya lukunwa. (Ngalwilo 22:17, 18) Kipwano kya Bijila kyāsambilwe na Isalela wa ku ngitu kyāsokwele mpango ya Yehova ya kutūla’ko “bulopwe bwa bapidishitu.” (Divilu 19:5, 6) Kipwano na Davida nakyo kyālombola’mba Lukunwa’lwa o Mutwe wa Bulopwe nyeke ne nyeke. (2 Samwele 7:12, 13; Mitōto 89:3, 4) Kipwano kya Bijila pa kukunkuja Bayuda kudi Meshiasa, Yehova wāsokola ne miswelo mikwabo ya mukafikidila mpango yandi. (Ngalatea 3:19, 24) Bantu ba kwilunga na kipindi kibajinji kya Lukunwa bo bādi ba kubunda “bulopwe bwa bapidishitu” bwālailwe ne kutwejibwa mu “kipwano kipya” bāikala ke “Isalela” umpya, wa ku mushipiditu.—Yelemia 31:31-34; Bahebelu 8:7-9.c
10, 11. (a) Yehova wāsokwele Lukunwa lwālailwe muswelo’ka? (b) I kika kyāidile Mwana wa bunka wa Leza pano pa ntanda?
10 Mungya buludiki bwa mpango ya Leza, kitatyi kya kumweka kwa Lukunwa lwālailwe pano pa ntanda kyāfika. Yehova wātuma mwikeulu Ngabudyele alombole Madia amba ukabutulanga mwana uketwa dya bu Yesu. Mwikeulu kishima-tentu kanena Madia amba: “Aye nanshi ukēkalanga mukatampe, ukatelwa dya bu-Mwana Wamūlumwine, ne Yehova Leza ukamupako kipōna kya shandi Davida kadi. Ebiya ukabikadila mu njibo ya Yakoba nyeke, kadi bwandi bulopwe bukabulwa mfulo.” (Luka 1:32, 33) Pano, Lukunwa lwālailwe lwāyukana patōkelela.—Ngalatea 3:16; 4:4.
11 Mwana wa bunka wa Yehova wāile pano pa ntanda ne kutompwa wātompwa ne pa mfulo. Kilondololwa kibwaninine kya lonji lwa Satana kyādi kudi Yesu. Lelo wādi wa kwikala na kikōkeji kudi Shandi? Kino nakyo kyādi’nka kifibwe kikola. Ino mwenda mafuku mutumibwa Polo wāshintulula mwingilo wa Yesu amba: “Kifībwe kya bwine-Leza i kikatakata kīne, kyakubulwa kupatanībwa; i aye wamwekejibwe mu ngitu, kubinga mudi Mushipiditu, ne kumonwa kudi bamwikeulu, ne kusapula umbukata mwa baJentaila, ne kwitabijibwa panopantanda, ne kutekunwa mūlu mu ntumbo.” (1 Temote 3:16) I bine, kupityila ku bululame bwandi bwa kubulwa kutelententa, Yesu wāletele kilondololwa kya mfulo ku lonji lwa Satana. Inoko myanda mikwabo itala pa kifibwe kikola yāshele yakubulwa kusokolwa.
“Bifibwe bya Umbulopwe bwa Leza”
12, 13. (a) I kika kibadilwa mu ‘bifibwe bikola bya umbulopwe bwa Leza’? (b) I bika byādi bilomba Yehova pa kutonga kibalwa kityetye kya bantu ba kwenda mūlu?
12 Yesu wālombwele mu bula bwa mwingilo wa busapudi mu Ngadilea amba kifibwe kikola kyādi kikwatañene na umbikalo wa Bulopwe bwa Meshiasa. Wānena bandi bana ba bwanga’mba: “Banwe mubapebwa kuyuka bifibwe bya Bulopwe bwa mu madiulu [“umbulopwe bwa Leza,” Mako 4:11].” (Mateo 13:11, Myanda Miyampe ku Bonso) Mu bino bifibwe mwādi ne kutongwa kwa “kaluombe katyetye” na Yehova ka bantu 144 000 bakelunga na wandi Mwana bu kipindi kya Lukunwa, kya kukabikala nandi mūlu.—Luka 12:32; Kusokwelwa 14:1, 4.
13 Bantu byobāpangilwe kwikala pano pa ntanda, nanshi byadi bilomba Yehova apange “kipangwa kipya” mwanda wa bantu bamo bamone kwenda mūlu. (2 Kodinda 5:17, Bisonekwa Bitokele) Mutumibwa Petelo, umo wa mu batongwe badi na lukulupilo lwa pa bula lwa kwenda mūlu, wālembele amba: “Leza Shandya Mfumwetu Yesu Kidishitu ēkale mutōkwe aye, ponka pa lusa lwandi lukatampe, wetubutwile kupya ku kukulupila kwa būmi pa kusanguka kwa Yesu Kidishitu mu lufu, ku bupyane bwa kubulwa kubola, nansha kujilulwa, nansha kujimina kwine mpika, bwimubīkilwe mūlu.”—1 Petelo 1:3, 4.
14. (a) I muswelo’ka wātwejibwe boba bakubulwa kwikala Bayuda mu ‘bifibwe bikola bya umbulopwe bwa Leza’? (b) Mwanda waka tunena’mba batwe tubwanya kwivwanija byobya “bikomo bīne bya Leza”?
14 Kipindi kikwabo kya kifibwe kikola kya umbikalo wa Bulopwe bwiya kumeso kyādi i kiswa-mutyima kya Leza kya kutweja bakubulwa kwikala Bayuda mu kakibalwa katyetye ka boba betwe kukabikala na Yesu mūlu. Polo wāshintulwile mwikadile “kilelo kya ntanda” kya Yehova, nansha muludikilo wa bintu mwa kufikijija mpango yandi amba: “Kyampikwa kuyūkijibwa kudi bāna ba bantu ba mu nkongo mikwabo, monka mo kyasokwelwa pano kudi batumibwa bandi bakola na bapolofeto mudi Mushipiditu; amba, baJentaila i bakwetu bakupyana, ne bukwetu bwa ku ngitu, ne bukwetu bwa pa kumwenamo ku mwanda-wamulao mudi Kidishitu Yesu pa myanda-miyampe.” (Efisesa 3:5, 6) Kwivwanija kwa kino kipindi kya kifibwe kikola kwāsokwedilwe “batumibwa bandi bakola.” Mo monka ne dyalelo, shi kekwadipo bukwashi bwa mushipiditu sandu, longa ketubwenyepo kwivwanija “bikomo bīne bya Leza.”—1 Kodinda 2:10; 4:1; Kolose 1:26, 27.
15, 16. Mwanda waka Yehova wātongele bantu ba kuludika pamo na Kidishitu mu muzo wa muntu?
15 “Ba tununu katwa ne makumi aná ne tuná” bamwenwe bemene na “Kāna-kamukōko” pa Lūlu lwa Ziona wa mūlu bo abo “bakūdilwe panopanshi” “umbukata mwa bantu ke byakulakisha bya Leza, ne bya Kāna-ka-mukōko,” Kidishitu Yesu. (Kusokwelwa 14:1-4) Yehova wātongele Mwana umbajinji mu bana bandi ba mūlu amba ekale ke kipindi kibajinji kya lukunwa lwālailwe mu Edena, penepa mwanda waka kadi atonge umbukata mwa bantu boba ba kwilunga na Kidishitu? Mutumibwa Polo ushintulula’mba kino kibalwa kitungwe i kya boba “bakwitwa mwendele kukanina [kwa Yehova]” “monka muswidile mutyima wandi muyampe.”—Loma 8:17, 28-30; Efisesa 1:5, 11; 2 Temote 1:9.
16 Mpango ya Yehova i ya kuyukanya buujila bwa dijina dyandi dikatampe kadi dikola ne kubingija bubikadi bwandi bwa ntanda yonso. Kupityila ku “kilelo kya ntanda” kyandi kya tunangu ketudingakanibwa, nansha muludikilo wa bintu, Yehova wātumine wandi Mwana umbedi pano pa ntanda pa wātompelwe bya lufu. Kadi, Yehova wālombwedidila’mba mu umbikalo wa Bulopwe bwa Meshiasa wandi Mwana mo mutwejibwe ne bantu bakwatakenye bubikadi Bwandi kufikija ne ku lufu.—Efisesa 1:8-12; Kusokwelwa 2:10, 11.
17. Mwanda waka tukokeja kusangala pa kuyuka amba Kidishitu ne bakaludika nabo bādi bidi bantu?
17 Yehova wālombwele buswe bukatampe ku bana ba Adama pa kutuma wandi Mwana pano pa ntanda ne pa kutonga bamobamo mu bantu ke bampyana nandi mu umbikalo wa Bulopwe. Lelo boba balombwele dikōkeji kudi Yehova nabo tamba pa Abele ne ku dyalelo nabo bakamwena’mo namani? Byobadi bapika ba bubi ne lufu tamba babutulwa, bano bantu bakubulwa kubwaninina basakilwa bundapi bwa ku mushipiditu ne bwa ku ngitu amba bafikile pa bubwaninine, kukwatañana na mpango imbajinjibajinji ya Yehova itala pa bantu. (Loma 5:12) Kino shakyo kyo kikankamika boba bonso babambile meso ku būmi bwa nyeke pano pa ntanda pa kuyuka’mba Mulopwe wabo usa kwibalombola buswe ne kwibemvwana monka mwaāimvwanine ne bana ba bwanga umbula mwa mwingilo wandi pano pa ntanda! (Mateo 11:28, 29; Bahebelu 2:17, 18; 4:15; 7:25, 26) Kadi kino ke kyo kibakankamika’po kashā pa kumona’mba balopwe bapidishitu bakengila na Kidishitu momwa mūlu i bana-balume ne bana-bakaji ba lwitabijo balwile na bupya-mambo ne kwimwena tuntelentele twa būmi, enka na motumwena’to!—Loma 7:21-25
Mpango Keishindwe ya Yehova
18, 19. Mwanda waka tunena’mba binenwa bya Polo bidi mu Efisesa 1:8-11 bibatōkejibwa kotudi, ne i bika bikabandaulwa mu kishinte kilonda’ko?
18 Pano tukokeja kwivwanija biyampe’tu nshintulwilo ya binenwa bya Polo ku Bene Kidishitu bashingwe māni, bitanwa mu Efisesa 1:8-11. Wānene amba Yehova webayukija “kifībwe kya kiswa-mutyima wandi” kya kwibapa “bupyani” na Kidishitu, kadi ne “kutongibwa kala, monka mwendele mutyima wa yewa ulongela byonso mupityile ñeni ya kiswa-mutyima wa aye mwine.” Tubamone amba kino kyo kyādi “kilelo kya ntanda” kilumbuluke kya Yehova pa kuludika bintu mwa kufikijija mpango yandi. Kadi kino kibetukwasha twivwanije kine kidīlanga enka Bene Kidishitu batyetye ku byelekejo bya Bidibwa bya ku Kyolwa bya Mfumwetu.
19 Mu kishinte kilonda’ko, tusa kuyuka mushintulwila Kivulukilo kya Lufu lwa Kidishitu ku Bene Kidishitu bakulupile kwenda mūlu. Kadi tukamona mwanda waka midiyo ya bakulupile kwikala pano pa ntanda nyeke ne nyeke ifwaninwe kuta mutyima bya binebine ku kine kyelekeja kino Kivulukilo.
[Kunshi kwa dyani]
a Dijina dya Leza dishintulula pa bute pa bute, “Yewa Wikadijanga Ke.” Yehova ukokeja kwikala byonso byasaka kwikala mwanda wa kufikidija mpango yandi.—Divilu 3:14, NW, kunshi kwa dyani.
b Binenwa bya Polo bilombola’mba “kilelo kya ntanda” kyādi’ko ne mu abo mafuku, ino Bisonekwa abyo bilombola’mba Bulopwe bwa Meshiasa bwādi bwa kubikikwa mu 1914.
c Shi usaka kuyuka bivule bitala pa bino bipwano bifikidije mpango ya Leza, tala Kiteba kya Mulami kya Falanse kya 1 Kweji 2, 1989, paje 10-15.
Tupitulukei’mo
• I kika kyāpangile Yehova ntanda ne kutūla’po bantu?
• Mwanda waka kyādi kifwaninwe Mwana wa bunka wa Yehova atompwe pano pa ntanda?
• Mwanda waka Yehova wātongele mu muzo wa muntu boba bakaludika pamo na Kidishitu?