Yehova Wivwananga Lwito Lwetu
“Meso a Yehova adi pa boloke, kadi matwi andi nao i majikuke ku lwito lwabo.”—MIT. 34:15.
1, 2. (a) Le bantu bavule beivwananga namani dyalelo? (b) Mwanda waka batwe ketutulumukanga’byopo?
LELO udi mu byamalwa? Shi i amo, kudipo bunka. Difuku ne difuku bantu midiyo ne midiyo bekondanga na bikambija bya umbūmi mu ino ngikadilo ya bintu imbi. Bamo bamona’mba ke bikomo ne mwa kwikadila. Beimvwananga pamo bwa Davida, kaimba wa mitōto wāsonekele amba: “Napungila ne mutyimpwe byamalwa; nakungula mwanda wa mutyima kuntalala’o mpika. Mutyima wami untwa, ne bukomo bwami nabo bwenda bupwa; ino kumona kwa meso ami nako kubamfunduka.”—Mit. 38:8, 10.
2 Batwe Bene Kidishitu ketutulumukangapo byamalwa bitutana umbūmi. Tuyukile amba ino “misongo” ibadilwa mu kiyukeno kya kwikala’po kwa Yesu kyālailwe. (Mako 13:8; Mat. 24:3) Kishima kibajinjibajinji kyalamwinwe bu “misongo” kifunkila pa bisanso bya lubutulo. Bine kino kilombola mubaile masusu a bantu mu ino “myaka ya malwa,” ko kunena’mba mibi nansha ya bukalabale!—2 Tem. 3:1.
Yehova Uyukile Byamalwa Byetu
3. Lelo i mwanda’ka kewidilwepo bantu ba Leza?
3 Bantu ba Yehova kebedilwepo amba babwanya kutanwa na byamalwa, ne amba ngikadilo mikabakane yendanga ibipila’ko. Kutentekela pa byobya bifikilanga bantu bonso, batwe bengidi ba Leza tulwanga kadi na yewa ‘witushikilwe, ke Dyabola kadi,’ ukimba kona lwitabijo lwetu. (1 Pet. 5:8) Bine bipēla kwiimvwana pamo bwa Davida wānene amba: “Kufutululwa kubantyumuna umbidyoma; kadi nalemenenwa nakampata; kadi natadile ku bakundidilako lusa, ino kutupu’bo; ne ku bakunsenga nabo nkyamwenepo, nansha umo.”—Mit. 69:20.
4. Lelo i bika biketusenga kitatyi kyotutanwa na byamalwa?
4 Lelo kino kilombola’mba Davida wābudilwe kikulupiji? Mhm. Tala byawānenene monka mu uno mutōto amba: “Mwanda Yehova wivwananga badi makasa, ñe kubenga bakutwe bandi, mpika,” ko kunena’mba bantu bandi bakutwa bwi misungi. (Mit. 69:33) Batwe bonso tukokeja kitatyi kimo kwiimvwana bwa bakutwe na masusu nansha na malwa. Tukokeja padi kumona’mba bakwetu kebayukidijepo senene ngikadilo yotudi’mo—Padi ne kuyuka nansha kimo kine mpika. Ino batwe netu tukokeja kusengwa pamo bwa Davida, na kuyuka’mba Yehova uyukile malwa etu.—Mit. 34:15.
5. Lelo i bika byādi bikulupile Mulopwe Solomone?
5 Solomone, mwana Davida wānene ukoma kino pa kufikijija kwa tempelo mu Yelusalema. (Tanga 2 Bilongwa 6:29-31.) Wēsashīle Yehova emvwane milombelo ya bantu ba mityima myoloke bamufwena “muntu [ne] kyandi kipupo muntu [ne] kyandi kipupo, ne misongo nayo mo monka, wa yandi wa yandi.” Lelo Leza wādi wa kulondolola namani milombelo ya bano bantu badi mu byamalwa? Solomone wādi ukulupile amba Leza wādi wa kwimvwana milombelo yabo ne kwibakwasha monka. Mwanda waka? Mwanda uyukile na bubine byobya bidi mu “mityima ya bāna ba bantu.”
6. Lelo i muswelo’ka otubwanya kulwa na kuzumbazumba kwa mutyima, ne mwanda waka?
6 Tukokeja netu kufwena Yehova mu milombelo pangala pa ‘bipupo, misongo,’ ke byamalwa byetu kadi. Kuyuka kotuyukile amba i muyuke byamalwa byetu ne amba witutele mutyima kwituseñanga. Mutumibwa Petelo nandi wālombwele kino paānene amba: “Kadi ne kwela kuzumbazumba konso kwa mutyima kudi aye, ke-muntu aye wimutele mutyima.” (1 Pet. 5:7) Yehova uteñwanga na byonso bitufikila. Yesu wānene ukoma mwitutelanga Yehova mutyima na buswe amba: “Lelo toni tubidi ketupotwepo ne kadilungo kamo? Ino nansha kamo kakapona panshi pa kubulwa Shenu. Nanshi ne nywene mīne ya ku mutwe wenu nayo i mibalwe yonso. Papo pene po pa mwanda wakubulwa kukwatyilwa moyo o mukīdile toni tungi buleme.”—Mat. 10:29-31.
Kulupila Yehova Akukwashe
7. Lelo i bukwashi bwa ani botukokeja kukulupila?
7 Tukulupilei binebine amba Yehova ubwanya ne udi na mutyima wa kwitukwasha potutanwa mu byamalwa. “Leza i mpakala yetu ne bukomo bwetu, Mukwashi wa mu tusua wa pano pa bwipi ponka.” (Mit. 34:15-18; 46:1) Leza witukwashanga namani? Tala binena 1 Kodinda 10:13 amba: “Leza i wabinebine, wampikwa kwimulekelela’mba: Batompibwe na bitabuke bukomo bwabo; ino nanshi, ponka pa kyakutompa, nandi ukasaula dishinda dya kupandilamo, amba mumone mwakutūkijija mutyima monka.” Yehova ubwanya kuludika bintu mwa kutalwila makambakano otudi nao, nansha kwitupa bukomo bwa kūminina’o. Nansha bikale namani, uketukwasha.
8. Lelo i muswelo’ka otubwanya kumwena mu bukwashi bwa Leza?
8 I muswelo’ka otukokeja kumwena mu buno bukwashi? Tunenwe “kwela kuzumbazumba konso kwa mutyima kudi aye.” Mu muneneno wa kyelekejo, kino kishintulula kutwika Yehova bikambija byetu byonso. Tukaleka kuzumbijazumbija mutyima wetu, mwanda tukulupile na kitūkijetyima amba uketupa byobya byotubudilwe. (Mat. 6:25-32) Pa kumukulupila, bilomba kwityepeja ne kuleka kukulupila mu bukomo ne ñeni ya batwe bene. Shi twityepeje “pa kuboko kwa bukomo kwa Leza,” nabya tubeyuka butyetye bwetu. (Tanga 1 Petelo 5:6.) Ne kino kiketukwasha tulwe na byamalwa byonso pano pakilekele’byo Leza. Twabilanga kukūlwa panopano ponka, ino Yehova mwine uyukile kitatyi ne muswelo waketukūla.—Mit. 54:7; Is. 41:10.
9. Lelo i kiselwa’ka kyādi na Davida kyaātwikile Yehova?
9 Vuluka byānene Davida mu Mitōto 55:22 amba: “Ela kiselwa kyobe padi Yehova, nandi ukakulelanga; kakalekapo moloke kujina, nansha patyetye pene.” Pālembele Davida bino binenwa, wādi mu byamalwa bikata. (Mit. 55:4) Bimweka’mba uno mutōto wālembelwe kitatyi kyāmukutyile wandi mwana Abisalome kitumba kya kumubikula pa bulopwe. Ahitofele, mudingidi mukulupilwe mpata wa Davida wēkujije mu kino kitumba. Davida wānyema mu Yelusalema mwanda wa kupandija būmi bwandi. (2 Sam. 15:12-14) Davida wāendelele kukulupila mudi Leza, kadi kāzozelepo nansha paātenwe na bino byamalwa.
10. I bika byotufwaninwe kulonga shi tubatanwa na byamalwa?
10 Netu, nansha shi tubatanwa na byamalwa’ka, tufwaninwe kufwena Yehova mu milombelo pamo bwa Davida. Tubandaulei byētusoñenye mutumibwa Polo kulonga pa uno mwanda. (Tanga Fidipai 4:6, 7.) I bika byotukamwena mu kulombela bininge uno muswelo? “Ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso, īkalama mityima [yetu], ne kufwatakanya [kwetu] kwine kumo mudi Kidishitu Yesu.”
11. Lelo “ndoe ya Leza” ilamanga mityima ne kufwatakanya kwetu namani?
11 Lelo milombelo ikokeja kushinta ngikadilo yobe? Eyo ibwanya. Ino nansha nankyo, tuyukei amba Yehova kakalondololapo nyeke milombelo yetu’nka mu muswelo otusaka. Inoko, milombelo itukwashanga tulame bujalale bwa ñeni yetu, kutyina’mba byamalwa byaketulēmenena. “Ndoe ya Leza” iketukwasha twimanije potulēmenenwa na njia. “Ndoe ya Leza” ikalama mityima yetu ne kufwatakanya kwetu pamo’nka bwa mulaminanga basola kibundi kutyina’mba kyakakwatwa na balwana. Kadi iketukwasha tufundule malangalanga, moyo, milangwe mibi ne kwitwepukija kulonga bintu kwampikwa kulanga nansha ñeni.—Mit. 145:18.
12. Leta kimfwa kilombola muswelo ukokeja kutana muntu ndoe ya mutyima.
12 Lelo i muswelo’ka otubwanya kwikala na ndoe ya mutyima potudi mu byamalwa? Tubandaulei kimfwa kimo kiketukwasha kwivwanija ngikadilo yotudi’mo. Muntu umo wa kaji wingila na kapita wa kasumalomo. Inoko, uno wa kaji watana mukenga wa kulombola mwinē mingilo milangwe yandi, ne i muntu muyampe, kadi wa bujalale. Inoko uno mwinē mingilo wakulupija wa kaji’wa amba ndyukile mwanda obe ne kumusokwela amba uno kapita usa kutalulwa pa kitenta kyandi. Lelo wa kaji’wa usa kwiivwana namani? Kukulupijibwa ne kuyuka bisa kulongeka kukamukankamika endelele kwingila nansha byo kukidi makambakano makwabo matyetye pakungila’pa. Mo monka, Yehova uyukile ngikadilo yotudi’mo, ne i mwitukulupije amba pano pano ponka “mulopwe wa panopantanda ukapangwapo.” (Yoa. 12:31) Bine, kino kitusenga’po kashā!
13. Kutentekela pa milombelo, i bika bikwabo byotufwaninwe kulonga?
13 Lelo tufwaninwe’tu enka kutūdila Yehova makambakano etu mu milombelo kubapu? Mhm. Kudi bikwabo bisakilwa’ko. Tufwaninwe kulonga bintu mungya milombelo yetu. Pātumine Mulopwe Solo bantu kukepaya Davida ku njibo yandi, Davida wālombele amba: “Nyongolole ku banshikilwe abe Leza wami, bampudike peulu pa kutyina boba bantalukila. Nyongolole kudi baloñanga bibibibi kadi umpandije ku bantu basaka mashi.” (Mit. 59:1, 2) Kutentekela pa milombelo, Davida wāivwene byāmulombwele wandi mukaji ne kulonga’po kintu mwa kwipandijija. (1 Sam. 19:11, 12) Netu mo monka, tubwanya kulomba ñeni ya kwitukwasha mwa kupwijija nansha kutyepeja’ko makambakano kampanda etupa njia.—Yak. 1:5.
Mwa Kumwena Bukomo bwa Kūminina
14. I bika biketukwasha tūminine potutanwa na byamalwa?
14 Makambakano etu keakokejapo kupwa mu kitulumukila. Akokeja kwija kyaba kimo. Shi bidi namino, i bika biketukwasha tūminine? Kibajinji, i kuvuluka amba shi twendelela kwingidila Yehova na kikōkeji nansha ke mu byamalwa, tulombolanga amba tumuswele. (Bil. 14:22) Tuvulukei lunsamfwakanwa lwa Satana pa mwanda wa Yoba, amba: “Lelo Yoba wakaminwe Leza bitupubitupu’ni, a? Lelo kumusaleipo lusao ne ku njibo yandi kwine, ne lwa ku byonsololo byadi nabyo mitamba yonso’ni, a? Ubaesela mingilo ya makasa andi ne bimunanwa byandi bibatundubuka mu ntanda’ya. Ino nanshi ōlola kuboko kobe pano, utenge byonsololo byadi nabyo, penepa abulwepo kukakutuka ku mpala yobe?” (Yoba 1:9-11) Yoba walombwele kupityila ku bululame bwandi amba byānene Satana i bya bubela. Netu tubwanya kulombola’mba Satana i mbepai kupityila ku kūminina kwetu mu bitatyi bya byamalwa. Kūminina kwetu kukaningisha lukulupilo lwetu.—Yak. 1:4.
15. Lelo i bimfwa’ka bibwanya kwitukankamika?
15 Kya bubidi, i “kuyūka’mba i misongo īmo yonka īmonwa ne ku bāna benu badi panopantanda.” (1 Pet. 5:9) Bine, kekudipo “kyakutompa kyemutompele, nansha kimo, poso byonka bifikile pa bukomo bwa pa muntu.” (1 Kod. 10:13) Shi ulangulukila pa bitene bakwenu pa kyaba kya kuta mutyima enka ku obe makambakano, ukemvwana bukomo ne kininga. (1 Tes. 1:5-7; Bah. 12:1) Witūdile’ko kitatyi kya kulangulukila pa kimfwa kya bantu boyukile baūminine na kikōkeji byamalwa bisansa mutyima. Lelo wāsokwele mu mabuku nsekununi ya bantu kampanda batenwe mu ngikadilo idi pamo bwa yobe? Padi ikokeja kukukankamika bikatampe.
16. Lelo Leza witukankamikanga namani tulwe na bikoleja palapala?
16 Kya busatu, vuluka amba Yehova i “Shandya byalusa, Leza wa kanye ka kusenga konso; wakwitusenga mu byamalwa byetu byonso, mwanda wa kunena’mba, tumone mwakwibasengela netu boba badi mu byamalwa, shi bika, shi bika, ponka pa kanye ka kwitusenga ko twasengibwa bātwe bene kudi Leza.” (2 Kod. 1:3, 4) Bidi pamo bwa batwe bamwene Leza ku mutamba wetu witukankamika ne kwitukomeja “mu byamalwa byetu byonso,” ke’nkapo mu bitutana dyalelo kete. Kino kitupanga muswelo wa kusenga bakwetu badi “mu byamalwa, shi bika, shi bika.” Polo wēmwenine bubinebine bwa bino binenwa.—2 Kod. 4:8, 9; 11:23-27.
17. I muswelo’ka witukwasha Bible tulwe na byamalwa bya umbūmi?
17 Kya buná, tudi na Bible, Kinenwa kya Leza kimwenwa’mo “pa kufundija, ne kukwasha, ne kudingila madingi, ne kulombola ñeni ya umboloke; amba muntu wa Leza ēkale umbwanye byonso, ne kulongololwa biyampe senene, shē, mu mīngilo yonso milumbuluke.” (2 Tem. 3:16, 17) Kinenwa kya Leza kekitukwashangapo enka mu kwikala ‘babwanye’ ne ‘kulongololwa mu mingilo milumbuluke’ kete. Ino kitukwashanga kadi tukomene makambakano a mu būmi. Kitukwashanga twikale ‘babwanye byonso’ ne “kulongololwa biyampe senene, shē.” Kishima kibajinjibajinji kyalamwinwe bu “kulongololwa biyampe senene, shē” kishintulula pa bute pa bute “bakumbanye byonso.” Kino kishima kyādi kingidijibwa pa kala pa kwisambila pa kyombo kikumbanye bisakibwa byonso mwa kwendela lwendo nansha pa mashini o-onso a kwingila nao kintu kampanda kyoafwaninwe kwingila. Yehova nandi mo monka, kupityila ku Kinenwa kyandi, i mwitupe byonso byotusakilwa mwa kulongela potutanwa na mwanda o-onso. O mwanda tukokeja kunena’mba: “Shi Leza waleka bimfikile, ukankwasha nkomene’byo.”
Kunyongololwa mu Byamalwa Byonso
18. I bika bikwabo byoketufwaninwepo kwilwa biketukwasha tūminine na kikōkeji?
18 Mwanda wa butano i uno: Vuluka nyeke amba panopano ponka Yehova usa kunyongolola muzo wa muntu ku byamalwa byonso. (Mit. 34:19; 37:9-11; 2 Pet. 2:9) Ku mfulo, Leza kaketunyongololapo’tu enka ku byamalwa bidi’ko dyalelo, ino kadi uketupanga ne būmi bwa nyeke, mūlu pamo na Yesu nansha mu paladisa pano pa ntanda.
19. Lelo tubwanya kūminina na kikōkeji muswelo’ka?
19 Tukyendelela kulwa na byamalwa bya ino ntanda imbi kufikija ne pakabwana kitatyi. Bine, tutengele na kipyupyu kitatyi kyo bikapwa lonso! (Mit. 55:6-8) Tuvulukei amba kūminina kotūminina na kikōkeji kulombolanga’mba Dyabola i mbepai. Twikomejei kupityila ku milombelo ne ku bu bana na bana bwa Bwine Kidishitu, kwampikwa kwilwa amba bana betu nabo bafikilwanga na matompo pamo bwa otudi nao. Ingidija biyampe Kinenwa kya Leza amba wikale mubwanye byonso ne kulongololwa biyampe senene shē. Kokatelententa mu kikulupiji kyobe kyokulupile bukwashi butamba kudi “Leza wa kanye ka kusenga konso.” Vuluka amba “meso a Yehova adi pa boloke, kadi matwi andi nao i majikuke ku lwito lwabo.”—Mit. 34:15.
Le Ubwanya Kulondolola?
• Lelo Davida wēimvwene namani pāmutene byamalwa?
• Lelo Mulopwe Solomone wādi na kikulupiji’ka?
• I bika biketukwasha tulwe na byamalwa pano pakilekele’byo Yehova?
[Kifwatulo pa paje 19]
Solomone wādi ukulupile amba Yehova ukakwasha bandi bantu badi mu byamalwa