Tufwijei’ko Yehova Umbumbi Wetu
“A Yehova, . . . abe ye umbumbi wetu; kabidi batwe bonsololo twi mingilo ya makasa obe.”—ISAYA 64:8.
1. Mwanda waka Yehova i Mubumbi mukatampe?
MU Kweji 11, 2010, mutyibi wa dilongo wa mu Shine watungilwe kupotolojibwa mu Angeletele na kintu kya madolala midiyo 70. I kintu kitulumukwa pa kumona umbumbi uyata kintu kya bulēme butyetye bininge mwikadile dilongo, kalupula’ko kintu kilumbuluke kadi kya bei! Yehova i Mubumbi mupite babumbi bonso. Bible unena’mba Yehova wālongele muntu mubwaninine ku “biloba bya panshi,” ko kunena’mba ku dilongo. (Ngalwilo 2:7) Uno muntu, Adama, wāityilwe bu “mwanā Leza” kadi wāpangilwe na bukomo bwa kwiula ngikadilo yandi.—Luka 3:38.
2, 3. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula bene Isalela bēsāshile?
2 Adama pa kutombokela Mupangi wandi, kākidipo wandi mwana. Inoko bana bavule ba Adama batongele Yehova ekale Muludiki wabo. (Bahebelu 12:1) Byobakōkele Mupangi wabo, i balombole amba basakanga Aye ekale Shabo kadi Mubumbi wabo pa kyaba kya Satana. (Yoano 8:44) Kikōkeji kyabo kudi Leza kituvuluja byānene bene Isalela bēsāshile amba: “A Yehova, abe wi tata; batwe twi dilongo, abe ye umbumbi wetu; kabidi batwe bonsololo twi mingilo ya makasa obe.”—Isaya 64:8.
3 Batōtyi ba bine ba Yehova dyalelo, nabo baloñanga bukomo bwa kumukōkela ne kwikala betyepeje. Bamonanga amba kwita Yehova bu Tata i dyese kadi basakanga ekale Mubumbi wabo. Lelo tusakanga kwikala bu dilongo dinekena amba Leza etubumbe bu kintu kya bulēme? Lelo tumonanga amba Leza wendelelanga kwitubumba pamo na batutu ne bakaka? Pa kusaka amba twikale na mumweno muyampe, tusa kubandaula muswelo Yehova watoñanga boba basaka kubumba, kine kyaebabumbilanga ne muswelo waebabumbanga.
YEHOVA UTOÑANGA BOBA BASAKA KUBUMBA
4. Lelo Yehova utoñanga namani boba bakokelanga kwadi? Leta bimfwa.
4 Yehova kamonengapo bantu na motwibamwena. Mwanda ubandaulanga mutyima ne kumona mwine mwikadile muntu ne muntu. (Tanga 1 Samwele 16:7b.) Yehova wālombwele kino paāshimikile kipwilo kya bwine Kidishitu. Wākokēle kwadi ne kudi wandi Mwana bantu bavule badi bamonwa bu ba bulēme butyetye. (Yoano 6:44) Kimfwa, umo bidi i Mufadiseo wādi witwa bu Solo, “muntu utuka Leza ne upangapanga bantu bandi ne wa kibengo.” (1 Temote 1:13) Inoko Yehova wābandawile mutyima wa Solo kadi kāmumwenepo bu dilongo dyumu dikomo kubumba. (Nkindi 17:3) Inoko, Yehova wābumbile Solo ke “kingidilwa” kyaātongele kusapula “ku mizo enka ne ku balopwe ne ku bana ba Isalela bene.” (Bilongwa 9:15) Kadi Yehova wātongele bantu bakwabo bafwaninwe kubumbwa bu “kintu kya mwingilo mulēmekibwe,” mu bano bantu mwadi ne bankolwankolwa, ba busekese, ne bangivi. (Loma 9:21; 1 Kodinda 6:9-11) Abo pa kwifunda Bisonekwa baningija lwitabijo lwabo mudi Yehova ne kumuleka ebabumbe.
Ke batwepo bafwaninwe kutyibila bantu ba mu wetu mwaba nansha ba mu kipwilo mambo
5, 6. Le kukulupila Yehova bu Mubumbi wetu kwitulengejanga tumone namani (a) bantu ba mu wetu mwaba? (b) batutu ne bakaka?
5 Tukulupile amba Yehova udi na bukomo bwa kutonga ne kukokela kwadi bantu boloke. O mwanda nanshi ketufwaninwepo kutyibila bantu ba mu wetu mwaba nansha ba mu kipwilo mambo. Kimfwa, tala mwalongele Michael pamupempwile Batumoni ba Yehova. Unena’mba: “Nadi nebela nyuma ne kwibasūla’nka na ami kebamwenepo. Nadi bine na kibengo! Ino mwenda mafuku, konaendele natana’ko kisaka kimo kyansangeje mwanda wa ngikadilo yakyo miyampe. Difuku dimo natulumukile pa kuyuka’mba badi batumoni ba Yehova! Mwikadila wabo wauntonwene mandaule kine kinengejanga nebafwatakenye bibi. Bukidi bonka najingulula amba mumweno wami wadi wimanine pa myanda ya bunenenene kadi ya bubela, ke pa myandapo ya bine.” Michael wasangedile kuyukila’ko myanda mivule ne kwitabija kwifunda Bible. Kupwa wabatyijibwa, pano i mwingidi wa kitatyi kyonso.
6 Shi tumona Yehova bu Mubumbi wetu, nabya mumweno wetu nao pa batutu ne bakaka ukashinta. Tukamona umo ne umo bu ukyendelela na kubumbwa. Momwibamwena ne Yehova. Umonanga mwine mobekadile ne kuyuka’mba kutupatupa kwabo i kwa lupito. Kadi uyukile mubwanya kwikadila umo ne umo. (Ñimbo ya Mitōto 130:3) Tukokeja kwiula Yehova shi twikale na uno mumweno muyampe pa banabetu. Tubwanya kwingila pamo na Mubumbi wetu pa kukwasha batutu ne bakaka bendelele. (1 Tesalonika 5:14, 15) Bakulumpe pa kipwilo bafwaninwe kuleta kimfwa mu uno mwanda.—Efisesa 4:8, 11-13.
MWANDA WAKA YEHOVA WITUBUMBANGA?
7. Mwanda waka usangelanga madingi a Yehova?
7 Bantu bamo babwanya kunena’mba: ‘Ponadi mwanuke nkyadipo mona nansha dimo amba madingi adi ampa bambutwile adi na mvubu.’ Ino, potutama tubwanya kumona ano madingi bu adi na mvubu mwanda tubayuka amba i kilomboji kya buswe. (Tanga Bahebelu 12:5, 6, 11.) I amo Yehova witusenswe pamo bwa bandi bana, o mwanda witudingilanga na kitūkijetyima nansha kwitubumba. Usakanga twikale na tunangu, na nsangaji kadi tumusanswe aye Tata wetu. (Nkindi 23:15) Kasakangapo kwitumona tususuka, nansha kufwa na bubi bwetu pa kubulwa kwisāsa.—Efisesa 2:2, 3.
Yehova witusenswe pamo bwa bandi bana, o mwanda witudingilanga na kitūkijetyima nansha kwitubumba
8, 9. Le Yehova witufundijanga namani dyalelo, kadi buno bufundiji bwandi bukendelela namani mu mafuku a kumeso?
8 Potwadi ketwayukile Yehova, padi twadi na ngikadilo mibi. Ino Yehova wetubumbile ne kwitukwasha tushinte, pano tubaikala na ngikadilo milumbuluke. (Isaya 11:6-8; Kolose 3:9, 10) Tudi mu paladisa ya ku mushipiditu. I kifuko kya pa bula kitutūdile’ko Yehova mu ano mafuku amba tubumbilwe’mo. Tudi na mutyima-nteke mu ino paladisa, nansha bibipile ngikadilo ya bantu botushikete nabo. Boba batamine mu kisaka mwa kubulwa buswe pano i bemwene buswe bwa bine bwibasenswe batutu ne bakaka mu paladisa ya ku mushipiditu. (Yoano 13:35) Netu twi befunde kusanswa bakwetu. Ino kya mvubu kutabuka, tubayuka Yehova kadi pano tubemwena buswe bwa bu mbutwile bwaetusenswe.—Yakoba 4:8.
9 Mu ntanda mipya, tukamwena ne pa mfulo mu paladisa ya ku mushipiditu. Kadi tukekala na būmi buyampe mu paladisa ya ku ngitu ikendejibwa na Bulopwe bwa Leza. Mu kine kitatyi’kya, Yehova ukendelela na kwitubumba ne kwitufundisha mu muswelo oketulangilapo dyalelo. (Isaya 11:9) Kadi Yehova ukalamuna ñeni yetu ne ngitu yetu ke mibwaninine. Kino kikalengeja tupēlelwe kwimvwanija ne kukōkela ne pa mfulo bulombodi bwandi. Nanshi twitabijei Yehova etubumbe nyeke, kadi tumulombolei amba tukwete na bulēme kino kilomboji kya buswe bwaetuswele.—Nkindi 3:11, 12.
MUSWELO WITUBUMBA YEHOVA
10. Le Yesu wāmwekeje namani kitūkijetyima ne bwino bwa Mubumbi Mukatampe?
10 Yehova, Umbumbi wetu, wituyukile biyampe, pamo’nka bwa mubumbi wa bwino uyukile mwikadile dilongo dyabumba. Uyukile bukōkekōke bwetu, mikalo yetu, kwendelela kwetu, kupwa kabumbe muntu ne muntu mungya mwamuyukile’mwa. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 103:10-14.) Tukayuka mwitumwena Yehova na kutala byādi bilonga Yesu pa bilubo bya batumibwa bandi. Mafuku amo, batumibwa bādi bafwila bukata. Shi wādi’po, le wādi wa kwibamona namani? Padi wādi wa kwibamona bu dilongo dyumu. Inoko, Yesu wādi uyukile’mba bakabumbwa shi bateje madingi andi a kitūkijetyima kadi a kanye ne shi betyepeje pamo bwa aye. (Mako 9:33-37; 10:37, 41-45; Luka 22:24-27) Yesu pa kupwa kusanguka, batumibwa bātambwile mushipiditu wa Leza kadi papo kebākitelepo mutyima ku kukimba mutabuke bukata i ani. Ino, bāta’o’ko ku mwingilo wēbapēle Yesu.—Bilongwa 5:42.
11. Lelo Davida wēlombwele bu dilongo dinekena muswelo’ka, ne le tukamwiula muswelo’ka?
11 Dyalelo, Yehova wingidijanga Bible, mushipiditu wandi ujila ne kipwilo pa kwitubumba. Le i muswelo’ka witubumba Bible? I na kumutanga, kulangulukila pa byotutanga, ne na kulomba Yehova etukwashe tulonde mu būmi byotufunda. Mulopwe Davida wālembele amba: ‘Nkuvulukanga pa butanda bwami, ne kukulanga mu bīlo bya bufuku.’ (Ñimbo ya Mitōto 63:6) Kadi wālembele’mba: “Nkatōtanga Yehova, wampele ñeni; eyo, mfyo yami īmfundijanga mu bīlo bya bufuku.” (Ñimbo ya Mitōto 16:7) Bine, Davida wādi ulangulukila pa madingi a Yehova ne kwitabija abumbe milangwe yandi ya munda ne malango andi, nansha kyaba kimo madingi byoādi makomo kwitabija. (2 Samwele 12:1-13) Davida i mwitushile kimfwa kiyampe kya kwityepeja ne kikōkeji. Wiipangule bidi amba: ‘Pontañanga Bible, le nangulukilanga pa byontanga ne kwitabija madingi a Leza ashinte milangwe yami ya munda ne malango ami? Le mbwanya kulonga namino kitatyi kyonso?’—Ñimbo ya Mitōto 1:2, 3.
12, 13. I muswelo’ka witubumbanga Yehova na mushipiditu ujila ne kipwilo kya bwine Kidishitu?
12 Mushipiditu ujila ubwanya kwitubumba mu miswelo palapala. Kimfwa, ukokeja kwitukwasha twifunde mwa kwiwila ngikadilo ya Yesu, ne kumwekeja bipa palapala bya mushipiditu. (Ngalatea 5:22, 23) Kipa kimo i buswe. Tusenswe Leza kadi tusakanga kumukōkela ne kubumbwa nandi mwanda tuyukile’mba misoñanya wiitūdile’ko pa kamweno ketu. Kadi mushipiditu ujila ubwanya kwitupa kininga tupele kubumbwa na ino ntanda imbi. (Efisesa 2:2) Mutumibwa Polo paākidi nkasampe, wāonenwe na mitatulo ya bendeji ba bipwilo bya Bayuda. Ino mushipiditu wāmukweshe ashinte. Wāsonekele mwenda mafuku amba: “Mu byonsololo ngidi na bukomo kupityila kudi yewa unkomeja.” (Fidipai 4:13) Netu tufwaninwe kulomba mushipiditu ujila na kikulupiji kyonso amba Yehova ukalondolola milombelo yetu ya kubulwa budimbidimbi.—Ñimbo ya Mitōto 10:17.
13 Kadi Yehova wingidijanga kipwilo ne bakulumpe pa kubumba muntu ne muntu. Kimfwa, shi bakulumpe abamone bukōkekōke kampanda bo tudi nabo, betukwashanga. Inoko, kebetupengapo madingi emanine pa milangwe ya abo bene. (Ngalatea 6:1) Balombanga kwimvwanija ne tunangu na kwityepeja. Kupwa, balonga bukimbi mu Bible ne mu mabuku a bwine Kidishitu pa kusokola myanda ya kwitukwasha nayo. Shi ubamone bakulumpe abaiya kukudingila na buswe ne kanye, padi i pa mwanda wa muvwadilo obe, vuluka’mba kino i kilomboji kya buswe bukuswele Leza. Shi ulonde mandingi’a, ukekala bwa dilongo dinekena Yehova dyabwanya kufinya biyampe ne kadi nobe ukamwena’mo.
14. Nansha Yehova Byadi na lupusa pa dilongo, ino ulēmekanga namani bwanapabo bwetu bwa kwitongela?
14 Shi tuyuke mwitubumbilanga Yehova nabya tukekala mu kipwano kiyampe na batutu ne bakaka. Kadi tukekala tumona biyampe bantu ba mu mwaba wetu, kubadila’mo ne botwifundanga nabo Bible. Mu kitatyi kyāsonekelwe Bible, mubumbi wādi ufwaninwe bidi kukenda dilongo, kutalula’ko mabwe ne bityani bikwabo ebiya kabumbe. Yehova Mubumbi Mukatampe, ukwashanga bantu basaka kubumbwa. Kebaningilangapo bashinte, ino wibalombolanga misoñanya yandi itala butōki. Kupwa kebatonge shi basaka kushinta.
15, 16. Lelo befundi ba Bible balombolanga namani amba basakanga Yehova ebabumbe? Leta kimfwa.
15 Tala byatene Tessie, kaka umo wa mu Ostrali. Wadi na mikenga ya kwifunda Bible. Inoko, kadipo wielele’ko, kadi kadipo wenda ku kupwila. Kaka obadi befunda nandi Bible walomba Yehova ne kukwata butyibi bwa kwimika kifundwa. Ebiya kwalongeka mwanda umo utulumukwa. Difuku dimo pobadi befunda, Tessie wasapwila wadi umufundija’wa mwanda wadi umukankaja kwendelela. Wanena’mba wimonanga bu nzazangi mwanda wadi usenswe makayo a kwidya lupeto. Inoko pano i mutyipe kwialeka.
16 Na pano kala, Tessie washilula kupwila ne kulombola ngikadila ya bwine Kidishitu nansha balunda nandi byobadi bamuzawila. Mwenda mafuku, Tessie wabatyijibwa ne kwikala pania wa lonso, nansha byaadi na bana banuke bininge. Kibamweka patōka amba, shi befundi ba Bible abashinta ne kusangaja Leza, nandi ukebafwena ne kwibabumba bu bipungwa bya bulēme.
17. (a) I kika kyowasangela pa kwikala kwikele Yehova bu Mubumbi obe? (b) Le i myanda’ka mikwabo ya kubumbwa ikesambilwa’po mu kishinte kilonda’ko?
17 Dyalelo, babumbi bamo bakidi na bwino bwa kubumba bipungwa biyampe na makasa abo. Mo monka, Yehova nandi witubumbanga na kitūkijetyima kupityila ku madingi, kupwa katale motusa kulongela pa madingi’a. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 32:8.) Le nobe umwene’mba Yehova ukutēle mutyima? Le umonanga mukubumbila Yehova na mutyima umo? Shi i amo, le i ngikadilo’ka ikakukwasha wikale dilongo dinekena Yehova dyabwanya kufinya? Le i bilongwa’ka byofwaninwe kwepuka kutyina wa kekala bu dilongo dyumu kedibumbika? Le bambutwile babwanya namani kwingila pamo na Yehova pa kubumba babo bana? Kishinte kilonda’ko kikalondolola bino bipangujo.