Mwanda wa Yehova I Mūmi

Myanda Mikatampe ya mu Ñimbo ya Mitōto: Mukanda III ne Mukanda IV

MULEMBI wa mitōto waipangula Leza mu milombelo yandi amba: “Lelo kanye ka lusa lobe kasapwilwe mu kibundu’ni? Nansha bu-binebine bobe mu Bonakane’ni?” (Mitōto 88:11) Bine, kilondololwa i mhm. Mwanda ketubwanyapo kutendela Yehova shi ketudipo bōmi. Kutendela Yehova bo buluji bwine botufwaninwe kwikadila na būmi, kadi kwikala na būmi bo buluji bwine botufwaninwe kumutendelela.

Mukanda III ne Mukanda IV wa Mitōto, ko kunena’mba Mitōto 73 kutūla ku Mitōto 106, itupanga buluji bukatampe bwa kutendelela Umpangi ne kwesela dijina dyandi. Kulangulukila pa ino mitōto kukaningija mutyima wetu wa kufwija’ko pa “mwanda wa Leza” ne kwitutonona tuvudije ne kulumbulula mitendelo yotumutendela. (Bahebelu 4:12) Shi ke pano, tushilulei na nsangaji yonso Mukanda III wa Mitōto.

“I KINENGELELE AMI KUFWENA KUDI LEZA”

(Mitōto 73:1–89:52)

Ñimbo ya mitōto 11 imbajinji ya mu kipindi kya busatu i mibundwe na Asafa nansha na ba mu njibo yandi. Lwimbo lubajinji lushintulula mwānyongolwedilwe Asafa ku kongolwa na milangwe milube. Ebiya wāfula ku milangwe myoloke. Wāimba’mba: “I kinengelele ami kufwena kudi Leza.” (Mitōto 73:28) Mu Mutōto wa 74 mutanwa madilo a konakanibwa kwa Yelusalema. Mitōto 75, 76, ne 77 ilombola’mba Yehova i Mutyibi moloke, Mupandiji wa ba kikōkeji, kadi i Mwivwaniki wa milombelo. Mutōto wa 78 upituluka mu myanda ya kala ya Bene Isalela tamba kitatyi kya Mosesa kutūla ku kya Davida. Mutōto wa 79 i lwimbo lwa madilo a konakanibwa kwa tempelo. Kupwa, ke milombelo ya kujokejibwa kwa bantu ba Leza idi mu Mutōto wa 80. Mutōto wa 81 witukankamikanga tukōkele Yehova. Mitōto 82 ne 83 i milombelo ya kufikijibwa kwa butyibi bwa Leza pa batyibi babi ne pa balwana na Leza bene kumo.

Lwimbo lumo lwa bana ba Kola lunena amba: “Muya wami wabilanga bipango bya Yehova, eyo i binebine, ubampungila’byo.” (Mitōto 84:2) Lwimbo lwa Mitōto lwa 85 i milombelo ya kulomba Leza madyese pangala pa bamisungi bājokele. Uno mutōto ulombola patōkelela’mba madyese a ku mushipiditu i matabuke a ku ngitu mvubu. Mu mutōto wa 86, Davida walombe Leza amulele ne kumufundija. Mutōto wa 87 i lwimbo lwimbilwa Ziona ne boba babutwidilwe’mo, lulondwa na milombelo kudi Yehova mu Mutōto wa 88. Kanye ka buswe ka Yehova kamweka mu kipwano kya Davida i kalombolwe patōka mu Mutōto wa 89, wābundilwe na Etana, padi i umo wa mu ba ñeni baná ba mu mafuku a Solomone.—1 Balopwe 4:31.

Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:

73:9—Lelo babi “batele byakanwa byabo mūlu, kadi ludimi lwabo nalo lunangakananga panopanshi” muswelo’ka? Babi byokebadipo na obakulupile mūlu nansha pano panshi, kebejangapo kutuka Leza mu byakanwa byabo. Kadi bababanga bantu na ludimi lwabo.

74:13, 14—I kitatyi’ka Yehova ‘kyawāladile mitwe ya mikishi ya pa mema ne kulala mitwe ya mvubu [leviatana] tubese tubese’? “Felo mulopwe wa Edipito” witwa bu “kinyema kikatampe kilāla umbukata mwa minonga yandi” ya Nile. (Ezekyele 29:3) Leviatane ukokeja kwelekeja bankomonkomo ba Felo. Mobimwekela kulalwa kwa mitwe yabo kwelekeja konakanibwa kwa Felo ne kibumbo kyandi kitatyi kyākūdilwe Bene Isalela mu bupika bwa Edipito.

75:4, 5, 10—Kishima “lusengo” kishintulula bika? Masengo a nyema ekalanga bu bya bulwi bikomo. Nanshi “lusengo” i kyelekejo kya bukomo nansha lukupa. Yehova uzunzulanga masengo a bantu bandi na kwibakandija, mu uno muswelo ‘uketanga masengo a babi.’ Twi badyumunwe kuleka ‘kwimika masengo etu peulu,’ ko kunena’mba tufwaninwe kwepuka kwianya ne kwitatula. Byadi Yehova ye ukandija bantu, nanshi tuyukei amba madyese a mingilo yonso yotupebwa mu kipwilo atambanga kwadi.—Mitōto 75:7.

76:10—“Bukalabale bwa muntu” bukokeja kutendela Yehova namani? Nansha shi Yehova ulekele bantu bapungulwila bukalabale bwabo potudi mwanda amba twi bengidi ba Yehova, ino tuyukei amba tukafula’nka ku biyampe. Bikoleja byo-byonso bitutana bikokeja kwitufundija mu muswelo kampanda. Yehova ulekanga byamalwa enka kitatyi kyobikokeja kwitufundija. (1 Petelo 5:10) Nanshi ‘bukalabale busheleshelepo bwa bantu, Leza ukeningija nabo.’ Ino bikekala namani shi tubatanwa na byamalwa bitufikija ku lufu? Kino nakyo kibwanya kupeja Yehova mitendelo mwanda boba betumona tūminina na kikōkeji bakashilula padi kutumbija Leza.

78:24, 25—Mwanda waka mana etwa bu “mebele a mūlu” ne bu “mikate ya bakatakata” nansha bamwikeulu? I kutupu binenwa bilombola’mba mana byādi bidibwa bya bamwikeulu. Ino āityilwe bu “mebele a mūlu” mwanda ādi atamba mūlu. (Mitōto 105:40) Bano “bakatakata,” nansha bamwikeulu, byobekalanga mūlu, nanshi bishima “mikate ya bakatakata” bikokeja kushintulula’mba yādi itamba kudi Leza wikalanga mūlu. (Mitōto 11:4) Padi kadi Yehova wādi utuma bamwikeulu pa kupa Bene Isalela mana.

82:1, 6—Le “baleza” ne “bāna ba Mwinemukatakatamwine” i bāni? Majina onso abidi afunkila pa batyibi ba mu Isalela. Ano majina ādi mebafwaninwe, mwanda bādi bengila bu mikendi ya Leza ne bu bantunguluji bandi.—Yoano 10:33-36.

83:2—Lelo ‘kutalula mitwe’ kushintulula bika? Kino kilongwa kishintulula kwiteakanya kubikala nansha kulonga kilongwa kampanda, divule i kulwa, kumana, nansha kususulañana.

Ñeni Yotuboila’ko:

73:2-5, 18-20, 25, 28. Ketufwaninwepo kwabila ntundubuko ya babi nansha kulonda mashinda abo a kubulwa bwine Leza. Babi badi pasenena. Bine, basa kupona “panshi pa konakana.” Ne kadi, bibi byokebisapo kufundulwa’ko pano pakiludika bantu bakubulwa kubwaninina, nanshi kulonga batwe bene bukomo bwa kwibifundula’ko i kwela kyaba. Pamo bwa Asafa, i kipite buya kulwa na bibi na “kufwena kudi Leza” ne na kusangela kipwano kya mpwaninine kyotupwene nandi.

73:3, 6, 8, 27. Tulekei kwianya, kwitatula, kafutululo, ne kibengo. Tulekei’byo nansha shi bimweka pakwabo bu byendele’mo.

73:15-17. Shi milangwe ibetuvutakana, tufwaninwe kwepuka kusambakanya milangwe yetu mivutakane’ya ku bantu. ‘Kwisamba namino’ kukazozeja bakwetu. Tufwaninwe kulangulukila pa bikoleja byetu talala nyā ne kwibipwija na bukwashi bwa banabetu betabije.—Nkindi 18:1.

73:21-24. ‘Kufitwa mutyima’ pa mwanda wa ntundubuko ya bubelabubela ya babi i kudingakanibwe na mulongelo wa nyema wampikwa ñeni. Kulonga namino i kwa kutununwa na mutyima bitupu, pampikwa kulanga nansha dimo. Ino, i biyampe’ko kuludikwa na madingi a Yehova, koku tukulupile amba ‘uketukwata ku kuboko kwa lundyo’ ne kwitukwatakanya. Kadi, Yehova ‘uketutweja mu ntumbo,’ ko kunena’mba mu kipwano kiloe pamo nandi.

77:6. Kuta mutyima ku bubinebine bwa ku mushipiditu ne kwibukimbakimba na katentekeji kulomba kwitūdila’ko kitatyi kya kwifunda ne kulanguluka’po. Bine, nanshi i biyampe kukimba’ko ne kamukenga ka kwikala pa bunka mu būmi!

79:9. Yehova utejanga milombelo yetu, nakampata shi i ya kulombola buujila bwa dijina dyandi.

81:13, 16. Kuteja diwi dya Yehova ne kunangila mu mashinda andi kutwalanga ku madyese mavule.—Nkindi 10:22.

82:2, 5. Kubulwa boloke kujinyanga “byalwilo byonso bya panopanshi.” Bilongwa byampikwa koloka bivutakanyanga ngikadilo ya muzo wa muntu.

84:1-4, 10-12. Kuswa kwādi kuswele balembi ba mitōto kifuko kya kutōtela’po Yehova ne kuloelelwa kobādi baloelelwa madyese abo a mingilo i kimfwa kiyampe kotudi.

86:5. Bine, tufwija’ko pa kuyuka’mba Yehova i “wa mutyima wa lubilo wa kulekela”! Ukimbanga bubinga bo-bonso bukokeja kumupa mukenga wa kulekela nonga-bibi wisāsa.

87:5, 6. Lelo boba bakatambula būmi mu Paladisa pano pa ntanda bakayuka majina a boba basangwilwa kwenda mūlu? Mungya mulombwela ano mavese, bimweka amba padi akayukana.

88:13, 14. Yehova ukokeja kwija pa kulondolola milombelo yetu pa mwanda kampanda, padi i mwanda usaka tulombole patōka bubinebine bwa kukulupila kotumukulupile.

“MUFWIJEIKO, MUTŌTEI DIJINA DYANDI”

(Mitōto 90:1–106:48)

Tala bubinga palapala bwa kutendelela Yehova bulombwelwe mu kipindi kya buná kya Mitōto. Mosesa ulombola kwishila kwishidile būmi bwa “Mulopwe wa nyeke” na būmi bwa lupito bwa bantu mu Mutōto wa 90. (1 Temote 1:17) Mungya Mutōto wa 91:2, Mosesa utela Yehova bu ‘mpakala yandi’ ne ‘nsakwa yandi’—Nsulo yandi ya mutyima-ntenke. Mitōto ibala-inga ilonda’ko inenena pa ngikadilo miyampe ya Leza, pa milangwe yandi mipite yonso, ne pa mingilo yandi ya kutendelwa. Ñimbo isatu ishilula amba “Yehova wabikala.” (Mitōto 93:1; 97:1; 99:1) Mulembi wa Mitōto unena’mba Yehova i Mulongi wetu, ebiya witwita’mba: “Mufwijeiko, mutōtei dijina dyandi.”—Mitōto 100:4.

Muludiki wakaminwe Yehova ufwaninwe kuludika myanda yandi muswelo’ka? Kilondololwa kitanwa mu Mutōto wa 101 wa Mulopwe Davida. Mutōto ulonda’ko ulombola’mba Yehova wivwananga “lulombelo lwa babufudile. Ne kufutulula lulombelo lwabo mpika.” (Mitōto 102:17) Mutōto wa 103 ukokela milangwe pa kanye ka Yehova ne lusa lwandi. Mulembi wa Mitōto pa kutela bivule bilongele Leza pano pa ntanda, utendela’mba: “Ē! abe Yehova; mīngilo yobe īdi pangi pangi pene! I mu ñeni mo weīpangile yonsololo.” (Mitōto 104:24) Ñimbo ibidi ya mfulo ya Mukanda IV itendela Yehova pangala pa mingilo yandi ya kutendelwa.—Mitōto 105:2, 5; 106:7, 22.

Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:

91:1, 2—Lelo “pafīta pa Mwinemukatakatamwine” i paka, ne tubwanya ‘kwikala’po’ namani? Kino i kifuko kya kyelekejo kya bulami ne mutyima-ntenke wa ku mushipiditu—mwikadilo wa kukingwa ku bikoleja bya ku mushipiditu. Pa kino kifuko i pafīta mwanda kepayukilwepo na boba bakubulwa kukulupila mudi Leza. Yehova ukekala kīkalo kyetu shi tumukulupila bu mpakala yetu ne nsakwa yetu, ne shi tumutendela bu Mfumu Mubikadi wa diulu ne ntanda, kadi ne shi tusapula myanda miyampe ya Bulopwe. Twiivwananga’mba tudi na mutyima-ntenke ku mushipiditu mwanda tuyukile’tu amba Yehova utengele nyeke kwitukwasha.—Mitōto 90:1.

92:12—Lelo moloke “ukalumbuluka senene, shē, bwa mukoma” muswelo’ka? Mukoma uyukene bu mutyi upanga bipa bininge. Muntu moloke nandi udi pamo bwa mukoma mwanda i moloke swā ku meso a Yehova kadi upanga nyeke “bipa binengele,” kubadila’mo ne mingilo milumbuluke.—Mateo 7:17-20.

Ñeni Yotuboila’ko:

90:7, 8, 13, 14. Kulonga bubi konanga nyeke kipwano kyotupwene na Leza wa bine. Kadi bubi botulongela pafīta kebufyamangapo ku meso andi, mhm. Inoko, shi twisāsa bya binebine ne kwijiba ku mwiendelejo wetu mubi, nankyo Yehova uketutōkelwa monka mutyima, ne ‘kwitwikutyija ne lusa lwandi.’

90:10, 12. Būmi bwetu byobudi bwīpi, tufwaninwe “kubala mafuku etu.” Namani? Na kwimwena “bātwe bene mutyima wa ñeni,” nansha na kwingidija ñeni yetu kutyina’mba mafuku etushadila’ko akajimina bitupubitupu, ino twiapityije mu muswelo usangaja Yehova. Kino kitulomba kutangidija bintu bya ku mushipiditu kumeso ne kwingidija kitatyi kyetu na ñeni.—Efisesa 5:15, 16; Fidipai 1:10.

90:17. I kipite buya kulomba Yehova “kukankamika . . . mīngilo ya makasa etu” ne kwesela bukomo botulonga mu mwingilo.

92:14, 15. Banunu “bakayūlanga mema ne bubishi,” ko kunena amba bakekala bakomo ku mushipiditu, ne kwikala bu bipanda bya mvubu mu kipwilo shi befunda na kininga Kinenwa kya Leza ne kubungakana pamo kitatyi kyonso na bantu ba Yehova.

94:19. Nansha shi tubaikala na “mifwatakanyo munda” mwetu namani, kutanga ne kulangulukila pa “kusengibwa” kudi mu Bible biketukomeja.

95:7, 8. Kuteja madingi a mu Bisonekwa, kwiata mutyima, ne kwikala na kampeja-bukidi ka kwiakōkela kuketukwasha tuleke kwikala ba mityima myumu.—Bahebelu 3:7, 8.

106:36, 37. Ano mavese akwatañanya butōtyi bwa bankishi na kutapila bademona bitapwa. Kino kilombola’mba muntu wingidija bankishi ukokeja kwikala mu lupusa lwa bademona. Bible witusoñanya’mba: “Mwilamei bukalama ku bankishi.”—1 Yoano 5:21.

“Tendelai Yehova”

Ñimbo isatu ya mfulo ya mu Mukanda IV wa Mitōto ifula na musoñanya unena’mba: “Tendelai Yehova.” Ebiya mutōto wa mfulo nao ushilula na uno musoñanya umo onka. (Mitōto 104:35; 105:45; 106:1, 48) Na bubine, bishima “Tendelai Yehova” bitanwa misungu mivule mu Mukanda IV wa Mitōto.

Bine tudi na bubinga buvule bwa kutendelela Yehova. Mitōto 73 kutūla ku 106 ibetupe bivule bya kulangulukila’po, bilengeja twikale na mutyima wa kufwija’ko mpata Tata wetu wa mūlu. Kitatyi kyotulangulukila pa byaetulongelanga ne pa byaketulongela mu mafuku āya kumeso, mwene mutyima witutononanga ‘tutendele Yehova’ na bukomo bwetu bonso?

[Kifwatulo pa paje 8]

Pamo bwa Asafa, netu tubwanya kulwa na bibi na “kufwena kudi Leza”

[Bifwatulo pa paje 9]

Felo wānekenibwe pa Kalunga Katyila

Lelo uyukile mwanda waka mana atelelwe bu “mikate ya bakatakata”?

[Kifwatulo pa paje 11]

I kika kibwanya kwitukwasha tufundule “mifwatakanyo munda” mwetu?