“Tendelai Yehova”—Mwanda Waka?
“Tendelai Yehova; . . . E mo kinengelele; kadi kutendela i kulumbuluke.”—ÑIMBO YA MITŌTO 147:1.
1-3. (a) I kitatyi’ka padi kyālembelwe Ñimbo ya Mitōto 147? (b) I ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kwifunda Ñimbo ya Mitōto 147?
DIVULE tutendelanga muntu shi walonga nansha kunena kintu kitutulumuja. Bine kino kitutononanga tutendele bininge Yehova Leza! Tumutendelanga pa mwanda wa bukomo bwandi bukatampe, bwine botumona mu bupangi bwandi bwa kutendelwa, ne kadi tumutendelanga pa mwanda wa buswe bwandi bukatampe kotudi, bwine botumwene kupityila ku kitapwa kya kinkūlwa kya wandi Mwana.
2 Potutanga Ñimbo ya Mitōto 147, tumonanga patōkelela’mba mulembi wa luno lwimbo wādi na mutyima wa kutendela Yehova. Wākankamikile’nka ne bakwabo batendele Leza pamo nandi.—Tanga Ñimbo ya Mitōto 147:1, 7, 12.
3 Na bubine ketuyukilepo mulembi wa Ñimbo ya Mitōto 147. Inoko bimweka’mba uno mulembi wādi’ko kitatyi kyānyongolwele Yehova bene Isalela mu bu misungi mu Babiloni ne kujokela mu Yelusalema. (Ñimbo ya Mitōto 147:2) Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wātendele Yehova mwanda bantu ba Leza bāmwene mukenga wa kumutōtela mu yabo ntanda. Kupwa mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wātelele’nka ne bubinga buvule bwa kutendela Yehova. Le bwādi bubinga’ka? Ne i bubinga’ka bodi nabo dyalelo bwa kunenena’mba, “Tendelai Yehova”?—Ñimbo ya Mitōto 147:1.
YEHOVA UNDAPANGA BA MITYIMA MITYUMUKE
4. Le Mulopwe Shilusa wānyongolwele bene Isalela kitatyi’ka, le bēivwene namani, ne mwanda waka?
4 Langa’po bidi mwādi mwiivwanina bene Isalela pobādi bu misungi mu Babiloni. Boba bēbaselele bu misungi bādi kebebazawila ne kwibanena’mba: “Mwitwimbilei lumo lwimbo lwa ku ñimbo ya Ziona.” Inoko Bayuda kebādipo bevwene bimba. Mwanda Yelusalema, mu kibundi mobādi bekele na nsangaji kyātutyilwe. (Ñimbo ya Mitōto 137:1-3, 6) Bine bādi batyumukwe mityima, kadi bādi basakilwa kusengibwa. Inoko, enka na mwālaile’kyo Kinenwa kya Leza, Yehova wākweshe bantu bandi. Muswelo’ka? Shilusa mulopwe wa Peleshia wānekenye Babiloni ne kunena’mba: Yehova “wa nsoñanya kumushimikila njibo mu Yelusalema.” Kadi Shilusa wāsapwidile bene Isalela amba: “Enselele udi umbukata mwenu wa bantu bandi bonsololo, Yehova Leza wandi ekale nandi, ino akande bidi.” (2 Bilongwa 36:23) Bine kino kyāsengele’po kashā bene Isalela mu Babiloni!
5. Le i bika byānenene mulembi wa Ñimbo ya Mitōto pa bukomo bwa Yehova bwa kwitundapa?
5 Yehova kāsengelepo’tu’nka bene Isalela mu kikonge kete, kadi wāsengele umo ne umo. Yehova uloñanga namino ne dyalelo kotudi. Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wālembele amba Leza “undapanga ba mityima mifwe, ne kwibakuta pa byaso byabo.” (Ñimbo ya Mitōto 147:3) Kitatyi kyotubela nansha kyotutyumukwa mutyima tukulupilei amba Yehova witutele mutyima. Yehova udi na kipyupyu kya kwitusenga ne kundapa byaso byetu. (Ñimbo ya Mitōto 34:18; Isaya 57:15) Witupanga tunangu ne bukomo amba tumone mwa kulwila na makambakano o-onso abwanya kwitutana.—Yakoba 1:5.
6. I muswelo’ka otubwanya kumwena mu binenwa bidi mu Ñimbo ya Mitōto 147:4? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)
6 Kadi mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wātadile mūlu ne kunena amba Yehova “ubalanga ñenyenye” kadi “wīnikanga majina ayo onso.” (Ñimbo ya Mitōto 147:4) Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wāmwene ñenyenye, inoko kābwenyepo kuyuka buvule bwayo. Dyalelo, befundi ba sianse bayukile amba mu kisansa kyetu kya ñenyenye mudi ñenyenye midiyala ne midiyala. Ne kadi bimweka’mba mūlu mudi bisansa bya ñenyenye midiyala ne midiyala! Bantu kebabwanyapo nansha dimo kubala ñenyenye yonso, inoko aye’ko Umpangi wetu wiibalanga. Na bubine, uyukile senene luñenyenye ne luñenyenye ne kwilwinika dijina. (1 Kodinda 15:41) Leza byayukile luñenyenye ne luñenyenye, nanshi ukuyukile ne abe. Uyukile senene nyeke konso kodi, mowiivwanina, ne byonso byosakilwa!
7, 8. (a) Le Yehova uyukile bika potudi? (b) Leta kimfwa kilombola amba Yehova udi na lusa.
7 Yehova uyukile monso moikadile kadi udi na bukomo bwa kukukwasha ku makambakano obe. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 147:5.) Ubwanya padi kwimona’mba udi mu ngikadilo mikomo bininge yokubwanyapo kunekenya. Inoko Leza mwine uyukile mikalo yetu, “witunena’mba, i luvumbi.” (Ñimbo ya Mitōto 103:14) Byotudi ba kubulwa kubwaninina, o mwanda tujokelajokelanga mu bilubo bimo byonka, ne kadi kino kibwanya kwitutyumuna mutyima. Langa’po bidi motwialakenyanga pa byotwanenene, pa bilokoloko bibi byotwadi nabyo nansha pa mukao! Yehova kekalangapo na bukōkekōke, inoko uyukile ne pa mfulo motwiivwanina.—Isaya 40:28.
8 Le nobe kodi mwimwene dikasa dya bukomo dya Yehova dikukwasha unekenye makambakano obe? (Isaya 41:10, 13) Kino kyo kyemwenine pania umo witwa bu Kyoko. Paashilwile mwingilo mupya watyumukilwe mutyima bininge. Ino le Kyoko wayukile namani amba Yehova uyukile makambakano andi? Mu kipwilo kipya kyawaendele’mo, mwadi bantu bavule badi babwanya kuyuka mwaeivwanina. Waivwene pamo bwa Yehova umunena’mba: “Nkuswele, kemwandapo’tu wi pania, ino i mwanda wi wami mwana mwana-mukaji kadi wi mwipāne kondi. Nsaka wikale na būmi bwa nsangaji bu Kamoni wami!” Lelo Yehova i mwilombole namani kodi amba ‘ñeni yandi i yaendaenda’tu’?
YEHOVA WITUPANGA BYOBYA BYOTUSAKILWA
9, 10. Lelo i muswelo’ka wa mvubu mpata witukwashanga’mo Yehova? Leta kimfwa.
9 Batwe bonso tusakilwanga bidibwa, bivwalwa, ne njibo. Ino padi ubwanya kukambakanya mutyima shi kusokwelepo bidibwa byosakilwa. Inoko Yehova wāpangile ntanda mwanda wa ituletele batwe bonso bidibwa byotusakilwa, enka ne bya “twana twa binkombe tudila.” (Tanga Ñimbo ya Mitōto 147:8, 9.) Shi Yehova udishanga binkombe, nanshi tumukulupilei amba uketupa bintu bya ku ngitu byotusakilwa.—Ñimbo ya Mitōto 37:25.
10 Ino kya mvubu nakampata, Yehova witupanga byobya byotusakilwa mwanda wa tukomeje lwitabijo lwetu, kadi witupanga ne ‘ndoe yandi itabukile milangwe yonso.’ (Fidipai 4:6, 7) Tutu umo witwa bu Mutsuo ne wandi mukaji bemwenine bukwashi bwa Yehova. Palongekele kintenshi kya tsunami mu Jampani mu 2011, bapandile mu lufu na kutambila pa musaka wa yabo njibo. Mu dine difuku’dya, bajimije bintu bivule byobadi nabyo. Bakesheshe abo nkelenkele abo tō, balēle panshi mu kakyumba ka mashika mudi fututu. Abo bukya lubanga, bakimba kintu kibwanya kwibakankamika. Batene’nka dibuku Annuaire des Témoins de Jéhovah 2006. Mutsuo paaputwile dino dibuku, wamona mutwe wa mwanda unena’mba “ Le tsunami le plus meurtrier jamais recensé. “ Kino kipindi kyadi kisambila pa kintenshi kyalongekele mu Sumatra mu 2004 kine kyalengeje bintenshi bya tsunami bivule bya kyonakanya kebyamwekele kashā. Mutsuo ne wandi mukaji badidile pobatangile myanda yatene batutu ne bakaka. Bamwene amba Yehova webakankamikile’nka mu muswelo obadi basakilwa kukankamikwa. Kadi Yehova webakwatakenye mu miswelo palapala. Batutu ne bakaka ba mu bifuko bikwabo bya mu Jampani bebatumine byakudya ne bisandi. Inoko byebakankamikile bininge i kupempulwa kwa kyabo kipwilo na batutu batuminwe na bulongolodi bwa Leza. Mutsuo unena’mba: “Namwene amba Yehova udi na umo ne umo mu bukata mwetu kadi witukwatakanyanga. I kikankamika’po kashā!” Dibajinji bidi Leza witupanga byobya byotusakilwa mwanda wa tukomeje lwitabijo lwetu, kupwa kaetukwatakanya na bintu bya ku ngitu byotusakilwa.
MWENA MU BUKWASHI BWA LEZA
11. Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kumwena mu bukwashi bwa Leza?
11 Yehova “ukwatyijanga ba kikōkeji.” Witusenswe kadi usakanga nyeke kwitukwasha. (Ñimbo ya Mitōto 147:6a) Le i muswelo’ka otubwanya kumwena mu bukwashi bwandi? Tufwaninwe kupwana nandi bininge. Pa kupwana nandi uno muswelo, tufwaninwe kwikala ba kikōkeji. (Zefenia 2:3) Bantu ba kikōkeji bakulupilanga mudi Yehova apwije bukondame ne makambakano abo. Bine Yehova wibasangelanga.
12, 13. (a) I bika byotufwaninwe kwepuka pa kumwena mu bukwashi bwa Leza? (b) Lelo Yehova usangelanga bantu ba muswelo’ka?
12 Kadi Leza wikalanga “uponeja babi panshi.” (Ñimbo ya Mitōto 147:6b) Na bubine ketusakengapo kino kitufikile! Tusakanga Leza etusanswe buswe bwa ndamatyidile. O mwanda tufwaninwe kushikwa byobya byashikilwe. (Ñimbo ya Mitōto 97:10) Kimfwa, tufwaninwe kushikwa busekese. Kino kishintulula’mba tufwaninwe ne kwepuka kintu kyo-kyonso kibwanwa kwitufikija ku kwibulonga, kubadila’mo ne porno. (Ñimbo ya Mitōto 119:37; Mateo 5:28) Padi kino kibwanya kwitulomba bulwi bukatampe, ino tufwaninwe kulonga bukomo, mwanda kulonga namino kwituletelanga madyese a Yehova.
13 Ketubwanyapo kunekenya buno bulwi batwe bene. Ino tufwaninwe kukulupila mudi Yehova. Lelo Yehova ukasangala shi tukulupile bintu bimona bantu’mba byobibwanya kwibakwasha? Aa, Yehova “kaloelelwangapo mu bukomo bwa kabalwe, mhm.” Le tufwaninwe kwikulupila batwe bene nansha kukulupila bantu bakwabo? Yehova kasangelangapo “maulu a muntu.” (Ñimbo ya Mitōto 147:10) Na bubine, tufwaninwe kulomba Yehova etukwashe ne kumuzenza etupe bukomo bwa kunekenya bukōkekōke bwetu. Yehova kakōkangapo nansha dimo kwivwana milombelo ya uno muswelo. “Yehova usangelanga mu boba bamwakaminwe, bakulupile lusa lwandi.” (Ñimbo ya Mitōto 147:11) Yehova byaetusenswe buswe bwa ndamatyidile, o mwanda tukulupile nyeke amba uketukwasha tunekenye bilokoloko byetu bibi.
14. Le i bika byādi bikulupile mulembi wa Ñimbo ya Mitōto?
14 Yehova witukulupija’mba uketukwasha ponso potutanwa na makambakano. Bene Isalela pobājokele mu Yelusalema, mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wālangulukile pa muswelo wādi wibakwasha Yehova. Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wāimbile amba: “Mwanda aye wa komeja ñunji ya pa bibelo byobe; webesela bāna bobe badi mobe dyese. Utalajanga, nyā! mu mikalo yobe.” (Ñimbo ya Mitōto 147:13, 14) Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wāivwene mutyima-nteke pa kuyuka’mba Yehova usa kukomeja bibelo bya kibundi. Kino kyāmukulupije amba Yehova usa kukinga bantu bandi.
15-17. (a) Le kyaba kimo tubwanya kwiivwana namani pa mwanda wa makambakano etu, ino le Yehova wingidijanga namani Kinenwa kyandi mwanda wa kwitukwasha? (b) Leta kimfwa kilombola muswelo “unyemanga lubilo” mwanda wa Leza pa kwitukwasha.
15 Padi ubwanya kukambakanya mutyima pa makambakano obe, ino Yehova ubwanya kukupa tunangu umone mwa kulwila nao. Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wānenene amba Leza “utumanga kinenwa kyandi panopanshi; mwanda wandi unyemanga lubilo lonka.” Kupwa mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wātela mashika, ne mashika makamankate, penepa wāipangula’mba: “Lelo i ani wiakomene mashika andi?” Ebiya wānena’mba Yehova “utumanga mwanda wandi wa kwibisubija.” (Ñimbo ya Mitōto 147:15-18) Leza wetu, mwine uyukile kintu kyonso, ubwanya kulonga kintu kyonso, kadi udi na lupusa pa mashika ne pa mashika makamankate, na bubine ubwanya kukukwasha unekenye makambakano o-onso.
16 Dyalelo, Yehova witwendejanga na Kinenwa kyandi Bible. Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wānenene amba mwanda wa Yehova “unyemanga lubilo lonka” mwanda wa kwitukwasha. Leza witwendejanga mu muswelo muyampe ne kwitukwasha pa kitatyi kifwaninwe. Langulukila pa muswelo omwenanga mu Bible, mabuku alupulwa na “umpika mukōkele ne mudyumuke,” Televijo ya JW, jw.org, kupityila ku bakulumpe, ne ku batutu ne bakaka. (Mateo 24:45) Lelo nobe kodi mwimwene mu būmi bobe amba Yehova wiyanga lubilo mwanda wa kukukwasha?
17 Kaka umo witwa bu Simone wemwenine muswelo wamukweshe Kinenwa kya Leza. Wadi wimona bu wa bule, kadi wadi kalanga amba Yehova kamusangedilepo. Inoko, paatyumukilwe mutyima, waendelele na kulomba Yehova ne kumuzenza amukwashe. Kadi waendelele na kwifunda Bible. Simone unena’mba: “Kashā nkyaikele mu ngikadilo kemwankomeje Yehova ne kundudika.” Kino kyamukweshe ekale na mumweno muyampe mpata.
18. Mwanda waka wimonanga’mba Yehova udi nobe pabwipi, ne i bubinga’ka bodi nabo bwa ‘kutendela Yehova’?
18 Mulembi wa Ñimbo ya Mitōto wāyukile amba Yehova wātongele bantu ba muzo wa Isalela wa kala mu mizo yonso ya pano pa ntanda bekale ke bantu bandi. O muzo umo kete wādi na “mwanda” wa Leza ne “bijila byandi.” (Tanga Ñimbo ya Mitōto 147:19, 20.) Dyalelo, tudi na dyese dikatampe dya kwityilwa pa dijina dya Leza. Bine tudi na mutyima wa kufwija’ko pa kumuyuka, pa kuludikwa na Kinenwa kyandi kyotudi nakyo, ne pa kipwano kyotupwene nandi. Pamo bwa mulembi wa Ñimbo ya Mitōto 147, nobe udi na bubinga buvule bwa ‘kutendela Yehova’ ne kukankamika bakwabo nabo bamutendele.