Tamija Kwīfula mwa Kupadilwa Mpalo!
“Bantu bonso bakwitompa mpata batūkije [“batamijanga kwīfula,” NW] mu bintu byonso.”—1 KODINDA 9:25.
1. Mungya Efisesa 4:22-24, midiyo ne midiyo i mitabije Yehova namani amba eyo?
SHI wi Kamoni wa Yehova mubatyijibwe, nankyo welombwele patōka amba usakanga kwitompa mpata mwa kukapadilwa mpalo ya būmi bwa nyeke. Waitabije amba eyo, nkalonga kiswa-mutyima kya Yehova. Kumeso kwa kwipāna kudi Yehova, bavule motudi bashintyile bintu bikatampe mwanda wa kwipāna kwabo kwikale kwa binebine, kwitabijibwe na Leza. Bine, twalondele madingi apēne mutumibwa Polo ku bene Kidishitu amba: “Vuulai bumuntu bwa kala bwadi bwimukunkuja mu būmi bwa kala bwa kusakasaka kubi kwa budimbidimbi. . . . Vwalai bumuntu bupya bupangwe mu kifwa kya Leza, umboloke ne umbuujila bwa bubinebine.” (Efisesa 4:22-24, MB) Ko kunena amba kumeso kwa kwitabija amba eyo pa kwipāna kudi Leza, twapwile kala kupela amba mhm ku būmi bwampikwa kwitabijibwa botwadi nabo.
2, 3. Le 1 Kodinda 6:9-12 ulombola namani kushinta kwa miswelo ibidi kufwaninwe kushinta pa kusaka kwitabijibwa na Leza?
2 Bintu bimo bya bumuntu bwa kala bivulwanga na boba basaka kwikala Batumoni ba Yehova i ne byobya bipelejibwe patōkelela na Kinenwa kya Leza. Polo wātelele’ko bimo mu mukanda waātumīne bene Kodinda’mba: “Babusekese, nansha bakutōta bakishi, nansha bamakoji, nansha badi bwa bāna-bakaji, nansha bakwionakanya abo bene, nansha bangivi, nansha bakilokoloko, nansha bakukolwakolwa, nansha babutukani, nansha bakōngola, kebakapyanapo bulopwe bwa Leza, mhm.” Kupwa wānena amba bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bāshintyile bumuntu bwabo pa kubweja’ko amba: “E byo mwadi nenu, bamo bamo ba mwenu enka nabya.” Ubaivwana, Polo wānene amba e byomwadi, kānenepo amba e byomudi, mhm.—1 Kodinda 6:9-11.
3 Polo wānene kadi amba bādi bafwaninwe kushintyila’ko, mwanda wābwejeje’ko amba: “Byonso bimpelwe kisima, enka ko byonso ke bidi po na mvubu.” (1 Kodinda 6:12, BB) O mwanda dyalelo bavule basaka kwikala Batumoni ba Yehova bamonanga amba bafwaninwe kupela ne bintu bikwabo bibapelwe kishima, ino abyo’ko kebidipo na mvubu nansha na kamweno ka endaenda. Bino i bintu bikokeja kujimija kitatyi bitupu ne kwibalubija mu kulonda kobalonda bintu bya mvubu mikatampe.
4. Bene Kidishitu betabijanga byānene Polo mu myanda’ka?
4 Kwipāna kudi Leza kwipānwanga na mutyima tō, ke na mutyima kanyongapo, bwa ako kulomba kwisuminwa bintu bikatakata. Bene Kidishitu bepāne betabijanga byānene Polo paāpwile kwikala mulondi wa Kidishitu, amba: “Nabudidilwamo bintu byonsololo’tu fututu [pa mwanda wa Yesu], ne kwibitela bu-bintya na’mba: Nkamwenamo Kidishitu.” (Fidipai 3:8) Polo wāpelele na nsangaji yonso amba mhm bintu bya mvubu mityetye mwanda wāendelele na kwitabija Leza amba eyo.
5. I lubilo lwa muswelo’ka lwānyemene Polo wānekenya, ne i muswelo’ka otukokeja kumwiula?
5 Polo wādi wīfula mu lubilo lwandi lwa ku mushipiditu, o mwanda ku mfulo wānene amba: “Napu kulwa divita dilumbuluke, nafikija ponka pamfulo pa lubilo lwami, ndaminine ne lwitabijo. Ino pano ne umbīkilwe kilukwa kya boloke, kyo nkapebwa kudi Mfumwami, Mutyibi moloke, mu dyodya difuku’dya; kadi ke kudi ami yenka kete, mhm, i ne kudi bonsololo basanshilwe pa kumweka kwandi.” (2 Temote 4:7, 8) Lelo netu tubwanya kunena difuku dimo uno muswelo? Bine, tubwanya shi tutamija na lwitabijo kwīfula potunyema lubilo lwetu lwa bwine Kidishitu pampikwa kuleka’byo enka ne byotufika ku mfulo.
Kwīfula Mwa Kulongela Biyampe
6. Le kwīfula i bika, ne tufwaninwe kwikutamija mu mashinda’ka abidi?
6 Bishima bya Kihebelu ne Kingidiki byalamwinwe bu “kwīfula” mu Bible bilombola pa bute pa bute muntu wibeja aye mwine, wikontolola. Divule bidi na mulangwe wa kwikaka ku kulonga bibi. Kadi i kimweke patōka amba kilomba kwikala na kwīfula kampanda shi tusaka kwingidija ngitu yetu mwanda wa kulonga mingilo miyampe. Kibutwila kya muntu wakubulwa kubwaninina i kya kulonga bibi, o mwanda tudi na bulwi bwa miswelo ibidi. (Musapudi 7:29; 8:11) Koku twikaka ku kulonga bibi, koku nako twitonwena ku kulonga biyampe. Na bubine, kukontolola ngitu yetu mwanda wa kulonga biyampe o muswelo mulumbuluke wa kwepuka kulonga bibi.
7. (a) I bika byotufwaninwe kulombela mwālombelele Davida? (b) Tufwaninwe kulanguluka pa bika pa kusaka tutamije kwīfula kukatampe?
7 I kimweke patōka amba kwīfula kudi na mvubu shi tusaka kufikidija kwipāna kotwipēne kudi Leza. Tunenwe kulombela mwālombelele Davida amba: “Umpangululemo mutyima utōka, abe Leza; kadi ungalamune mushipiditu umpya wabukankamane mudi ami.” (Mitōto 51:10) Tukokeja kulanguluka pa byabuyabuya bidi mu kwepuka bintu bibi mu mwikadilo kadi bipaya ngitu. Langa’po bidi byamalwa bikokeja kufikila bantu mwanda wa kupela kobapela kwepuka’byo: mba mikomo, bipwano byoneke, pakwabo ne kufwa babishibabishi. Ku mutamba mukwabo, langa bidi byabuyabuya bivule bidi mu kulonda dishinda dya būmi disebele Yehova. Ino kunena na bubine, ketufwaninwepo kwilwa amba mutyima wetu i ndimbañani. (Yelemia 17:9) O mwanda tufwaninwe kusumininwa kupela kusaka kousaka tupēlule mvubu mikatampe idi mu kulama misoñanya ya Yehova.
8. Le bintu byoketudi bemwene bitufundija bika? Shintulula.
8 Bavule umbukata mwetu ke bemwene amba ngitu isakasaka bibi divule keyo kukimba kutādila mushipiditu wa kusaka biyampe. Tulete kifwa kya busapudi bwa Bulopwe. Yehova uloelelwanga bantu badi na mutyima tō wa kwingila uno mwingilo ukūla būmi. (Mitōto 110:3; Mateo 24:14) Ino ku bavule, kwifunda kusapula ku meso a bantu kekwadipo kunekene. Kwadi kulomba—pakwabo kukilomba ne pano—kukontolola ngitu yetu, ‘kwiikupila’ ne ‘kwiimuna bupika,’ pa kyaba kya kwiileka ituludika tulonge byoisaka.—1 Kodinda 9:16, 27; 1 Tesalonika 2:2.
“Mu Byonso”?
9, 10. Le ‘kwīfula mu byonso’ kulomba bika ne bika?
9 Madingi a mu Bible anena ‘kwīfula mu byonso’ alombola amba kudi bivule bya kulonga, ke enkapo kwibeja ne kwijiba mwiendelejo wa busekese. Shi tumona amba ketudi na kwīfula mu bino, nankyo bine tufwaninwe kufwija’ko. Ino le mu myanda mikwabo ya umbūmi mumweka amba kwīfula kekusakilwa’mopo namo le? Tulete kifwa, fwatakanya shi tudi mu ntanda mifuke’ko ku makasa, idi’mo būmi bupēla. Mwene i biyampe kuyuka kupela amba mhm ku kusupakanya lupeto? Bambutwile bafwaninwe kufundija babo bana kuleka kupota byonso byobamona mwanda’po’tu bibamweka, i bisangaja, nansha amba tudi na makuta ebipota. Bine, buno bufundiji bukekala bufwaninwe shi bambutwile bene baleta bidi kifwa kiyampe.—Luka 10:38-42.
10 Kuyuka kwibeja mu byotubudilwe kuningishanga kusumininwa kwetu. Kadi kutamijanga mutyima wetu wa kufwija’ko pangala pa bintu byotudi nabyo kadi kwitupanga ne mutyima wa lusa pa kumona boba babudilwe’byo, ke pa kusakapo kwabo, ino pa mwanda wa bufudile. Bine, būmi bwa kutūkija moni ya meso i bwishile mpata na mimweno ya bantu bavule banena’mba “kūlakūla katwe-kobe” nansha amba “kyodya kyo kyobe.” Ntanda, ne bya kusumbijasumbija byayo, ikankamikanga kilokoloko kya kwisangaja bukidibukidi, ino ikankamikanga namino mwanda wa ayo imwene mu bya busunga byayo. Ino ngikadilo isupaijanga bukomo bwetu bwa kusaka kutamija kwīfula. Dipepala dimo dya mu ntanda imo ya ntundubuko ya mu Bulaya dyanene panopano amba: “Shi kukomena mutyima witusolokela ku bibi kulomba bulwi munda mwa boba badi mu ngikadilo ya kwikonda na bufudile bwa malwa, le ku boba badi mu ntanda ikuka mabele ne buki mu bantu ba dyalelo bafuke ku makasa ke pepi!”
11. Mwanda waka kuyuka kwibeja mu byobudilwe kudi na kamweno, ino i bika bilengeja kwikale kukomo?
11 Shi tudi na makambakano a kushiyañanya byotwabila ne bitusakilwa binebine, nabya i biyampe tutabule matabula a kuleka kulonga bintu bupofu. Kifwa, shi tusaka kuleka kusupukanya lupeto, padi tukasumininwa kuleka kupota bintu ku nkongole ne kusela enka buvule bwa makuta a byotukapota. Vuluka amba Polo wānene amba “bwine Leza i bupeta bukata kudi yewa muntu usangala na kyadi nakyo.” Kupwa wālanguluka’mba: “Ketwaletelepo kantu pano pantanda kadi ketukaselapo kantu. Shi tudi ne bidibwa ne bivwalwa nabya i bibwane.” (1 Temote 6:6-8, MB) Le netu i bitubwane? Eyo, kwifunda būmi bupēla, bwampikwa kukimba bivulevule bya kwiobolwela amba byo bileta nsangaji—shi bika, shi bika—kulomba kusumininwa ne kwīfula kwa binebine. Inoko, ino ñeni iboilwa pamo idi na kafwila midimo.
12, 13. (a) I kika kinenenwa amba kupwila kwa bwine Kidishitu kulomba kwīfula? (b) I mu bintu’ka bikwabo motufwaninwe kutamija kwīfula?
12 Kutanwa ku kupwila, ku kubungakana ne ku bitango nako kulomba kulombola kwīfula kwa pa bula. Bine, ino ngikadilo idi na mvubu, shi bitupu ñeni yetu ikalumbakana koku na koku kitatyi kipita mpangiko. (Nkindi 1:5) Kadi kilomba ne kwīfula pa kuleka kukambakanya bakwetu na kwisongola na botushikete nabo pa kyaba kya kuta mutyima wetu onso kudi muneni. Kadi kusendulula mpangiko yetu kutyina kulondela nako kulombanga’nka kwīfula. Ne kadi kilomba kwīfula pa kusaka kwitūdila’ko kitatyi kya kuteakanya kupwila mwa kukanenena’ko.
13 Kutamija kwīfula mu tuntu tutyetutye nako kuketukomeja twikale kwīfula ne mu myanda mikatampe. (Luka 16:10) Bine i kipite buya kashā kwidingila batwe bene pa kutanga kitatyi ne kitatyi Kinenwa kya Leza ne mabuku esambila pa Bible, kwifunda’byo ne kulanguluka pa byotwifunda! I biyampe’po kashā kwidingila batwe bene mu myanda ya twaji tubitubi, mu bulunda, mu mwikadilo, ne mu bibidiji byetu, kadi ne kwidingila batwe bene na kupela amba mhm mingilo yonso itujimijija kitatyi kilēme kya kwingila mingilo ya Leza! Kuputumina mu mingilo ya Yehova na bubine bo bulami bulumbuluke bwitukinga ku bintu byonso bibwanya kwitutambija mu paladisa ya ku mushipiditu ya kipwilo kya Yehova kya ntanda yonso.
Ikala Mutame mu Kwīfula
14. (a) Le bana bafundanga namani kulombola kwīfula? (b) I byabuyabuya’ka bimwenanga bana mu kwifunda kwīfula tamba ku bwanuke bwabo?
14 Mwana wa lukeke kekalangapo wīfula. Kabuku ka bashayuka ba mikadilo ya bana kanena’mba: “Kwīfula kekwiilangapo ako kwine, nansha mu kitulumukila. Bana ba lukeke ne bibudye bya bana basakanga kuludikwa ne kukwatakanibwa na bambutwile mwa kushilwila kwifunda kwīfula. . . . Na buludiki bwa bambutwile, kwīfula kukelundila’ko mu myaka yonso yobafunda ku masomo.” Bwifundi bwa bana ba myaka iná bwasokwele amba boba bafundile kulombola kwīfula “badi kisengele abo bonso batame biyampe bu bankasampe bajalale, batendelwa, ba ñeni miputuke, bakulupilwa ne besumbidilwa.” Ino boba kebashilwilepo kwifunda kwīfula “badi baswe kwitolwela pa bunka, kebēje kukalala ne ba mutyima mūmu. Kebadipo beja kunyoñama pa mutyima ne kuzakajibwa na bikoleja.” Mobimwekela, mwana ufwaninwe kwifunda kwīfula pa kusaka ekale mutame udi na bujalale.
15. Lelo kubulwa kwīfula kulombola bika, ne kino i kishile na kitungo’ka kidi mu Bible?
15 Ne batwe netu mo monka, shi tusaka kwikala bene Kidishitu batame tufwaninwe kwifunda kulombola kwīfula. Shi ketwīfulapo nankyo tukidi bana ba lukeke ku mushipiditu. Bible witudingila amba “ikalai batame mu manwa a kwimvwanija.” (1 Kodinda 14:20, NW) Kitungo kyetu i “tufikidile bātwe bonso ku bumo bwa kwitabija, ne bwa kuyūkidija kwa aye Mwana Leza, ke muntu mutame mwine, ku kitompekejo kya kīmano kya kuyūjibwa kwa Kidishitu.” Mwanda waka? “Amba ketukikēkalapo pano bu-bāna-ba-lukeke kusunkanibwa, ne kupūlulwa ku bivula byonso bya lufundijo, ku budyumuku bwa bantu bwa buzazangi, monka mwikadile kubembeka kwa kyongo.” (Efisesa 4:13, 14) I bine, kutamija kwīfula kudi na kamweno mu būmi bwetu bwa ku mushipiditu.
Tamija Kwīfula
16. Le Yehova witukwashanga namani?
16 Pa kutamija kwīfula, tusakilwa bukwashi bwa Leza ne abo buno budi’ko. Kinenwa kya Leza kidi pamo bwa kitalo kibwaninine kitulombolanga potufwaninwe kushinta, kitupa ne madingi a mwa kushintyila. (Yakoba 1:22-25) Banabetu ba buswe nabo badi enka na mutyima wa kwitukwasha. Bakulumpe bene Kidishitu bekalanga betwivwanija ponso pobetupa bukwashi. Yehova mwine nandi witupanga mushipiditu sandu wandi shi tumulomba mu milombelo. (Luka 11:13; Loma 8:26) Shi ke pano, twingidijei ino mpangiko na nsangaji yonso. Madingi adi pa paje 21 akokeja kwitukwasha.
17. Lelo Nkindi 24:16 witukankamika namani?
17 Bine, i kintu kitusenga mpata pa kuyuka amba Yehova usangelanga bukomo bwa kumusangaja botulonga! Kino kifwaninwe kwitutonona twendelele na kulonga bukomo bwa kwīfula. Nansha shi tubakukala misunsa inga, ketufwaninwepo kuleka kulonga bukomo. “Moloke upona misungu isamba-ibidi, ino ulanguka monka.” (Nkindi 24:16) Kitatyi kyonso kyotunekenya, tudi na buluji bwa kusangela. Kadi tukulupile amba Yehova nandi witusangelanga. Kamoni umo unena amba kumeso kwa kupāna būmi bwandi kudi Yehova, ponso paadi ubwanya kwijiba kutoma mfwanka mu bula bwa yenga, wādi wipala aye mwine mpalo na kupota kintu ku makuta atambile ku kwīfula kwaadi wīfula.
18. (a) Lelo i bika bitusakilwa pa kulwa bulwi bwa kusaka kwīfula? (b) I kikulupiji’ka kitukulupija Yehova?
18 Pa bino byonso, tufwaninwe kuvuluka kwīfula mu ñeni ne mu mutyima wetu wa kitumbuzaji. Kino i kimweke mu byānene Yesu amba: “Yewa wakutala mwanamukaji meso a mutyima wakumusaka, nankyo wapu kupya kala mambo nandi umutyima wandi.” (Mateo 5:28; Yakoba 1:14, 15) Yewa uyukile kwīfula mu ñeni ne mu malango andi ukapēlelwa kukontolola ne ngitu yandi yonso. Nanshi tuningishei mutyima wetu wa kusumininwa kwepuka kulonga bibi, ne kulanguluka’byo kwine kumo. Tusumbulei milangwe mibi ponka poikishilulashilula’pa. Tukokeja kunyema matompo shi tubambile mu milombelo yetu meso sō padi Yesu. (1 Temote 6:11; 2 Temote 2:22; Bahebelu 4:15, 16) Ponso potwielela’ko, tulondei madingi adi mu Mitōto 55:22 anena’mba: “Ela kiselwa kyobe padi Yehova, nandi ukakulelanga; kakalekapo moloke kujina, nansha patyetye pene.”
Le Ukivulukile?
• I mu mashinda’ka abidi motufwaninwe kulombola kwīfula?
• Le ‘kwīfula mu byonso’ kushintulula bika?
• I madingi’ka mafwaninwe a mwa kutamijija kwīfula owajingulula mu kifundwa kyetu?
• Lelo kwīfula kushilwilanga kwepi?
[Kapango/Bifwatulo pa paje 21]
Mwa Kuningishisha Kwīfula
• Tamija’ko ne mu tuntu tutyetutye
• Languluka pa byabuyabuya byako bya dyalelo ne bya kumeso
• Pingakanya byobya bipela Leza na byobya byakankamika kulonga
• Sumbula milangwe imbi enka poikishilulashilula’pa
• Dinga ñeni yobe na milangwe ya ku mushipiditu yūbaka
• Itabija bukwashi bukupa banabenu bene Kidishitu bapye
• Nyema ngikadilo ikutūla mu matompo
• Abija Leza ponso podi mu matompo
[Bifwatulo pa paje 19]
Kwīfula kwitutonwenanga ku kulonga biyampe