Shapita 12

Kipangujo kya kamweno kakatampe kikutala

MWIKADILO obe wa umbūmi udi na kamweno kakatampe. Ukokeja kukuletela nsangaji nansha kafitwe mu mafuku a kumeso. Kadi i ao ukakutyibila shi ukapita pamo na ino ntanda, nansha shi ukapanda kumfulo kwayo, ukatwele mu ntanda impya ya Leza ne ya boloke, mo kokeja kukekala na būmi bwa nyeke.​—⁠1 Yoano 2:17; 2 Petelo 3:⁠13.

² Inoko, mwikadilo obe keukutalengapo enka abewa mwine kete. Utalanga ne bakwabo. Bilongwa byobe bidi ne na kamweno ku bantu bakwabo. Kimfwa, shi bambutwile bobe bakidi bōmi, bilongwa byobe bikokeja kwibalemekeja nansha kwibafutulwija. Bible unena’mba: “Mwana mwana-mulume wañeni, usangaja shamuntu: Ino mwana mwana-mulume mulembakane i njia ya inandi.” (Nkindi 10:⁠1) Kyakamweno na kampata i kino: mwikadilo obe udi ne na kamweno kudi Yehova Leza. Ukokeja kumusangaja nansha kumufityija ku mutyima. Mwanda waka? Mwanda wa kipangujo kya kamweno kakatampe kikutala abe.

³ Kino kipangujo kyalupwilwe na Satana Dyabola. Wekilupwile kitatyi kyaongwele ba Adama ne Eva bajilule kijila kya Leza, mwanda wa belunge nandi pamo mu butomboki bwa kutombokela Leza. (Ngalwilo 3:​1-6) Kino kyapele Satana buluji bwa kupunika Yehova amba: ‘Bantu bakwingidilanga pamwanda wa kamweno bitupu. Shi umpe kyaba, nkokeja kubombola bantu bonso baleke kukulonda.’ Nansha bino binenwa byokebitanwangapo mu Bible, inoko ikimweke patōka’mba Satana wesambile na Leza bishima biifwene na bino. Kino ikilombolwe mu mukanda wa Yoba, mu Bible.

⁴ Yoba i muntu umo wādi’ko mu bula bwa tutwa twa myaka mivule kunyuma kwa butomboki bwa mu Edena. Wādi mwingidi wa Leza moloke ne wa kikokeji. Ino, kikokeji kya Yoba, lelo kyādi na kamweno kumeso a Leza nansha kumeso a Satana? Bible ulondolola’mba kyādi na kamweno. Tutanga’mo amba Satana waimene kumeso a Yehova, momwa mūlu. Ivwana mwanda obādi besambila’po:

⁵ “Kwādi difuku pa kwiya bana ba Leza banabalume kwilombola ku meso a Yehova, ino Satana nandi waiya umbukata mwabo. Penepa kadi kwivwana kudi Yehova kanena Satana amba: Lelo koiya i kwepi, a? Ponkapo Satana kishima-tentu walondolola Yehova amba: Kwendakana koku ne koku pano panshi, ne kunangakana monso-monso monka mu apo. Ebiya kwivwana kudi Yehova kanena Satana amba: Lelo umutalanga mwingidi wami Yoba, a? Mwanda kemudipo kadi munshi umwifwene aye nansha umo mwine, mubwaninine muntu moloke, wakwakamwa Leza ne kutyina bibibibi.”​—⁠Yoba 1:​6-8.

⁶ Mwanda’ka Yehova walombwele Satana’mba Yoba wādi muntu moloke? Mwanda kwādi lupata lwa kusaka kuyuka shi Yoba wādi wa kwendelela nyeke na kukokela kudi Yehova, nansha shi kadipo ukokeja kwendelela nyeke na kikokeji. Kino kipangujo kya Leza ye kya kuyukilapo: “Lelo koiya i kwepi, a?” ne kilondololwa kya Satana: “Kwendakana koku ne koku pano panshi, ne kunangakana monso-monso monka mu apo.” Kino kipangujo, ne kilondololwa kya Satana bilombola’mba Yehova wapele Satana bwanapabo bonso afikidije milangwe yandi, yādi ufwatakanya’mba ukokeja kubombola bantu bonso baleke kulamata kudi Leza. Ino, Satana walondolwele kika ku kipangujo kya Yehova kitala pa kikokeji kya Yoba?

⁷ “Kwivwana kudi Satana walondolola Yehova amba: Lelo Yoba wakaminwe Leza bitupubitupu’ni, a? Lelo kumusailepo lusao ne ku njibo yandi kwine, ne lwa ku byonsololo byadi nabyo mitamba yonso’ni, a? Ubaesela mingilo ya makasa andi ne bimunanwa byandi bibatundubuka mu ntanda’yo. Ino nanshi ōlola kuboko kobe pano utenge byonsololo byadi nabyo, penepa abulwepo kukakutuka ku mpala yobe?”​—⁠Yoba 1:​9-11.

⁸ Na kino kilondololwa, Satana walombwele kyādi umwene bu ye akyo kyādi kitonona Yoba akokele kudi Leza. Amba ‘Yoba ukwingidilanga pa mwanda wa bino bintu byonso byomupele, ke pamwandapo wa kukusanswa ehe.’ Kadi Satana watopekele Yehova amba wādi wingidija bukomokomo bwandi mu muswelo mubi. Amba ‘Wimumusaile lusao mafuku onso.’ Pa kusaka kupwija uno mwanda, Yehova wamunena’mba: “Talapo, byonsololo byadi nabyo bidi mu dikasa dyobe; poso’nka aye mwine kete, kokōlolapo kuboko kobe kumutenga.”

⁹ Penepo Satana washilula kususula Yoba. Wamuponenēja kimpengele kikatampe, baiba bimunanwa byandi byonso. Kupwa kadi wamwipaila bandi bana 10. Yoba wajimije kubwipi kwa bintu byonso, ino washele nyeke mukokele kudi Yehova. Katukilepo Leza nansha dimo. (Yoba 1:​2, 13-22) Inoko uno mwanda kewafudilepo enka pano, mhm.

¹⁰ Kadi Satana welombwele monka kumeso a Yehova pamo na bamwikeūlu bakwabo. Kadi Yehova waipangula monka Satana shi wajingulwile kikokeji kya Yoba. Wamulombola’mba ukidi nyeke “muningishe mu bubwaninine bwandi ne pano pene.” Penepo Satana walondolola’mba: “Kikoba pa kikoba, eyo byonso bidi na muntu ukapana’byo pa būmi bwandi. Ino pano, ōlola kuboko kobe, utenge kikupa kyandi ne ngitu yandi mine, ponkapo abulwepo kukakufinga mafingo ku mpala yobe.”​—⁠Yoba 2:​1-5.

¹¹ Pa kumulondolola, Yehova wapele Satana lupusa lwa kulonga Yoba monso mwasakila, inoko wamunena’mba: ‘Kokasomonwa kumwipaya.’ (Yoba 2:⁠6) Penepo Satana waponeneja Yoba mu misongo mikomo. Masusu a Yoba ādi makomo bininge, amufikija ne ku kwabila lufu. (Yoba 2:7; 14:​13, 14) Ne wandi mukaji mwine wamufulamukila’mba: “Tuka bidi Leza, penepa ufwe.” (Yoba 2:⁠9) Inoko, Yoba wapelele kulonga uno muswelo. Wanena’mba: “Poso’nka ne byo nkafwa, nkikafundulapo bubinebine bwami ko ndi.” (Yoba 27:⁠5) Yoba waendelele nyeke na kikokeji kyandi kudi Leza. Kyalombwele patōkelela’mba Satana wādi ubepa bubela na kufwatakanya’mba Yoba kadipo usenswe Leza, amba wādi umwingidila mwanda wa kamweno ka byabupeta bya kungitu. Kadi kyalombwele patōkelela’mba Satana kabwanyapo kujimija bantu bonso baleke kwingidila Leza.

¹² Kikokeji kya Yoba, lelo ulanga’mba kekyasangejepo ku mutyima wa Yehova? Kyamusangeje mpata! Kinenwa kya Leza kitusoñanya’mba: “Wami mwana, wikale wañeni ne kusangaja mutyima wami, amba nondolole yewa umpunika.” (Nkindi 27:11) I Satana upunika Yehova. Yoba wasangeje mutyima wa Leza na ngikadilo yandi ya boloke. Kino kyapele Leza muswelo wa kulondolola ku kapuni ka Satana ne ku mifwatakanyo yandi yādi ufwatakanya’mba bantu kebakokejapo kwingidila Yehova shi abaponenwa na matompo makomokomo. Kudi kadi bakwabo bavule balonga uno muswelo. Kimfwa kikatampe kutabuka byonso i kya Yesu, muntu mubwaninine. Washele nyeke mukokele kudi Leza nansha byatenwe na matompo mavule amutompele Satana. Kino kilombola’mba Adama nandi muntu mubwaninine wādi ukokeja nandi kulongela monka shi wasakile, ne amba Leza wādi na mbila ya kusaka bantu bamukokele mu muswelo mubwaninine.

LELO UDI KU MUTAMBA’KA?

¹³ Lelo mwikadilo obe nao? Padi ukokeja kulanga’mba kekudipo mwanda nansha shi wikale na ngikadilo ya muswelo’ka. Inoko, bine kudi mwanda. Wikitabije nansha shi kwikitabije, yuka’mba: ngikadilo yobe ibingijanga Leza nansha Satana. Yehova ukutele mutyima; usakanga umwingidile ne ukekale na būmi bwa nyeke mu paladisa pano pantanda. (Yoano 3:16) Butomboki bwa bana ba Isalela bwafityije Leza ku mutyima, watompola ne kutompola. (Mitoto 78:​40, 41) Lelo ngikadilo yobe isangajanga Leza’ni nansha imufityijanga ku mutyima? Eyo, pa kusangaja mutyima wa Leza, kifwaninwe bidi kwifunda bijila byandi ne kwibilemeka.

¹⁴ Kimo kya mu bitungo bikatampe bimaninepo Satana i kukokela bantu ku kujilula bijila bya Leza biludika muswelo wa kwingidija bingidilwa byabo bya lubutulo, ne myanda itala busongi ne būmi bwa mu kisaka. Bijila bya Leza bilamine nsangaji yetu, bipelejanga kwilala kwa bantu babidi bakubulwa kwisonga, ne kulala na muntu ungi; poso nka na mwine-pobe kete. (1 Tesalonika 4:​3-8; Bahebelu 13:⁠4) Kujilula kwa bijila bya Leza kuletanga pavule makambakano makatampe: kubutūla bāna ba ka-mabula pa kubulwa kwibasaka nansha kwibasanswa; kupulumuna memi, ne kuvinga bana. Kadi ba busekese bavule, bekalanga basambukilwa mbá mivule ya kasele ne kisengula ikokeja kukōna bana bobakabutula. Kulala na muntu okemwisongele nandi i kilongwa kibi na kampata, i kumulubila Leza. Yoba wanene’mba: “Shi wami mutyima ubakokwe kudi mwana-mukaji; shi natengela pa kibelo kya mwikadi nami . . . kine kino’ki i mwanda wa bupolapola; eyo, i kya bukondame budingilwa ne batyibi.”​—⁠Yoba 31:​1, 9, 11.

¹⁵ Ketufwaninwepo kutulumuka shi ino ntanda ya Dyabola imimone kwilala kwa bantu bakubulwa kwisonga bu mwanda mwendelemo ne bu kintu kiyampe. Inoko shi ulonge uno muswelo, lelo i ani osangaja? I Satana, ke Yehova po, mhm. Shi usaka kusangaja Leza, nankyo ‘nyema busekese.’ (1 Kodinda 6:18) Inoko i kya bine’mba kwikala na kikokeji kudi Leza mafuku onso, ke mwandapo upela. Ke wādipo mwanda upela ne kudi Yoba mwine. Inoko, vuluka’mba kukokela bijila bya Leza ye dishinda dya ñeni. Shi ulonge uno muswelo, ukekala na nsangaji tamba ka pano. Inoko, dibajinji kintu kya kamweno na kampata i kino: ukalamata ku mutamba wa Leza ne ukamusangaja. Nandi ukakwesela na kukupa būmi bwa nyeke pano pantanda mu nsangaji.

¹⁶ Eyo, Satana washile Yoba mu bulanda ne kumwipaila bandi bana 10. Bine Yoba wajimije bintu byonso fututu. Inoko, Leza waesele Yoba pamwanda wa kikokeji kyandi, wamupa bintu byonso byajimije misunsa ibidi kupitako ne byādi nabyo pādi kepapelwe Satana lupusa lwa kumutompa. Yoba wabutula bana 10 bakwabo. (Yoba 42:​10-17) Kadi tukokeja kukulupila’mba boba bana ba Yoba 10 baipailwe na Satana, bakajokelanga ku būmi pa kasangulwa bafu. Nabubine, nansha shi Satana alonge bubi bwa muswelo’ka, Yehova, Tata wetu wa buswe, ukamulemununanga mu kitatyi kitungwe.

¹⁷ Nanshi, ufwaninwe kuvuluka’ko kitatyi kyonso’mba bine ngikadilo yobe ya umbūmi idi na kamweno kakatampe. Idi na kamweno kakatampe kudi Yehova Leza ne kudi Satana, mwanda kino kipangujo kya kamweno kakatampe kikutalanga ne abe: Lelo bantu bakokeja kushala nyeke na kikokeji kudi Leza?

[Bipangujo]

1, 2. (a) Mwanda’ka mwikadilo obe udi na kamweno kakatampe kodi? (b) Udi kadi ne na kamweno kakatampe ku ba ani bakwabo, ne mwanda waka?

3. Satana wapunikile Yehova muswelo?

4, 5. (a) Yoba wādi ani? (b) I kika kyalongekele momwa mūlu mu kitatyi kya Yoba?

6. I mwanda’ka walupukile mu kitatyi kya Yoba ulombwelwe mu Bible?

7, 8. (a) Satana wanene’mba Yoba wādi wingidila Leza pamwanda wa kika? (b) Yehova walongele kika mwanda wa kupwija uno mwanda?

9. I masusu’ka asuswilwe Yoba na Satana, ne lelo kyafudile muswelo’ka?

10. I kika kilombola’mba Satana kakokelepo?

11. (a) I matompo’ka makatampe aponeneje Satana padi Yoba? (b) Lelo uno mwanda wafudile muswelo’ka?

12. (a) I kilondololwa’ka kyaletele Yoba kudi Leza pamwanda utala kapuni ka Satana? (b) Kikokeji kya Yesu kudi Leza kyalombwele kika?

13. (a) Ngikadilo yobe ya umbūmi, lelo italwanga na kino kipangujo? (b) I muswelo’ka otukokeja kusangaja Leza nansha kumufityija mutyima?

14. (a) Pamwanda utala buladi, tufwaninwe kukokela ku bijila’ka mwanda wa kusangaja mutyima wa Leza? (b) Mwanda’ka kujilula bino bijila i kilubo kikatampe?

15. (a) Shi tuloñanga busekese, lelo tusangajanga ani? (b) Manda’ka kulemeka bijila bya Leza i dishinda dya ñeni?

16. (a) I muswelo’ka waeselwe Yoba pamwanda wa kikokeji kyandi? (b) I kika kyotukokeja kunena kitala pa masusu asuswilwe Yoba na Satana, kimfwa kwipaibwa kwa bana ba Yoba 10?

17. Mwanda’ka ngikadilo yobe ya umbūmi idi na kamweno kakatampe?

[Kapango pa paje 106]

Yoba waletele kilondololwa ku mifwatakanyo ya Satana ya amba ikutupu muntu nansha umo ukokeja kushala nyeke na kikokeji shi waponenwa na matompo

[Kapango pa paje 110]

Kulala na muntu okemwisongele nandi i kilubo kikatampe kumeso a Leza

[Kapango pa paje 111]

Yehova waesēle Yoba pamwanda wa kikokeji kyandi, wamupa bintu bivule kutabuka ne byādi nabyo kunyuma