Mikendi Ya Ndoe Ya Leza Yo idi Mu Nsangaji

“Bakūlwe ba Yehova baketola, ne kwiya ku Ziona bāya bemba; ne tusepo twa nyeke ne nyeke tukekala pa mitwe yabo.”​—ISAYA 35:10.

DYALELO bantu bābila kutambula mukendi wa myanda miyampe kupita mu myaka yonso ya kunyuma. Kwibasakila bukidibukidi muntu usapula bubinebine bwa padi Leza ne mpango yandi, kamoni wampikwa moyo wa kudyumuna babi pa mwanda wa konakanibwa kwiya kumeso, wa kukwasha bantu ba mityima myoloke bamone ndoe ya Leza.

² Mu mafuku a Isalela, Yehova wālaile kutuma mikendi ya uno muswelo. Kumfulo kwa myaka tutwa kitema K.K.K., mupolofeto Amose wānene’mba: “Mfumwetu Leza kakalongapo nansha kamo kene, ino usokwela kifibwe kyandi bengidi bandi, ke bapolofeto kadi.” (Amose 3:7) Kupwa kwa kulupula bino binenwa, Yehova wālongele bilongwa bivule bya bukomo mu myaka tutwa yālondele’po. Kimfwa, mu 607 K.K.K., wāpele bandi bantu batongwe mfuto, pangala pa butomboki bwabo ne kutwikwa mashi. Kadi wāsanshija ne mizo ya kufulakufula yādi ipunika Isalela pamwanda wa byamalwa byāmutene. (Yelemia, shapita 46-​49) Penepa, mu 539 K.K.K. Yehova wāponeja Babiloni, umbikalo wādi utādile pano pantanda mu mine myaka’ya, ebiya mu 537 K.K.K., bāshele’ko ba mu bene Isalela bājokela mu yabo ntanda kukōbakulula tempelo.​—2 Bilongwa 36:22, 23.

³ Kwādi binkumenkume bitenkenya ntanda, Yehova wāsokwela bapolofeto bādi ba kwingila bu mikendi, ba kudyumuna Isalela pa bintu byādi bya kwiya, pamo’nka na mwēbinenene Amose. Kufika umbukata mwa myaka tutwa 8 K.K.K., wātuma Isaya. Umbukata mwa myaka tutwa 7 K.K.K., wātuma Yelemia. Ino pobādi kebalumba kumfulo kwayo, wātuma Ezekyele. Bano’ba ne bapolofeto bakwabo bakikōkeji bāletele bukamoni bukomo butala pa mpango ya Yehova.

Kujingulula Mikendi ya Leza Dyalelo

⁴ Lelo dyalelo nadyo? Bantu bavule pano ke basele mityima kūlu bininge pa kumona mwenda monekela mikadilo ya bantu. Boba basenswe boloke batenekwanga pa kumona budimbidimbi ne bubi busansa mutyima bulongwa mu Kipwilo kya Ki-kristu. Bine “babinza ne badila mwanda wa byamunyanji byonso byalongwa umbukata mwakyo,” pamo’nka na mwēkitobele Yehova kupityila kudi Ezekyele. (Ezekyele 9:⁠4) Inoko bantu bavule kebayukilepo mpango ya Yehova idi namani. Bafwaninwe kusapwilwa.

⁵ Lelo dyalelo kudi muntu usapula pakubulwa moyo, wa mushipiditu pamo bwa owa wādi na Isaya, Yelemia ne Ezekyele? Yesu wālombwele amba ukekala’ko. Paātobele myanda ifikidila mu ano etu mafuku, wānene’mba: “Īno myanda-miyampe ya buno bulopwe īkasap[ulw]a panopantanda ponso, ke kiyūkeno kya kuyūkila pa kusap[ulw]a’yo ku mizo yonso. Penepo nankyo po pakafikidila ne pamfulo pene.” (Mateo 24:14) Lelo i ani ufikidijanga buno bupolofeto dyalelo bwa bu mukendi, musapudi wa myanda miyampe? Bintu bivule bilongeka mu ano etu mafuku, bidingakene na byādi bilongeka mu myaka ya Isalela wakala, bitupanga muswelo wa kulondolola ku kino kipangujo.

⁶ Umbula bwa mafuku a malwa a Divita I dya Ntanda Yonso, bantu ba Yehova ba mu kino kitatyi, bashele’ko ba mu bashingwe-māni “bene Isalela ba Leza,” bāselelwe bu misungi pamo na mwāselelwe bene Isalela mu Babiloni. (Ngalatea 6:​16) Bāsusukile mobāselelwe bu misungi ya kumushipiditu, mu Babiloni Mukatakata, kikonge kya mitōtelo yabubela kujokoloka ntanda yonso, nakampata Bipwilo bya Ki-kristu byo bimanine’kyo, bipapile’kyo kyadi. Inoko, Binenwa byāpelwe Ezekyele na Yehova byālombwele amba kebāelelwepo. Wānene’mba: “Nkemukongakanya ku bantu’kwa, ne kwimūngwija mu matanda’mwa mo mwapalankanibwe, kabidi nkemupa ntanda ya Isalela.” (Ezekyele 11:17) Mwanda wa kufikidija uno mulao kudi Isalela wakala, Yehova wātumine Shilusa mwine Peleshia, wānekenya Babiloni, Umbikalo wādi Utādile Pano Pantanda, enka namino, wāshitwila bashele’ko ba mu bene Isalela dishinda dya kujokela mu ntanda yabo. Le dyalelo nadyo?

⁷ Kungalwilo kwa ino myaka katwa, kwadi bukamoni bwa bukomo bulombola amba Shilusa Mukatakata waingile. Lelo wadi ani? Ke muntu ungipo, ehe, i Yesu Kristu, waikele kubikikwa mu Bulopwe bwa momwa mūlu mu mwaka wa 1914. Uno Mulopwe mukatampe walongēle banababo bashingwe-māni bakidi pano pantanda kintu kilombola amba wibatele mutyima, wanyongolwele bakristu bashingwe-māni mu bupika bwa kumushipiditu mu mwaka 1919, bajokela mu “yabo ntanda,” kushintulula ko kunena amba, ngikadilo yabo ya kumushipiditu. (Isaya 66:8; Kusokwelwa 18:4) Uno ye muswelo wafikidile Ezekyele 11:17 mu ano etu mafuku. Mu kitatyi kyakala, kyālombele bidi Babiloni kupona, ebiya penepa bene Isalela kebashitwilwa kibelo kya kujokela mu yabo ntanda. Ne mu kino kitatyi namo mo monka, kujokejibwa kwa Isalela wa Leza i bukamoni bulombola amba Babiloni Mukatakata i muponene mu makasa a Shilusa Mukatakata. Kuno kupona kwātobelwe na mwikeulu wabubidi mu Kusokwelwa shapita 14, wāelele’mo kabobo amba: “E! E! E! i mupone! i mupone! Babiloni mukatampe, wakutomeja mizo yonso vinyu ya bukalabale bwa busekese bwandi.” (Kusokwelwa 14:8) I amo, Babiloni Mukatakata i mupone kakangabanga, nakampata Bipwilo bya Ki-kristu! Ino i madyese a ntanda ne ntanda ku bakristu babine!

⁸ Tutanga mu Ezekyele 11:18-​20 binenwa bya mupolofeto bilombola mwādi mwa kukekadila nsangaji ya bantu ba Leza pa kupwa kwa kujokejibwa’bo. Kufikidila kubajinji kwa binenwa byandi kwādi kutōkeja Isalela yense tōo mu mafuku a Ezela ne Nehemia. Ne kufikidila kwa mu ano mafuku nako kwadi kudingakane’nka na kokwa kubajinji. Tutale kwadi kwa muswelo’ka. Yehova unena’mba: “Bakāya kuno konka [ku ntanda yabo], kadi bakafundulanga bintu byonso bya mukenye byabo, ne byamunyanji byonsololo byayo.” Tamba mu mwaka wa 1919, Yehova wāshilwile kutōkeja bantu bandi ne kwibakomeja mwanda wa kumwingidila, pamo’nka na mokyānenenwe mu bupolofeto. Bāshilwile kufundula mu kifuko kyabo kya kumushipiditu milongelo yonso ne nkulupilo ya kine Babiloni yādi ibamwekeja bu badisubi ku meso andi.

⁹ Penepo, kukwatañana na vese 19, Yehova unenena’ko amba: “Ebiyampe nkebapa mutyima umo, kadi nkabīka munda mwenu mushipiditu mupya; ino nkalupulamo mutyima wa bu-dibwe mu ngitu yabo, kadi nkebapa mutyima wa bu-mwita.” Kukwatañana na bino binenwa, mu mwaka wa 1919, Yehova wākongakenye bengidi bandi bashingwe-māni, wēbapa “mutyima umo,” kushintulula ko kunena’mba, bakamwingidilanga ‘kipuji kwa kipuji.’ (Zefenia 3:9) Kadi, Yehova wāpele bantu bandi mushipiditu sandu wa kwibakankamika mu mwingilo wa kupāna bukamoni ne kulupula mobadi bipa bilumbuluke bya kumushipiditu bitelelwe mu Ngalatea 5:​22, 23. Pa kyaba kya kwibapa mutyima mūmu udi bwa dibwe, ino Yehova wēbapele mutyima onyibwa, unekena, ukōkela, mutyima witabija kiswamutyima kyandi.

¹⁰ Mwanda waka wālongele namino? Yehova i mwitushintulwile aye mwine. Tutanga mu Ezekyele 11:20 amba: “Kulonga’mba banange mu bitūngo byami ne kulama misoñanya yami ne kulonga’byo; penepo bakekalanga bantu bami, ami nami nkekalanga Leza wabo.” Isalela wa Leza wāfundile kukōkela ku bijila bya Yehova pa kyaba kya kulonda milangwe ya abo bene. Bāfundile kulonga kiswamutyima kya Leza pampikwa kutyina muntu. Omwanda bayukene bu bantu ba pabula, bapelele kwiula bakristu ba mu Bipwilo bya Ki-kristu. Bādi bantu ba Yehova. Omwanda Yehova wāloelelwe kwibengidija bu mukendi wandi, wandi “umpika wabinebine ne wamanwa.”​—Mateo 24:45-​47, NW.

Nsangaji ya Mikendi ya Leza

¹¹ Lelo ubwanya kufwatakanya nsangaji yobāikele nayo pobājingulwile madyese abo a pabula obāpelwe? Abo bonso bātūtyile kyungwe na binenwa bidi mu Isaya 61:10 amba: “Nkasepelela byamwiko’tu mudi Yehova, mūya wami ukekala na tusepo mudi Leza wami.” Mulao udi mu Isaya 35:10 wāfikidile pobadi, wa amba: “Kadi bakūlwe ba Yehova baketola, ne kwiya ku Ziona bāya bemba; ne tusepo twa nyeke ne nyeke tukekala pa mitwe yabo; bakamona nsangaji ne tusepo, ino njia ne imbinzo bikanyemako.” Ino yo nsangaji yādi na mikendi ya ndoe ya Yehova mu 1919, pobāshilwile kusapula myanda miyampe ku bantu bonso. Tamba penepa kufika ne dyalelo, kebalekelepo kuvuija uno mwingilo obapelwe, omwanda nsangaji yabo yenda īlundila’ko. Yesu wānene mu Busapudi bwandi bwa pa Lūlu amba: “Dyese dyo dyabo boba bakupwanya, ke-bantu abo bakatelwanga bu-bāna ba Leza.” (Mateo 5:​9, kunshi kwa dyani) Bubine bwa bino binenwa bumwekanga ku basheleko ba mu “bāna ba Leza” bashingwe-māni tamba mu mwaka wa 1919 kufika ne dyalelo.

¹² Mwenda myaka, kibalwa kya bantu babundile Isalela wa Leza kyēlundile’ko kufika ne mu myaka ya 1930 pādi pafwena kukongakanibwa kwa basheleko ba mu bashingwe-māni ku kubwana. Lelo kwilundila’ko kwa kibalwa kya basapudi ba myanda miyampe kwāimene? Ehe. Kibumbo kikatampe kya bakristu badi na lukulupilo lwa kukekala na būmi bwanyeke pano panshi kyāshilwile kumweka, nabo bēlunga kudi banababo bashingwe-māni mu mwingilo wa busapudi. Mutumibwa Yoano wāmwene kino kibumbo kikatampe kya bantu mu kimonwa, kadi ne muswelo walombola mobekadile i onka wa kutendelwa, amba: “[Bemene kumeso kwa] lupona lwa Leza; kadi ne kumwingidila dyuba ne bufuku, m[ingilo] īkola yandi.” (Kusokwelwa 7:​15) Eyo, kibumbo kikatampe kyāshilwile kuputumina mu mwingilo wa Leza. Ebiya kupwa kwa 1935, kibalwa kya bashingwe-māni pokyāshilwile kutūka, kipindi kikatampe kya uno mwingilo wa kupāna bukamoni kyāshilwile kwendejibwa kumeso na bano balunda nabo bakikōkeji.

¹³ Kuno kwādi kufikidila kwa Isaya 60:​3, 4 unena’mba: “Mizo ikāya ku mwinya obe, ne balopwe ku mikejima ya kutunduka kobe. Talula meso obe ku mitamba yonso konsokonso umone; aba bekongakanya bonso pamo kebāya kodi; bāna bobe bana-balume bakāya kulampe, ne bāna bobe bana-bakaji bakaselwa mu maboko.” Nsangaji yādi na Isalela wa Leza pa kumona nabya i milombolwe senene mu Isaya 60:​5, motutanga’mba: “Ponkapo ukamona ne kutōkejibwa, ne mutyima obe ukazakala ne kubaijibwa; ke-buntu bungi bwa kalunga-kamema bukalamwinwa kodi, bupeta bwa mizo bukāya kodi.”

Bulongolodi bwa Yehova Bwendelelanga Kumeso

¹⁴ Mu 613 K.K.K., Ezekyele wāmwene mu kimonwa bulongolodi bwa Yehova bwa momwa mūlu bwenzankanibwe na makalo, bwendelela kumeso. (Ezekyele 1:​4-​28) Mwenda mafuku, Yehova wāmusapwila’mba: “A mwana muntu, enda ufike ku njibo ya Isalela, unene binenwa byami ko badi.” (Ezekyele 3:4) Mu uno mwaka wa 1997, tubajingulula amba bulongolodi bwa Yehova bwa momwa mūlu bukyendelela nyeke kumeso mwanda wa kufikidija mpango ya Leza. Kino kitusombela batwe bonso ku kusapwila bakwabo myanda itala ino mpango. Ezekyele, mu andi mafuku, wādi unena binenwa byādi bimupebwa na bukomo bwa mushipiditu wa Yehova mwine. Muswelo umo ne batwe dyalelo, tunenanga binenwa bitamba mu Bible, Kinenwa kya ku bukomo bwa mushipiditu wa Yehova. Kadi dino dibuku didipo na musapu mulumbuluke ku muzo wa muntu kashāa! Eyo, bantu bavule beelaela na kuteakanya būmi bwabo bwa kumeso, ino Bible aye ulombola amba koku bintu byenda bibipila’ko​—aku kadi byenda binengela byamwiko’tu​—kupita mobebifwatakenya.

¹⁵ I bine, bintu byenda bibipila’ko pamo’nka na motwefundile’byo kala mu bishinte bikwabo, mwanda Bipwilo byonso bya Ki-kristu ne mitōtelo mikwabo yonso yabubela bikonakanibwa jimejime panopano ponka, pamo’nka na mwāonakanibwe Yelusalema mu 607 K.K.K. Kutentekela pa kino, kiundaunda kyonso kya mitwe ya kipolitike kujokoloka ntanda yonso, kidingakanibwe mu Kusokwelwa na kinyema kya mitwe isamba-ibidi ne masengo dikumi, kekidi kubwipi na kukubijibwa jimejime, pamo na mwākubijibwe mizo ya bajentaila yādi kubwipi na Yelusalema. (Kusokwelwa 13:​1, 2; 19:19-​21) Mu mafuku a Ezekyele, Yehova wālombwele na diwi dya bukomo nzuba yonkayonka yādi ya kulengwa na konakanibwa kwa Yelusalema kwādi kwenda kufwena. Popa pakamona bantu amba i bine konakanibwa kwa ino ntanda kubafwena, bino binenwa byandi bikekala na buluji bungi butabuke’mo. Yehova wāsapwidile Ezekyele amba: “Abe mwana muntu, ela mulafwe pa kutyumuka kifuka kyobe; kadi ukela mulafwe wa mutyima kupepa kumeso abo. Byobiya kikafika nenki po bakakunena’mba: Lelo wela mulafwe waka, a? ino abe ukanena’mba: I mwanda wa myanda, ke-mintu i mifike; ne mityima yonsololo ikasunguluka, ne makasa onso akekala ke ampikwa bukomo kadi, ne mishipiditu yonso ikapungila, manwi onsololo akekalanga ampikwa bukomo enka bwa mema; talangapo bidi, ifikanga, kabidi kikalongelwa monka; i Mfumwetu Leza unena.” (Ezekyele 21:​6, 7; Mateo 24:30) Bimbidikita bilengeja moyo kebidi pabwipi. Kwipēpa kwetu pamwanda wa balunda netu ko kwitutononanga twikale kwela lubila lwa kidyumu, lwa kwibasapwila “mwanda” wa kwiya kwa difuku dya bukalabale bwa Yehova.

¹⁶ Mu kitatyi kimo kyonka, ku boba babutūkanye, bintu byenda binengela kupita mwibifwatakenya bantu bavule. Mu muswelo’ka? Mwanda Yesu Kristu wāfwile pamwanda wa bubi bwetu, kadi pano i mubikale bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza. (1 Temote 1:​15; Kusokwelwa 11:15) Makambakano amweka bu akubulwa mpwilo akapwibwa pwēe panopano ponka kupityila ku Bulopwe bwa momwa mūlu. Lufu, misongo, milongelo ya kiboja, kufuna bulubo, ne bupolapola kebikekalakopo dikwabo, enka Bulopwe bwa Leza bo bukashala bubikale pakubulwa kinkwa nansha umo, pano pantanda ponsololo pakekala ke paladisa. (Kusokwelwa 21:​3, 4) Bantu bakaloelelwa mu ndoe ya Leza​—kwikala mu kipwano kya ndoe na Yehova Leza ne abo bene na bene.​—Mitōto 72:7.

¹⁷ Mu bipindi bimobimo bya ntanda, bibumbo bikatampe bya bantu babutūkanye bitabijanga uno musapu wa ndoe ya Leza. Tulete bimfwa bimobimo, mu mwaka wapityile’u, lapolo watambile mu Ukraine walombwele amba mwadi kwilundila’ko kwa basapudi 17 pa katwa. Lapolo wa mu Mozambike walombwele’mba mwadi kwilundila’ko kwa basapudi 17 pa katwa, mu Lituani 29 pa katwa. Mu Rusi 31 pa katwa, ino mu Albani mwadi kwilundila’ko kwa basapudi 52 pa katwa. Kuno kwilundila’ko i kwa tununu makumi twa bantu ba mityima yakubulwa budimbidimbi basakile kuloelelwa mu ndoe ya Leza, batongēle kulonda boloke. Kuno kuvula kwa bukidibukidi kuletanga nsangaji mu kisaka kyonso kya bu bana na bana kya bwine-kristu.

¹⁸ Lelo bantu basepelelanga musapu mu kifuko momushikete? Shi basepelelanga’o, nankyo tubasangala nenu pamo. Ino mu myaba mikwabo, kilombanga kwija masaa mavulevule mu mwingilo, penepa kotana muntu usepelela musapu. Lelo banabetu bengilanga mu myaba ya namino bekalanga na mulēle’ni nansha batyumukanga? Mhm. Ba Tumoni twa Yehova bavulukanga binenwa bya Leza kudi Ezekyele kitatyi kyaāpele uno mupolofeto mwanuke mwingilo wa kukasapwila banababo Bayuda’mba: “Ino nanshi abo, shi bakevwana, shi kebakevwanapo kintu, (mwanda i njibo mitomboke), nankyo bakayuka’mba mupolofeto wadi umbukata mwabo.” (Ezekyele 2:5) Ekale nansha bantu bevwane, nansha baleke kwivwana, ino batwe twendelela’nka pa kwendelela na kwibasapwila myanda itala ndoe ya Leza, pamo na mwēkilongele Ezekyele. Shi bevwane, nankyo tukasangala. Ino shi baleke kuteja, betufutulula, nansha kwitupangapanga, batwe tukōminina’tu. Mwanda tusenswe Yehova, ne kadi Bible unena’mba: ‘Buswe . . . būmininanga bintu byonso.’ (1 Kodinda 13:​4, 7) Bantu pano abayuka mwikadile ba Tumoni twa Yehova, pamwanda wa kusapula kotusapulanga na kūminina. Bayukile musapu wetu. Pakāya mfulo, bakēla milafwe amba, i bine ba Tumoni twa Yehova badi balonga bukomo bwa kwibakwasha nabo bekale na ndoe ya Leza.

¹⁹ Lelo kudi madyese makatampe atabukile a kwingidila Yehova? I kutupu! Nsangaji yetu mikatampe itambanga ku kipwano kyotusambile na Leza ne ku kuyuka amba, tuloñanga kiswamutyima kyandi. “Kebo ba katōkwe kabo, shabo! boba bantu bayūkile diwi dya tusepo; banangila, abe Yehova, mu mwinya wa mpala yobe.” (Mitōto 89:15) Bine, tulamei ne kusombolola mpika nsangaji yotupelwe pa kwikala mikendi yenda isapula ndoe ya Leza ku bantu. Tuputuminei mu uno mwingilo na kininga kufika ne pakanena Yehova mwine amba ubabwana.

Lelo Ukivulukile?

◻ Lelo mikendi ya ndoe ya Leza dyalelo i bāni?

◻ Lelo tubayuka namani amba Babiloni Mukatakata wāponene mu 1919?

◻ Lelo “kibumbo kikatampe” kitele nakampata mutyima ku kika?

◻ Mwanda waka bintu bikāya kumeso i binekenya bantu umbidyoma kupita mwibifwatakenya bavule dyalelo?

◻ Mwanda waka ku bantu ba mityima myoloke bintu bikāya kumeso bikekala bilumbuluke kupita mobebifwatakenya?

[Bishinte bya Kwifunda]

 1. Lelo i kika kyābila ntanda bukidibukidi?

2, 3. I muswelo’ka wāfikidije Yehova mulao wandi udi mu Amose 3:7 pangala pa Isalela?

 4. Lelo i kika kilombola’mba bantu bābilanga mikendi ya ndoe?

 5. I muswelo’ka wālombwele Yesu amba kukekala mikendi mu ano etu mafuku?

 6. (a) Lombola bintu byāfikile ‘Isalela wa Leza’ umbula bwa divita dibajinji dya ntanda yonso. (b) Kisonekwa kya Ezekyele 11:17 kyāfikidile pa Isalela wakala muswelo’ka?

 7. I mwanda’ka wālongekele mu 1919 wālombwele amba Yesu wātambile Babiloni Mukatakata? Shintulula.

 8. Dibuku dya Ezekyele dilombola muswelo’ka nsangaji yādi na bantu ba Leza kupwa kwa kupebwa’bo bwana-pabo mu 1919?

 9. I madyese’ka makatampe āpele Yehova bantu bandi, tamba mu 1919?

10. Mwanda waka Yehova wāesele bantu bandi bājokejibwe tamba mu 1919 ne kwendelela kumeso?

11. Lelo dibuku dya Isaya dilombola muswelo’ka nsangaji ya bantu ba Yehova?

12, 13. (a) Lelo i bāni bēlungile ku Isalela wa Leza mu kwingidila Yehova, ne bāingile mwingilo’ka? (b) Bengidi bashingwe-māni ba Yehova le bāikele kwivwana nsangaji mikatampe muswelo’ka?

14. (a) Lelo i kimonwa’ka kya bintu bya momwa mūlu kyāmwene Ezekyele, ne wāpelwe musoñanya’ka? (b) Lelo bantu ba Yehova ba dyalelo i bajingulule kika, ne bayukile bu badi na kiselwa’ka?

15. Mwanda waka ngikadilo ya ntanda i myoneke kupita mufwatakenya bantu bavule dyalelo?

16. Mwanda waka ku bantu babutūkanye ngikadilo yenda inengela kupita mwibifwatakenya bantu bavule?

17. Lelo i kwilundila’ko kwa bika kuleta nsangaji ku mityima ya mikendi ya ndoe ya Leza?

18. Nansha shi bantu bekale kuteja musapu nansha kuleka kuteja’o, ino le batwe tufwaninwe kulonga’po kika?

19. Byotudi bengidi ba Leza wabine, lelo i madyese’ka makatampe otufwaninwe kulama?

[Kifwatulo pa paje 29]

Pa kumona mwenda monekela mikadilo ya bantu, bavule balañanga amba kudi kintu kampanda kikāya kumeso

[Kifwatulo pa paje 31]

Mikendi ya ndoe ya Leza bo bantu badi na nsangaji mikatampe dyalelo pano pantanda