Byālailwe Padi Meshiasa
BAYUDA bādi batengele na kipyupyu kwiya kwa Meshiasa kwālailwe kala mu bilembwa bya Isaya ne bya bapolofeto bakwabo. Na bubine, Bayuda bavule ba mu mafuku a Yesu, bādi ‘bakulupile’ kumona Meshiasa bukidibukidi. (Luka 3:15) Kintu kya kutendelwa i kino, bupolofeto bwa Bible i bulombole kanda ne kanda katala būmi bwa Meshiasa. Muntu bitupu kadipo ukokeja kulaya binkumenkume bya uno muswelo ne kwibiteakanya amba byonso bikafikidile padi Yesu.
Myanda Itala Kubutulwa kwa Meshiasa. Isaya wāfumikile amba Meshiasa nansha Kidishitu ukabutulwa na mwana-mukaji mujike. Mutumibwa Mateo wāsonekele pa bitala kingelengele kya kubutulwa kwa Yesu amba: “Ebiya bino’bi byonso byadi bifikile ponka pa kunena’mba, kyokya kyanenenwe kala ne Yehova konka kudi mupolofeto wandi kifikile ponka’mba: Talai kukēmitwanga dīmi ku mujike nandi ukabutula mwana, mwana-mulume.” (Mateo 1:22, 23; Isaya 7:14) Kadi Isaya wālaile amba Kidishitu ukekala wa ku musuku wa Davida, ne kutelelela amba ukalupukila kudi Yese, shandya Davida. Ne bine, Yesu wābutukīle ku musuku wa Davida. (Mateo 1:6, 16; Luka 3:23, 31, 32) O mwanda, kumeso kwa Yesu kubutulwa, mwikeulu Ngabudyele wālombwele Madia inandya Yesu amba: “Leza ukamupako kipōna kya shandi Davida.”—Luka 1:32, 33; Isaya 11:1-5, 10; Loma 15:12.
Myanda Itala Būmi bwa Meshiasa. Pādi Yesu ke mukulu, wātangile na diwi ditunduke mu shinakoka wa mu Nazala bupolofeto bwa Isaya, mwādi ne bino binenwa, binena’mba: “Mushipiditu wa Yehova wangikadilako, ke-muntu wanshingile mani ngikale wakusapwila myanda-miyampe ku balanda.” Yesu wānene amba buno bupolofeto bwādi bumutala aye, amba: “Dyalelo dino’di kisonekwa kino kibafika mu matwi enu.” (Luka 4:17-21; Isaya 61:1, 2) Kadi Isaya wālaile mukekadila Yesu na babela, na kanye, kutalala, ne kwibata mutyima. Mateo i musoneke amba: “Kwamulondele bibumbo bikatampe bya bantu, nandi webōndapa bapwibwa bonsololo. Ino webakomeneja’mba: Kemukansokwela ku bantu, ehe. Nao wadi mwanda wa kunena’mba, kifike kyokya kinenwa kyanenwe kudi Isaya mupolofeto’mba: . . . Kakēkala nansha na lupata, nansha kuningija diwi dīne mpika . . . Kadi dibungu difyotoka kakedityumunapo, mhm.”—Mateo 8:16, 17; 12:10-21; Isaya 42:1-4; 53:4, 5.
Myanda Itala Kususulwa kwa Meshiasa. Isaya wānene mu bupolofeto amba Meshiasa kaketabijibwapo na bavule mu Isalela, ino ukebekadilanga pamo bwa “Dibwe dyakukukalwako.” (1 Petelo 2:6-8; Isaya 8:14, 15) Ne i bine, nansha byālongele Yesu bingelengele bivule, bantu “kebamwitabije, mhm. Pa kunena’mba: Owa mwanda wanenenwe ne Isaya mupolofeto ufikidilepo wānene’mba: Abe Yehova, le yewa wakwitabija ku mwanda wetu udi kwepi?” (Yoano 12:37, 38; Isaya 53:1) Bayuda bābudilwe lwitabijo pa mwanda wa kulonda bantu bādi na milangwe mifwe, balanga’mba Meshiasa pa kwiya ukakūla muzo wabo na kuponeja umbikalo wa Bene Loma ne kujokeja bulopwe bwa Davida pano pa ntanda. Bayuda bavule kebadipo babwanya kwitabija Yesu bu Meshiasa, mwanda wāsuswilwe ne kwipaibwa. Ino Isaya wālaile mu bupolofeto amba Meshiasa wādi ufwaninwe kususulwa kumeso kwa kwikala bu Mulopwe.
Mu mukanda wa Isaya, Meshiasa mwine wisamba mu binenwa bya bupolofeto amba: “Napana nyuma yami kudi bakupijani, . . . nkyafilepo mpala yami ku bumvu ne ku kupelelwa mata.” Mateo nandi ulombola byobya byāfikile Yesu pāmweshibwe malwa, amba: “Bamukupila ne mapi, bangi bamukupila ne nsonde.” (Isaya 50:6; Mateo 26:67) Isaya wāsonekele amba: “Wetyepeja aye mwine ne kwasama kyakanwa kyandi mpika.” Pāmwipangwile Pilato pa byobya byādi bimusambila Bayuda, Yesu “ne kumutentulula mpika, nansha kamo kene, ino aye mbikavu watendela ne kutendela pakatampe pene.”—Isaya 53:7; Mateo 27:12-14; Bilongwa 8:28, 32-35.
Myanda Itala Lufu lwa Meshiasa. Bupolofeto bwa Isaya bwāendelele kufikidila pa lufu lwa Yesu ne kwendelela. Isaya wāfumikile amba: “Balonga kibundu kyandi pamo na bapupakane, ino mu lufu lwandiko pamo na mpeta.” (Isaya 53:9) Lelo buno bupolofeto bumweka na bwipatanya bwāfikidile namani? Yesu pa kwipaibwa, wāpopelwe pa bukata bwa tubwalāla tubidi. (Mateo 27:38) Ebiya kupwa, Yosefa, mpeta Mwine Adimatea wakatūla umbidi wa Yesu mu kibundu kipya kya aye mwine. (Mateo 27:57-60) Ku mfulo, lufu lwa Yesu lwāfikidije bintu bya mvubu kutabuka bya mu bupolofeto bwa Isaya. Isaya pa kwisambila padi Meshiasa, wānene amba: “Mwingidi wami moloke ukabingija bangibangi, kabidi ukasela bukondame bwabo.” Na bubine, lufu lwa Yesu i lulete kikūlwa kibwanya kushikuna kiselwa kya bubi pa bantu ba kikōkeji.—Isaya 53:8, 11; Loma 4:25.
Bupolofeto Busa Kufikidila Binebine
Yesu ne batumibwa bandi bādi batela myanda ya mu bupolofeto bwa Isaya divule dine kupita ya mu mikanda mikwabo ya mu Bible, mwanda wa kuyukanya Meshiasa mungya Bisonekwa. Inoko, ke enkapo mukanda wa Isaya kete ulaile myanda ya kumeso. Kudi bupolofeto bukwabo bwa mu Bisonekwa bya Kihebelu bufikidile padi Yesu, Bulopwe bwandi, ne bintu biyampe bikalonga buno Bulopwe mu mafuku a kumeso.a (Bilongwa 28:23; Kusokwelwa 19:10) I bukamoni’ka bulombola’mba buno bupolofeto bonso bukafikidila binebine? Yesu wālombwele bemvwaniki bandi Bayuda amba: “Kemukitwala kadi ku yenu mityima’mba: Ami ngīdile kufutulula mukanda-wabijila, nansha bapolofeto [ko kunena’mba, Bisonekwa bya Kihebelu], mhm, nkiīle kwiifutulula, mhm, nanshi’mba, nekīfikijije. Ke-pantu i binebine byo nemunena’mba, poso diulu dipityidile, ne ntanda mīne kumo, nansha katyetye ñeneñeneñene, nansha katyutyu ñunuñunuñunu, kakafundukemo mu mukanda-wabijila, nansha patyetye pene mpika, poso īfikidile’tu yonso.”—Mateo 5:17, 18.
Yesu nandi wēsambīle pa kufikidila kwa bupolofeto bwa mu Bible butala bintu byāmwekele mu būmi bwandi ne binkumenkume bya kumeso. (Danyele 9:27; Mateo 15:7-9; 24:15) Kadi Yesu ne bana bandi ba bwanga bālaile bintu byadi bifwaninwe kulongeka kupwa kwa mafuku abo, kubadila’mo ne bivule byotumonanga mu ano mafuku. Kishinte kilonda’ko kikesambila pa kufikidila kwa buno bupolofeto bwa mu Bible ne bukwabo bukafikidila kumeso.
[Kunshi kwa dyani]
a Shi usaka kuyukila’ko myanda mikwabo pa bitala bufolofeto bwāfikidile padi Yesu, tala dibuku Lelo I Bika Bine Bifundija Bible? paje 200, dilupwilwe na Batumoni ba Yehova.
[Kifwatulo pa paje 4]
“Mujike . . . ukabutula mwana, mwana-mulume”
[Kifwatulo pa paje 5]
“Nkyafilepo mpala yami ku bumvu”